توزیع تدریجی واکسن آنفلوانزا
به گزارش سپید، همزمانی آنفلوانزا و کرونا که برخی از آن به‌عنوان «همه‌گیری دوقلو» یاد می‌کنند موجب شده تا بیشتر مردم نگران ابتلا به این بیماری‌ها به‌خصوص آنفلوانزا باشند و بخواهند واکسن تزریق کنند، اما پیدا کردن واکسن در این بازار ظاهراً نه‌تنها کار دشواری بلکه امری غیرممکن است.
بر اساس سیاست اعلامی وزارت بهداشت امسال توزیع و تزریق واکسن آنفلوانزا با سال‌های قبل متفاوت است و قرار است توزیع با کارت ملی و چندمرحله‌ای صورت گیرد. در مرحله نخست واکسن در شبکه‌های بهداشت و برای گروه‌های خاص تزریق خواهد شد و در مراحل بعد واکسن در داروخانه‌ها و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
البته چند روزی است توزیع واکسن آنفلوانزا در شبکه بهداشت آغاز شده و مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو در این خصوص می‌گوید: «تزریق واکسن آنفلوانزا از سوم مهرماه در شبکه‌های بهداشت کشور آغاز شده و در فاز اول یک‌ونیم میلیون دوز واکسن آنفلوانزا در مراکز بهداشتی برای گروه‌های پرخطر ازجمله زنان باردار، بیماران خاص، صعب‌العلاج، مزمن و کادر درمان تزریق خواهد شد.»
سیدحیدر محمدی می‌افزاید: «واکسن در مرحله اول توزیع با اعلام و هماهنگی مراکز بهداشتی به‌صورت رایگان تزریق خواهد شد.» وی با بیان اینکه در حال حاضر واکسن‌ها با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی تهیه شده است، اضافه می‌کند: «اگر تصمیمی مبنی بر واردات واکسن با ارز نیمایی اتخاذ شود، قیمت واکسن اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو با تاکید بر غیر ضرور بودن واکسیناسیون عمومی، می‌گوید: «میزان ایمنی واکسن آنفلوانزا بین ۳۰ تا ۳۵ درصد است؛ بنابراین فقط افراد پرخطر مانند سالمندان بالای ۶۵ سال، کودکان، بیماران قلبی_عروقی، افراد مبتلا به بیماری‌های نقص ایمنی، کادر بهداشت و درمان و... نیاز به تزریق واکسن دارند و نیازی به تزریق واکسن از سوی همه افراد نیست.»
ظاهراً تا به اینجا همه‌چیز مرتب بوده و کار تزریق آغاز شده است، اما آنچه موجب نگرانی عمومی شده معلوم نبودن زمان دقیق عرضه واکسن در داروخانه‌ها برای عموم مردم است. اتفاقی که داروخانه‌داران هم هیچ اطلاعی از زمان دقیق آن ندارند و حتی سازوکار ارائه کارت ملی برای تهیه واکسن از سوی متقاضیان را هم نمی‌دانند.
پیش‌تر مسئولان سازمان غذا و دارو از توزیع واکسن آنفلوانزا در اواخر شهریورماه آن هم با ارائه کارت ملی خبر داده بودند و هدف از این اقدام را کنترل عرضه و توزیع هدفمند عنوان کرده بودند تا هر نفر تنها یک‌بار اقدام به خرید واکسن کند، اما امروز که هفته اول مهرماه هم به اتمام رسیده هنوز داروخانه‌ها از بلاتکلیفی در خصوص موجود شدن واکسن می‌گویند و همچنان اطلاعی دقیقی از جزئیات ارائه واکسن ندارند.
دراین‌بین نگرانی اصلی داروخانه‌داران هم این است که اگر به دلیل مشکلاتی در ثبت کد ملی برای ارائه واکسن، عده‌ای نتوانند واکسن تهیه کنند و یا حتی بازار خریدوفروش کارت ملی ایجاد شود، چه باید کرد.
