با آرزوی سال نو بدون تصادف
دکتر خسرو صادق‌نیت، رئیس انجمن پزشکی خواب ایران
ما در پزشکی خواب یک علامت و عنوانی داریم، به عنوان میکرواسلیپ (خواب چندثانیه‌ای). در این حالت فرد ظاهراً بیدار است، چشمانش باز است و بدنش حالت خواب را ندارد. اگر رانندگی می‌کند، جلویش را به ظاهر می‌بیند، دستش به فرمان است، اما مغز برای 5 تا 15 ثانیه خواب است و با نوار مغز هم می‌شود این را تشخیص داد. در این حالت وقتی ما داریم رانندگی می‌کنیم، عملاً هیچ عکس‌العملی به محیط نشان نمی‌دهیم و این باعث می‌شود که ما خطرهای بزرگی را در پیش ‌رو داشته باشیم و مرگبارترین تصادفات را ممکن است همراه این اتفاق ما تجربه کنیم.
می‌خواهیم دو نکته را خدمت مردم عزیزمان ذکر کنم: یکی اینکه ما در حین خواب‌آلودگی نباید رانندگی کنیم. ولی ما خیلی وقت‌ها این رانندگی را ادامه می‌دهیم و باورهای غلط باعث ادامه این کار می‌شود، مثلاً فکر می‌کنیم اگر پنجره را پایین بکشیم و هوای خنک بخوریم، اگر تخمه بشکنیم یا اگر موسیقی گوش دهیم، می‌تواند باعث ممانعت از خواب رفتن ما شود. این‌ها باورهای غلطی هستند. درستش این است که بعد از هر 100 کیلومتر، هر یک ساعت تا یک ساعت ‌و نیم رانندگی، یک گوشه یک جای مناسب بیایستیم. اگر خوابمان می‌آید، یک چرت کوتاه چنددقیقه‌ای بزنیم. اگر خوابمان نمی‌آید از ماشین پیاده شویم، قدمی بزنیم، آب به صورتمان بزنیم، قهوه یا چای بنوشیم و بعد دوباره پشت رُل بنشینیم و رانندگی کنیم. فرد همراه اگر با ما صحبت کند و حواسش به ما باشد و مراقب علائم خواب‌آلودگی ما باشد، می‌تواند به پیشگیری از عدم توجه ما به خواب‌آلودگی‌مان کمک کند. خواب‌آلودگی یکی از مهم‌ترین علل تصادف‌های مرگبار است و همراهی شما را با پویش «نه به تصادف!» پیشنهاد می‌کنم.
می‌خواهم در مورد خواب‌آلودگی و تصادفات مرگباری که ناشی از خواب‌آلودگی است، نکاتی را به مردم عزیزمان عرض کنم:
خواب‌آلودگی دو علت مهم دارد: یکی نخوابیدن برای مدت طولانی است. اگر ما 17-18 ساعت نخوابیم، حتماً به شدت خواب‌آلوده می‌شویم و نیاز به خواب داریم. اما دومی که مهم‌تر و قوی‌تر از اولی است، عامل ساعت درونی بدن ماست. ما یک ساعت‌هایی در بدنمان وجود دارد که به ما می‌گوید که باید بخوابی و تأثیر این ساعت درونی حتی از نخوابیدن طولانی‌مدت هم قوی‌تر است. یعنی اگر ما بعدازظهر بخوابیم، ولی نیمه‌شب که ساعت درونی بدن ما می‌گوید باید خواب‌آلوده باشی و بخوابی، بازم هم خواب‌آلوده خواهیم بود.
ما دو ساعت خواب‌آلودگی داریم:
اولین و قوی‌ترینش از ساعت 11-12 شب شروع می‌شود تا ساعت 1-2 بعد از نیمه‌شب به اوج خودش می‌رسد تا ساعت 4-5 صبح ادامه پیدا می‌کند و ساعت 6 صبح به بعد یواش‌یواش این قدرتش کم می‌شود و ما می‌توانیم هوشیار بمانیم، حتی اگر شب را بیدار مانده باشیم. پس به این ساعت درونی بدن دقت کنید. حتی اگر قبلاً خوابیده باشیم، در این ساعت‌ها خواب‌آلوده می‌شویم.
دومین ساعت خواب‌آلودگی ما یعنی هنگامی که ساعت درونی بدنمان ما را خواب‌آلوده می‌کند و البته ضعیف‌تر است، ساعت 1 تا 4 بعدازظهر است که قدرتش از خواب‌آلودگی نیمه‌شب به مراتب کمتر است، ولی در این ساعت‌ها هم خواب‌آلوده خواهیم بود و احتمال تصادف در رانندگی در این ساعت‌ها هم بالا می‌رود.


دکتر علیرضا استقامتی، استاد بخش غدد و متابولیسم بیمارستان امام‌ خمینی (ره) و دانشکده علوم پزشکی تهران
می‌خواستم شما را به پویش «نه به تصادف!» دعوت کنم. به ویژه عزیزانی که به دیابت مبتلا هستند. همان‌طور که استحضار دارید یکی از روش‌های درمانی در افراد مبتلا به دیابت استفاده از انسولین است، چه در دیابت‌های نوع یک و چه در دیابت‌های نوع دو. هر دو گروه ممکن است در زمانی از درمان نیاز به انسولین داشته باشند. انسولین یک دارویی هست که باید بسیار هوشمندانه و هوشیارانه از آن استفاده کرد. چرا؟ چون علاوه بر اینکه قندخون را کنترل می‌کند، اگر دوز درمانی نامناسب انتخاب شود و با تغذیه فرد و فعالیت بدنی فرد متناسب نباشد، ممکن است که باعث افت قندخون شود. یکی از مواردی که ما تأکید می‌کنیم که فرد حتماً قبل از اینکه بخواهد این فعالیت را انجام دهد باید قندش را چک کند، رانندگی است. بحث تصادف و رانندگی است. اگر فردی می‌خواهد به رانندگی بپردازد، به ویژه در رانندگی‌های بین‌شهری، و در رانندگی درون‌شهری هم تا حدی این مسئله صادق است. اگر قندخون فرد تنظیم نباشد و خدای‌نکرده برای مثال فرض کنید یک دانشجویی هست می‌خواهد به کلاس درسش برسد یا یک فردی که می‌خواهد به محل کارش برسد، اگر قندخونش تنظیم نباشد و با عجله انسولینش را بزند و صبحانه‌اش را نخورد و از خانه خارج شود و ممکن است این مسئله منجر صدمه به خود فرد شود و به افراد دیگر شود. مثلاً فرض کنید یک فردی با عجله انسولینش را می‌زند و می‌آید وسط بزرگراه و همان موقع قندخونش افت می‌کند و ممکن است به ماشین‌های دیگر، به عابران، دوچرخه‌سواران و موتورسواران صدمه بزند و صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد شود. بنابراین حتماً تأکید می‌کنیم که اگر فردی انسولین می‌زند یکی از مواردی که حتماً قبل از این که به این فعالیت بپردازد باید از آن خبر داشته باشد، وضعیت قندش است تا رانندگی‌اش منجر به تصادف و خدای‌نکرده صدمات جانی نشود.
