سلامت

در موج سوم کرونا، بسیاری از مراکز درمانی با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند. بسیاری از بیمارستان‌ها با کمبود نیروی انسانی مواجه هستند و برخی دیگر از مراکز درمانی نیز با مشکل تامین ذخایر اکسیژن، روبرو شده‌اند.

با توجه به اینکه اغلب بیماران بستری مبتلا به کرونا، نیازمند دریافت اکسیژن هستند، شارژ مجدد ذخایر اکسیژن در برخی مراکز درمانی به سختی انجام می‌شود.
برخی از کارشناسان نظام سلامت، ابراز نگرانی می‌کنند که در صورت صعودی بودن آمار بستری‌های مبتلا به کرونا، بیمارستان‌ها به نقطه‌ای برسند که تامین اکسیژن مورد نیاز برای بیماران مبتلا به کرونا، روز به روز سخت‌تر شود.

باید در نظر داشت که کمبود ذخایر اکسیژن در مراکز درمان کرونا با هیچ نوع کمبودی در بیمارستان‌ها قابل مقایسه نیست. در صورتی که بیمارستان‌ها برای تامین ذخایر اکسیژن با چالش جدی مواجه شوند، در آن صورت افزایش آمار مرگ و میرها بر اثر کرونا اصلا دور از انتظار نخواهد بود. درواقع، کمبود ذخایر اکسیژن در مراکز درمانی می‌تواند به قیمت جان بیماران مبتلا به کرونا تمام شود. به همین دلایل، بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر از همین الان به فکر شارژ منظم ذخایر اکسیژن نباشیم، امکان دارد که در صورت وقوع موج‌های بعدی کرونا با یک فاجعه انسانی مواجه شویم.

همچنین در برخی استان‌ها با کمبود جدی دستگاه اکسیژن‌ساز نیز روبرو هستیم که مراکز درمان کرونا را با چالش جدی مواجه کرده است.

به طور مثال، چند روز قبل نیز منوچهر حبیبی، جانشین ستاد مقابله با کرونای استان قزوین از مشکل تامین ذخیره اکسیژن در استان قزوین خبر داد و یادآور شد: «یکی از راه‌های اصلی درمان مبتلایان به کرونا اکسیژن‌رسانی است. در حال حاضر نیاز اصلی ما دستگاه اکسیژن‌ساز است، اما با کمبود شدید اکسیژن روبه‌رو هستیم. حتی مجبور شدیم از کپسول‌های اکسیژن استفاده کنیم. درواقع از واحدهای تولیدی، کپسول اکسیژن به امانت گرفتیم که نشان از وضعیت بد استان قزوین دارد.»

از سوی دیگر، برخی مدیران و کارشناسان نظام سلامت نیز نگران کمبود ذخایر اکسیژن در صورت افزایش میزان مراجعه بیماران هستند. تورج شیرزادیان، مدیرنظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ابراز نگرانی می‌کند: «از ابتدای شیوع بیماری کرونا تاکنون اقدامات خوب و کم نظیری در دانشگاه برای تامین دستگاه مرکزی مولد اکسیژن و سایر منابع اکسیژن بیمارستانی از قبیل سیلندر صورت گرفته است، اما با افزایش چشمگیر بیماران بستری و بدون رعایت رژیم درست اکسیژن‌تراپی، به طور قطع با کمبود اکسیژن مواجه خواهیم شد. همچنین در حالی که تاکنون نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان در برای تامین اکسیژن در مراکز درمانی وابسته به این دانشگاه هزینه شده، اما هزینه‌های خرید دستگاه، سیلندر و شارژ آنها نیز مدام رو به افزایش است.»

تامین اکسیژن و جبران مصرف؛ نیاز حیاتی مراکز درمانی

برخی مدیران بیمارستانی می‌گویند در دوران کرونا با مشکل تامین اکسیژن در بیمارستان‌ها مواجه شده‌اند. آنها می‌گویند برای پوشش این هزینه‌ها، بیمه‌های درمانی نیز چندان با بیمارستان‌های دولتی، همراه نبوده‌اند.

