در مورد اکثر افراد، خوردن غذاهای دارای کلسیم و مصرف مکمل‌های کلسیم که روی هم از سطح بالایی مصرف مجاز 5/2 گرم کلسیم در روز تجاوز نکند، بی‌خطر است. این سطح بالای مصرف کلسیم در بزرگسالان، بالاترین سطحی است که احتمالا در عامه مردم خطرات عوارض جانبی ناخواسته را به همراه نخواهد داشت. سطح بالای 5/2 گرم در روز، میانگین مقدار توصیه شده برای افراد سالمی است (مذکر یا مونث) که سن آنها از یک سال بیشتر باشد.
مصرف مقدار بسیار زیادی کلسیم، یعنی بیش از 5 گرم در روز یا 3 گرم در روز برای افرادی که دچار ناراحتی کلیوی هستند، امکان دارد منجر به بروز عوارض جانبی مختلف و مضری شود. اکثر این عوارض جانبی ناشی از آن است که مردم تعداد بسیار زیادی مکمل کلسیم مصرف می‌کنند. عوارض جانبی نادر و مضر حاصل از مصرف بسیار زیاد کلسیم شامل سنگ کلیه، کلسیم بالای خون و نارسایی کلیه است. علاوه بر آن، مصرف مقدار بسیار زیاد شیر (که سرشار از کلسیم است) و برخی از انواع ضداسید‌ها، مخصوصا ضداسید‌های دارای کربنات کلسیم یا بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین)، در یک دوره زمانی طولانی ممکن است باعث بروز نشانگان قلیایی شدن ناشی از مصرف شیر بشود که امکان دارد این ناراحتی منجر به رسوب کلسیم در کلیه و دیگر بافت‌ها و به نارسایی کلیه شود.
آیا شواهدی در دست است که کلسیم احتمالا خطر سرطان روده بزرگ و راست‌روده را کاهش می‌دهد؟
نتایج حاصل از مطالعات همه‌گیرشناسی درباره رابطه بین مصرف کلسیم و خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده، همواره متناقض بوده است.
در مطالعه‌ای با موضوع پیشگیری سرطان در انجمن آمریکایی سرطان، رژیم‌غذایی، سابقه پزشکی، و سبک زندگی بیش از 120هزار مرد و زن تحلیل شد. در مردان و زنانی که بیشترین میزان کلسیم را از طریق رژیم‌غذایی و مکمل‌ها دریافت می‌کردند، خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده، در مقایسه با آنهایی که کم‌ترین میزان کلسیم را مصرف می‌کردند، به میزان محدودی کمتر بود. اما به‌نظر می‌آمد فایده حاصل از مصرف کلسیم در سطح مصرف تقریبا 1200 میلی گرم در روز به حداکثر خود برسد و ثابت بماند. هنگامی‌که کلسیم موجود در رژیم غذایی به تنهایی تحلیل می‌شد، هیچ کاهشی در خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده مشاهده نمی‌شد، اما استفاده از هر مقدار از مکمل‌های کلسیم با کاهش این خطر مرتبط بود. این رابطه در افرادی قوی‌تر از همه بود (خطر را به میزان 31 درصد کاهش می‌داد) که روزانه 500 میلی‌گرم یا بیشتر مکمل کلسیم مصرف می‌کردند.
هنگامی‌که شرکت‌کنندگان در دو مطالعه بهداشت پرستاران و پیگیری افراد حرفه‌ای دست‌اندرکار بهداشت، با هم ادغام شدند که بیش از 135هزار مرد و زن را در بر می‌گرفت، رابطه قوی‌تری بین مصرف کلسیم و خطر سرطان بزرگ روده و راست روده به‌دست آمد. در افرادی که مصرف کلسیم بیش از 700 میلی‌گرم در روز بود، در مقایسه با کسانی که در روز 500 میلی گرم یا کمتر کلسیم مصرف می‌کردند، خطر سرطان قسمت پایینی راست روده 35 تا 45 درصد کاهش می‌یافت. بین مصرف کلسیم و خطر سرطان قسمت میانی و بالایی راست‌روده هیچ رابطه‌ای به‌دست نیامد. در یک مطالعه وسیع دیگر در مورد مردان فنلاندی، بین مصرف مقدار بیشتر کلسیم و کاهش خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده رابطه مشابه‌ای وجود داشت. اما در این مطالعه، سرطان‌های قسمت میانی و بالایی و قسمت پایینی روده بزرگ و راست‌روده به‌طور مجزا از هم ارزیابی نشد.
در مطالعه‌ای که بیش از 61هزار زن سوئدی را در بر می‌گرفت، خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده در بین کسانی که بیشترین میزان کلسیم را مصرف می‌کردند (تقریبا 800 - 1000 میلی‌گرم در روز)، در مقایسه با افرادی که کمتر از همه کلسیم مصرف می‌کردند (تقریبا 400 - 500 میلی‌گرم در روز)، خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده تقریبا 28 درصد کمتر بود. داده‌های حاصل از این مطالعه هم حاکی از آن بود که فایده مرتبط با مصرف کلسیم به قسمت پایینی راست‌روده محدود می‌شد. در یک مطالعه که بیش از 34هزار زن یائسه را در ایالت آیوا (در ایالات متحده) در بر می‌گرفت، مصرف کلسیم به مقدار زیاد (تقریبا 1280 میلی‌گرم یا بیشتر در روز)، در مقایسه با مصرف میزان کمتری از کلسیم (تقریبا 800 میلی‌گرم یا کمتر در روز) از طریق رژیم‌غذایی و مکمل‌ها، با 41 درصد کاهش خطر سرطان راست‌روده مرتبط بود. در مورد مصرف کلسیم فقط در رژیم‌غذایی و فقط در مکمل‌های غذایی هم خطر سرطان راست‌روده کاهش می‌یافت، اما این رابطه‌ها از نظر آماری معنی‌دار نبودند.
