سلامت

از ابتدای شیوع پاندمی کرونا تاکنون، بسیاری از دندانپزشکان دچار بحران مالی گسترده در مطب‌ها شده‌اند. با کاهش چشمگیر آمار مراجعه‌کنندگان به مطب‌های دندانپزشکی، بسیاری از مطب‌ها به مرز ورشکستگی رسیده‌اند. در این بین، افزایش روزافزون هزینه تامین مواد اولیه و تجهیزات ضروری نیز مشکلات دندانپزشکان را مضاعف کرده است.

برخی از نمایندگان جامعه دندانپزشکی هشدار می‌دهند که اگر فکری به حال کنترل تورم افسارگسیخته در حوزه تامین مواد اولیه و تجهیزات دندانپزشکی نشود، باید شاهد تعطیلی اجباری بسیاری از مطب‌های دندانپزشکی باشیم.

بهنام عباسیان، عضو شورای عالی نظام پزشکی نیز با اشاره به وضعیت مالی وخیم در بسیاری از مطب‌های دندانپزشکی، گلایه می‌کند: «تامین سلامتی دهان و دندان آحاد مردم از اولویت سیاست‌های اصلی غذا و دارو خارج شده است. در این شرایط که جامعه دندانپزشکی همانند سایر مدافعان عرصه سلامت، عزیزان خدوم خود را از دست داده‌اند، هیچ ندایی برای کمک به این جامعه شنیده نشده است. سیاستگذاران عرصه سلامت دهان و دندان می‌دانند که دندانپزشکان تجهیز محورند و برای ارائه خدمات دندانپزشکی به آحاد مردم نیازمند به تجهیزات و مواد مصرفی از جمله «کارپول» هستند، اما نمی‌دانیم که حرف دل را باید به چه کسی گفت که «کارپول» که از مواد اولیه دندانپزشکی است، چرا نباید مشمول ارز دولتی قرار گیرد.»

او یادآور می‌شود: «در این برهه پس از کرونا که سطح اقتصاد سلامتی مردم به شدت پایین آمده و خرید تجهیزات و مواد مصرفی دندانپزشکان، به‌صورت سرسام‌آوری گران شده است، کسی هم جوابگو نیست که با افزایش 200 الی 300 درصدی مواد مصرفی و تجهیزات دندانپزشکی، تکلیف تعرفه (کا) دندانپزشکی چه می‌شود؟ شاید هم مشکل اصلی دندانپزشکان، تبعیض در نگرش کل مجموعه وزارت بهداشت است.»

عباسیان خاطرنشان می‌کند: «یک روز ما شاهد افزایش قیمت «کارپول» هستیم. یک روز ناظر دستور ثبت در سامانه وزارت بهداشت همچون اغذیه فروشان هستیم، حال که ما تولید کننده سلامت دهان و دندان هستیم. در این تنگناهایی که برای دندانپزشکان ایجاد کرده‌اند، در آینده نه چندان دور شاهد بسته شدن مطب‌ها و افزایش مهاجرت همکاران خواهیم بود. آن وقت سیاستگذاران عرصه سلامت دهان و دندان باید خود جوابگوی ندانم‌کاری‌ها باشند. در این برهه حساس که مدافعان سلامت یکی پس از دیگری در حال خزان شدن هستند، جامعه پزشکی نیازمند به یک وفاق و همدلی فارغ از دیدگاه جناحی است، چون سخن از سلامتی آحاد مردم در میان است.»

همچنین عباسیان در گفتگو با سپید هم انتقاد می‌کند: «تامین‌کنندگان تجهیزات پزشکی، قیمت تجهیزات مورد نیاز جامعه پزشکی را گاهی تا پنج برابر افزایش داده‌اند، اما تعرفه‌های جامعه پزشکی تغییر محسوسی ندارد.»

او یادآور می‌شود: «برای جامعه پزشکی تجهیز محور مثل دندانپزشکان، تعرفه‌ها به شدت غیرمنطقی است و هیچ کسی درد این گروه از پزشکان را نمی‌بیند. انتظار داشتیم که حداقل 30 درصد به طور میانگین به تعرفه‌های پزشکی اضافه شود، اما با تعرفه‌های فعلی، تیر خلاص را به بخش خصوصی حوزه سلامت زده‌اند؛ آن هم بخش خصوصی که حدود 75 درصد بار نظام سلامت به دوش آنها واگذار شده است.»

عباسیان تاکید می‌کند: «بر این باورم که با توجه به تعرفه‌های امسال خدمات تشخیصی و درمانی، جایگاه پزشک و دندانپزشک، شکسته شد و با این وضعیت، اقتصاد سلامت نابود می‌شود. واقعیت این است که قیمت تمام شده خدمات پزشکی، بسیار بالاتر از تعرفه‌هایی است که تعیین می‌شود. جامعه پزشکی، جدای از مردم نیست. ما انتظار داریم که در رسانه ملی بتوانیم خیلی واضح به مردم توضیح بدهیم که هزینه تمام شده خدمات پزشکی چقدر است و چقدر یارانه در این حوزه پرداخت می‌شود تا ناعادلانه بودن تعرفه‌های فعلی کاملا مشخص شود.»