عزیزانی که قرص مصرف می‌کنند و دیابت دارند در رابطه با کمپین «نه به تصادف!» می‌خواهم خدمتتان عرض کنم که گاهی از ما می‌پرسند که علامت‌هایی کاهش قندخون چیست؟ ما از کجا بدانیم که قندخونمان کاهش پیدا کرده است؟ می‌دانیم که خطری که همیشه افرادی را که دیابت دارند، تهدید می‌کند غیر از مسئله قندخون بالا و عوارض درازمدت آن، چیزی که به صورت حاد و خطرناک ممکن بروز کند، افت یا کاهش قندخون است.
علامت‌های کاهش قندخون ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، مثلاً ممکن است فردی دچار ضعف شود، احساس گرسنگی کند و بلرزد، عرق کند، تپش قلب بگیرد. این‌ها علامت‌های هشداردهنده هستند. به محض اینکه این علامت‌ها ایجاد شد، باید بلافاصله یک چیز شیرین مصرف کنید.
چیزی که ما توصیه می‌کنیم به خصوص وقتی رانندگی می‌کنید، چه موتورسوار باشید، چه دوچرخه‌سوار و چه ماشین‌سوار این است که حتماً یک چیز شیرین که به راحتی قابل‌جذب باشد، در دسترس‌تان باشد، چرا که فرصت نمی‌کنید کنار بزنید و بایستید و همان لحظه چیزی شیرین بخورید.
بعضی‌ها می‌گویند ما شکلات یا آب‌نبات می‌خوریم. این کار کاملاً غلط است نه آب‌نبات و نه شکلات، اصلاً درمان مناسبی برای افت قند نیستند، باید حتماً آب‌قند یا آبمیوه طبیعی استفاده کنند.
من توصیه می‌کنم حتماً چند حبه قند به شکل محلول دربیاورند و در ماشین همراهشان داشته باشند که اگر علامت‌های افت قند ظاهر شد بلافاصله آن را مصرف کنند. بعد یک ربع صبر کنند و اگر علامت‌ها بهتر نشد، دوباره مصرف کنند. تأکید می‌کنم که برای مقابله با کاهش قندخون همیشه به ویژه در زمان رانندگی حتماً یک ماده شیرینی که به سرعت جذب می‌شود، به ویژه آب‌قند را میل کنند تا جلو علامت‌های افت قند گرفته شود و خدای‌نکرده صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد نشود.
افرادی که مبتلا به دیابت هستند می‌خواهم عرض کنم که نباید تصور کنید که فقط آن‌هایی که انسولین تزریق می‌کنند، در معرض خطر کاهش قندخون هستند. ما قرص‌های خوراکی را داریم که این قرص‌های خوراکی می‌توانند منجر به کاهش قندخون شوند. به خصوص اگر فردی قندهایش را به شکل کامل خوب و مرتب کنترل کرده باشد، احتمال این کاهش قندخون بیشتر است.
حالا ممکن است بپرسید کدام قرص‌های قند می‌تواند کاهش قندخون بدهد تا ما بدانیم که اقلاً اگر استفاده می‌کنیم حواسمان به درمان و به ویژه به رانندگی‌مان باشد. قرص گلیمپیرید یا قرص گلیکلازید مصرف می‌کنند چه به شکل منفرد چه در ترکیب بقیه داروها ممکن است دچار حملات افت قندخون شوند. حتماً تأکید می‌کنیم که باید رژیم غذایی‌شان به خوبی رعایت کنند و کنترل قندخون حتماً در دستور کارشان داشته باشند.
امروزه گروه زیادی از بیماران هستند که ترکیبی از قرص و انسولین با هم مصرف می‌کنند. حالا ممکن است یک قرصی به تنهایی خودش کاهش قندخون ندهد مثلاً متفورمین به تنهایی کاهش قندخون نمی‌دهد. ولی اگر متفورمین همراه انسولین مصرف شود، احتمال کاهش قندخون به خاطر تزریق انسولین وجود دارد. بنابراین نباید فقط ما این مسئله را منحصر به افرادی بدانیم که انسولین استفاده می‌کنند. افرادی که قرص‌های خوراکی مصرف می‌کنند چه قرص‌های خوراکی که خودشان افت قند می‌دهند. چه قرص‌های خوراکی که در ترکیب با انسولین استفاده می‌شوند، ممکن است این عارضه برایشان پیش بیاید، بنابراین حتماً باید هوشیار باشیم. حتماً تأکید می‌کنم برای پیشگیری از تصادف با خطرات جانی ماده‌ای که به سرعت می‌تواند قندخون بالا ببرد یعنی آب‌میوه‌های طبیعی و یا آب‌قند را مصرف کنید که جلوی کاهش قندخون را بگیرید. برای همه شما آرزوی سلامتی دارم.

دکتر بمانیان هستم، فوق‌تخصص آلرژی و ایمنی‌شناسی بالینی، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران و دبیر انجمن آسم و آلرژی ایران. به پویش «نه به تصادف!» خوش آمدید.
 بعضی‌ها وارد بهار که می‌شوند شروع به عطسه‌های مکرر و آبریزش بینی می‌کنند، یعنی این‌طور متوجه می‌شوند که بهار آمده است. پس آلرژی‌های فصلی در بهار شیوع زیادی دارد.
نکته جالب این است که شما نمی‌توانید عطسه کنید بدون اینکه چشمتان را باز نگه‌دارید. یعنی عطسه کردن باعث بسته شدن چشم می‌شود. تصور بفرمایید که در فصل بهار بخواهید که رانندگی کنید، مسافرت بروید، دیدوبازدید کنید و این بیماری را دارید. عطسه‌های مکرر باعث می‌شود در حین رانندگی چشم شما بسته شود و این ممکن است به فاجعه و مصیبت بینجامد.
 توصیه ما این است که کسانی که آلرژی دارند، حتی‌الامکان رانندگی نکنند و درصورتی‌که ضرورت دارد رانندگی کنند، مدت آن را کوتاه کنند. شیشه‌های پنجره‌های ماشین باید بالا باشد تا جریان باد به صورتشان نخورد. و اگر سقف وسیله ‌نقلیه‌شان متحرک است آن را حتماً بسته نگه‌دارند. گرچه هوای بهاری بسیار هوای مطبوع است، اما برای چنین افرادی می‌تواند خطرآفرین باشد.
کسانی که آلرژی بینی دارند و عطسه می‌کنند، گاهی مجبور می‌شوند دارو مصرف کنند. و مصرف داروهای ضد حساسیت خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند، هرچند که داروهای جدید کمتر این عارضه جانبی را دارند. توصیه می‌کنیم دوستانی که قصد سفر دارند و می‌خواهند رانندگی کنند و این بیماری را دارند و تحت درمان هستند، این داروها قبل از حرکتشان مصرف نکنند.
البته مصرف نکردن این داروها ممکن است علائمشان را بدتر کند، بنابراین اگر امکانش هست، یک راننده جایگزین را همراه داشته باشند و اگر چاره‌ای ندارند می‌خواهند خودشان رانندگی کنند از اسپری‌های ضد آلرژی داخل‌بینی که کمتر خواب‌آلودگی ایجاد می‌کنند، استفاده کنند.
و نکته‌ای دیگر اینکه در شب‌ها رانندگی نکنند، چراکه در شب‌ها ساعت بیولوژیک بدن باعث ایجاد خستگی و خواب‌آلودگی بیشتر می‌شود و این قرص‌های ضد حساسیت هم شب‌ها مصرف می‌شوند و خواب‌آلودگی فرد را بیشتر می‌کنند.
