سلامت

شاید کمی عجیب و غیرقابل باور به نظر برسد، اما بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که در اماکن شلوغ و سربسته از حرف زدن خودداری کنید تا در این روزهای کرونایی، قدرت انتقال ویروس کووید 19 کمتر شود.

متخصصان می‌گویند حرف نزدن در اماکن سربسته و وسایل حمل و نقل عمومی موجب می‌شود که ذرات معلق کمتری از دهان خارج شود و در نتیجه، احتمال شیوع ویروس در آن محیط‌ها نیز کمتر خواهد شد.

در برخی کشورها نیز نسبت به حرف زدن در وسایل حمل و نقل عمومی حساس‌تر هستند، طوری که حتی مسافران حق ندارند با همدیگر حرف بزنند و یا اینکه با تلفن همراه خود صحبت کنند. به طور مثال، شرکت بهره‌برداری از سامانه حمل و نقل عمومی شهر جاکارتا در کشور اندونزی اعلام کرده است: «همانطور که مشخص شده است کووید-۱۹ از طریق قطرات کوچک بزاقی افراد مبتلا هنگام عطسه، سرفه یا حتی حرف زدن قابل انتقال است و از این رو مسافران باید سکوت اختیار کنند.»

بر اساس این گزارش، مسئولان سامانه حمل و نقلی ریلی درون شهری در جاکارتا، حفظ فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک را به هنگام استفاده از قطارهای درون شهری الزام کرده است.

همچنین در قطارها نیز باید کمی بیش از نیمی از ظرفیت صندلی‌ها، مسافر سوار شوند. گزارش‌ها در رسانه‌های اجتماعی اندونزی نیز موید این قضیه است که شرکت حمل و نقل «کرالا کامیوتراندونزی» نیز قرار است ممنوعیت حرف زدن مسافران در قطارها را به مرحله اجرا درآورد.

در کشور اسپانیا نیز از مردم درخواست شده است که در وسایل حمل و نقل عمومی با همدیگر صحبت نکنند. البته برخلاف اندونزی که حرف نزدن در مترو و اتوبوس به عنوان یک قانون مطرح شده است، در اسپانیا صرفا یک توصیه است که از مردم درخواست شده است آن را جدی بگیرند.

آیا حرف زدن معمولی به انتقال کرونا منجر می‌شود؟

اینکه واقعا تا چه حد حرف نزدن در مترو و اتوبوس می‌تواند در کاهش شیوع کرونا موثر باشد، سوالی است که خیلی‌ها در ذهن دارند. عده‌ای فکر می کنند که این توصیه‌ها کمی سختگیرانه است و عده‌ای دیگر بر این باورند که باید به توصیه‌های کارشناسان احترام گذاشت، حتی اگر آن توصیه‌ها برای ما کمی عجیب به نظر برسد.

صادق پورگنجی، متخصص بیماری‌های داخلی نیز در گفتگو با سپید به اهمیت حفظ سکوت در اماکن سربسته اشاره می‌کند و می‌گوید: «در محیط‌هایی که سربسته است و تهویه هوای مطلوبی ندارد، حرف نزدن می‌تواند موجب کاهش انتقال کرونا شود. این موضوع کاملا علمی است و مردم تا حد امکان باید آن را رعایت کنند. البته اینکه فکر کنیم اگر در مترو و اتوبوس حرف نزنیم، دیگر به کرونا مبتلا نمی‌شویم نیز حرف درستی نیست. اول اینکه تا حد امکان باید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نکرد و در وهله دوم نیز در صورت نیاز و اجبار به استفاده از این وسایل باید حتما ماسک زدن و حفظ فاصله اجتماعی رعایت شود. در صورت ماسک زدن و رعایت فاصله اجتماعی، حرف نزدن در مترو و اتوبوس می‌تواند مکمل پروتکل‌های بهداشتی باشد، اما در صورتی که ماسک و فاصله اجتماعی رعایت نشود، در آن صورت حرف نزدن در وسایل حمل و نقل عمومی نیز نمی‌تواند تاثیری در جهت کاهش انتقال بیماری کرونا داشته باشد.»

