آپاندیسیت شایعترین اختلال جراحی عمومی است که در زمان بارداری رخ میدهد و تا یک درصد از زنان را مبتلا میکند. درد قسمت پایین و راست شکم شایعترین علامت در حین بارداری است. اما در سه ماهه سوم محل درد به سمت بالا جابجا میشود و کمتر موضعی است، زیرا اتساع شکم، صفاق را از محل آپاندیس ملتهب دور میکند. بنابراین تشخیص این بیماری در زمان بارداری بسیار مشکلتر است.
تظاهر معمول این بیماری یک درد ۴۸-۱۲ ساعته پیشرونده، منتشر و پیچشی است که در ربع راست و پایین شکم (نقطه مکبورنی) متمرکز میشود و به یک درد تیز تبدیل میشود. بنابراین دردهایی که خیلی ناگهانی شروع شوند و به اوج برسند، معمولا آپاندیسیت نیستند. اگر درد شکم قبل از تهوع و یا استفراغ بیمار شروع شده باشد، احتمال آپاندیسیت خیلی بالا میرود.
همیشه تابلو و تظاهر بیماری کلاسیک نیست. یافتههای غیرمعمول (همانند سوزش ادرار و زورپیچ) اغلب در کودکان، افراد مسن و بیمارانی که آپاندیس آنها پشت روده کور یا سکوم قرار دارد، دیده میشود.
تب درجهپایین شایع است. تب بالا باید ما را به سوراخشدگی یا تشخیصهای دیگر مشکوک کند.
تشخیصهای افتراقی
همان طور که گفته شد، هر درد شکمی آپاندیسیت نیست. در اینجا بیماریها را فهرست میکنیم که ممکن است در هنگام بروزشان مردم تصور کنند دچار آپاندیسیت شدهاند:
دردهای با منشا روده باریک: بیماری کرون، انسداد روده باریک، اسهال.
دردهای با منشا روده بزرگ: سرطان کولون، کولیت زخمیشونده، التهاب باکتریایی، کولیت آمیبی یا سلی، یبوست.
دردهای دستگاه ادرایتناسلی: عفونت مثانه و کلیه، سنگ کلیه.
دردهای مامایی: آبسه لولهای تخمدانی، پیچخوردگی تخمدان، پارگی کیست تخمدان، حاملگی خارج رحمی.
سایرموارد: ذاتالریه لوب پایین و راست، درد ارجاعی مفصل ران.
ارزیابی تشخیصی
شرححال و معاینه بالینی عموما تشخیص را مطرح میکند. هیچ علامت یا شکایت واحدی به صورت قابلاعتماد تشخیص را مطرح نمیکند. حدود ۲۰ درصد از موارد تشخیص داده نمیشود. تب با درجهپایین شایع است، تب با درجهبالا باید شک ما را نسبت به پارگی یا یک تشخیص دیگر برانگیزد. معاینه لگن باید در همه زنانی که در سن باروری هستند، انجام شود.
آزمونهای آزمایشگاهی عبارتند از: شمارش کامل گلبولهای خونی، تجزیه ادرار و آزمایش بارداری. شمارش کامل سلولهای خونی معمولا نشاندهنده افزایش گویچههای سفید خون (لکوسیتوز) خفیف است، ولی در ۳۰ درصد از بیماران طبیعی است. (پس آزمایش خون برخلاف تصور دستهای از مردم یک آزمون دقیق نیست، تنها میتواند در مواردی شک به بیماری را برانگیزد.) آزمایش ادرار باید طبیعی باشد، اما از سوی دیگر وجود گویچه سفید در ادرار ردکننده آپاندیسیت نیست، چرا که این امر میتواند نتیجه تحریک یک حالب به وسیله آپاندیس باشد. آزمایش بارداری در همه زنانی که در سن باروری به سر میبرند، برای ردِ حاملگی لازم است. هرچند مثبت بودن آزمایش بارداری آپاندیسیت را رد نمیکند.
ادامه دارد...
علیرضا مجیدی