پس به طور خلاصه ۱- رانندگی نکنید 2- اگر داروهایتان را شب‌ها می‌خورید، شب‌ها رانندگی نکنید 3- اگر مجبورید در دوره‌های کوتاه از اسپری‌هایی که داخل بینی می‌زنید و کمتر خواب‌آلودگی ایجاد می‌کنند، استفاده کنید.


دکتر ابراهیم نوری گوشکی، عضو هیئت علمی انجمن متخصصین پزشکی خانواده ایران هستم و شما را دعوت می‌کنم به پویش «نه به تصادف!»
یکی از عوامل مهم در ایجاد تصادفات رانندگی اختلال‌های سوءمصرف مواد و داروهای مخدر مانند تریاک، شیره، متادون و سایر داروهای مخدر است. اختلالات سوءمصرف مواد باعث مختل شدن عملکرد صحیح مغزی می‌شود و همان‌طور که می‌دانید برای رانندگی خوب نیاز به توجه، دقت، تمرکز و همچنین واکنش‌پذیری سریع در زمان مناسب وجود دارد. و ازآنجایی‌که مصرف مواد مخدر و داروهای مخدر باعث اختلال عملکرد مغزی می‌شود و این واکنش‌پذیری سریع را مختل می‌کند، پس چند توصیه مهم در این زمینه خدمتتان عرض می‌کنم.
1-    اگر دچار اختلال سوءمصرف مواد هستید حتماً قبل از سفر با پزشکتان مشورت کنید.
2-    اگر قبل از شروع سفر دچار مصرف بیش‌ازحد مواد مخدر یا محرومیت از مواد مخدر و یا خواب‌آلوده یا خسته هستید، سفرتان را به زمان درست و مناسبی دیگر که علائم برطرف شده باشد، موکول کنید.
3-    درصورتی‌که در حین رانندگی مصرف بیش‌ازحد مواد مخدر داشتید یا محرومیت از مواد مخدر و یا خواب‌آلودگی شما را اذیت می‌کند در آن زمان ماشین به گوشه امن هدایت کنید و پس از رفع علائم به ادامه سفر بپردازید. در پایان سفری ایمن و خوشی را برای شما آرزومندم.


دکتر ایرج خسرونیا، رئیس هیئت‌مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران هستم. هدف از این پیام حمایت از «پویش نه به تصادف!» است.
متأسفانه افرادی که از نظر بینایی مشکل پیدا می‌کنند، به رانندگی ادامه می‌‌دهند. موقعی که گواهینامه می‌گیریم، سلامت چشمانمان آزمایش می‌شود،. ولی ممکن پس از یک سال دچار ناراحتی‌های چشمی شویم، بنابراین در این موارد باید بدون اجازه پزشک رانندگی نکنیم. اختلال بینایی مخصوصاً ممکن است دید انسان در شب را خیلی مختل کند و بنابراین ممکن است افراد را در شب نبینیم. از رانندگی کردن با دید بد جداً خودداری کنید، چون هم جان خودتان و جان هم افراد پیاده را به خطر می‌اندازید.
باید توجه داشته باشیم که این تصادفات باعث مرگ‌ومیر تعداد زیادی به خصوص جوانان می‌شوند. اگر مقایسه کنیم تعداد این تلفات از تعداد کشته‌شدگان سقوط هواپیما بسیار بیشتر است. از سقوط هواپیما همه‌مان متأثر می‌شویم، ولی متأسفانه از این همه مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات خیلی زود می‌گذریم. توصیه من این است که واقعاً سعی کنید جلوی تصادف را بگیرید و وقتی این مشکلات را دارید، از رانندگی خودداری کنید.
عده‌ای از هم‌وطنان ما به دنبال خوردن بعضی از داروها دچار افت فشارخون، خونریزی و احساس ناراحتی‌های شدید می‌شوند. کسانی که بیماری‌های قلبی دارند، سابقه آمبولی‌های مکرر قلبی ریوی دارند، این‌ها باید از رانندگی مخصوصاً در مناطق دوردست جداً خودداری کنند. چون اگر مثلاً دچار آمبولی شوند و پشت فرمان سکته کنند و این سکته باعث تصادف شود و هم جان خودشان به خطر می‌افتد و هم جان بقیه هم‌وطنان عزیزمان. خوردن بعضی از داروها مثل وارفارین می‌تواند باعث افت فشارخون و خونریزی شدید شود و این امر باعث می‌شود خون کافی به مغز نرسد و در نتیجه فرد نتواند تصمیم‌گیری سریع انجام دهد و باعث تصادف می‌شود.
ممکن است یک عده‌ای از هم‌وطنان ما با کارهای خطرناکی که انجام می‌دهند، دچار تصادف شوند و جان خود و هم‌وطنان عزیزمان را به خطر بیندازند. افرادی که قرص‌های مسکن خیلی قوی مصرف می‌کنند یا قرص‌های آرام‌بخش مصرف می‌کنند یا داروهایی مصرف می‌کنند که باعث افت فشارخون می‌شوند، باید جداً از رانندگی یا موتورسواری خودداری کنند. چون همین افراد به طور ناخودآگاه باعث مرگ دیگران می‌شوند و جان خودشان را هم به خطر می‌اندازند. لطفاً در مواقعی که اختلال حواس و اختلال بینایی و شنوایی دارید، جداً از رانندگی کردن خودداری کنید تا جانتان به خطر نیفتد.
بعضی از افراد به علت بیماری‌های متفاوت دچار اسهال و استفراغ شدید می‌شوند و افت فشارخون پیدا می‌کنند. وقتی افت فشارخون داریم ممکن است به مراحلی برسیم که نه بینایی‌مان و نه فکرمان درست کار نکند و نتوانیم تصمیم‌گیری درست انجام دهیم. بنابراین در چنین مواقعی باید از رانندگی و موتورسواری خودداری کنید، چون ممکن است با یک شوک، سرگیجه یا افت فشارخون دچار حوادثی شویم و این حوادث باعث به خطر افتادن جان خودمان و دیگران شود. امیدوار هستیم که هم‌وطنان عزیزمان این پیام‌ها را گوش کنند و از رانندگی کردن موقعی که بیمار هستند، خودداری کنند.
متأسفانه دیده شده است افرادی که بعد از آندوسکوپی و دریافت بیهوشی یا دریافت مواد آرام‌بخش به خیابان می‌روند و رانندگی می‌کنند و سوار موتور می‌شوند و متأسفانه دچار تصادفات خطرناکی می‌شوند. بنابراین به هم‌وطنان عزیز توصیه می‌کنم که اگر داروی آرام‌بخش مصرف کرده‌اند یا بیهوشی گرفته‌اند، تا ساعت‌ها بعد استراحت کنند و از رانندگی خودداری کنند، چون هم جان خودشان و هم هم‌وطنان عزیزمان را به خطر می‌اندازند.
یکی از حوادثی که ممکن است پیش بیاید کسانی است دچار دیابت هستند و شروع می‌کنند به تزریق انسولین و دوزهای اولشان است و به علت شوکی که به علت کمبود قند در بدنشان ایجاد می‌شود، ممکن است در موقع رانندگی دچار سرگیجه و فراموشی آنی شوند. بنابراین توصیه می‌شود کسانی که شروع می‌کنند به تزریق انسولین می‌کنند یا اینکه مقدار انسولین مصرفی‌شان زیاد است از رانندگی و موتورسواری یا هر کار خطرناکی که خودداری کنند تا جان خودشان و دیگران را به خطر نیفتد.


