پایگاه خبری سلامت
علی ابراهیمی
9 بیماری که در تاریخ ۱۷ مهرماه در بیمارستان چشم‌پزشکی «نگاه» تهران تحت عمل جراحی آب‌مروارید قرار گرفته بودند، پس از جراحی با علائمی همچون درد شدید، آبریزش چشم، تهوع و نشانه‌های غیرمعمول مواجه شدند. این علائم از حدود دو ساعت پس از جراحی آغاز شد و برخی از بیماران ناچار به مراجعه به اورژانس شدند.
به گزارش «سلامت»، پزشکان جراح ۲۴ ساعت بعد متوجه وضعیت غیرطبیعی بیماران شدند و از آنها خواستند مجدداً به بیمارستان مراجعه کنند. هر ۹ بیمار با عوارض جدی مواجه بودند و نیاز به جراحی مجدد پیدا کردند. با وجود تلاش‌های پزشکی، درمان موثر واقع نشد و تمامی این بیماران بینایی یک چشم خود را به‌طور دائمی از دست دادند.
بیانیه معاونت درمان وزارت بهداشت درباره حادثه
با توجه به گستردگی انعکاس این حادثه معاونت درمان وزارت بهداشت پزشکی طی بیانیه‌ای توضیحاتی در خصوص رسیدگی به این واقعه ارائه کرد. در این اطلاعیه آمده است: به دنبال وقوع حادثه ناگوار عارضه عفونت چشمی (اندوفتالمیت) در بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه (تاریخ عمل جراحی ۱۷ مهرماه ۱۴۰۳) که به از دست رفتن دید یک چشم در ۹ نفر از بیماران این بیمارستان منجر شد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن ابراز تاسف و اعلام همدردی با آسیب‌دیدگان، بررسی همه‌جانبه موضوع را برای کشف علل آن، پیشگیری از وقوع موارد مشابه و احقاق حق خسارت‌دیدگان، وظیفه خود می‌داند و پیگیری‌ها و بررسی‌های لازم را پس از اطلاع از ماجرا و از همان مهرماه آغاز کرده است.
به دنبال وقوع این حادثه و آشکار شدن علائم عفونت در عصر روز ۱۸ مهرماه، طبق روال معمول و بر اساس پروتکل‌های وزارت بهداشت، گزارش عفونت توسط پزشکان معالج به تیم مدیریتی بیمارستان اعلام و روند درمانی بیماران توسط مسئول فنی بیمارستان پیگیری و در ۱۹ مهرماه، کمیته اضطراری با حضور مسئولان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بیمارستان تشکیل شد.
در نخستین تصمیم ضروری، تعطیلی سریع تمام اتاق‌های عمل در تاریخ ۱۹ مهرماه اعمال شد و درمان بیماران دچار عفونت، تحت بررسی ویژه و پیگیری سریع معاونت درمان وزارتخانه قرار گرفت و در تاریخ ۲۰ مهرماه، تیم کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بیمارستان جهت ارزیابی عوامل احتمالی دخیل در بروز عفونت در بیمارستان مستقر و نتایج ارزیابی آنها به آزمایشگاه مرجع ارسال شد. از ۹ بیمار دچار عفونت در زمان ترخیص ۴ نفر دچار کاهش دید در حد درک نور و ۵ بیمار دچار کاهش دید در حد عدم درک نور بودند.
معاونت درمان وزارت بهداشت در این اطلاعیه آورده است: در تاریخ ۲۴ مهرماه، کمیته درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مجدد تشکیل و وضعیت بیماران، پیگیری شد؛ کمیته کنترل عفونت، برای کشف منشا آلودگی ارزیابی‌های علمی لازم را انجام داد. همه اتاق‌های عمل از تاریخ ۱۹ مهرماه به مدت یک هفته تعطیل و راه‌اندازی مجدد اتاق‌های عمل به انجام بررسی‌های کارشناسی بیشتر منوط شد. تیم اتاق عمل جهت بررسی‌های بیشتر و ارائه توضیحات لازم، از نظر انجام درست مسئولیت، در معاونت درمان و همچنین مراجع قضایی مورد سوال قرار گرفتند و بر اساس تصمیم‌های اتخاذ شده، دو نفر از کادر اتاق عمل و همچنین مسئول فنی بیمارستان که در خطای احتمالی رخ‌داده مسئولیت داشتند، تعلیق شدند؛ همچنین ابعاد قضایی این موضوع در دادسرای جرائم پزشکی در حال پیگیری است.
