آیا باید منتظر تقاضای کاذب بود؟
به گزارش سپید، این روزها با نزدیک شدن به زمان ورود واکسن آنفلوآنزا به کشور خبرهای خوشی از تولید واکسن ملی آنفلوآنزا هم به گوش میرسد. البته تلاش برای تولید این محصول چند سالی است که در کشور شروع شده و امید است که در مهر و یا آبان امسال این واکسن به تولید انبوه برسد.
تله شرکتهای تجاری
از طرف دیگر با شیوع بحران کرونا در جهان تقاضا برای دریافت واکسن بیش از پیش شده و به گفته ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت امسال به طور قطع میزان تجویز واکسن آنفلوآنزا را در گروههای آسیبپذیر بیشتر خواهد بود. وی میگوید: «زنان باردار که تحت پوشش مراکز بهداشتی و درمانی وزارت بهداشت هستند و افرادی که ریسکپذیر بوده و بیماری زمینهای دارند، به طور حتم این واکسن را خواهند گرفت.»
حریرچی با بیان اینکه سیاست وزارت بهداشت استفاده ۱۰۰ درصدی افراد از واکسن آنفلوآنزا نیست، میافزاید: «برای سایر افرادی که تمایل به استفاده از آن دارند هم واکسن تهیه میشود تا بتوانند با قیمت ارزان خریداری کنند.»
وی با بیان اینکه زدن این واکسن به همه توصیه نمیشود، تاکید دارد: «امروز شرکتهای تجاری و دارویی با استفاده از وضعیت پیش آمده مردم را میدوشند و باید مواظب باشیم در تله آنها نیفتیم. البته واکسن آنفلوآنزا برای افراد پرخطر در دسترس خواهد بود و امیدواریم در مرحلهای واکسن تولید خودمان به بازار برسد، اما به نسبت سال قبل بیشتر از واکسن آنفلوآنزا استفاده خواهیم کرد.»
واکسن را از شبکه رسمی و داروخانهها تامین کنید
محمدرضا شانهساز، رئیس سازمان غذا و دارو هم از افزایش تقاضا برای واکسن نگران است و به برنامه وزارت بهداشت برای تامین واکسن آنفلوآنزا اشاره کرده و میگوید: «امسال برای اولین بار واکسن ملی و ایرانی آنفلوآنزا را در کشور خواهیم داشت و امیدواریم پاییز امسال حدود یک میلیون دوز از این واکسن ایرانی تولید شود.»
وی با بیان اینکه واردات این واکسن از خارج نیز امسال انجام میشود و طبق برنامه از شهریورماه واکسن را در کشور خواهیم داشت، میافزاید: «در مرحله اول دو میلیون دوز از این واکسن وارد و برای بیماران در معرض خطر توزیع میشود و در مراحل بعد سعی میکنیم تا سه برابر این میزان واردات واکسن آنفلوآنزا به کشور داشته باشیم.»
رئیس سازمان غذا و دارو اظهار میکند: «واکسن آنفلوآنزا در شبکه رسمی داروخانههای کشور توزیع خواهد شد و از همه مردم میخواهیم هر نوع واکسن و داروی مورد نیاز خود را از شبکه رسمی و داروخانههای کشور تامین کنند و به بازار قاچاق و تقلبی نروند.»
توانایی تولید ۲ تا ۳ میلیون دوز واکسن در کشور را داریم
مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیستفناوری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری هم با اشاره به اهمیت تولید واکسن آنفلوآنزا ایرانی در این برهه زمانی میگوید: «مطالعات مربوط به تولید واکسن آنفلوآنزا، پیشرفت قابل توجهی داشته و محصول در حال نهایی شدن است.»
قانعی در خصوص زمان تجاریسازی این واکسن، خاطرنشان میکند: «امید داریم که در مهر و آبان ماه سال جاری واکسن آنفلوآنزا به تولید انبوه برسد.»
دبیر ستاد توسعه زیستفناوری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در پاسخ به این سوال که آیا میزان تولیدات داخل پاسخگوی نیاز کشور در زمان پیک آنفلوآنز خواهد بود، معتقد است: «برای سال اول که وارد تولید این واکسن میشویم، انتظار نداریم که شرکتهای تولیدکننده بتوانند کل نیاز کشور را برآورده کنند.»