فاطمه بیگی، نماینده مردم قزوین و آبیک و البرز
ما سالانه حدود 20 هزار نفر در اثر حوادث جاده‌ای و سوانح رانندگی از دست می‌دهیم. متأسفانه اغلب کسانی که از دست می‌روند، جوان‌ها هستند و میانه‌سنی پایینی دارند. همچنین آن‌هایی که زنده می‌مانند خیلی‌هایشان دچار معلولیت جسمی، قطع نخاع و خیلی از عوارض جسمی و روانی می‌شوند و بار سنگین آن عوارضی که برای خانواده این‌ها ایجاد می‌شود، هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ روحی و خانوادگی بسیار آزاردهنده است. خیلی وقت‌ها سرپرست خانواده را از دست می‌دهند و همین وضعیت باعث شده است که امروز در پویش «نه به تصادف!» همه ما درواقع هم‌قسم شویم برای اینکه بتوانیم جان عزیزانمان را حفظ کنیم.
توصیه ما خصوصاً در تعطیلات و مسافرت‌ها برای اینکه خانواده‌ها اوقات فراغت خوبی داشته باشند این است که با سرعت مجاز رانندگی کنند، از رانندگی در حین خواب‌آلودگی خودداری کنند، همچنین رعایت قوانین در حوزه فاصله خودروها و فاصله طولی و عدم استفاده از تلفن همراه حین رانندگی. همه این‌ها مسائلی است که می‌تواند انشاالله باعث این شود که عزیزان ما جانشان حفظ شود و شاهد یک جمعیت پویا، جوان، شاداب و سالم باشیم. برای اینکه آینده کشور ما آینده‌ای توأم با پیشرفت و آبادانی باشد. قطعاً بنده هم خودم را جزئی از این پویش می‌بینم و به عنوان ناظر ستاد ملی جمعیت کشور هم از همه مردم می‌خواهم در حفظ جان عزیزانشان کوشا باشند. جمعیت بزرگ‌ترین سرمایه کشور ماست و نیروی انسانی بزرگ‌ترین ثروت کشور عزیز ایران است به امید ایرانی آباد و آزاد.


با سلام دکتر جعفری فشارکی هستم، متخصص قلب و عروق، فلوشیپ تخصصی اکوکاردیوگرافی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، رئیس انجمن کاردیوگرافی ایران همه شما دوستان و عزیزان را دعوت می‌کنم به پویش «نه به تصادف!»
 نکته بسیار مهمی که می‌خواهم به شما در پویش «نه به تصادف!» بگویم این است که اگر در طول سفر دچار درد قلبی شدید، اولین اینکه علائم درد قلب واقعی را بدانید و بتوانید آن را از دردهای غیر قلبی افتراق بدانید. درد قلبی با کیفیت قلبی دردی است که از پشت جناق به صورت سنگین به صورت فشار شروع می‌شود ممکن است به فک تیر بکشد و ممکن است کل قفسه سینه را مبتلا کند و همین طور ممکن است به دست چپ انتشار پیدا کند و توأم به عرق سر و تهوع و استفراغ باشد. این‌ها درد واقعی قلبی هستند.
ممکن است شما درد موقتی، درد موضعی در حد چند ثانیه داشته باشید. این‌ها دردهایی نیستند که مایه استرس و اضطراب شما در طول سفر در جاده باشند و بخواهید خودتان را درگیر اورژانس و مسائلی از این قبیل کنید. دردهایی که فقط در یک نقطه مثلاً سمت چپ قفسه سینه حس می‌شوند و لحظه‌ای و ثانیه‌ای هستند و این‌ها به هیچ وجه درد مهم قلبی حساب نمی‌شوند. شاید لازم باشد بعدها بررسی بیشتری شوید ولی اینکه بخواهید به صورت اورژانسی مراجعه کنید، ضرورتی ندارد چراکه این‌ها درد قلبی نیستند. اما دردهایی که گفتم در پشت جناق و کل قفسه سینه حس می‌شوند، دردهای بسیار مهمی هستند. البته بیماران دیابتی ممکن است درد را به صورت معمول درد واضح و پشت جناق سینه احساس نکنند.
به‌طورکلی، دردی که در سمت چپ قفسه سینه باشد، بیش از یک کف دست درد بگیرد و توأم با تعریق و تهوع باشد، این درد را باید در بیماران دیابتی جدی بگیرید. در این موارد از ادامه سفر خودداری کنید. اگر به موقع به اورژانس مراجعه کنید، به نفعتان هرچند که شاید یک مقدار وقت شما را بگیرد. ولی این خیلی بهتر از این است که یک هفته تا ده روز در یک سی‌سی‌یو در یک شهر غریب بستری باشید و برای آنژیوگرافی اعزامتان کنند و هزار مشکل دیگر پیدا کنید. آن مراجعه به موقع می‌تواند بسیار مفید و راهگشا باشد و خیلی بهتر از آن است که خدای‌نکرده دچار سکته قلبی شوید و عوارض درازمدت آن را برای سال‌های سال داشته باشید. انشا اله که بیماری سراغ شما نیاید و همیشه سرخوش و خندان باشید.
همه شما دوستان و عزیزان را دعوت می‌کنم به پویش نه‌ به تصادف! با ذکر این نکته که اگر شما سابقه بیماری قلبی دارید و تحت درمان با داروهای قلبی هستید، حتماً تمام داروهای خود را در سفر همراه خود ببرید و طریق مصرف دارو به طور دقیق بدانید. در طول سفر بر اساس تعداد روزهایی که در آن سفر هستید، مقدار داروی لازم را همراه داشته باشید. و اگر بیماری سابقه گرفتگی عروق قلب و سکته قلبی و درگیری شدید قلبی را دارید، حتماً قرص زیرزبانی همراهتان باشد. قاعدتاً در میانه راه که مسافت طولانی تا شهر بعدی باقی مانده است، ممکن است همان قرص زیرزبانی بتواند جان شما را بخرد و شرایطتان باثبات و پایدار کند تا بتوانید خودتان را به اولین مرکز درمانی برسانید. توصیه اکید من همراه داشتن داروهایتان و داشتن یک فرد همراه، یک فرد سرحالی همراه شما باشد که اگر مشکلی در طول سفر پیش آمد، بتواند شما را به عنوان بیمار قلبی همراهی کند و به اولین مرکز درمانی برساند.
اگر افرادی مراجعه برای بیماری قلبی داشته‌اند، فرض بفرمایید آنژیوگرافی، اسکن قلب و ... انجام داده‌اند و همه بررسی‌ها انجام شده است و مشکل قلبی خاصی برایشان مطرح نیست. و به تازگی این بررسی‌ها را انجام داده‌اند، هیچ دلواپسی برای انجام سفر نباید داشته باشند و بدون نگرانی می‌توانند به سفر بروند.
