تجویز دارو قبل از ورود به فهرست دارویی خلاف قانون است
به گزارش سپید، محمدرضا شانه‌ساز با حضور در یک ارتباط اینترنتی در اینستاگرام درباره داروهای جدید کرونا، قیمتگذاری و محل عرضه آنها، بازار ناصرخسرو، واکسن آنفلوآنزا و کمبود انسولین در کشور توضیحاتی را ارائه داد.
رمدسیویر ایرانی در انتظار تایید نهایی
رئیس سازمان غذا و دارو نخست به داروهای مطرح در درمان کرونا اشاره کرد و گفت: «خوشبختانه در حال حاضر دو داروی رمدسیویر و فاویپیراویر که در کمک به درمان بیماران مبتلا به کووید-19 نقش مهمی دارند به تولید داخل رسیده است و ما از روزهای آینده شاهد توزیع داروهای تولید داخل در مراکز درمانی خواهیم بود.»
وی با اشاره به قیمتگذاری داروهای جدید کرونا، افزود: «بخشی از این داروها قیمتگذاری شده است. روال کار هم به این ترتیب بود که آن بخشی از داروها که وارداتی بودند قیمتگذاری شدند و آن بخشی هم که مربوط به تولید داخل هستند، در حال قیمتگذاری است.» شانه‌ساز اضافه کرد: «البته از آنجایی که داروهایی مانند فاویپیراویر، کلترا، اسلتامیویر یا همان تامی‌فلو، تولید داخلی هم دارند، قیمت گرفته‌اند.»
شانه‌ساز اضافه کرد: «اکنون قیمتگذاری داروی رمدسیویر و اکتمرا باقی مانده که آنها نیز در حال گرفتن قیمت هستند و خوشبختانه قیمت این داروهای تولید داخلی بسیار بسیار نازل‌تر از انواع وارداتی خواهد بود.»
رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه به بازار سیاه این داروها اشاره کرد و گفت: «نمونه وارداتی رمدسیویری که رسمی و قانونی آمده هر عدد یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است، اما رمدسیویر تقلبی که در بازار ناصرخسرو عنوان واردات و اصلی گرفته با قیمت‌های جنایتکارانه عرضه می‌شود.»
شانه‌ساز اضافه کرد: «تولید داخلی این دارو با یک‌چهارم این قیمت عرضه و قیمت آن در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان خواهد بود و تا پایان هفته نیز در بازار توزیع خواهد شد. البته این دارو اکنون تولید شده و در فاز پایداری و مراحل آزمایشگاهی است تا تایید نهایی را بگیرد.»
توزیع دارو فقط در بیمارستان‌ها
شانه‌ساز با اعلام اینکه احتمالا از اواخر هفته توزیع دارو آغاز خواهد شد، تاکید کرد: «این دارو فقط در بیمارستان‌ها توزیع می‌شود و دارویی نیستند که در داروخانه‌ها عرضه شود. البته از برخی همکاران پزشک که در مطب این دارو را تجویز می‌کنند، تعجب می‌کنم زیرا نشان می‌دهد که این افراد احتمالا با اولیه‌ترین خواص این دارو و ضوابط حاکم بر مصرف و تجویز آن آشنا نیستند و تنها به گزارش‌های نادرست در تجویز آن اکتفا می‌کنند.»
وی در ادامه گفت: «در حال حاضر چند هزار عدد از این دارو تولید شده که منتظر کنترل‌های نهایی و تایید هستیم. ضمن اینکه باید توجه کرد که هیچ یک از این داروها برای درمان کرونا به عنوان داروهای قطعی تاییدیه نگرفته‌اند و همه کاندیدا هستند.»
شانه‌ساز افزود: «برای مثال در اوایل بحران کرونا اسلتامیویر مطرح شد و یادتان هست که چه صف طولانی جلو داروخانه‌ها برای این دارو ایجاد شد. همان زمان هم به مردم می‌گفتیم که این داروها واقعا اثر قطعی ندارند. بعدا هم فاویپیراویر و کلترا مطرح شدند.»
وی اضافه کرد: «از آنجایی که این ویروس اثرات سنگینی در تحریک سیستم ایمنی بدن دارد، بدن را به واکنش‌های بسیار تهاجمی وادار کرده و این موضوع منجر به التهاب شدید ریه می‌شود و همین امر سبب آسیب کلی به بیمار می‌شود. بر همین اساس باید واکنش‌های بدن را مدیریت کنیم.»