وی با تاکید بر اینکه نیاز هر ساله به این واکسن متفاوت است، یادآور میشود: «در برخی از سالها حدود یک میلیون دوز مصرف داریم و در برخی اوقات بیشتر از این میزان مصرف میشود. البته با زیرساختهایی که ایجادشده، توانایی تولید ۲ تا ۳ میلیون دوز واکسن در کشور را داریم.»
ضرورت تامین ارز مورد نیاز واکسن آنفلوآنزا
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز در پاسخ به سوالات سپید در خصوص تهیه و توزیع واکسن آنفلوآنزا در سال جاری میگوید: «واردات واکسن مورد نیاز کشور مانند هر سال برنامهریزی شده و تا قبل از شروع فصل پاییز و همچون سالهای گذشته در شهریورماه وارد و توزیع خواهد شد.»
وی میافزاید: «امسال دو مشکل وجود دارد یکی اینکه تقاضای واکسن در دنیا افزایش پیدا کرده است و قاعدتا میزان تولید آن محدود خواهد بود. دوم اینکه همزمانی فصل آنفلوآنزا با بیماری کرونا تقاضا برای دریافت واکسن را در داخل افزایش خواهد داد.»
جهانپور با اشاره به ثبت سفارش و خرید واکسن از شرکتهای تولیدکننده، اظهار میکند: «اقدامات لازم برای ثبت سفارش واکسنها انجام شده است، اما مانعی که در این بین وجود دارد بحث تامین ارز مورد نیاز برای خرید و واردات واکسنها است. زیرا آنچه مهم است تخصیص ارز به هنگام برای این واکسنها است چراکه با توجه به افزایش تقاضاها در بازار بینالمللی برای این محصول باید هزینه خرید در زمان مقرر به حساب تولیدکنندگان واریز شود و امیدواریم واکسن مورد نیاز قابل تامین و تهیه باشد.»
وی در پاسخ به این سوال که امسال میزان واردات واکسن چقدر خواهد بود؟ میگوید: «طبق برآوردهای انجام شده امسال 3 برابر سالهای قبل باید واردات واکسن از شرکتهای اصلی تولیدکننده واکسن داشته باشیم و امیدواریم با تخصیص ارز و اقدامات انجام شده این اققدامات نتیجه دهد و توزیع واکسن از شهریورماه صورت گیرد.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو اضافه میکند: «منظور ما از 3 برابر شدن میزان واردات به کشور آن است که طبق برآوردهای صورت گرفته آنچه امسال مورد نیاز کشور است حداقل 6 میلیون واکسن آنفلوآنزا خواهد بود که باید از محل واردات تامین شود. ضمنا این میزان واکسن تا رقم 10 میلیون واکسن قابل افزایش خواهد بود منتها پیش شرط این میزان سفارش امکان تامین واکسن از سوی شرکتهای بین المللی تولیدکننده خواهد بود.»
جهانپور با اشاره به اتفاق سال گذشته در واردات و کمبود واکسن در کشور، میگوید: «سال قبل ما حتی بیش از 35 درصد از سال قبلتر از آن واردات داشتیم، ولی مشکلی که در واردات واکسن هست آن است که فرازونشیبهایی در واردات واکسن وجود دارد و برخی سالها تبلیغات علیه واکسن صورت میگیرد و یا اینکه برخی سالها نیاز کاذب ایجاد میشود و هر دوی این شرایط مشکلاتی را در تامین واکسن بوجود میآورد.»