در آن سوی این طیف، افرادی هستند که اخیراً در سی‌سی‌یو بستری بوده‌اند، سکته حاد قلبی داشته‌اند یا عمل قلب باز شده‌اند و آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی شده‌اند و برایشان استنت گذاشته شده و در دو ماه اخیر این اتفاق‌ها افتاده است. این افراد باید از سفرهای غیرضروری پرهیز کنند و اگر سفرشان ضروری است، ترجیحاً سفرهای کوتاه و با اجازه از پزشک و با داشتن تمام داروها همراه خود انجام دهند. وجود یک همراه برای این افراد بسیار ضروری است. حتماً دقت کنید که به تنهایی سفر نروید. یادتان باشد اگر خودتان راننده آن وسیله نقلیه هستید به خصوص راننده اتوبوس، تریلی و وسایل نقلیه سنگین و تازه آنژیوپلاستی شدید و فنر یا استنت گذاشته‌اید، عمل قلب باز شده‌اید، واقعاً سفر برای چنین فردی که مسئولیت تعداد زیادی افراد دیگر را هم به عهده دارد، خطرناک است. فرض بفرمایید دچار اگر ماشین مشکل پیدا کند یا مشکل دیگری پیدا شود که این فرد را در حین سفر دچار استرس کند، ممکن است نتواند به درستی رانندگی کند و جان خودش و جان همراهانش را به خطر بیندازد. توصیه اکید ما این است که حتماً با پزشک معالجتان در ارتباط باشید و اگر ایشان سفر را برای شما صلاح نمی‌دانستند، مطلقاً به سفر نروید.


سلمان اسحاقی، نماینده مردم قاینات و زیرکوه
کمپین بسیار خوبی است و به نظر من دو هدف را دارد پیگیری می‌کند. اولین هدف سلامت مردم و شاد بودن ایام نوروز برای وزارت بهداشت درمان و آموزش کشور خیلی مهم است. بالاخره دولت تکالیفی دارد یکی از این تکالیفی که دولت در پویش «نه به تصادف!» دارد این است که نظارت مستمری در جاده‌ها داشته باشد، چرا که امنیت جاده‌ای خیلی بسیار مهم است.
نکته بعدی در خصوص کیفیت خودروهاست. این‌ها تکالیفی هستند که به عهده وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دیگر است. اما یک بُعدش به وزارت بهداشت برمی‌گردد. واقعاً برای اولین بار هست این اتفاق مبارک می‌افتد. برای ما هم خیلی مبارک است. اگر همه وزارتخانه‌ها این‌گونه برایشان مردم مهم باشد، قطعاً ایمنی راه‌ها درست خواهد شد، قطعاً خودروسازی کشور درست خواهد شد. اینجا اول از همه سلامت مردم برای ما مهم هست که آن بعد و آن بخشی که مربوط به مردم است در بحث تصادفات یعنی مراقب عواملی مانند خواب‌آلودگی و عدم هوشیاری باشند که باعث تصادف می‌شوند.
همین‌جا یک تشکر هم از وزارت بهداشت بکنیم. حتی در این پویش به کادر درمان به عبارتی کادر بهداشت و درمان ‌هم توجه شده است. نه به تصادف! یعنی حمایت از کادر بهداشت و درمان. نه به تصادف! یعنی این عزیزان را در این برهه تنها نگذاریم و سعی کنیم که از مراجعاتی که خدای‌نکرده باعث غم و اندوه مردم و حتی کادر بهداشت و درمان می‌شود، جلوگیری کنیم. اعتقاد من این است که ما این دو هدف را اگر در دستور کار خودمان قرار دهیم «نه به تصادف!» یک کار بسیار بزرگ و ماندگاری خواهد شد که آیندگان هم به آن توجه خواهند کرد. یکی از چیزهایی که من به آن خیلی علاقه‌مند هستم، این است که «نه به تصادف!» یک فرهنگ بین همه ما شود. ما یکی از مشکلاتی که در کشور داریم شاید در میان ابعاد گوناگون تصادفات فقط ایمنی جاده‌ها و خودروها می‌بینیم. شاید اگر خانواده به این نه به تصادف! توجه کند هوشیار هستند نسبت به هوشیاری شخصی که راننده می‌کند من اعتقادم این است که نه به تصادف! که حتی خود من هم باید رعایت کنم توجه و حفظ حرمت دوستداران خودم هست و آن‌هایی که من را دوست دارند و من آن‌ها را دوست دارم. از وقتی که نماینده مجلس شدم، تخلفات رانندگی‌ام خیلی کم بوده، فکر کنم چند نوبت بوده است. از آنجایی که واقعاً در شأن یک قانون‌گذار هم نمی‌دانم که خدای‌نکرده مجری قانون جلوی یک قانون‌گذار بگیرد، در این وضعیت دارید قانونی که خودتان تصویب کرده‌اید، زیر پا له می‌کنید خیلی ملاحظه کرده‌ام و الحمدالله می‌توانم بگویم که در جاده‌ها در این مدت که رانندگی کردم، جریمه‌ای نداشتم. یعنی اعتقادم این بود که باید خود من سمبل نظم و قانون باشم.

سیدمحمد پاک‌مهر، نماینده مردم بجنورد در مجلس شورای اسلامی
داریم به پایان سال 1403 نزدیک می‌شویم. به ویژه شروع سال جدید، سال 1404 ایامی است که مسافرت‌ها آغاز می‌شود. طبق سنتی که ما ایرانیان داریم، در آغاز بهار طبیعت به ویژه در فروردین ماه و ایام 12-15 روز ابتدای فروردین به هر حال سفرها آغاز می‌شود. برای اینکه از این فرصت‌ها تعطیلات حداکثر استفاده رو خانواده‌ها در کنار هم داشته باشند صله‌رحمی را داشته باشند و اقوام و فامیل‌ها را در استان‌های متعدد بازدید داشته باشند صله رحم را به جا بیاورند. بنابراین سفرها افزایش پیدا می‌کند و خوب است که سفرها در سلامت کامل باشد و همراه با رخدادی مثل حادثه واژگونی نباشد. بهر حال آسیبی ناشی از تصادف به هر حال در این مسیرها اتفاق نیفتد.
در حوادثی که در مسیرها اتفاق می‌افتند، قطعاً سه عامل خیلی مهم است.
1-    عامل انسانی 2- عامل اتومبیل یا خودروی که از آن استفاده می‌شود. 3- مسیر و جاده‌ای که در آن تردد می‌کنیم.
بخشی واقعاً به عامل انسانی برمی‌گردد یعنی راننده سبقت غیرمجاز نگیرد سرعت غیرمجاز نداشته باشد از گوشی همراه استفاده نکند. حواسش به بچه‌های کوچک که درون ماشین هستند، پرت نشود. مراقب لغزندگی جاده‌ها باشد. شرایط آب‌وهوایی و برف و باران همه را لحاظ کند. و بعد از استراحت رانندگی کند. در شرایط خواب‌آلودگی نباید رانندگی کند بنابراین عامل انسانی باید به این‌ها توجه کند که انشا الله سفری ایمن داشته باشد.
 اما نکته بعدی خودرو هست، خودرویی که هم استفاده می‌کنیم قطعاً باکیفیت باشد. استانداردها را در مورد خودرو رعایت کنید که خودرو دچار مشکل فنی نباشد و بنابراین اعتماد کامل به سیستم ترمزها و نهایتاً به لحاظ فنی باید خودرو ما یک خودروی استاندارد و نسبتاً با کیفیتی باشد. حتماً خودرو در بروز حادثه مؤثر است.
نکته بعدی جاده‌هاست، متأسفانه پیچ‌های خطرناک، گردش به چپ و راست که واقعاً در جاده‌های می‌بینیم و همچنین آسفالت به نوعی فرسوده است و خودرو دچار انحراف می‌شود.