وزارت بهداشت ضمن اظهار تاسف و همدردی عمیق با بیماران آسیب‌دیده، اعلام می‌دارد که معاونت درمان و اداره کل بازرسی این وزارتخانه در تمام مراحل بررسی موضوع این پرونده، به‌طورجدی پیگیری‌های لازم را انجام داده‌اند و بررسی همه‌جانبه موضوع را تا مشخص شدن دقیق ابعاد آن ادامه خواهند داد و درباره آن اطلاع‌رسانی خواهند کرد.
تعلیق خاطیان
علی جعفریان، مشاور عالی وزیر بهداشت هم در واکنش به حادثه بیمارستان نگاه و خبر نابینایی تعدادی از بیماران گفت: در تاریخ ۱۷ مهرماه تعدادی عمل جراحی چشم در این بیمارستان انجام شده و متاسفانه روز بعد بیماران دچار عفونت داخل چشمی شدند.
وی با بیان اینکه اتاق عمل این بیمارستان همان ایام به مدت یک هفته تعطیل شد، افزود: بررسی‌ها نشان داده که یکی از تجهیزات مورد استفاده در عمل‌های چشم‌پزشکی به‌درستی استریل نشده بود و به احتمال زیاد خطای انسانی علت بروز این حادثه بوده است. جعفریان تاکید کرد که پزشک معالج در این اتفاق نقشی ندارد زیرا تجهیزات مورد استفاده در اتاق عمل خارج از کنترل وی است و توسط تیم دیگری آماده می‌شود. جعفریان افزود: روند قضایی و بررسی‌های وزارت بهداشت در این رابطه آغاز شده و افرادی که احتمال می‌رود در این حادثه نقش داشته‌اند، تعلیق شده‌اند. همچنین هر اقدامی که برای درمان بیماران نیاز بوده توسط تیم بیمارستان نگاه یا سایر مراکز درمانی انجام شده است.
مشاور عالی وزیر بهداشت این حادثه را یک اتفاق ناگوار اما اجتناب‌ناپذیر توصیف کرد و بر ضرورت بهبود سیستم‌های هشدار در بیمارستان‌ها تاکید کرد. جعفریان گفت: باید سیستم نظارتی و هشدار به‌گونه‌ای طراحی شود که به‌سرعت علت وقوع چنین حوادثی را شناسایی کرده و از تکرار آنها جلوگیری کند.
واکنش سازمان نظام پزشکی به نابینا شدن ۹ بیمار
رئیس سازمان نظام پزشکی نیز درباره نابینا شدن ۹ نفر در بیمارستانی در تهران گفت: افراد آسیب‌دیده اگر به سازمان نظام پزشکی شکایت کنند بر اساس موازین علمی با خاطیان برخورد جدی می‌شود.
محمد رئیس‌زاده ضمن عذرخواهی از افراد آسیب‌دیده در حادثه نابینا شدن ۹ نفر در بیمارستانی در تهران اظهار داشت: اگر به سازمان نظام پزشکی شکایت شود این سازمان بر اساس اصل بی‌طرفی و با جدیت و موازین علمی با خاطیان برخورد می‌کند. کمیته‌ای برای بررسی ابعاد دقیق حادثه تشکیل شده است و طبق اطلاع بنده، انتقال عفونت از تجهیزاتی رخ داده که جزو فیلد جراحی نبوده است.
رئیس زاده با بیان اینکه وزارت بهداشت موظف است که سالانه مراکز بیمارستانی را مورد نظارت و ارزیابی قرار دهد، اظهار داشت: اگر مشخص شود که کوتاهی انجام شده، وزارت بهداشت می‌تواند از طریق پایین آوردن درجه اعتبار موسسات درمانی با آنها برخورد کند.
وی با بیان اینکه حادثه رخ داده مربوط به ۲ ماه پیش است، تاکید کرد: عفونت بیمارستانی در همه دنیا رخ می‌دهد و با توجه به قدمت ۲۵ ساله این مرکز و انجام جراحی روزانه ۱۵۰ مورد در اتاق‌های عمل این بیمارستان، عفونت بیمارستانی در این مرکز از میانگین کشوری کمتر است. وی افزود: البته همه اتفاقاتی که باید بعد از بروز حادثه انجام می‌شد، ازجمله بستری بیماران، رها نشدن بیمار و پرداخت حق‌وحقوق بیمار در دستور کار قرار گرفته است.
رئیس سازمان نظام پزشکی گفت: جراحی همچون رانندگی است اگر اتوبوسی با وجود همه تمهیدات، چپ کند و افراد فوت شوند هرچند حادثه تاسف باری رخ داده، اما روالی شناخته شده است.