او یادآور می‌شود: «بلند حرف زدن، فریاد زدن و طولانی حرف زدن موجب می‌شود که ذرات معلق در هوا، بسیار بیشتر از آرام حرف زدن منتشر شود. این ذرات معلق به چشم، بینی و دهان افراد مجاور منتقل می‌شود و در نتیجه می‌تواند به انتقال کووید 19 منجر شود. بلند حرف زدن می‌تواند اثراتی مشابه سرفه و عطسه در انتقال بیماری کرونا داشته باشد. حتی در صورت ماسک زدن هم توصیه می‌شود که سکوت در اماکن سربسته رعایت شود، زیرا حتی با ماسک هم امکان انتشار ذرات معلق در هوا وجود دارد. حتی توصیه ما این است که آن گروه از بیمارانی که خود را در منزل قرنطینه می‌کنند، کمتر صحبت کنند تا محیط خانه سالم‌تر بماند.»

همچنین مریم مولازاده، متخصص پزشکی اجتماعی هم در گفتگو با سپید خاطرنشان می‌کند: «حرف زدن حداقل 10 برابر بیشتر از نفس کشیدن، قدرت انتقال ویروس کووید 19 را دارد. به همین دلیل بسیار اهمیت دارد که حرف نزدن در محیط‌های شلوغ و سربسته را جدی بگیریم. جدای از این مورد، نیاز است که وجود تهویه مناسب هوا برای وسایل حمل و نقل عمومی نیز جدی گرفته شود. با توجه به آغاز فصل سرما، معمولا پنجره تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها بسته می‌ماند. همین اتفاق باعث می‌شود که هوا در این محیط‌ها در گردش نباشد و تهویه مناسبی صورت نگیرد. در این شرایط حداقل با حرف نزدن می‌توانیم کمک کنیم تا قدرت انتشار ویروس کووید 19 کمتر شود.»

او تصریح می‌کند: «بسیاری از افراد ناقل کرونا، علایم خاصی از بیماری را ندارند. یعنی ممکن است در ظاهر کاملا سالم به نظر برسند. حال اگر همین افراد ناقل از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند، احتمال انتشار ویروس بسیار بالا خواهد رفت. یعنی احتمال دارد شما در اتوبوس و مترو با فردی صحبت کنید که در ظاهر کاملا سالم است، اما همان فرد می‌تواند از طریق حرف زدن، شما را به کرونا مبتلا کند. در ابتدای شیوع بیماری، گمان می‌رفت که حرف زدن نمی‌تواند تاثیر چندانی در انتقال بیماری کرونا داشته باشد، ولی تحقیقات علمی نشان داد که قدرت سرایت ویروس کووید 19، مدام در حال افزایش است، طوری که حرف زدن معمولی هم می‌تواند موجب انتقال بیماری کرونا شود.»

استدلال محققان اسپانیایی بر لزوم رعایت سکوت

برخی از محققان و سیاستمداران اسپانیایی از مردم خواسته‌اند که در اتوبوس و قطار سکوت کنند، زیرا با کمتر حرف زدن ذرات معلق کمتری از دهان خارج می‌شود و امکان سرایت ویروس نیز کمتر می‌شود.

آنطور که دویچه‌وله گزارش داده است، از زمان شیوع ویروس کرونا، مردم کمتر در وسایل نقلیه عمومی حرف می‌زنند. به خصوص در ساعات کاری که اتوبوس‌‌ها و قطارها پر هستند و مسافران گاه تنگ هم ایستاده‌‌اند، این سکوت محسوس‌تر است. حالا در اسپانیا برخی سیاستمداران از جمله یک وزیر در بارسلونا پیشنهاد کرده‌اند که مسافران در اتوبوس و مترو حرف نزنند. این پیشنهاد در حالی مطرح شده که در اسپانیا نیز مانند سایر کشورها زدن ماسک در وسایل نقلیه عمومی اجباری است.

با این حال این سیاستمداران مردم را دعوت به سکوت در وسایل حمل و نقل عمومی کرده‌ و در عین حال تاکید کرده‌اند که این یک دستور یا اجبار نیست، بلکه تنها یک توصیه است. استدلال این افراد این است که کسی که حرف نمی‌زند، طبعا ذرات معلق کمتری را در هوا پراکنده می‌کند.

بر اساس این گزارش، اتوبوس و قطار به طور معمول و به دلیل سر و صدای خود این وسایل نقلیه جای شلوغ و پر سر و صدایی است. به همین دلیل کسانی هم که در آنجا حرف می‌زنند، ناخودآگاه صدایشان بلندتر است و گاه حتی با فریاد سخن می‌‌گویند؛ صرف نظر از این که با تلفن صحبت کنند یا حضوری.
ماریا کروز، پژوهشگر شورای عالی تحقیقات علمی در اسپانیا نیز تایید کرده است که برای کم کردن خطر ابتلا به کرونا بهتر است ساکت بمانیم.