 واقعاً از برنامه خوب وزارت بهداشت تشکر می‌کنم. حیف است که در اینجا نگوییم متأسفانه بر اثر تصادف سالانه ما قریب 15 تا 20 هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند.3 الی 4 برابر از این جمعیت که جان خود را از دست نمی‌دهند، متأسفانه دچار نقص عضو می‌شوند. یعنی اگر ما بگوییم 20 هزار نفر فوتی ما ناشی از تصادف داریم 50-60 هزار مورد معلولیت هم ایجاد می‌شود. بنابراین من از آحاد مردم ایران اسلامی همه عزیزانی که می‌خواهند در این ایام نوروز سفر خوشی داشته باشند، از همه‌شان تقاضا داریم که انشا الله برسیم به سفری که درش تصادف نباشد. نه به تصادف! قطعاً من در این پویش شرکت می‌کنم وظیفه خودم هست و نکات ایمنی را رعایت می‌کنم.
در این جا به عنوان خادم مردم در مجلس شورای اسلامی تشکر می‌کنم از برنامه زیبای وزارت بهداشت درمان با همکاری صداوسیما برای اینکه این تصادفات را به حداقل برسانیم، برای اینکه سفر ایمنی داشته باشیم، برای اینکه خانواده‌هایی که به سفر می‌روند انشا الله به سلامت برگردند. از این برنامه‌های خوب با این توصیه‌هایی که شما عزیزان دارید و انشا الله همه مردم ازجمله خودم این توصیه‌ها عمل کنیم و این نکات ایمنی را رعایت کنیم. سالی پربار و همچنین همراه با سلامت برای همه عزیزانی که می‌خواهند سفر کنند، آرزو می‌کنم.


دکتر همایون صادقی، متخصص اپیدمیولوژی حوادث و مصدومیت‌ها، استاد دانشگاه و رئیس مرکز تحقیقات حوادث ترافیکی
من همه مردم عزیزمان را به پویش «نه به تصادف!» دعوت می‌کنم. به خصوص عزیزانی که مبتلا به بیماری دیابت هستند و همراهان این عزیزان.
 اگر گفته می‌شود که افت قندخون خطر تصادف را بالا می‌برد من از کجا بدانم که قندخونم افت کرده یا خیر.
طبیعتاً اولین چیزی که شما عزیزان آشنا هستید علائم افت قندخون است.
علائمی مثل سرگیجه، سبک‌سری، لرزش دست و گاهی تعریق. ولی این علائم کاملاً قابل‌اعتماد نیستند. افرادی ممکن است قندخونشان افت کند، ولی این علائم در آن‌ها خفیف باشد و متوجه نشوند و یا افرادی که قندخونشان خیلی کنترل نیست و ممکن است در قندهای بالای 100 همین علائم را پیدا بکنند.
راه دیگری هم باید باشد و آن‌هم اندازه‌گیری قندخون است. شما اگر قندخونتان بالاتر از 100 است نگرانی ندارید و می‌توانید به رانندگی‌تان ادامه دهید. منتها حواستان خواهد بود که تغذیه کافی را داشته باشید که قندخونتان در ادامه سفر افت نکند.
اگر قندخونتان بین 55- 100 باشد شما باید یک ماده غذایی شیرین استفاده کنید که بتواند قندخونتان را بالا بیاورد.
نکته دیگر که مطرح می‌شود، این هست که اگر قندخون من کمتر از 55 شد چه بکنم؟
معمولاً وقتی قندخون کمتر از 55 شد، دیگر فرد خودش نمی‌تواند قندخونش را اندازه بگیرد. دقت کافی را ندارد و باید کمک بگیرید که فرد دیگری این کمک را برایش انجام دهد.
آیا اگر قندخون من بالاتر از حد انتظار باشد، خطر رانندگی و تصادف رانندگی بیشتر است یا وقتی که قندخون پایین‌تر است؟
برخلاف انتظار عمومی که ما فکر می‌کنیم اگر قندخونمان بالاتر باشد خطرناک‌تر است، برعکس آن صادق است، یعنی اگر قندخونتان افت پیدا کند، خطرناک‌تر است. اگر قندخونتان افت کند، مثلاً به این علت‌ها که دوز دارویتان مناسب نباشد یا میزان بیشتر از نیازتان انسولین بزنید، یا فرض کنید انسولین بزنید و وعده غذایی با مقدار مناسب در زمان مناسب مصرف نکنید، این خطرش خیلی بیشتر است.
آیا بالا رفتن قند هم خطر دارد یا خیر؟ بله، بالا بودن قندخون در درازمدت از طریق عوارضی که ایجاد می‌کند، عوارض چشمی یا عوارض سیستم عصبی و یا عوارض شناختی، طبیعتاً سبب افزایش تصادف می‌شود.
اما آیا به شکل حاد بالا رفتن قند سبب بروز حادثه تصادفی می‌شود یا خیر؟ قطعاً این احتمال وجود دارد، ولی این احتمال کم است به‌جز مواردی از نوع عارضه‌ای که در دیابت نوع یک بیشتر مشاهده می‌شود و عزیزانی که دیابت نوع یک دارند باید درباره رانندگی‌شان با پزشک متخصصشان مشورت کنند و راهنمایی بگیرند.
آیا یک فرد دیابتی می‌تواند رانندگی کند؟ آیا یک فرد دیابتی شرایطی برایش پیش می‌آید که مجاز به رانندگی نباشد؟ طبیعتاً رانندگی حق انسان‌هاست به شرط اینکه صلاحیتش را داشته باشند و به خودشان و بقیه صدمه نزنند.
نکته اینجاست که آیا من به عنوان فرد دیابتی صلاحیت رانندگی دارم یا ندارم؟ اگر عوارض پیشرفته دارید، چشمتان درگیر جدی دارد به خاطر عوارض دیگری حرکت پایتان مشکل دارد، اختلال شناختی دارید حتماً باید با نظر پزشک باید دراین‌باره تصمیم گرفته شود که آیا مجاز به رانندگی هستید یا خیر.
اما یک قانونی وجود دارد که می‌گوید اگر یک فردی دو بار برایش اتفاق افتاده باشد که قندخونش افت کند به طوری که نیاز به کمک فرد دیگری داشته باشد این فرد با ارزیابی صلاحیت رانندگی ندارد و مجاز به رانندگی نیست.
بعضی از کشورها می‌گویند اگر دو بار اتفاق بیفتد گواهی‌نامه تعلیق می‌شود تا وضعیت فرد مشخص شود.
پس باید این موضوع را جدی بگیریم. اگر عوارض دیابتی شدید دارید یا سابقه افت قندی دارید که نتوانسته‌اید حل کنیم لازم باشد کمک بگیریم. به‌هیچ‌عنوان رانندگی نکنید. تا نظر پزشکتان را در این زمینه به دست بیاورید.
مطالعات نشان می‌دهد که در افراد دیابتی که 19 درصد خطر تصادف بیشتر از بقیه است.
اگر فردی سابقه افت قند در یک فرد دیابتی دارد که نیاز به کمک دیگری داشته باشد، 300 درصد خطر تصادف افزایش پیدا می‌کند.