دیدگاه یک جراح چشم
شاهرخ رامین، جراح چشم و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم در خصوص حادثه رخ داده در بیمارستان چشم‌پزشکی «نگاه» گفت: عفونت‌های بیمارستانی یکی از اتفاقات اجتناب‌ناپذیر در دنیا است و آمارها نیز نشان می‌دهد عفونت چشم بعد از عمل جراحی آب‌مروارید در کشورهای اروپایی نیز دیده می‌شود. به‌طوری‌که بر اساس اعلام انجمن جراحان فوق تخصص قرنیه اروپا، میزان عفونت بعد از عمل چشم در اروپا، بین دودهم درصد تا هفت‌دهم درصد است.
وی با عنوان این مطلب که یکی از عارضه‌های عفونت چشم بعد از عمل آب‌مروارید، نابینا شدن است، افزود: آنچه را ما درباره آن صحبت می‌کنیم باید بر اساس مستندات باشد.
این جراح چشم با اشاره به حادثه رخ داده در بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه، ادامه داد: میزان عفونت بعد از عمل چشم در این بیمارستان در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، ۱ در ۱۰ هزار بوده است که بعد از حادثه رخ داده در سال ۱۴۰۳ به ۷ در ۱۰ هزار رسیده و همچنان، ۱۰ برابر کمتر از آمار اروپا است، اما با توجه به اینکه حادثه رخ داده در یک روز اتفاق افتاده است برای مردم نگران‌کننده بوده و از همین رو باید اجازه ندهیم چنین حوادثی دوباره تکرار شود.
با اتفاق به وجود آمده پرونده‌های قضایی در این زمینه تشکیل شده و باید منتظر ماند که سرانجام رسیدگی به نابینایی ۹ بیمار براثر عفونت بیمارستانی چه خواهد شد.
متاسفانه بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه تابه‌الان تنها به انتشار یک پست و استوری در شبکه اجتماعی این مرکز بسنده کرده است.
در پست بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه که محتویات آن مهر تاییدی بر صحت و درستی خبر نابینا شدن ۹ بیمار در این بیمارستان است، آمده است: این رخداد در بیمارستان نگاه، با بیش از دو دهه فعالیت مستمر و حضور اساتید رتبه اول کشور در آن، کل سیستم و بیمارستان را شوکه کرد. در ادامه این مطلب آمده است: بله متاسفانه این واقعه در بیمارستان اتفاق افتاد که پس از بررسی داخلی و مراجع بالاتر دانشگاه و وزارت بهداشت، افراد خاطی مشخص و برخورد قضایی و پیگیری در حال انجام است.
این بیانیه بدون ابراز امیدواری به تکرار نشدن چنین اتفاقاتی در آینده، ادامه داده است: متاسفانه این قبیل وقایع در همه مراکز ایران و جهان رخ داده و خواهد داد.
در حالی که با انتشار یافتن این خبر و موج حمایت مخاطبان و حتی جامعه متعهد پزشکی، استدلال‌هایی از قبیل اینکه خبر مربوط به گذشته است یا رسانه‌ها قصد تخریب وجهه سیستم سلامت کشور را دارند مواجه شدیم، اما مدیریت در پیام خود اینگونه به روایت موضوع پرداخته است: در مراکز دیگر هم که این قبیل اتفاقات رخ داده و همیشه سعی در مخفی نگه داشتن آن شده است. ولی با توجه به آنکه این مسئله ایجاد خطر برای بینایی و سلامت بیمارانمان کرد، هیئت مدیره با تلاش فراوان سعی در مشخص کردن علل و عوامل آن بودند و سیاست شفاف‌سازی و راستگویی را در پیش گرفتند و خوشبختانه با گذشت بیش از دو ماه دیگر هیچ موردی از عفونت اتفاق نیفتاده است.
بر اساس محتوای این پست «اساتید مرکز کماکان بیماران خود را در این مرکز جراحی می‌نمایند». البته در این به نوعی بیانیه اشاره‌ای به این نشده است که اگر پزشکان عمل‌های جراحی خود را در بیمارستان نگاه انجام می‌دهند پس دلیل نگارش نامه مدیرعامل به سهامداران در بیستمین روز آذرماه و طرح انتقاد از انتقال بیماران به بیمارستان‌های دیگر چه بوده است؟
البته اقرار و اذعان مدیریت بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه به موضوع هرچند دیرهنگام، اما اتفاقی مثبت و زمینه‌ای برای پیگیری هر چه سریع‌تر حقوق شهروندان آسیب‌دیده و نیز اقدامی در راستای حفظ اعتبار این بیمارستان خواهد بود؛ بیمارستانی خصوصی که اتفاقاً دارای پزشکان نام آشنا و سرشناس است و بعضی از آنها، از سهامداران اصلی محسوب می‌شوند.