اما از نگاه افکار آنچه امروز مهم‌تر است این است که چه زمانی واکسن در داروخانه‌ها موجود خواهد بود. موضوعی که حتی مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو هم اطلاعی از آن ندارد و تنها به این نکته اکتفا می‌کند که هنوز واکسن آنفلوانزا در داروخانه‌ها توزیع نشده و در مرحله بعد که زمان آن به‌زودی اعلام خواهد شد، واکسن آنفلوانزا بین داروخانه‌ها توزیع خواهد شد.
محمدی می‌گوید: «با توجه به اینکه هنوز واکسن آنفلوانزا بین داروخانه‌ها توزیع نشده نمی‌توان زمانی برای عرضه آن در داروخانه‌ها اعلام کرد. البته در این مرحله نیز واکسن آنفلوانزا فقط برای افراد بالای ۶۵ سال و کودکان بین 6 ماه تا 5 سال و با ارائه کارت ملی و ثبت اطلاعات با قیمت 44 هزار تومان ارائه خواهد شد.»
مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو از مردم می‌خواهد تا قبل از اعلام توزیع واکسن به داروخانه مراجعه نکنند؛ چراکه به‌محض توزیع واکسن در داروخانه‌ها، اطلاع‌رسانی‌های لازم صورت خواهد گرفت.
مردم به داروخانه‌ها مراجعه نکنند
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم پاسخی در خصوص زمان دقیق توزیع واکسن در داروخانه‌ها ندارد و فقط از مرم می‌خواهد که برای دریافت واکسن قبل از اعلام رسمی سازمان غذا و دارو به داروخانه‌ها مراجعه نکنند.
وی با بیان مجدد اینکه واکسن آنفلوانزا هنوز در داروخانه‌ها توزیع نشده است، می‌افزاید: «آنچه در حال حاضر بین مراکز جامع سلامت توزیع شده برای واکسیناسیون کادر سلامت و عوامل بهداشتی و درمانی، مادران باردار و بیماران خاص بوده و در مرحله اول، واکسن صرفاً در این مراکز و برای استفاده این سه گروه در دسترس است و به‌هیچ‌وجه در اختیار دیگر گروه‌ها و افراد قرار نخواهد گرفت.»
جهانپور اضافه می‌کند: «سایر گروه‌ها در مرحله بعدی باید از داروخانه‌ها واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند که ظرف روزهای آتی و به‌محض توزیع واکسن در داروخانه‌ها، این موضوع اطلاع‌رسانی خواهد شد. البته در داروخانه هم واکسن آنفلوانزا با اولویت گروه‌های پرخطر و سالمندان و با ارائه کارت ملی عرضه خواهد شد.» جهانپور مجدداً تاکید دارد: «در حال حاضر هیچگونه توزیعی در حوزه واکسن آنفلوانزا در بین داروخانه‌ها انجام نشده و مرم برای دریافت واکسن قبل از اعلام رسمی سازمان غذا و دارو، به داروخانه‌ها مراجعه نکنند.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو این نکته را نیز یادآوری می‌شود که موثرترین روش پیشگیری از آنفلوانزا رعایت نکات بهداشت فردی و عمومی و در راس آنها استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی و شست‌وشوی مکرر دست‌ها است. چراکه این روش با روش‌های پیشگیری از کرونا قرابت دارد و حتی در مورد آنفلوانزا به‌مراتب موثرتر هم هست.
به گفته او، تجربه پاییز و زمستان در نیمکره جنوبی نیز حاکی از آن است که با همین روش‌های حفاظتی و بهداشتی میزان ابتلا به آنفلوانزا حتی به یک‌دهم سال‌های گذشته قابل تقلیل خواهد بود.
این مواضع از دیدگاه داروخانه‌داران و فعالان صنفی دارو قابل پذیرش نیست و مسئولین باید نسبت به توزیع واکسن در سال جاری توجه بیشتری داشته باشند چراکه اقدامات فعلی نمی‌تواند گره‌گشا باشد.