این افزایش دو دلیل اصلی دارد:
دلیل اول: به خاطر عوارضی است که دیابت برای سلامتمان ایجاد می‌کند. دیابت چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد، شبکیه چشم را دچار مشکل می‌کند. بینایی را دچار مشکل می‌کند. دیابت سیستم مغزی‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. توانمندی‌های شناختی‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سیستم عصبی عضلانی‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ممکن است نتوانیم به خوبی بگیریم در زمان خوب زمان واکنشمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
دلیل دوم: نه به خاطر خود دیابت بلکه به خاطر عوارض درمان دیابت است، از جمله افت قندخون به ویژه در افرادی که انسولین دریافت می‌کنند. افت قند از بالا رفتن قند خطرش بیشتر است. به این خاطر هست که می‌گویم شما هنگام مسافرت باید قندتان را چک کنید و اگر زیر 100 بود، حتماً چیزی بخورید یا اگر شک کردید که قندخونتان افت کرده است، باید حتماً ماده شیرین مصرف بکنید. چون اگر قندخون برای کوتاه‌مدت بالا برود، صدمه چندانی ایجاد نمی‌کنند، ولی اگر قندخون افت کند، خطر تصادف را افزایش می‌دهد.



دکتر مسعود صادقی، دکترای تخصصی اپتومتری
شما را به پویش «نه به تصادف!» دعوت می‌کنم. خیلی مهم است که قبل از شروع به سفر شیشه‌های خودرو کاملاً تمیز شده باشند. اگر از عینک استفاده می‌کنید عینکمان را تمیز کنیم. هر گونه پرده اضافه در شیشه‌های پشت یا جانبی را که می‌تواند باعث اختلال دیدمان باشد، حذف کنیم. علت این است که با توجه به سفرها که معمولاً طول می‌کشند ما در بازه‌های زمانی مختلف هستیم و در طول مسیر بر اساس جغرافیایی محلی که داریم در آن سفر می‌کنیم ممکن است تغییرات قابل‌توجهی نور ایجاد شود مثلاً در ورود به تونل یا خروج از تونل یا عبور از محل‌هایی که پوشش گیاهی دارد و جنگل سایه می‌اندازد و میزان نوری که به شیشه جلو می‌تابد، تغییر می‌کند.
بنابراین زمانی که شیشه‌ها تمیز نباشند، عینکمان تمیز نباشد یا موانعی وجود داشته باشد که دید راننده را مختل بکند به صورت لحظه‌ای کاهش حساسیت به کنتراست اتفاق می‌افتد و یک فرد با دید کاملاً طبیعی می‌تواند دچار اختلال قابل‌توجه دید و ندیدن جزییات مقابلش شود. بنابراین با رعایت این نکات سفر ایمن‌تر داشته باشیم و به سلامت به مقصد برسیم و از سفرمان لذت ببریم.
خیلی وقت‌ها پیش می‌آید به دلیل زمان رانندگی ما در شرایطی قرار می‌گیریم که رو به خورشید رانندگی می‌کنیم و این در وضعیتی پیش می‌آید که در ابتدا صبح یا هنگام نزدیک به غروب آفتاب هست در این شرایط با توجه به تحریک قابل‌توجهی که خورشید در چشمان ما ایجاد می‌کند، چند توصیه را باید رعایت کنیم.
یکی اینکه شیشه مقابل خودرو و همین‌طور آیینه‌ها تمیز باشند که آن حالت کاهش کنتراست ناشی از غبار و آلودگی باعث کاهش شدید دید ما نشود. اگر از عینک استفاده می‌کنید عدسی عینک را تمیز نگه‌داریم. استفاده از عینک‌های آفتابی بسیار کمک‌کننده است و خاطرتان باشد عدسی‌های عینک طبی فتوکرومیک در شرایطی که ما در ماشین هستیم نمی‌تواند شدت کافی تیره شود که بتواند از تحریک قابل‌توجه نور خورشید جلوگیری کند. پس از عینک طبی استفاده می‌کنید و اگر خیلی در این موقعیت قرار می‌گیرید من توصیه می‌کنم که از عینک‌های طبی نمره‌دار به صورت آفتابی استفاده کنید که هم دید خوب هم کنترل نور شدید خورشید را برایتان به ارمغان بیاورد.
خیلی از راننده‌های ما مخصوصاً راننده‌هایی که تجربه زیادی در رانندگی دارند و مشکلی هم از نظر جسمی و بینایی ندارند بالای سن 40 سال دچار پیرچشمی می‌شوند. پیرچشمی، اختلال دید نزدیک است و معمولاً در دید دور راننده‌ها ایجاد مشکل نمی‌کند، اما مسئله‌ای که می‌تواند ایجاد کند در زمان رانندگی اگر افراد نیاز داشته باشند که موردی را در نزدیک چک بکنند، از جمله آمپر وسیله نقلیه، یا نگاه سریع به نمایشگرها و یا حتی نگاه سریع به صفحه‌نمایش گوشی‌شان، اختلال دید نزدیک همین‌طور کاهش سهولت تطابقی در افراد در تغییر فاصله از دور به نزدیک می‌تواند باعث شود که این ایجاد وضوح با تأخیر انجام شود. و در شرایطی که جاده‌ها به صورتی باشند که دست‌اندازی یا تغییر مسیرهای ناگهانی داشته باشند، این مسئله می‌تواند باعث افزایش خطر برخورد را با اطراف و عابران و یا بقیه وسایل نقلیه ایجاد کند بنابراین بهترین حالت این است که راننده‌ها از عینک‌های مطالعه‌شان به نحوی روی بینی‌شان استفاده کنند تا بدون اختلال دید دور امکان دید واضح، سریع در نزدیک برایشان فراهم بکند.
خشکی چشم، یکی از موارد بسیار شایع است و این خشکی چشم می‌تواند ناشی از نگاه مستمر ما باشد، یعنی در افراد سالم اگر به صورت خیره و مدام نگاه کنند مثلاً در رانندگی طولانی‌مدت. تعداد پلک زدن‌ها کاهش پیدا می‌کند و خشکی چشم اتفاق می‌افتد. خشکی چشم همچنین در افرادی که در حال مصرف برخی از داروها هستند، رخ می‌دهد، مثلاً داروهای ضد فشارخون، ضد اضطراب و ضدبارداری و بسیاری داروهای دیگر.
خشکی همچنین در یک سری از بیماری‌ها ممکن است رخ دهد.
اگر خشکی چشم دارید و می‌خواهید رانندگی طولانی‌مدت انجام دهید و هم به طور مرتب و طبیعی پلک بزنید قبل از حرکت از قطره‌های اشک مصنوعی استفاده کنید. و چه در سرما و چه در گرما دریچه سیستم تهویه خودرو به سوی چشم‌هایتان قرار ندهید به نحوی که وزش باد باعث تشدید خشکی چشم نشود. این کار باعث می‌شود که سفر بهتر و دید پایدارتری را تا انتها داشته باشید و از خطرات ناشی از سوزش و به هم‌خوردن دیدتان مصون بمانید.
خیلی وقت‌ها گفته می‌شود که رانندگی در شرایط گرگ‌ومیش یعنی قبل از غروب آفتاب و قبل از طلوع آفتاب با مخاطراتی بیشتری همراه است. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که ما در شبکه چشممان سلول‌های حساس به نور و حساس به تاریکی داریم و در شرایط گرگ‌ومیش هیچ‌کدام از این سلول‌های شبکیه چشم ما توانایی کار کردن خودشان را ندارند. و این باعث می‌شود که توانایی سیستم بینایی در تشخیص جزییات به شدت کاهش پیدا کند. پس در شرایط گرگ‌ومیش با احتیاط بیشتر برانیم از چراغ‌ها به خوبی استفاده کنیم و با علائم هشداردهنده خودمان دیگران از تصادف مصون بداریم.
