گرایش عمومی به غذاهای فاقد گلوتن سال به سال بیشتر میشود و بیش از یک سوم آمریکائیان سعی میکنند که گلوتن را از غذای روزانهشان حذف کنند و صنایع تولید غذاهای بدون گلوتن رشد سریعی کردهاند.
اما سوال این است، اگر شما یکی از آن یکدرصد افرادی نیستید که مبتلا به بیماری سلیاک هستند و نمیتوانند گلوتن مصرف کنند، آیا نخوردن محصولات گلوتندار برای شما هم مزیتی دارد؟ (بیماری سلیاک یک اختلال خود ایمنی روده باریک با زمینه ژنتیکی است که روده در جذب مواد اختلال دارد. اگر شخص پروتئینی از دسته گلوتن که در غلات، گندم، جو و چاودار وجود دارد استفاده کند دچار علائم عدم تحمل میشود.)
دکتر جیسون ازاسترالیا که پژوهش فوق را سرپرستی کرده، تفاوتهای بین غذاهای استاندارد و غذاهای بدون گلوتن را مورد بررسی قرار داده است. وی میگوید: «احتمالا استفاده از این غذاها هیچ مزیتی ندارد. غذاهای فاقد گلوتن فوقالعاده گران هستند و خوردن آنها مد روز شده است، اما ما پس از بررسی ماده غذایی هر دو گروه، تفاوت جزئی بین آنها یافتیم.»
محققان پس از بررسی 3200 محصول از بین ده گروه غذایی، دریافتند که ارزش غذایی غذاهای فاقد گلوتن هیچ تفاوتی و یا تفاوت جزئی با سایر غذاها داشت. آنها مواد غذایی دانهای مانند نانها، پاستا و غذاهای تفننی مانند شیرینی ها و چیپس را بررسی کردند. محققان در غذاهای دانهای فاقد گلوتن، مقادیر بسیار جزئی پروتئین یافتند و مابقی آن حاوی قند و سدیم بود که کاملا شبیه گروه دیگر بود. در مورد غذاهای تفننی عینا همین نتیجه تکرار شد.
در واقع برخی محققان بر این عقیدهاند که غذاهای فاقد گلوتن میتواند برای شما مضر هم باشد، زیرا به منظور بهبود بافت و طعم آنها معمولا قند و چربی بیشتری به آنها اضافه میشود. به علاوه آنها حاوی ویتامین و موادمعدنی کمتری هستند. بنابراین چرا تعداد افرادی که مدعی هستند نسبت به گلوتن عدم تحمل دارند روز به روز بیشتر میشود؟
قرار داشتن در سنی که بتوانیم خود تشخیص بدهیم و به عبارتی خود پزشک خود باشیم همانقدر که خوب است، به همان اندازه هم مزاحم است. در حالی که حقیقتا ممکن است تعداد افرادی که دچار سلیاک هستند و آگاهی نسبت به این بیمار رشد کرده باشد، باز هم نمیتواند این موضوع را توجیه کند که چرا 13درصد مردم ادعا میکنند که دچار این بیماری هستند. علائمی که آنها معمولا به عدم تحمل به گلوتن نسبت میدهند مانند: نفخ شکم، خستگی مفرط و سردرد خیلی مبهم هستند و میتوانند ناشی از انتخابهای سبک زندگی ما باشند.
همچنین باز هم نمیتوان مصرف غذاهای بدون گلوتن را توجیه کرد به این دلیل که فلان هنرپیشه مشهور این سبک زندگی را انتخاب کرده و یا فلان مجله بهداشتی مصرف این غذاها را توصیه کرده است. یک عامل مهمتر برای ترغیب افراد به مصرف این غذاها وجود تبلیغات است. چرا که صنایع غذایی میلیونها دلار ارزش دارند و رو به رشد هستند.
دکتر جیسون میگوید: «یکی از تاکتیکهای بازاریابی، استفاده از برچسبهای جذاب روی غذاهای فاقد گلوتن است، حتی روی محصولاتی که به طور سنتی خود هیچ گلوتنی ندارند. سوءبرداشت مصرفکنندگان بهخصوص درباره هلههولهها، مبنی بر اینکه این غذاهای فاقد گلوتن سالمتر هستند نگرانی عمده ماست.»
منبع: IFL Science
ترجمه: سیما اخلاقی