محمدباقر ضیا، رئیس انجمن داروسازان ایران در این خصوص می‌گوید: «تا زمانی که واکسن‌ها تحویل داروخانه‌ها نشده، داروخانه‌ها دسترسی به واکسن‌ها ندارند و مردم از مراجعه و تجمع در داروخانه‌ها به‌منظور دریافت واکسن خودداری کنند.»
وی می‌افزاید: «هنوز واکسن آنفلوانزایی تحویل داروخانه‌ها نشده و خواهش ما از مردم این است که به اطلاع‌رسانی‌های رسمی که از سوی وزارت بهداشت و انجمن داروسازان ایران در خصوص زمان و نحوه توزیع واکسن آنفلوانزا صورت می‌گیرد، توجه کامل داشته باشند.»
به گفته ضیا، کلیه محموله‌ای وارداتی واکسن آنفلوانزا تاکنون تحویل معاونت بهداشتی وزارت بهداشت شده و بر اساس آنچه که ابلاغ شده قرار است در مراکز بهداشتی توزیع شود. رئیس انجمن داروسازان بار دیگر از مردم می‌خواهد تا از مراجعه و تجمع در داروخانه‌ها برای دریافت واکسن خودداری کنند.
رئیس انجمن داروسازان ایران تاکید دارد: «مسئولین باید توجه داشته باشند که توزیع واکسن در سال جاری که با شیوع کرونا روبه‌رو هستیم، حساسیت‌های خاص خود را دارد و اینکه به هر داروخانه ۴ یا ۵ عدد واکسن تحویل دهند، نمی‌تواند گره‌گشا باشد.»
ناهماهنگی در توزیع واکسن آنفلوانزا
علیرضا شهریاری، رئیس انجمن داروسازان خراسان رضوی هم از ناهماهنگی‌ها در توزیع واکسن آنفلوانزا گله دارد و می‌گوید: «با کمال تاسف ناهماهنگی زیادی در توزیع واکسن رخ داده و داروخانه‌های کشور همچنان منتظر تحویل واکسن هستند.»
وی در ادامه می‌افزاید: «به‌رغم اعلام سازمان غذا و دارو تاکنون هیچ واکسن آنفلوانزایی در بین داروخانه‌های کشور توزیع نشده و مردم توجه باید داشته باشند که داروخانه‌های کشور به‌محض تحویل واکسن آنفلوانزا، بلافاصله آنها را برای توزیع در بین گروه‌های هدف عرضه خواهند کرد.»
عضو انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه تاکنون هیچ دستورالعمل مشخصی به داروخانه‌ها برای توزیع واکسن در بین گروه‌های هدف اعلام نشده است، تاکید می‌کند: «برای پیشگیری از ازدحام مردم در تابلوی اعلانات تمام داروخانه‌های استان این موضوع اطلاع‌رسانی شده که داروخانه‌ها هنوز هیچ واکسنی دریافت نکرده‌اند.»
شهریاری در ادامه می‌گوید: «طبق گفته‌های مسئولان سازمان غذا و دارو امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا واردات ۱۶ میلیون دوز واکسن پیش‌بینی شده بود که تا به اکنون محقق نشده است.»
رئیس انجمن داروسازان خراسان رضوی می‌افزاید: «طبق برنامه‌ریزی‌های گذشته اولویت توزیع واکسن با سالمندان، بیماران زمینه‌ای، مادران باردار و بیماران سرطانی خواهد بود.» شهریاری اضافه می‌کند: «از مردم تقاضا می‌کنیم برای تهیه واکسن آنفلوانزا به داروخانه‌ها مراجعه نکنند چراکه هنوز واکسنی بین داروخانه‌ها توزیع نشده است.»
سهم 3 عددی هر داروخانه از واکسن‌ها
موضوع دیگری که برای داروخانه‌ها مشکل‌آفرین شده محدودیت شرکت‌های پخش برای توزیع واکسن آنفلوانزا است. به گفته سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران شرکت‌های پخش اعلام کرده‌اند که سهمیه هر داروخانه تنها ۳ عدد واکسن است.