به گفته او، بین میزان بلند بودن صدا هنگام حرف زدن و تعداد ذراتی که به هوا پرتاب می‌شوند رابطه معناداری وجود دارد. کسی که داد می‌زند ۵۰ برابر بیشتر از کسی که سکوت کرده ذرات معلق به هوا می‌فرستد.

نتایج تحقیقات دانشگاه مون‌پلیه که در اواخر ماه سپتامبر منتشر شد نیز تاثیرات صحبت کردن بر میزان اشاعه ویروس را نشان می‌داد. نتیجه این بود که قطرات کوچکی که هنگام صحبت کردن پخش می‌شوند به راحتی تا دو متر و در زوایایی ۴۰ تا ۵۰ درجه از دهان شخص متکلم می‌توانند حرکت کنند. هر چه زمان صحبت کردن طولانی‌تر و استفاده از حروف بی‌صدا بیشتر باشد این تاثیرگذاری نیز بیشتر است.

این نتیجه البته مربوط به وقتی است که متکلم ماسک نداشته باشد. با استفاده از ماسک میزان ذرات معلق در هوا به شدت کاهش می‌یابد.

چیزی که ثابت شده این است که تهویه هوا برای جلوگیری از انتشار ذرات معلقی که ما با تنفس به اطراف پراکنده می‌کنیم بسیار موثر است. اداره محیط زیست آلمان یک ماه پیش توصیه کرد که برای این که بهتر بتوان میزان خطر شیوع ویروس را تخمین زد، در ساختمان‌های عمومی دستگاه سنجش گاز دی‌اکسیدکربن نصب شود.

در متروهای کلان‌شهر بارسلون در کاتالانیای اسپانیا نیز به گفته اپراتورهای مترو، وسایل تهویه هوا هر دو و نیم دقیقه هوای داخل مترو را به طور کامل عوض می‌کنند، اما مشکل اینجاست که متروها و اتوبوس‌های بسیار کمی مجهز به چنین سیستمی هستند.

این توصیه که «دهانتان را ببندید» شاید اغراق‌آمیز به نظر بیاید، اما در موقعیت فعلی کمی اغراق بد نیست. در نهایت هدف این است که با هر وسیله ممکن شانس کمتری به ویروس داده شود. مثلا تا حد امکان برای رفت و آمد به جای مترو و اتوبوس از دوچرخه استفاده کنیم.

خطرات انتشار ذرات تنفسی در فضا

صحبت کردن باعث انتشار ذرات تنفسی به فضا می‌شود. همین اتفاق ممکن است موجب انتشار ویروس کووید 19 شود.

جمال میرزایی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی هم درباره احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق نفس کشیدن و صحبت کردن، یادآور می‌شود: «هر اقدامی که باعث شود ذرات تنفسی در فضا پخش شوند، می‌تواند باعث انتشار ویروس شود. ذرات تنفسی پخش شده در هوا می‌تواند سرفه و عطسه باشد که خیلی بیشتر باعث انتشار ویروس کرونا می‌شوند و هم می‌تواند صحبت کردن بلند باشد که هنگام حرف زدن، ذرات ویروس از دهان خارج شوند. بنابراین ذرات تنفسی از طریق نفس عمیق هم خارج شده و باعث انتشار ویروس کرونا خواهند شد، هر چند انتقال از این طریق به شدت سرفه و عطسه نخواهد بود.»

میرزایی به باشگاه خبرنگاران جوان یادآور می شود: «برخی افراد بدون بروز هیچ علایمی به ویروس کرونا مبتلا هستند و از بیماری خودشان مطلع نیستند. به همین علت خیلی از این امر نگران نیستند و با تردد در خیابان‌ها باعث انتشار ویروس در جامعه می‌شوند. در این شرایط شانس ابتلای افراد سالم با قرار گرفتن در محیط و در کنار اینگونه افراد ناقل به ویروس افزایش پیدا می‌کند. بنابراین توصیه می‌شود هر دو گروه افراد سالم و بیمار از ماسک استفاده کنند. یعنی توصیه استفاده از ماسک باید به صورت همگانی باشد.»

با توجه به اینکه کارشناسان تاکید دارند که حتی حرف زدن معمولی هم می‌تواند منجر به انتقال ویروس کووید 19 به اطرافیان شود، سکوت کردن در محیط‌های سربسته و وسایل حمل و نقل عمومی می‌تواند هم به حفظ سلامت خودمان کمک کند و هم نوعی احترام گذاشتن به سلامت اطرافیان باشد.