یکی از مباحثی که برای اولینبار در سال 93 به عنوان مباحث انتخابی در درس عفونی، انتخاب شده، عفونت با قارچ آسپرژیلوس است که در این شماره به آن پرداخته میشود.
آسپرژیلوس کپکی با هیفهای دیوارهدار است که شاخههای آن با زاویه 45 درجه منشعب میشوند. آسپرژیلوس فومیگاتوس عامل اکثر موارد آسپرژیلوزیس مهاجم است. مهمترین ریسکفاکتورهای عفونت با آسپرژیلوس، نوتروپی شدید و استفاده از گلوکوکورتیکوئید است. در بیش از 80 درصد موارد بیماری مهاجم، ریهها درگیر هستند، اگرچه پوست، مغز و سینوسها هم توسط این قارچ گرفتار میشوند.
توجه: کشت و تست آنتیژن گالاکتومانان روشهای تشخیص آزمایشگاهی این عفونت هستند.
توجه: مهمترین یافته تصویربرداری در این بیماران Halo Sig- در HRCT قفسه سینه بیماران است. Halo Sig- یک نمای شیشه مات (Ground glass) بوده که حاکی از انفارکتوس هموراژیک در اطراف یک ندول است.
همکاران گرامی، کلید تشخیص عفونت با آسپرژیلوس، Halo Sig- است و همواره طراحان سوالات عفونی در Case مورد نظر سوال، این نشانه را ذکر میکنند. داروی انتخابی عفونت با آسپرژیلوس، ووریکونازول است (100 درصد امتحانی).
مثال
به مثال آموزشی و کلاسیک زیر که در امتحان ارتقاء داخلی دانشگاه شهید بهشتی در تیر 91 آمده، توجه کنید.
مثال: پسر 20 سالهای که به علت AML تحت کموتراپی است با شکایت تب و موکوزیت بستری میشود. با توجه به نوتروپنی، جهت بیمار درمان آنتیبیوتیک ایمیپنم و وانکومایسین شروع میشود، ولی علیرغم درمان آنتیبیوتیکی تب بیمار ادامه مییابد. جهت بیمار HRCT ریه درخواست میشود که نشاندهنده 3 ندول و halo sig- است. تست گالاکتومانان خون مثبت گزارش میشود. با توجه به منفی بودن کشت خون جهت درمان وی، کدام یک از داروهای زیر ارجح است؟
ووریکونازول
پساکونازول
کاسپوفانژین
لیپوزومال آمفوتریسینB
پاسخ: الف
توضیح: در سوال فوق کلیه نکات کلیدی عفونت با آسپرژیلوس لحاظ شده است:
بیمار چون AML دارد، دچار نوتروپنی شده است (مهمترین ریسکفاکتور آسپرژیلوس).
در HRCT بیمار Halo Sig- مشاهده شده است.
تست آنتیژن گالاکتومانان مثبت است.
داروی انتخابی ووریکونازول است.
یادآوری: آسپرژیلوس یکی از موارد 100 درصد امتحانی در امتحان دستیاری اردیبهشت 94 است، زیرا برای اولینبار به عنوان رفرانس انتخاب شده و از طرفی همواره مورد توجه سوالات ارتقاء و بورد بوده است.
کامران احمدی