وی که خود داروخانه‌دار است، می‌گوید: «این سهمیه حتی نیاز کارکنان داروخانه‌ها را هم پاسخگو نیست چراکه این افراد در ارتباط دائمی با بیماران قرار دارند و دفترچه‌های بیمه را که ممکن است آلوده باشد در دست می‌گیرند؛ بنابراین باید واکسن را دریافت کنند.»
فاطمی با اشاره به میزان اعلامی سازمان غذا و دارو برای واردات واکسن، بعید می‌داند که این مقدار واکسن وارد کشور شود. توصیه این داروساز این است که همه نیازی به استفاده از واکسن ندارند چراکه استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا، از ابتلا به آنفلوانزا هم جلوگیری می‌کند و افراد سالم نباید به دنبال واکسن باشند.
فاطمی با اشاره به خبرهایی درباره تولید واکسن ایرانی آنفلوانزا هم می‌گوید: «تاکنون هیچ واکسن ایرانی آنفلوانزا در داروخانه‌ها توزیع نشده و کسی هم از آن استفاده نکرده است و تا جایی که من اطلاع دارم ما واکسن آنفلوانزای ایرانی نداریم زیرا هنوز این واکسن تست بالینی نشده و باید تایید سازمان غذا و دارو را داشته باشد.»
به گفته فاطمی، واکسن‌های آنفلوانزای فعلی اغلب از کشورهای فرانسه و هلند وارد شده است و قرار بود ایران در ازای طلبی که از کره جنوبی دارد واکسن آنفلوانزا وارد کند چراکه واردات واکسن از کره جنوبی ممانعت تحریمی نداشت، اما آن هم محقق نشده و تنها یک‌دهم درصد از طلبی که ایران از این کشور داشت صرف واردات واکسن شده است.
هشدار درباره واکسن آنفلوانزای تقلبی
ظاهراً باز هم عده‌ای سودجو پایشان به بازار واکسن باز شده و سازمان غذا و دارو در اطلاعیه‌ای نسبت به تبلیغ و فروش واکسن آنفلوانزای تقلبی و قاچاق آن توسط افراد سودجو در بازار آزاد هشدار داده است.
در اطلاعیه این سازمان آمده است: «رعایت زنجیره سرد واکسن آنفلوانزا از الزامات نگهداری و حفظ کیفیت آن است و در صورت عدم رعایت آن سلامت و اثربخشی واکسن مورد تایید سازمان غذا و دارو نبوده و هیچ تضمینی در مورد عوارض احتمالی واکسن‌های غیرمجاز وجود ندارد.»
در این اطلاعیه ذکر شده است: «توزیع واکسن آنفلوانزا بین مراکز بهداشتی سراسر کشور طی روزهای اخیر آغاز شده و در فاز اول گروه‌های پرخطر شامل (زنان باردار، بیماران صعب‌العلاج، مزمن و...) واکسن را به‌طور رایگان دریافت خواهند کرد.»
بنا بر اطلاعیه سازمان غذا و دارو، طبق پروتکل اعلامی از سوی معاونت بهداشتی در فاز بعدی افراد بالای ۶۵ سال با ثبت اطلاعات کد ملی، می‌توانند واکسن را از داروخانه‌های سراسر کشور تهیه کنند و مردم به‌هیچ‌عنوان نباید اسیر تبلیغات عرضه این دارو در خارج از مراکز بهداشتی و داروخانه‌ها شوند زیرا سلامت این واکسن‌ها به‌هیچ‌عنوان مورد تایید این سازمان نیست.
سازمان غذا و دارو به مردم اطمینان خاطر داده است که واکسن مورد نیاز تمامی افراد پرخطر در چند فاز از طریق شبکه‌های بهداشت و داروخانه‌ها عرضه خواهد شد و از مردم خواسته است که اخبار واکسن را از مراجع معتبر دنبال کرده و طبق اعلام سازمان غذا و دارو نسبت به تهیه آن اقدام کنند.