منبع: NCII
مصرف مقدار بسیار زیادی کلسیم، یعنی بیش از 5 گرم در روز یا 3 گرم در روز برای افرادی که دچار ناراحتی کلیوی هستند، امکان دارد منجر به بروز عوارض جانبی مختلف و مضری شود. اکثر این عوارض جانبی ناشی از آن است که مردم تعداد بسیار زیادی مکمل کلسیم مصرف می‌کنند. عوارض جانبی نادر و مضر حاصل از مصرف بسیار زیاد کلسیم شامل سنگ کلیه، کلسیم بالای خون و نارسایی کلیه است. علاوه بر آن، مصرف مقدار بسیار زیاد شیر (که سرشار از کلسیم است) و برخی از انواع ضداسید‌ها، مخصوصا ضداسید‌های دارای کربنات کلسیم یا بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین)، در یک دوره زمانی طولانی ممکن است باعث بروز نشانگان قلیایی شدن ناشی از مصرف شیر بشود که امکان دارد این ناراحتی منجر به رسوب کلسیم در کلیه و دیگر بافت‌ها و به نارسایی کلیه شود.
آیا شواهدی در دست است که کلسیم احتمالا خطر سرطان روده بزرگ و راست‌روده را کاهش می‌دهد؟
نتایج حاصل از مطالعات همه‌گیرشناسی درباره رابطه بین مصرف کلسیم و خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده، همواره متناقض بوده است.
در مطالعه‌ای با موضوع پیشگیری سرطان در انجمن آمریکایی سرطان، رژیم‌غذایی، سابقه پزشکی، و سبک زندگی بیش از 120هزار مرد و زن تحلیل شد. در مردان و زنانی که بیشترین میزان کلسیم را از طریق رژیم‌غذایی و مکمل‌ها دریافت می‌کردند، خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده، در مقایسه با آنهایی که کم‌ترین میزان کلسیم را مصرف می‌کردند، به میزان محدودی کمتر بود. اما به‌نظر می‌آمد فایده حاصل از مصرف کلسیم در سطح مصرف تقریبا 1200 میلی گرم در روز به حداکثر خود برسد و ثابت بماند. هنگامی‌که کلسیم موجود در رژیم غذایی به تنهایی تحلیل می‌شد، هیچ کاهشی در خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده مشاهده نمی‌شد، اما استفاده از هر مقدار از مکمل‌های کلسیم با کاهش این خطر مرتبط بود. این رابطه در افرادی قوی‌تر از همه بود (خطر را به میزان 31 درصد کاهش می‌داد) که روزانه 500 میلی‌گرم یا بیشتر مکمل کلسیم مصرف می‌کردند.
هنگامی‌که شرکت‌کنندگان در دو مطالعه بهداشت پرستاران و پیگیری افراد حرفه‌ای دست‌اندرکار بهداشت، با هم ادغام شدند که بیش از 135هزار مرد و زن را در بر می‌گرفت، رابطه قوی‌تری بین مصرف کلسیم و خطر سرطان بزرگ روده و راست روده به‌دست آمد. در افرادی که مصرف کلسیم بیش از 700 میلی‌گرم در روز بود، در مقایسه با کسانی که در روز 500 میلی گرم یا کمتر کلسیم مصرف می‌کردند، خطر سرطان قسمت پایینی راست روده 35 تا 45 درصد کاهش می‌یافت. بین مصرف کلسیم و خطر سرطان قسمت میانی و بالایی راست‌روده هیچ رابطه‌ای به‌دست نیامد. در یک مطالعه وسیع دیگر در مورد مردان فنلاندی، بین مصرف مقدار بیشتر کلسیم و کاهش خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده رابطه مشابه‌ای وجود داشت. اما در این مطالعه، سرطان‌های قسمت میانی و بالایی و قسمت پایینی روده بزرگ و راست‌روده به‌طور مجزا از هم ارزیابی نشد.
در مطالعه‌ای که بیش از 61هزار زن سوئدی را در بر می‌گرفت، خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده در بین کسانی که بیشترین میزان کلسیم را مصرف می‌کردند (تقریبا 800 - 1000 میلی‌گرم در روز)، در مقایسه با افرادی که کمتر از همه کلسیم مصرف می‌کردند (تقریبا 400 - 500 میلی‌گرم در روز)، خطر سرطان بزرگ روده و راست‌روده تقریبا 28 درصد کمتر بود. داده‌های حاصل از این مطالعه هم حاکی از آن بود که فایده مرتبط با مصرف کلسیم به قسمت پایینی راست‌روده محدود می‌شد. در یک مطالعه که بیش از 34هزار زن یائسه را در ایالت آیوا (در ایالات متحده) در بر می‌گرفت، مصرف کلسیم به مقدار زیاد (تقریبا 1280 میلی‌گرم یا بیشتر در روز)، در مقایسه با مصرف میزان کمتری از کلسیم (تقریبا 800 میلی‌گرم یا کمتر در روز) از طریق رژیم‌غذایی و مکمل‌ها، با 41 درصد کاهش خطر سرطان راست‌روده مرتبط بود. در مورد مصرف کلسیم فقط در رژیم‌غذایی و فقط در مکمل‌های غذایی هم خطر سرطان راست‌روده کاهش می‌یافت، اما این رابطه‌ها از نظر آماری معنی‌دار نبودند.
منبع: NCII