خسرو صادق نیت، رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی نیز در گفتگو با سپید به مشکل تامین ذخایر اکسیژن در مراکز درمانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما هم‌اکنون مشکل ذخیره اکسیژن نداریم، بلکه مشکل اصلی ما بحث تامین و جبران مصرف در این حوزه است. بالاخره مخازن اکسیژن باید هر چند روز یکبار شارژ شود. بحث شارژ منظم آنها و تامین هزینه آن، چالش اصلی است. اگر نتوانیم مخازن اکسیژن را خوب شارژ کنیم و یا بودجه آن تامین نشود، دچار مشکل می‌شویم.»

او عنوان می‌کند: «متاسفانه فعلا بیمه‌ها هزینه شارژ مخازن اکسیژن را پرداخت نمی‌کنند و این هزینه‌ها به دوش بیمارستان‌ها افتاده است. بودجه‌های مورد نیاز برای شارژ مخازن اکسیژن در زمره هتلینگ بیمارستان محسوب نمی‌شود. در نتیجه، بیمارستان مجبور است یک هزینه اضافی بابت شارژ مخازن اکسیژن متحمل شود. این هزینه‌ها را باید از درآمدهای دیگر بیمارستان جبران کنیم.»

صادق نیت، تصریح می‌کند: «عملا بستری و پذیرش بیماران مبتلا به کرونا در مراکز دولتی به گونه‌ای است که هزینه درمان این بیماران باید از منابع خود بیمارستان تامین شود. درواقع، هر بیمارستانی که بیماران مبتلا به کرونا را بیشتر پذیرش می‌کند، آن بیمارستان از لحاظ مالی، ترازش منفی‌تر می‌شود. این یک اتفاق بسیار بد است. به همین دلیل، برخی بیمارستان‌ها خیلی علاقه ندارند که بیماران مبتلا به کرونا را پذیرش کنند.»

او تاکید می‌کند: «البته بخش خصوصی، هزینه درمان بیماران مبتلا به کرونا و هزینه تامین اکسیژن را از بیمار دریافت می‌کند. حتی امکان دارد برخی از این مراکز، هزینه‌ای بیشتر از معمول از بیمار دریافت کنند، اما بیمارستان‌های دولتی که باید طبق قانون عمل کنند، در این زمینه مشکل دارند.»

رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی یادآور می‌شود: «یکی از معضلات جدی ما این است که بیمه‌های تامین اجتماعی و سازمان بیمه سلامت برای پوشش اینگونه هزینه‌های درمان بیماران مبتلا به کرونا، حمایتی از بیمارستان‌ها به عمل نمی‌آورند. متاسفانه سازمان تامین اجتماعی، یک کم‌لطفی دیگر هم دارد. مثلا ما به دلیل نیاز بیماران مبتلا به کرونا، یک بخش ویژه راه‌اندازی کرده‌ایم، اما تعرفه بخش ویژه را هم در زمره کسورات محاسبه می‌کند و به ما پرداخت نمی‌کند. در صورتی که ما به بیماران تحت پوشش تامین اجتماعی، خدمات ویژه ارائه می‌دهیم و ناتوانی آنها برای ارائه خدمت به بیماران تامین اجتماعی را ما جبران می‌کنیم.»

صادق نیت خاطرنشان می‌کند: «تخصیص اعتبارات از صندوق توسعه ملی به بیمارستان‌ها، کمک کننده بوده و توانسته است در دوران کرونا، بیمارستان را برای تامین تجهیزات، دارو و امکانات مورد نیاز، کمک کند.»

ذخایر اکسیژن باید با ظرفیت تخت‌های بستری متناسب باشد

هر بار با وقوع موج‌های تازه کرونا، آمار بستری‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه نیاز به ذخایر اکسیژن هم بیشتر می شود. برخی مراکز درمان کرونا، نگران آینده هستند و از تبعات افزایش غیرعادی آمار مراجعه‌کنندگان به مراکز درمان کرونا می‌گویند.