وی میافزاید: «سال قبل علیرغم پیشبینیها و سفارس بیش از ساهای قبلتر، در فصل سرد سال و اوج اپییدمی آنفلوآنزا نیازی در کشور ایجاد شد که قابل پیشبینی نبود. البته با توجه به اینکه اقدامات لازم برای تامین و در اختیار داشتن واکسن قبل از فصل سرد سال صورت میگیرد، زمانی که ما با اوج بیماری روبهرو شدیم بخش عمدهای از واکسن تامین شده مورد استفاده قرار گرفته بود و فقط بخشی از آن در بازار موجود بود. ازاینرو به محض وقوع اپیدمی آنفلوآنزا تقاضای دیرهنگامی ایجاد شد که دریافت واکسن فایدهای هم در آن ایام نداشت چراکه فرد برای به دست آوردن مصونیت نسبی بعد از دریافت واکسن آنفلوآنزا باید 15 روز زمان داشته باشد، اما تقاضا برای تزریق واکسن زمانی ایجاد شد که شاهد شروع اپیدمی بودیم و این تقاضا از نظر ما تقاضای دیرهنگامی بود که هیچ اثرگذاری در کنترل ایپدمی نداشت.»
جهانپور در ادامه به شرکتهایی تامین کننده واکسن برای ایران هم اشاره کرده میگوید: «ما از هر شرکت بزرگ بینالمللی تولیدکننده واکسن که سازمان جهانی بهداشت آن را در فهرست تامینکنندگان خود قرار داده باشد، واکسن خریداری و وارد خواهیم کرد. برای امسال نیز از شرکتهای اروپایی و یکی دو شرکت آسیایی واکسن خود را تامین خواهیم کرد.»
وی میافزاید: «ازاینرو مذاکرات با شرکتهای طرف قرارداد انجام شده و مرحله ثبت سفارشها نیز به اتمام رسیده است، اما همه این اقدامات نیازمند انجام تبادلات بانکی در زمان مقرر است. ضمنا تا به امروز مشکل عمدهای برای تامین چند میلیون واکسن که نیاز امسال است، نداریم.»
مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت در ادامه به نگرانی عمده سازمان غذا و دارو در خصوص واکسن آنفلوآنزا اشاره کرده و اظهار میکند: «آنچه نگرانی اصلی ما در خصوص واکسن آنفلوآنزا است آن است که تقاضای کاذب ایجاد شود. چراکه اولویت دریافت واکسن با گروههای پرخطر و در معرض خطر همچون کادر درمانی است.»
وی با اشاره به اینکه گفته میشود تاکید مسئولان بر همزمانی بحران کرونا و ایپدمی آنفلوآنزا در فصل سرد سال موجب ایجاد تقاضا کاذب برای دریافت واکسن خواهد شد، میافزاید: «موضوعی که بایدی مورد توجه قرار گیرد آن است که واکسن آنفلوآنزا ایمنی کامل ایجاد نمیکند و جزو واکسنهایی است که ایمنی موقت در حدود 40 درصد و حتی کمتر از آن را در برابر ویروس ایجاد میکند، ولی تاکید ما این است که اولویت دریافت واکسن با افراد در معرض خطر و گروههای پرخطر باشد و افزاد دیگر در صورت وجود واکسن مازاد بتوانند در صف انتظار دریافت واکسن قرا گیرند؛ بنابراین در وهله نخست ما نیاز گروههای پرخطر و کادر درمان را در اولویت خواهیم داشت و مازاد بر آن میتواند برای گروههای دیگر تزریق شود. البته این نکته را هم بگویم که افراد گروههای پرخطر ارتباطی به مبتلایان به کرونا ندارد و عدهای تصور نکنند که اگر بیمار شده و بهبود یافتهاند باید حتما اقدام به تزریق واکسن آنفلوآنزا کنند.»
جهانپور در پایان به موضوع تولید واکسسن در داخل هم اشاره میکند و میگوید: «یکی از موضوعاتی که در سالهای اخیر همواره بر آن تاکید شده تولید ملی واکسن آنفلوآنزا در داخل کشور است که خوشبختانه به نتایج خوبی هم رسیده و حتی انتظظار میرود که پاییز امسال این واکسن تولید و به بازار عرضه شود.»
وی میافزاید: «البته این انتظار نمیرود که تا قبل از فصل پاییز واکسن آنفلوآنزا تولید داخل در دسترس باشد و ما باید همچنان نیاز کشور را از محل واردات تامین کنیم؛ بنابراین اگر نیاز بیشتری در فصل پاییز و زمستان برای واکسییناسیون وجود داشته باشد به نظر میرسد که نیاز کشور به واکسن آنفلوآنزا از محل تولید داخل تامین خواهد شد.»