نگرانی نسبت به آینده مالی مطب‌های دندانپزشکی

بسیاری از دندانپزشکان از وضعیت دخل و خرج مطب‌ها در دوران کرونا، گلایه‌مند هستند و می‌گویند باز بودن خیلی از مطب‌های دندانپزشکی در شرایط فعلی، صرفه اقتصادی ندارد.

مهدی کشاورز، دندانپزشک در گفتگو با سپید به مشکل تامین مواد اولیه دندانپزشکی اشاره می‌کند و می‌گوید: «دندانپزشکی یک رشته تجهیزمحور است. یعنی یک دندانپزشک بدون تجهیزات و مواد اولیه نمی‌تواند بسیاری از خدمات دندانپزشکی را به بیمارش ارائه دهد. با این وجود، هر روز شاهد گرانی یا کمبود یک نوع ماده اولیه دندانپزشکی هستیم. هر بار با تغییرات قیمت ارز، هزینه‌های مطب‌داری نیز دستخوش تغییر می‌شود. در چنین شرایطی کار کردن بسیار سخت و نامطمئن است، چون هیچ پیش‌بینی نسبت به هزینه‌های آینده مطب نداریم.»

او یادآور می‌شود: «سهمیه‌ای که به دندانپزشکان برای تجهیزات حفاطتی در برابر کرونا ارائه می‌شود، برای اغلب مطب‌ها کافی نیست. در نتیجه دندانپزشک مجبور است همان تجهیزات را با قیمت آزاد در بازار تهیه کند و در اختیار بیمار و پرسنل بگذارد. در حالی که پیش‌بینی می‌شود حداقل تا یک سال دیگر نیز پاندمی کرونا در ایران تداوم داشته باشد، باید این هزینه‌های جانبی دیده شود، اما چنین نگاه حمایتی را شاهد نیستیم.»

کشاورز با اشاره به تعطیل بودن بسیاری از مطب‌های دندانپزشکی در دوران کرونا، یادآور می‌شود: «هربار که کرونا اوج می‌گیرد و آمار قربانیان و مبتلایان افزایش پیدا می‌کند، به همان نسبت هم آمار مراجعه به مطب‌های دندانپزشکی کاهش پیدا می‌کند. حتی کار به جایی رسیده است که خیلی‌ها از ترس ابتلا به کرونا، برخی کارهای ضروری در حوزه دندانپزشکی را به تعویق انداخته‌اند. همین اتفاق علاوه بر اینکه به سلامت مردم آسیب زده، باعث شده است که دخل و خرج بسیاری از مطب‌های دندانپزشکی نیز با یکدیگر همخوانی نداشته باشد. شما در نظر بگیرید که دندانپزشک با سختی و با صرف هزینه‌های سنگین، مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز را تهیه می‌کند، اما حتی اطمینان ندارد که مراجعه کننده داشته باشد یا خیر. در این شرایط، هزینه‌هایش سوخت می‌شود. در عین حال، برخی هزینه‌ها مثل اجاره مطب و حقوق پرسنل هم که متوقف نمی‌شود و تحت هر شرایطی باید پرداخت شود. اگر فکری به حال مدیریت این اوضاع نشود، تعطیلی بسیاری از مطب‌ها غیرقابل اجتناب خواهد بود.»

با کاهش قیمت ارز هم نرخ تجهیزات دندانپزشکی شکسته نشد

اگرچه گفته می‌شود که نرخ تجهیزات دندانپزشکی، تابعی از نرخ ارز است، اما برخی دندانپزشکان گلایه دارند که حتی وقتی نرخ ارز هم پایین می‌آید، قیمت‌های قبلی شکسته نمی‌شود و نرخ تجهیزات دندانپزشکی همانقدر بالا می‌ماند.

محمدصادق آخوندی، متخصص ارتودنسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در گفتگو با سپید به مشکل افزایش هزینه‌ها در حوزه دندانپزشکی اشاره می‌کند و می‌گوید: «قیمت تجهیزات دندانپزشکی، معمولا تابعی از نرخ بازار و نرخ ارز است. مواد مصرفی هم که در این حوزه وارد کشور می‌شود، بر اساس همین نرخ ارز است. به هر حال کسی که سرمایه‌گذاری کرده است و مواد مصرفی دندانپزشکی را وارد می‌کند، هرگز این مواد و تجهیزات را با قیمت‌های قبلی به مصرف‌کنندگان نمی‌فروشد. اغلب واردکنندگان مواد و تجهیزات دندانپزشکی، این اقلام را با نرخ ارز آزاد تهیه می‌کنند. بنابراین هرچقدر قیمت ارز بالاتر برود، به همان نسبت هم قیمت اقلام مصرفی در دندانپزشکی بالاتر می‌رود.»

