هفته گذشته، پزشکان بدون مرز، این واقعیت را خاطرنشان کردند که تا اواسط سال 2016 کشورهای جنوب صحرای آفریقا از «فاو- افریک» که یکی از موثرترین پادزهرهای مارگزیدگی است، محروم خواهند ماند. شرکت سانوفی پاستور سال گذشته ساخت پادزهر را متوقف کرد و تاریخ انقضای ذخایر موجود نیز در ماه ژوئن 2016 به سر خواهد رسید. فاو افریک تنها پادزهری است که بیخطری و سودمندی آن در انواع مارگزیدگیها در کشورهای جنوب صحرای آفریقا به اثبات رسیده است. در این کشورها سالانه حدود
30000 نفر جان خود را بر اثر مارگزیدگی از دستمیدهند و 8000 نفر نیز مجبور به قطع عضو میشوند. هیچ محصول جایگزینی، دست کم تا دو سال آینده برای این پادزهر در دسترس نخواهد بود.
در سطح جهانی چنین برآورد شده است که سالانه حدود 5 میلیون مارگزیدگی وجود دارد که از این تعداد 125000 نفر جان خود را از دست میدهند و 40000 نفر دیگر برای همیشه معلول یا دچار ضایعات دائمی خواهند شد. نرخ مرگ ومیر ناشی از مارگزیدگی معادل یک پنجم نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری مالاریا در سراسر جهان و یک دوم مرگ ناشی از بیماری ایدز در هندوستان است. با این حال مارگزیدگی، در مقیاس وسیعی از چشم سازمان بهداشت جهانی و دیگر سازمانهای بهداشتی بینالمللی و ملی، بسیاری از دولتهای آفریقایی و نیز اهداکنندگان بزرگ دور مانده است و حتی در خود جوامع «بیماریهای گرمسیری فراموششدهای» به حاشیه راندهشدهاست.
مارگزیدگی با عوارض سهگانه خود یعنی مرگ و میر بالا، ناتوانی شدید وعوارض روانی قابل توجه، سزاوار این است که در تحقیقات و پژوهشها از اولویت بالایی برخوردار باشد. دادههای بسیاری مورد نیاز است تا اهداکنندگان و دولتها متقاعد شوند که برای تولیدوتوزیع پادزهرها یارانه بپردازند . هزینه درمان هر بیمار مارگزیده با فاو افریک، بالغ بر 280 تا 560 دلار امریکا است (بهای هر ویال 140 دلار است و برای هر گزیدگی سه یا چهار ویال لازم است). پادزهری ارزان، بیخطر، موثر و بینیاز به سرد نگه داشته شدن در سطح جهانی، به شدت مورد نیاز است. محصولات دیگری که تولیدکنندگان آفریقای جنوبی، کاستاریکا، مکزیک، هند تولید کردهاند باید ترکیب شوند تا زهر گونههای متفاوت مارها را بیاثر کنند و ازهمینرو مستلزم پژوهش بیشتر است .
مارگزیدگی بیشتر زندگی افرادی را تهدید میکند که در سنین 10 تا 30 هستند و در فقیرترین و دورافتادهترین مناطق روستایی جهان و بدون امکانات و مراقبتهای بهداشتی به سر میبرند.
نشست دو روزهای با بودجه «ولکام تراست» در دو روز آینده برگزار خواهد شد، با این هدف که اقدامات اساسی شناسایی شوند تا بدین ترتیب از بیتوجهی سازمانهای بهداشت عمومی به قربانیان مارگزیدگی کاسته شود. اقدامی فوری لازم است که بدون کمک یاری دهندگانی بزرگ، امکانپذیر نخواهد بود.
منبع : Lancet