رئیس سازمان غذا و دارو تصریح کرد: «داروهایی که مطرح می‌شود یا خواص ضدویروس دارند و یا اثراتی دارند که واکنش بدن به ویروس را کاهش می‌دهد، اما هیچ یک از آنها اثر قطعی و ثمربخشی ندارند. با این حال ما خود را مکلف می‌دانیم که آخرین یافته‌های دنیا را در اختیار مردم قرار دهیم.»
قیمت رمدسیویر ایرانی؛ ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان
رئیس سازمان غذا و دارو با تاکید مجدد بر اینکه از اواخر هفته نمونه تولید داخل این داروها با قیمتی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان وارد بیمارستان‌ها خواهد شد، گفت: «قیمت برند این داروها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار است. همچنین قیمت نمونه هندی این دارو حدود ۷۵ دلار است که با ارز نیمایی هم قیمت وارداتی آنها بسیار بالا خواهد بود، اما قیمت داروی تولید داخل یک‌چهارم قیمت وارداتی است.»
شانه‌ساز در ادامه گفت: «متاسفانه بسیاری از نمونه‌هایی که در بازار سیاه عرضه می‌شوند، داروی اصلی نیستند، اما آنها را با قیمت‌های سرسام‌آور به عنوان داروی کرونا می‌فروشند و خانواده بیماران مجبور می‌شوند که دارایی‌هایشان را بفروشند تا دارو را تامین کنند.»
وی افزود: «در شرایطی که کادر درمان با ایثارگری ارائه خدمت می‌کنند و عده زیادی از داروسازان ما جانشان را از دست دادند و بیمار شده‌اند، عده‌ای به این صورت رفتار می‌کنند. از طرف دیگر در حالی که هنوز دارو وارد فهرست رسمی نشده بود، عده دیگری اقدام به تجویز آن کردند که کار درستی نبود.»
شانه‌ساز درباره نظارت بر ناصرخسرو نیز گفت: «پدیده ناصرخسرو پدیده شومی است که وجود دارد. اگر یک تا دو دهه قبل در ناصرخسرو نگاه می‌کردیم، داروهای روتین را داشت، اما اکنون ناصرخسرو محل عرضه داروهای خلاف است. البته این‌ها به دلیل کمبود نیست بلکه به دلیل آن است که دارو خارج از مسیر قانونی تجویز می‌شود.»
اختیار قانونی برخورد با ناصرخسرو یا تجویزکننده را نداریم
وی تصریح کرد: «ما به عنوان وزارت بهداشت نه اسلحه داریم و نه حکم داریم، بلکه به عنوان بخش کارشناسی در خدمت هستیم. حتما اینطور است که باید بر پزشکان هم نظارت شوند. مثلا فاویپیراویر که اصلا اثربخشی آن تایید نشده بود، تجویز می‌شد و ما به عنوان سازمان غذا و دارو اجازه و اختیار قانونی برخورد با ناصرخسرو یا تجویزکننده را نداشتیم.»
رئیس سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه دارو حساسیت بالایی دارد، اظهار داشت: «هر دارویی که اصالت آن را ندانیم با قاچاق و تقلب یک حکم دارد. زیرا از اصل و نسب آن دارو اطلاع نداریم. البته در بسیاری از داروها امکان خروج از شبکه و نشت آنها از داروخانه‌ها به بازار وجود دارد، اما در دارویی مانند رمدسیویر این دارو به تعداد بسیار محدودی و برای مطالعه بالینی در اختیار تعداد محدودی از اطبا در بیمارستان‌ها قرار گرفته بود؛ بنابراین مشخص است که دارویی که در بازار سیاه به فروش می‌رسد، اصل نیست زیرا اگر دارو در داروخانه‌ها به تعداد زیاد عرضه شده بود، می‌توانستیم بگوییم نشت کرده است، اما اکنون مشخص است که عمده این داروها اصل نبوده‌اند.»
وی درباره داروی اکتمرا نیز گفت: «اکتمرا یک دارویی است که تولید داخلی آن وجود دارد و سال‌ها منتظر ورود به فهرست دارویی بوده است. ولی این دارو گران است و تعداد محدودی از آن برای مطالعات بالینی و مقایسه آن با نوع داخلی وارد شد و مورد استفاده قرار گرفت که نتایج آن هنوز نهاییی نشده است.»
رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه به تجویز برخی داروها مانند رمدسیویر قبل از وارد شدن آنها به فهرست دارویی کشور اشاره کرد و گفت: «در این موضوع دو رکن وجود دارد رکن نخست همکاران طبیب ما هستند که دارو را قبل از آنکه وارد فهرست دارویی کشور شود، تجویز کردند که این عمل خلاف قانون بود و رکن دوم مردم هستند که باید به ما اعتماد کنند. چراکه ما دارویی را که تاییدیه رسمی داشته باشد در اختیار بیماران قرار خواهیم داد و حداقل تاییدیه یک دارو آن است که به بیمار آسیبی وارد نکند؛ بنابراین مردم و پزشکان باید به ما اعتماد کنند تا حداقل ایمنی برای تجویز یک دارو ثابت شود.»