محمد طالب پور، رئیس بیمارستان سینا نیز در گفتگو با سپید می‌گوید: «در حال حاضر، مشکلی برای تامین اکسیژن نداریم و تلاش‌های خوبی در این زمینه صورت گرفته است، اما اگر آمار بستری‌ها به شکل غیرمنطقی و خارج از حد تصور باشد، در آن صورت ممکن است به مشکل بخوریم. در حال حاضر، ذخایر اکسیژن ما برای ارائه خدمت به بیماران مبتلا به کرونا، بخش مراقبت‌های ویژه و اتاق‌های عمل، کفایت می‌کند، ولی اگر با یک هجمه غیرعادی روبرو شویم، طوری که تعداد بیماران نیازمند به اکسیژن، بسیار فراتر از ظرفیت بیمارستان باشد، در چنین حالتی قطعا مشکل ایجاد می‌شود. در همه جای دنیا، ذخایر اکسیژن بر اساس تخت‌های بستری تعریف می‌شود. حال اگر آمار بیماران مراجعه کننده از ظرفیت تخت‌های بستری بیشتر شود، در آن صورت در هر کجای دنیا هم اگر این اتفاق بیفتد، با مشکل مواجه می‌شویم.»

او در ادامه به مشکلات مراکز درمان کرونا می‌پردازد و می‌گوید: «مشکل اصلی ما این است که تعداد بیماران بالاتر از تصور و تحمل تیم پزشکی است. مثلا بیمارستان ما در حوزه جراحی فعالیت دارد. به همین دلیل اساتید زیادی در حوزه تخصص داخلی نداریم. متناسب با تعداد تخت‌هایی هم که برای بیماران مبتلا به کرونا در نظر گرفته‌ایم، آنقدر پزشک متخصص داخلی و عفونی نداریم که این گروه از بیماران را درمان کنند. به همین دلیل، وقتی تعداد بیماران بستری و مبتلا به کرونا زیاد باشد، توان ویزیت بیماران از سوی این گروه از پزشکان، امکان‌پذیر نیست. این یک نقطه ضعفی است که در برخی مراکز درمان کرونا وجود دارد.»

طالب پور خاطرنشان می‌کند: «برای حل این مشکل از برخی پزشکان خارج از بیمارستان با تخصص‌های داخلی و عفونی درخواست کرده‌ایم که ضمن عقد قرارداد کوتاه مدت با بیمارستان، بیماران مبتلا به کرونا را ویزیت کنند تا از عهده تخت‌های بستری بربیاییم. اینکه مثلا پزشک جراح، بیمار مبتلا به کرونا را ویزیت کند، یک کار درمانی بی‌کیفیت به حساب می‌آید که ممکن است طبابت صحیحی انجام نشود. به همین دلیل با مجوز از دانشگاه علوم پزشکی از پزشکان متخصص عفونی، داخلی و ریه، درخواست همکاری کرده‌ایم. البته این پزشکان زیر نظر تیم اصلی اساتید تخصص داخلی در بیمارستان سینا فعالیت می‌کنند. درواقع، فعلا در حال آبروداری هستیم تا هم بیماران مبتلا به کرونا را ویزیت کنیم و هم سیستم درمان بیمارستان را به هم نزنیم؛ طوری که هم‌اکنون اساتید بیمارستان در بخش‌های غیرکرونایی هم در بخش‌های خودشان فعال هستند.»

وزارت بهداشت: کمبودها به طور مداوم برطرف می‌شود

برخی مراکز درمان کرونا از چالش مداوم تامین ذخایر اکسیژن سخن می‌گویند. وزارت بهداشت اعلام کرده که بسیاری از کمبودهای این حوزه را برطرف کرده و به طور مداوم نیز در حال رفع سایر کمبودهاست.

ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت خاطرنشان می‌کند: «قبل از شیوع کرونا در کشور در بیمارستان‌ها پیش‌بینی می‌شد که حداکثر ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران به اکسیژن نیاز دارند. البته در اکثر بیمارستان‌ها، ۵ تا ۷ درصد از بیماران به اکسیژن نیاز داشتند، اما حالا بیش از ۹۵ درصد از بیماران کووید۱۹ که در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند، به اکسیژن نیاز دارند. به همین دلیل، تعداد زیادی اکسیژن‌ساز به قیمت حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان برای بیمارستان‌ها تهیه و تامین شده است.» همچنین چند روز قبل نیز مهدی یوسفی، رئیس هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران از رفع کمبود ذخایر اکسیژن در مراکز درمانی سخن گفت و از خرید ۵۰ دستگاه اکسیژن‌ساز بیمارستانی تولید داخل برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ خبر داد.

او یادآور شد: «هیات امنا جهت پیشگیری از کمبود اکسیژن در مراکز درمانی اقدام به خرید این دستگاه‌ها کرده است. دستگاه اکسیژن‌ساز بیمارستانی از تجهیزات سرمایه‌ای مورد نیاز بیماران مبتلا به کرونا است که مطابق لیست معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، این نهاد اقدام به خرید ۵۰ دستگاه اکسیژن‌ساز بیمارستانی تولید داخل نموده است.»

این مقام مسئول با بیان اینکه دستگاه‌های مذکور جهت پیشگیری از کمبود و افت فشار اکسیژن در بخش‌های مراقبت‌های ویژه از ضروریات درمان بیماران مبتلا به کرونا محسوب می‌شود، تاکید می‌کند: «وزارت بهداشت از ابتدای بروز کرونا در کشور، بودجه خرید دستگاه‌های اکسیژن‌ساز بیمارستانی را در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور قرار داده بود و دانشگاه‌ها به طور مستقیم، اقدام به خرید این دستگاه‌ کرده‌اند. همچنین برای پیشگیری از بحران و کمبود اکسیژن در مراکز درمانی و بر اساس دستور معاون درمان وزارت بهداشت، تعدادی دستگاه اکسیژن‌ساز بیمارستانی نیز توسط هیات امنا خریداری شده است.»

یوسفی با اشاره به اینکه خریدهای هیات امنا به صورت تجمیعی انجام می‌گیرد، خاطرنشان ‌کرد: «خرید تجمیعی دستگاه‌های اکسیژن‌ساز بیمارستانی منجر به کاهش قیمت قابل توجهی در روند خرید این دستگاه‌ها شده است. در حال حاضر از تعداد ۵۰ دستگاه اکسیژن‌ساز بیمارستانی خریداری شده ۲۲ دستگاه با دستور مستقیم معاونت درمان وزارت بهداشت در مراکز درمانی توزیع شده‌اند. سایر دستگاه‌ها نیز در اسرع وقت به بیمارستان‌های دولتی ارسال خواهند شد.»

با وجود تلاش‌های وزارت بهداشت برای تامین ذخایر اکسیژن، نباید از خاطر برد که خیران نیز در دوران کرونا برای تامین بسیاری از تجهیزات به بیمارستان‌ها کمک کرده‌اند. به طور مثال، عباس صحراگرد، نماینده هیات امنای بیمارستان بعثت شهر اشکنان در استان فارس از کمک سه میلیارد ریالی خیران این شهر برای خرید مخزن اکسیژن این مجموعه بهداشتی و درمانی خبر می‌دهد.

او توضیح می‌دهد: «قیمت اصلی مخزن ذخیره اکسیژن ۶۰۰ میلیون تومان است که با پیگیری‌های انجام شده، ۳۰۰ میلیون تومان آن را دانشگاه علوم پزشکی شیراز و ۳۰۰ میلیون تومان باقی مانده را خیران پرداخت کرده‌اند.»

استفاده بیشتر از ظرفیت خیران برای تامین این تجهیزات حیاتی در بیمارستان‌ها می‌تواند هم مشکل کمبود منابع بیمارستان‌ها را حل کند و هم کیفیت ارائه خدمات به بیماران مبتلا به کرونا را افزایش دهد.