دریافت اطلاعات و آمارهای جمعیتی یکی از مهمترین مولفهها برای برنامهریزیهای بهداشتی و سلامتی است. اطلاعاتی که از دهه 60 با زیج حیاتی در کشور ساماندهی شد و مورد استفاده سیاستگذاران و برنامهریزان بهداشت و درمان قرار گرفت. اما با گذشت سالها و نیاز به دسترسی گستردهتر به اطلاعات گروههای جمعیتی و بیماریها، وزارت بهداشت به فکر ایجاد پرونده الکترونیک سلامت افتاده است. کاری که نیاز به زیرساختهای فراوان وآمارگیریهای گسترده دارد. از این رو دانشگاههای علومپزشکی کشور بر اساس یک برنامه سراسری اقدام به سرشماری الکترونیک در مناطق روستایی و شهرهای زیــر 50 هزار نفر کردند. این کار در دانشگاه علومپزشکی جهرم از نیمه دوم اسفند ماه آغاز میشود.
کرامتاله رحمانیان، معاون بهداشتی دانشگاه علومپزشکی جهرم در گفتگو با سپید، در این زمینه گفت: «بر اساس برنامهریزیهای وزارت بهداشت هر ساله سرشماری خانوارها در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20هزار نفر جمعیت انجام میشد، اما امسال این برنامه تفاوتهایی با سالهای پیش داشته است.»
وی در توضیح این تفاوت اظهار داشت: «امسال شهرهای با جمعیت 20هزار تا 50 هزار نفر نیز وارد برنامه سراسری سرشماری الکترونیک شدهاند و اطلاعات جمعیتی ساکنان این شهرها جمعآوری خواهد شد.»
رحمانیان با بیان اینکه فرمهای امسال تفاوت چندانی با سالهای گذشته ندارند، افزود: «در این فرمها اطلاعاتی مانند تعداد خانوار، کد ملی هر یک از اعضای خانواده، سن افراد خانوار، جنس، میزان تحصیلات، تاریخ تولد، شغل، وضعیت تاهل و مواردی از این دست به صورت دستی در فرمهای اطلاعاتی ثبت میشود و این اطلاعات در نهایت در نرمافزار طراحی شدهای که در اختیار دانشگاههای علومپزشکی قرار گرفته وارد خواهد شد.»
وی جمعآوری این اطلاعات را زمینهساز ایجاد پرونده الکترونیک سلامت دانست و ادامه داد: «شکلگیری پرونده الکترونیک سلامت امکان دسترسی به اطلاعات سلامتی و بهداشتی فرد را در هر نقطه کشور با وارد کردن یک کد ملی فراهم میکند، اما این کار نیاز به اطلاعات و آمارهای گستردهای دارد که طرح سرشماری الکترونیک بخشی از این اطلاعات را در اختیار قرار میدهد و زمینهای مناسب برای پرونده الکترونیک سلامت است.»
معاون بهداشتی دانشگاه علومپزشکی جهرم با اشاره به اینکه در این فرمها اطلاعاتی در خصوص بیماری و سلامت افراد خانوار وارد نشده است، تاکید کرد: «اطلاعات بیماریهای فرد در پرونده الکترونیک سلامت مطرح است که هنوز این کار عملی نشده، بنابراین در فرمهای سرشماری به این موضوع پرداخته نشده است.»
وی با بیان اینکه پس از تکمیل فرمهای سرشماری دادهها وارد نرمافزار شده و پرونده الکترونیک خانوار تشکیل خواهد شد، خاطرنشان کرد: «مهمترین هدف در این سرشماری جمعیتی، تهیه و تکمیل پرونده الکترونیک برای هر خانوار است که با استفاده از آن دسترسی پزشکان خانواده و تیم سلامت به سوابق و اطلاعات بهداشتی درمانی خانوارها میسر میشود.»
رحمانیان با اشاره به تشکیل کمیتههای مختلف برای انجام سرشماری، ادامه داد: «به منظور اجرای هر چه بهتر این طرح، کمیتههای مختلفی مانند کمیته نیروی انسانی، کمیته فناوری اطلاعات، کمیته نظارت، کمیته آمار، کمیته اطلاعرسانی و کمیته تجهیزات تشکیل شده که هر یک از این کمیتهها پیگیر برنامههای مصوب هستند.»
وی با بیان اینکه بهورزانی که برای آمارگیری مراجعه میکنند، باید فرمهایی نیز مربوط به اطلاعات روستا پر کنند، اظهار داشت: «در این فرمها اطلاعات کلی مربوط به روستا و شهری که سرشماری در آن صورت میگیرد، مانند موقعیت آبوهوایی، تسهیلات عمومی مانند برق، آب و گاز، مراکز آموزشی موجود در روستا، فاصله تا مرکز بهداشتی و شهرستان و اینکه روستا جزء مناطق محروم است یا خیر باید وارد شود.»
رحمانیان با اشاره به انجام مراحل مقدماتی برنامه سرشماری الکترونیک روستاها و شهرهای زیر 50 هزار در مناطق تحت پوشش دانشگاه علومپزشکی جهرم، اظهار داشت: «آموزش بهورزانی که قرار است برای پر کردن فرمها به در خانهها مراجعه کنند، انجام شده و تنها برخی هماهنگی با ارگانهای ذیربط مانند نیروی انتظامی و فرمانداری باید صورت گیرد تا کار از نیمه اسفند ماه آغاز شود.»
وی با بیان اینکه این سرشماری در 4شهر زیر پوشش دانشگاه علومپزشکی انجام میشود، افزود: «سرشماری در شهرهای زیر 20هزار نفر قطبآباد، باب انار، دوزه و خاوران جهرم انجام میشود و تا نیمه اردیبهشت ماه به پایان میرسد.»
معاون بهداشتی دانشگاه علومپزشکی جهرم با اشاره به نحوه انجام سرشماری، گفت: «بهورزان و کارکنان بهداشتی با در دست داشتن کارت شناسایی به درب منازل مراجعه و آمار گیری جمعیتی را انجام میدهند.»
وی از مردم خواست با ماموران بهداشتی مراجعهکننده به منازل همکاری کنند و به دقت به سوالات مطرح شده از سوی آنها پاسخ دهند.
الیزا ذوالقدر