احساس خوشحال نبودن، بیانگیزگی، گناه و... خیلی اوقات برای اکثر افراد ایجاد میشود، اما اگر این علائم شدید شود، به طوری که اکثر روزها فرد با آن دست و پنجه نرم کند و در عملکردش ناتوانی به وجود بیاید، گفته میشود که فرد به اختلال افسردگی دچار شده است. اختلال افسردگی در رتبه دوم بیماریها در ایران قرار دارد و علائم مهمی چون حس بیارزشی، حس گناه، فقدان تمرکز، افزایش یا کاهش ناگهانی وزن، کاهش میل جنسی، افکار منفی و افکار خودکشی را از خود نشان میدهد. اکثر افراد اطلاعات کمی از این اختلال دارند و صرفا غمگین بودن، زیاد خوابیدن و گریه کردن را از علائم افسردگی میدانند. با اینکه حتی امروزه در فضاهای مجازی اطلاعات زیادی از این بیماری و اختلالات مربوط به آن وجود دارد، با همه این اوصاف متاسفانه اکثر مردم ترجیح میدهند به جای مراجعه به روانشناس یا روانپزشک از مصرف دارو به صورت خود سرانه بهره ببرند. هنوز دیده میشود که دیدگاه برخی افراد نسبت به مراجعه به روانپزشک یا روانشناس مطابق باورهای غلط شکل گرفته از سالهای گذشته است.
با توجه به اینکه امروزه همه رشتهها تخصصیتر شده خصوصا در مورد بیماریهای
روانی که معمولا با چند بیماری همزمان ایجاد میشود، نیاز به بررسی تخصصیتر دارد. پس با شدت و بررسی دقیق نوع افسردگی شخص و بیماریهای جانبی آن بررسی و با توجه به سن، جنسیت و... داروهای مناسب تجویز میشود.
درمان افسردگی
برای درمان بیماری افسردگی، راههای مختلفی وجود دارد مانند رواندرمانی، گروه درمانی، درمان رفتاریشناختی، دارودرمانی و... باید به این نکته اشاره کرد که خیلی اوقات در کنار همه شیوههای درمانی استفاده از دارو مناسبترین گزینه است. داروهای افسردگی باید بهوسیله روانپزشک که از منظر پزشکی به روان نگاه میکند، تجویز شود که مهمترین گروههای زیر است:
1) مهارکنندههای جذب مجدد سرتونین SSRI که شامل فلوکسیتین، فلوکسایین، سیتالوپرام، سرترالین و...
2) داروهای ضدافسردگی 3 حلقهای TCA که شامل ایمی پرامین، رکسپین، آمیتریپتیلین و...
3) مهارکنندههای مونوآمیناکسیداز MAOI که شامل ترانیل سیپرومین، فنلزین و...
البته داروهای دیگری هم برای درمان اختلالات افسردگی وجود دارد. با توجه به موارد فوق باید دقت شود که افسردگی انواع گوناگونی دارد و نباید با بیماریهای متفاوتی چون اضطراب، کابوس شبانه، وسواس، پرخاشگری و... که معمولا کمبود دارند، خودسرانه از داروهای ضدافسردگی مصرف کنند. اشتباه مردم این است که فکر میکنند مصرف خودسر دارو اثر فوری برایشان دارد، البته بدون آنکه به آن عادت کنند، اما اگر این داروها بهوسیله روانپزشک با توجه به علائم سایر بیماریها، جنسیت، سن، نوع افسردگی، شرایط جسمی تجویز و مصرف شود و در معاینات مورد بررسی قرار گیرد، آن هنگام است که میتوان گفت این داروها وابستگی نمیآورند. پس به عبارت دیگر داروهای روانپزشکی اگر زیر نظر متخصص تجویز شود، برای بیمار عادت نمیآورد، چرا که قبل از عادت و وابستگی به آن، دارو از طرف روانپزشک قطع میشود. اگر داروهای افسردگی بدون بررسی دقیق روانپزشک و سرخود مصرف شود، عوارض زیادی مانند تهوع، خستگی، افزایش وزن، بیخوابی، خشکی دهان، اختلال جنسی، تشنج و حتی مرگ را به همراه
خواهد داشت.
افشین یداللهی
روانپزشک