در سفر همیشه لذت بردن از طول مسیر توصیه شده است و همیشه به مقصد نباید فکر کرد ولی آیا زمانی که با یک راننده هم‌سفر هستیم باید توجه او را هم جلب کنیم به زیبایی‌های مسیر، نه به آنچه در گوشی برای ما آمد به صورت یک تصویر یا یک کلیپ یا یک متن.
توجه داشته باشید همان‌طور که خود راننده نباید از گوشی استفاده کند، هرگونه درخواست ما و جلب توجه ما برای نگاه کردن ایشان به جایی غیر از مسیر مقابلش می‌تواند باعث پرت شدن حواس و اختلال بینایی مسیر شود. و قطعاً می‌تواند شانس تصادفات را به شدت افزایش دهد. در این حال که همراه راننده هستیم، حواسمان باشد که ما هم در مسئولیت رانندگی آن راننده شریک هستیم.
خیلی وقت‌ها گفته می‌شود که هنگام رانندگی از تلفن همراه استفاده نکنید واقعاً چرا؟ به خاطر اینکه ما بهترین و باکیفیت‌ترین دقت بینایی‌مان را در مرکز بینایی‌مان داریم و انحراف از نگاه به شی‌ء که می‌خواهیم به آن نگاه کنیم باعث می‌شود که به طور قابل‌توجهی حدت بینایی‌مان کاهش پیدا کند. و اگر استفاده از تلفن همراه و نگاه به مانیتورها باعث شود زمان زیادی از جاده و روبرو غافل شویم جزییات و خطرات را از دست می‌دهیم و احتمال تصادف به شدت بالا می‌رود.


دکتر احسان شریفی‌پور، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب و دبیر انجمن سکته مغزی کشور
همه شما رو در این آستانه نوروزی 1404 به پویش «نه به تصادف!» دعوت می‌کنم.
بیماری‌هایی که منع رانندگی دارند، این‌ها هستند:
1-    سکته‌های مغزی و هر گونه اختلالات عروق مغزی در یک ماه اخیر، صرع و تشنج و همه انواع افت هوشیاری حتماً منع رانندگی دارند.
2-    بیماری‌های عضلانی –اسکلتی که منجر به ضعف عضلات دیستال یا عضلات انتهایی بشوند، این‌ها حتماً منع رانندگی دارند.
3-    کسانی که سرگیجه فعال دارند، نباید رانندگی کنند.
4-    کسانی که اعمال جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات در ماه‌های اخیر انجام داده‌اند، این‌ها مگر با اجازه پزشک معالجشان به‌هیچ‌عنوان نباید رانندگی کنند.
5-    عزیزانی که به هر علت به خاطر توده‌های داخل مغزی یا داخل نخاعی شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی شده‌اند، نباید رانندگی کنند.
6-    اختلالات میدان بینایی. بعضی عزیزان هستند که علی‌رغم که معاینات چشم‌پزشکی‌شان سالم هست به علت ضایعات مغزی مثلاً سکته‌های مغزی اخیر دچار نقص میدان بینایی هستند. یعنی یک قسمت میدان بینایی‌شان را نمی‌توانند ببینند. این افراد هم قطعاً منع رانندگی دارند.
یکی از موارد بسیاری مهمی که برای رانندگی برای همه ما باید اهمیت داشته باشد مصرف داروهاست. مخصوص مصرف داروهایی که در حیطه تخصصی بیماری مغز و اعصاب و بیماری‌های روان‌پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عزیزان در نظر داشته باشند که خیلی از این داروها خواب‌آور هستند و باعث کاهش تمرکز راننده می‌شوند. یادمان باشد حتی چند ثانیه خواب‌آلودگی می‌تواند منجر به تصادف مرگبار و صدمه دیدن خیلی از عزیزان و همشهریان و هم‌وطنان عزیزمان شود. پس کسانی که داروهایی مغز و اعصاب و نورولوژیک یا روان‌پزشکی مصرف می‌کنند، حتماً قبل از اینکه بخواهند وارد سفرهای نوروزی یا هر نوع سفر بشوند، داروهایشان با پزشک معالجشان چک کنند و اگر دارویی هست که باعث کاهش بیداری می‌شود و خواب‌آلودگی و عدم تمرکز ایجاد می‌کند، حتماً احتیاط‌های لازم را انجام دهند و اگر ممکن است حتماً از رانندگی جداً پرهیز کنند.
یکی از موارد بسیار مهم که از ما سؤال می‌شود این است که کسانی که اختلالات یا بیماری‌های مزمن نورولوژیک یا مغز و اعصاب دارند آیا می‌توانند رانندگی کنند؟
بیماری‌های مثل ام‌اس، پارکینسون گاهی اختلالات شناختی، گاهی سکته‌های مغزی قدیمی، همه و همه نیاز به بررسی جدید به‌وسیله پزشک معالج دارند. اگر فردی در یک ماه اخیر علائم جدید داشته باشد، قطعاً نباید رانندگی کند.
اما اگر بیماری مزمنی دارد که درمان شده با تأیید پزشک معالجش با در نظر گرفتن که آیا داروها برای رانندگی زیان‌آور هستند یا نیستند می‌تواند مجوز رانندگی دریافت کند. ولی باید توجه کنیم که در هر صورت باید توجه جدی به بیماری‌های مزمن نورولوژیک داشته باشیم.
یکی از مواردی که خیلی از ما سؤال می‌شوند این است که کسانی که بیماری‌های مزمن مغز و اعصاب یا نورولوژیک دارند در مورد رانندگی باید چه جوری برایشان تصمیم‌گیری کرد؟
یادمان باشد بیماری‌های مزمن مثل ام‌اس، پارکینسون، سکته‌های مزمن و قدیمی مغزی و اختلالات عضلانی اسکلتی اختلالات حرکتی، اگر در یک ماه اخیر علائم حادی در بیماری وجود داشته باشد حتماً منع رانندگی دارند. اما اگر وضعیت بیماری‌شان طوری باشد که کنترل شده باشد و درمان شده باشند، حتماً پس از تأیید پزشک معالجشان امکان رانندگی با احتیاط را خواهند داشت.
پس یادمان باشد با اهمیت دادن و توجه به بیماری‌های مزمن مغز و اعصاب و نورولوژیک می‌شود از خیلی از تصادفات جلوگیری کرد.
یادمان باشد سکته‌های مغزی دومین علت مرگ‌ومیر و یکی از علل اصلی ناتوانی مردم عزیز کشورمان هستند. سالانه بیش از 100 هزار نفر از مردم عزیزمان دچار سکته مغزی می‌شوند. یادمان باشد سکته‌های مغزی فرد را دچار ناتوانی در اندام‌های مختلفی می‌کنند که همه و همه می‌توانند بالقوه عامل خطر و صدمه در تصادفات باشند. مثلاً اختلال در میدان بینایی، اختلالات حرکتی، اختلالات شناختی. اگر کسی در یک ماه اخیر سکته مغزی کرده است، حتماً منع رانندگی دارد و اگر بیشتر از یک ماه پیش دچار سکته مغزی شده باشد، فقط باید با تأیید پزشک معالجش و درمان شدن امکان رانندگی را دارد و در غیر این صورت بهتر است که از رانندگی دوری کند.