سپید

به گزارش خبرنگار سپید، ناهید خداکرمی، رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران یکشنبه شب در پستی اینستاگرامی نوشت: «شنبه ١١٨ نفر ویکشنبه ١١۶ نفر با کرونا ویروس در بهشت زهرا آرام گرفتند. این کارکنان نجیب بهشت زهرا هستند که علاوه بر دفن نزدیک به ٢٠٠ فوتی عادى در روز و افزایش بیش از 50 درصد به حجم کار روزانه، همچنان پرتلاش و متعهدانه به انجام وظیفه مشغول هستند.» خداکرمی در گفت‌وگویی نیز از احتمال برپایی بیمارستان‌های موقت در تهران خبر داده بود. این تنها خداکرمی نیست که وضعیت ترسناک پایتخت را بیان می‌کند. علیرضا زالی فرمانده ستاد مدیریت کرونا کلانشهر تهران، انوشیروان محسنی بند‌پی نیز در این روزهای اخیر به صورت مرتب در این‌ رابطه اطلاع‌رسانی کرده‌اند.

انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران در رابطه با وضعیت نامناسب کرونا در این استان اظهار کرد: «استان تهران از نظر شیوع ویروس کرونا در وضعیت خوبی قرار ندارد و حدود چهار هزار و ۵۰۰ نفر در بیمارستان‌های آن بستری هستند. از سویی روند بستری بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در تهران رو به افزایش است و از سوی دیگر نیز زیرساخت‌های لازم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در همه بخش‌ها وجود ندارد.»

وی افزود: «در برخی مواقع شاهد هستیم که مردم نکات بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت می‌کنند اما زیرساخت‌های لازم از جمله در حمل‌ونقل عمومی و خدمات همگانی برای رعایت پروتکل‌ها وجود ندارد و همین موضوع به افزایش تعداد مبتلایان منجر می‌شود.»

بندپی تاکید کرد: « نگرانی ما در مورد تهران جدی است و باید همچنان با ادامه محدودیت‌های اعلامی و نظارت جدی بر انجام پروتکل‌ها، برای کنترل این وضعیت تلاش کرد.»

طرح ترافیک یکی از عوامل افزایش بیماران مبتلا به کرونا

بندپی در این سخنان بر نکته‌ای کلیدی دست میگذارد و یکی ازدلایل افزایش بیماران را نبود زیرساخت‌های لازم در حمل و نقل عمومی برای رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی می‌داند. این موضوع از همان روزهای نخست مورد توجه وزارت بهداشت، ستادهای ملی و تهران مقابله با کرونا قرار داشت به همین دلیل طرح ترافیک را لغو کردند تا مردم رفت‌وآمدهای خود را با خودروهای شخصی که از امنیت بیشتری در برابر بیماری برخوردار هستند استفاده کنند و تراکم جمعیت در حمل و نقل عمومی را کاهش دهند. این وضعیت اگرچه منجر به افزایش ترافیک در تهران شد اما در مقابل روند بیماری کرونا کاهش داشته و یا حداقل میزان ورودی بیمارستان‌ها نسبت به خروجی آنها در حد قابل قبولی بود. به هر حال از اواسط خرداد‌ماه طرح ترافیک مجددا برقرار شد. هر چند شیوه اجرای آن تنها به سود کارمندان دولتی تغییر پیدا کرد و عملا شهروندان دیگر در این میان نادیده گرفته شده بودند. لذا عمده این افراد دو راه پیش پای خود داشتند یا اینکه از طرح روزانه خریداری کنند و یا خطر حضور در ناوگان‌های حمل و نقل عمومی را به جان بخرند. بر همین اساس ازدحام در مکان‌هایی مانند مترو و اتوبوس‌های بی‌آرتی افزایش یافت و شهروندان کمتری از خودروهای شخصی استفاده کردند و به همین دلیل ترافیک در برخی معابر تهران کاهش یافت اما در مقابل ترافیک بیماران در مراکز درمانی افزایش پیدا کرد.

چندهفته‌ای می‌شود که برخی از مسئولان درخواست برداشتن طرح ترافیک را دارند و بر این درخواست تاکید می‌کنند و در مقابل شهرداری تهران همچنان بر اجرای این طرح اصرار دارد. این اصرار شهرداری را محسنی بندپی روز یکشنبه به صراحت مورد اشاره قرار داد. بندپی در این رابطه گفت: « ستاد مقابله و مدیریت ویروس کرونای استان به لغو طرح ترافیک اصرار دارد اما شهرداری پایتخت نسبت به آن تمکین نمی‌کند.»