وی افزود: «بسیاری از این داروها از آنجایی که بیماری کرونا پدیده جدیدی است تاییدیه‌های بین‌المللی را ندارند. ضمن اینکه ما در حوزه مطالعات بالینی رفرنس بسیاری از کشورها هستیم و پزشکان کشورهای دیگر به مطالعات ما رجوع می‌کنند و همکاران خودمان باید صبر کنند تا نتایج مطالعات مشخص شود.»
شانه‌ساز در ادامه درباره زمان تولید واکسن کرونا نیز اظهار داشت: «ما در ایران جزو چند کشور اول هستیم که در این زمینه کار می‌کنیم. البته سازمان جهانی بهداشت هم اعلام کرده که زودتر از یکسال آینده واکسن نمی‌آید. زیرا رفتار این ویروس بسیار متنوع و متغیر است.»
وی افزود: «واکسن آنفلوآنزا سال به سال تغییر می‌کند، اما کرونا آنقدر تغییر رفتار سریعی دارد که ممکن است واکسن یکسال هم دوام نیاورد. امیدواریم ما جزو اولین کشورهایی باشیم که واکسن را عرضه می‌کنیم، اما فعلا چند گروه دارند بر روی آن کار می‌کنند.» شانه‌ساز درباره واکسن آکسفورد نیز گفت: «آنها مدعی هستند که در فاز سه مطالعات هستند، اما هنوز هیچکس به مرحله‌ای که موفق شده باشد واکسن کرونا تولید کند، نرسیده است.»
ورود اولین محموله واکسن آنفلوآنزا به کشور از شهریورماه
رئیس سازمان غذا و دارو درباره واکسن آنفلوآنزا و میزان واردات آن به کشور نیز گفت: «پیش‌بینی خرید واکسن آنفلوآنزا به میزان مورد نیاز انجام شده و خرید حدود هشت تا ۸.۵ میلیون دوز را پیش‌بینی کرده‌ایم. بین دو تا دوونیم میلیون دوز از این واکسن‌ها برای معاونت بهداشت است که از شهریورماه وارد کشور می‌شود.»
شانه‌ساز درباره وضعیت انسولین قلمی در کشور نیز گفت: «خوشبختانه در حال حاضر در حوزه انسولین به‌طور کلی کمبود نداریم، اما در حوزه انسولین قلمی کمبودهایی وجود داشت که محموله جدیدی از انسولین قلمی خارجی طی روزهای گذشته در داروخانه‌ها توزیع شد و فعلا این محصول به‌صورت مدیریت شده در اختیار بیمارانی که به دنبال این نوع انسولین هستند، قرار می‌گیرد تا امکان سوءاستفاده و فروش این دارو در بازار آزاد نیز گرفته شود.»
وی تاکید کرد: «البته ما به میزان سال قبل توزیع کردیم، اما کمبود آن به دلیل وقفه‌ای بود که در تخصیص ارز ایجاد شد و همین امر یکی دو هفته طول کشید. البته زمانی که یک مرحله کمبود ایجاد می‌شود، چند ماه طول می‌کشد تا بازار دوباره تنظیم شود.»
رئیس سازمان غذا و دارو اضافه کرد: «اخیرا نیز یک شرکت ایرانی موفق به تولید یک نوع انسولین قلمی از نوع انسولین کلارژن شده است، اما انسولین‌های قلمی انواع بیشتری دارند و عمده بازار انسولی‌های قلمی همچنان در اختیار واردکنندگان است.»
شانه‌ساز با اشاره به ارزبری بسیار بالایی این نوع انسولین اظهار داشت: «انسولین قلمی بیشترین ارزبری دارویی را در کشور دارد و هر سال معادل ۶۰۰ میلیارد تومان ارز برای واردات این محصول هزینه می‌شود.»
وی با اشاره به سهم شرکت‌های بزرگ خارجی از بازار انسولین ایران گفت: «مطمئن هستیم که این شرکتها برای حفظ سهم بازار خود به تولید و توزیع انسولین قلمی در ایران ادامه می‌دهند و بازار خود را در کشور به‌صورت تولید تحت لیسانس یا انتقال دانش فنی حفظ می‌کنند، چون ایران بازار بزرگی است و تولیدکنندگان خارجی نمی‌خواهند حتی با وجود فشار آمریکا بازار ایران را از دست بدهند.»