او تاکید می‌کند: «یکی از مشکلات عمده این است که وقتی نرخ ارز و قیمت اقلام دندانپزشکی بالا می‌رود، دیگر قیمت‌ها پایین نمی‌آید؛ حتی اگر نرخ ارز هم پایین بیاید. استدلالشان هم این است که ما تجهیزات و مواد مصرفی را با نرخ ارز بالا تهیه کرده‌ایم. همچنین به دلیل تحریم‌ها، بسیاری از مواد و تجهیزات دندانپزشکی به شکل غیررسمی وارد کشور می‌شود و در نتیجه، این هزینه‌ها نیز به قیمت تمام شده اضافه می‌شود. هزینه‌های دور زدن تحریم، هزینه حمل و نقل و گمرک، هزینه‌های حواله پول به دلیل محدودیت انتقال ارز و ... بخش جدایی ناپذیری از این هزینه‌هاست که در نهایت به مصرف کنندگان تحمیل می‌شود.»

آخوندی خاطرنشان می‌کند: «ما یک کلاف به هم پیوسته‌ایم و همه قیمت‌ها به هم وابسته است. وقتی قیمت سایر اقلام بالا می‌رود، نمی‌شود قیمت مواد و تجهیزات دندانپزشکی ثابت بماند. در نظر بگیرید که قیمت همین ماسک ساده و بسیار ضروری در دوران کرونا هم چند برابر شده است.»

او یادآور می‌شود: «برخی از اعضای جامعه پزشکی، چندان با مواد و تجهیزات پزشکی مختلف، سر و کار ندارند، اما فعالیت دندانپزشکان با مواد و تجهیزات پزشکی، گره خورده است. اینطور هم نیست که هربار با افزایش این اقلام بتوانیم تعرفه‌ها را تغییر دهیم. مثلا در نظر بگیرید ما با بیماران متعددی قرارداد دو ساله و یک ساله داریم و در نوبت‌های مختلف، کار درمان بیماران را پیش می‌بریم. تعرفه خدمات را هم در همان موقع عقد قرارداد مشخص کرده‌ایم. از سوی دیگر، از نظر اخلاقی هم خودمان راضی نمی‌شویم که افزایش تعرفه داشته باشیم، زیرا بسیاری از بیماران هم توانایی مالی محدودی دارند. در نتیجه، چوب این افزایش هزینه‌ها را در نهایت جامعه دندانپزشکی متحمل خواهد شد.»

همچنین علی تاجرنیا، رئیس جامعه دندانپزشکان کشور هم با اشاره به عملی نشدن وعده‌های داده شده به جامعه دندانپزشکان، تصریح می‌کند: «در نامه‌هایی که ستاد ملی مقابله با کرونا داشته است، بحث تعلیق اقساط وام دندانپزشکان کشور، استفاده از تسهیلات کم بهره و همچنین استفاده دستیاران و منشی‌های مطب‌های دندانپزشکی از بیمه بیکاری و همچنین در اختیار قرار دادن ماسک و اقلام حفاظتی با ارز دولتی به دندانپزشکان مطرح بوده که به غیر از مورد آخری که به صورت محدود انجام شده، موارد دیگر عملیاتی نشده است.»

تاجرنیا با اشاره به درخواست‌های فعالان عرصه دندانپزشکی کشور از مسئولان برای حمایت از جامعه دندانپزشکی کشور، خاطرنشان می‌کند: «همکاران دندانپزشک ما در حالی همچنان به ارائه خدمت به مردم می‌پردازند که یکسری هزینه‌های اضافی دیگر نیز به آنها تحمیل شده است. یعنی علاوه بر هزینه تامین اقلام حفاظتی در برابر کرونا، تجهیزات و مواد مصرفی دندانپزشکی نیز به شدت تحت تاثیر نوسانات ارز قرار گرفته و هزینه خدمات تمام شده دندانپزشکی، چندین برابر دوره‌های گذشته شده است.»

رئیس جامعه دندانپزشکان کشور، یادآور می‌شود: «حجم مراجعات مردمی به مراکز درمانی دندانپزشکی به شکل چشمگیری کاهش داشته است و بخشی از همکاران ما به دلیل کمبود بیمار، شکل‌های حضور خود در مطب را کاهش داده یا مطب‌های خود را تعطیل کرده‌اند و در کلینیک‌ها فعالیت می‌کنند. کاهش مراجعات مردمی در ماه‌های اخیر و همزمان با شیوع ویروس کرونا دو علت دارد. یکی مشکلات اقتصادی و مالی مردم است، چراکه خدمات دندانپزشکی به صورت جدی تحت حمایت دولت و بیمه‌ها نیست و حجم بیماران غیربیمه‌ای و آزاد به دلایل اقتصادی بسیار کاهش یافته است. علت دوم خلوت شدن مطب‌های دندانپزشکی در کشور نیز به طور حتم شیوع ویروس کرونا است.»

با توجه به اینکه به اعتقاد اغلب کارشناسان، کشور ما حداقل تا یک سال دیگر نیز درگیر بحران کرونا خواهد بود، حمایت از جامعه دندانپزشکان و کمک به تامین مواد اولیه و تجهیزات پزشکی مورد نیاز آنها می‌تواند هم روند تعطیل شدن مطب‌ها را متوقف سازد و هم دسترسی مردم به خدمات دندانپزشکی را حفظ کند.