میزان درآمد شهرداری از اجرای طرح ترافیک

چرایی عدم تمکین شهرداری به موضوع طرح ترافیک پاسخ‌های گوناگونی دارد. مسئولان شهرداری عمدتا کاهش آلودگی هوا و راه‌بندان را علت این موضوع عنوان می‌کنند اما باید دانست که میزان درآمدی که شهرداری از طریق اجرای طرح ترافیک و فروش طرح روزانه به دست می‌آورد بسیار مهم است. به گفته عمار سعیدیان فر، مدیر واحد ساماندهی محدوده‌ها و طرح‌های ترافیکی، شهرداری روزانه ۵/۱ میلیارد تومان از طرح ترافیک درآمد دارد که این میزان سالانه به ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیارد تومان می‌رسد.»

محمود میرلوحی عضو شورای شهر تهران نیز در زمان توقف طرح ترافیک در رابطه با میزان درآمدهای شهرداری از محل فروش طرح‌های ترافیک گفت: «شهرداری تهران روزانه ۱ میلیارد تومان از محل فروش مجوز طرح ترافیک کسب درآمد می‌کرد که از ابتدای روزهای کاری سال ۹۹ به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا اجرای طرح ترافیک متوقف و مسیر بخشی از درآمدهای شهری مسدود شد.»

عضو شورای شهر تهران گفت: «روزانه حدود ۱۰۰ هزار خودرو وارد محدوده طرح ترافیک می‌شوند که مجموع مبالغی که رانندگان این خودروها به صورت روزانه به حساب شهرداری تهران واریز می‌کنند، ۱ میلیارد تومان می‌شود. ضمن اینکه پس از شیوع ویروس کرونا درآمدهای شهرداری از ماهی ۲۷ هزار میلیارد تومان به زیر هزار میلیارد تومان در ماه رسیده است.»

در کنار فروش روزانه طرح ترافیک نباید از درآمد 7.1 میلیارد تومانی فروش کارت بلیت‌های الکترونیک مترو و اتوبوس در روزهای پیش از کرونا نیز غافل شد که بدون تردید با اجرای طرح ترافیک و افزایش میزان استفاده شهروندان از مترو این درآمد نیز افزایش پیدا می‌کند. اگرچه سید مناف هاشمی معاون حمل و نقل شهرداری بر عدم درآمد حمل و نقل عمومی طی هفت سال گذشته تاکید دارد.

بسیاری از منتقدان طرح ترافیک در شبکه‌های اجتماعی این میزان درآمد را دلیل اصلی اصرار شهرداری علی‌رغم مخالفت ستاد مقابله با کرونا می‌دانند. سید مناف هاشمی معاون حمل و نقل شهرداری در این رابطه به مهر گفت: «با این روشی که شهرداری تهران برای طرح ترافیک به کار برده است، به خودی خود نشان دهنده این مساله است که شهرداری به دنبال پولی کردن شهر نیست.»

وی با اشاره اختلاف نظرهایی که در ایام کرونا میان شهرداری و دیگر اعضای ستاد مقابله با کرونا وجود داشت، اشاره کرد و گفت: «دیدید که شهرداری تهران بر خلاف دیگر دستگاه‌ها به موضوع طرح ترافیک بخشی نگاه نکرد و خودش راساً با دستور شهردار به خاطر فشردگی ترافیک در مرکز و مشکلات اتوبوس و مترو این تصمیم را گرفت و برای اصلاح این تصمیم سایر دستگاه‌ها ورود پیدا کردند و بعد از تعامل و توافق به این نقطه رسیدند.در حال حاضر هم چون جان و سلامتی مردم مهمتر است هیچ اظهارنظری درباره این مساله نمی‌کنیم، و تابع ستاد ملی کرونا هستیم و در چارچوب تصمیم وزارت کشور و شورای عالی ترافیک حرکت می‌کنیم. کارشناسان ما در حال رصد دائمی شرایط ترافیکی شهر هستند و اگر لازم شد مسائل را به ستاد کرونا منتقل می‌کنیم.»

