اگرچه بهنظر میرسد حاملگی فرایندی طبیعی باشد که با سلامت مغایر نیست، بارداری در شرایطی که مادر دچار بیماری قلبی باشد، میبایست تحت مراقبت پزشک انجام شود. خانمهایی با شرایط خاص قلبی حتما باید با پزشک خود در مورد خطرات احتمالی در بارداری مشورت کنند. تیم پزشکی شامل متخصص قلب و متخصص زنان است که باید با در نظر گرفتن شرایط بیمار، موقعیتی را فراهم کنند تا بهترین نتیجه ممکن را در بر داشته باشد.
حاملگی باعث افزایش کار قلب میشود
طی حاملگی تغییراتی در قلب و عروق خونی رخ میدهد و کار قلب نیز بیشتر میشود. حجم خون افزایش مییابد و بنابراین حجم خون خروجی در هر ضربان افزایش یافته و تعداد ضربان قلب نیز زیاد میشود.
فشار خون نیز معمولا طی حاملگی کاهش مییابد که ممکن است گاهی باعث احساس سبکی سر شود. این درحالی است که این خانمها سلامت هستند.
وجود شرایط خاص قلبی عروقی و حاملگی
بعضی خانمها پیش از حاملگی دارای مشکلات قلبی عروقی خاصی هستند که احتیاج به توجه ویژه قبل، حین و پس از حاملگی دارد. این شرایط میتوانند ریسک بروز خطرات را حین حاملگی افزایش دهند.
ضمنا گاهی بعضی خانمها مشکلات قلبی عروقی خاصی دارند که تا زمان حاملگی تشخیص داده نشده است. در این حالات ممکن است پزشک، خانم را نسبت به بارداری و عواقب آن آگاه کرده یا او را از نتیجه حاملگی مایوس کند یا حتی او را از حاملگی منع کند.
بیماریهای مادرزادی قلب
نقص سپتوم دهلیزی، نقص سپتوم بطنی و باز ماندن مجرای شریانی شایعترین بیماریهای مادرزادی قلب هستند. در صورتی که بیماریهای مادرزادی با عمل جراحی اصلاح شده باشند، خانم میتواند یک حاملگی ایمن داشته باشد.
اما حاملگی در خانمهایی که دارای بیماری مادرزادی با عوارض زیاد هستند، حاملگی توصیه نمیشود چرا که میتواند خطرناک باشد.
بیماریهای قلبی با خطر بالا در حاملگی
بیماران با بیماری قلبی جدی شامل مواردی که پیوند قلب انجام داده یا اینکه دریچه مصنوعی دارند، خطر بالایی برای حاملگی و زایمان موفق دارند. نمونه غمانگیز و دراماتیک این شرایط، خانم جوانی با دریچه مصنوعی قلب بود که برای جلوگیری از تشکیل لخته و جلوگیری از سکته مغزی از رقیق کننده خون استفاده میکرد که علاوه بر اثرات سوء داروی رقیق کننده بر جنین، باعث خونریزی شدید حین زایمان شد. خانمهایی با هرنوع از بیماری دریچهای نیازمند ارزیابی دقیق توسط متخصص قلب قبل از برنامهریزی برای حاملگی هستند که گاهی حتی انجام عمل جراحی قبل از حاملگی برای این بیماران ضروری بهنظر میرسد.
ضرورت برنامهریزی قبل از حاملگی
شما حتما باید توسط متخصص قلب ویزیت و ارزیابی شوید. قبل از شروع و برنامهریزی برای حاملگی موارد زیر باید کنترل شود:
فشار خون و سطح کلسترول خون
تشخیص بیماری قلبی عروقی موجود
وجود بیماری قلبی و حمله قلبی یا مغزی قبلی
قدرت عملکرد قلبی
بیماریهای دریچهای قلب
متخصص قلب شرایط شما را مطابق دستورالعملها ارزیابی میکند و خطر حاملگی را برای سلامت شما و جنین شما تعیین میکند. این مراقبتها قبل، حین و پس از حاملگی ضروری است تا سبب نتیجه حاملگی مطلوب، تولد نوزاد سالم و همچنین عدم تشدید بیماری مادر حین حاملگی باشد.
محمدحسین نجفی
متخصص قلب و عروق