آیا بازنگری در طرح ترافیک صورت می‌گیرد؟

در روزهای قبل نادر توکلی معاون درمان ستاد مقابله با کرونای کلانشهر تهران بر پیگیری لغو طرح ترافیک تاکید کرد و گفت: « با توجه به شرایط موجود، فعلاً برنامه‌ای برای بازگشایی نقاهتگاه‌ها نداریم و به منظور رعایت فاصله گذاری اجتماعی، شرایط دور کاری کارمندان و لغو طرح ترافیک در ستاد مدیریت بیماری کرونا مطرح شده و در حال پیگیری هستیم.»

در این میان یکی از نهادهای تاثیرگذار و عضو شورای ترافیک پلیس راهور است؛ که همواره نظرات آن بر تصمیمات ترافیکی تاثیر مستقیمی می‌گذارد. روز گذشته سردار محمد حسین حمیدی رئیس پلیس راهور تهران بزرگ درباره موفق یا عدم موفقیت طرح ترافیک و کاهش آلودگی تهران بزرگ در یک نشست خبری گفت: «نمی‌توان گفت صد در صد با این طرح موافق هستیم یا خیر، اما این طرح باید بازنگری و به روز رسانی شود.»

وی افزود: «طرح ترافیک درمان مقطعی و کوتاه مدت ترافیک و آلودگی هوا است، اگر می‌خواهیم درمان جدی تری داشته باشیم باید یک طرح ترافیک جدی تر داشته باشیم. باید بررسی شود آیا طرح ترافیک موجود که بخشی از طرح ترافیک قبلی است اجرا می‌شود و اگر این طرح را ادامه دهیم آیا بر تعداد مبتلایان به کرونا اضافه می‌شود یا خیر؟ مشکل ترافیک شهر تهران، مشکلی نیست که کوتاه مدت حل شود، شبکه معابر ما ظرفیت این حجم از خودرو را ندارند و باید برنامه‌ریزی جدی برای این مشکل اعم از جای پارک و موارد دیگر داشته باشیم.»

پاسکاری میان شورا و شهرداری

مطالبات شهروندان تهرانی در رابطه با لغو طرح ترافیک درحالی مطرح می‌شود که محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران در پاسخ به این مطالبات گفت: « پیروز حناچی رئیس و عضو شورای عالی ترافیک تهران است و این مطالبه مردم را از وی سوال کنید. من نظرم را بارها در مورد لغو طرح ترافیک در شرایط کرونا و تعطیلی احتمالی مترو اعلام کرد‌ه‌ام. ستاد ملی کرونا در مورد لغو طرح ترافیک تصمیم‌گیر نهایی است و هر زمان آنها اعلام کنند مدیریت شهری اقدامات لازم را اجرایی می‌کند. ضمن اینکه شورای شهر تهران عضو شورای عالی ترافیک نیست.»

سخنان هاشمی رفسنجانی در حالی است که تصمیمات مدیریت شهری در شورای شهر مصوب می‌شود. از سوی دیگر این شورا نهاد ناظر بر شهرداری است و حتی قدرت استیضاح شهردار را دارد به همین سبب شورای شهر تهران نمی‌تواند به راحتی شانه از بار مسئولیت خالی کند.

سید مناف هاشمی نیز در روز گذشته بار دیگر شهرداری را تابع ستاد مقابله کرونا دانست و درباره تغییرات صورت گرفته در اجرای محدوده‌های طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا، گفت: «در حال حاضر ۵٠ درصد طرح ترافیک در حال اجراست چرا که پیش از این ساعت اجرای طرح های مذکور ۶:۳۰ تا ١٩ بوده و اکنون ساعت اجرای محدوده‌های طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۴:۳۰ است که این تغییرات به دلیل ملاحظات شرایط کنونی انتشار ویروس کرونا و رعایت فاصله گذاری اجتماعی صورت گرفته است. اما در نهایت در خصوص اجرا شدن و نشدن طرح محدوده های ترافیکی شهرداری تهران از تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا تبعیت خواهد کرد.»

حال این سوال پیش می‌آید که چه زمانی شهرداری تابعیت خود از ستاد مقابله با کرونا را عملی می‌کند چرا که واضع و مبرهن است که ستاد چه نظری در رابطه با طرح ترافیک دارد.