سلامت

به گزارش خبرنگار سپید در این نشست، شیوا مدرس‌زاده جامعه شناس و استاد دانشگاه با اشاره به یافته‌های پیمایش وضعیت زنان در دوران قرنطینه کرونا، اظهار کرد: «بیشترین تاثیرات کرونا بر زنان در سطح فردی و خانواده دیده شده است چرا که بیشترین مضامین تاثیرات بیماری کرونا ابتدا در سطح فردی و سپس در سطح خانوادگی مشاهده شده است.»

مدرس زاده با اشاره به مقایسه تاثیرات مثبت و منفی کرونا بر زنان اظهار کرد: «اثرات منفی در سطح فردی در زنان بیشتر از سطح خانوادگی است. علت این موضوع عدم انسجام میان نهادهای اجتماعی است چراکه نهادهای اجتماعی به علت ناکارآمدی نتوانستند مدیریت خوبی در این زمینه انجام دهند.»

وی با بیان این‌که در دوران قرنطینه کرونا، زنان با خشونت مواجه بودند، گفت: «معمولا مواجهه با خشونت برای زنان به وضعیت مردانی که با آنها مواجه‌اند بستگی دارد چراکه خشونت نتیجه عوامل متعدد اجتماعی است که تفکر و عمل افراد جامعه بر نوع خشونت ایجادشده موثر است.»

مدرس‌زاده بیان کرد: «در خرده روایت‌های زنان مشاهده می‌شد که از ماندن طولانی همسر خود در خانه ناراضی بودند و اوقات را به بطالت سپری می‌کردند و از سوی دیگر در دوران قرنطینه مردان با بیکاری مواجه شدند، قدرت پرداخت اجاره‌خانه برای آنها کاهش یافت و در نتیجه خشونت علیه زنان افزایش پیدا کرد.»

وی در ادامه با اشاره به رابطه جنسیت، پایگاه و طبقه اجتماعی با شیوع کرونا،گفت: «در دوران دورکاری امکان اشتغال به‌صورت قبل برای زنان از دست رفت و موجب شد تا زنان بیشتر وقت را در خانه سپری کنند و زمان بیشتری برای تکالیف فرزندان اختصاص دهند، این در حالی است که زنانی که از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردار بودند اثرات مثبتی از خود در دوران شیوع کرونا برجای گذاشتند.»

مدرس‌زاده تشریح کرد: «زنانی که از درآمد و تحصیلات بالاتری برخوردارند، توانمندی بیشتری در مواجهه با کرونا داشتند و به مدیریت بحران و تسلط خود و خانواده پرداختند.»

این جامعه شناس یادآور شد: «بیماری کرونا مانند بسیاری از بیماری‌های واگیر دیگر دستخوش گفتمان‌های نابرابری جنسیتی شده است.»

راهبری زنان در مبارزه با کرونا موفق‌تر از مردان است

در ادامه این نشست، زهرا شجاعی استاد دانشگاه تهران نیز با بیان اینکه کرونا بر اقتصاد ملی و جهانی تاثیرات زیادی گذاشته است، گفت: « از این طریق انسان به ناتوانی و ضعف خود در مواجهه با این ویروس کوچک پی برد و در واقع انگاره‌ اقتدار انسان شکست خورد.»

وی در ادامه با اشاره به کتاب «پیشگو» سیلویا براون، اظهار کرد: «در این کتاب به مصرف زیاد ماسک و دستکش در سال ۲۰۲۰ اشاره و عنوان می‌شود که بیماری شبیه به بیماری ذات‌الریه تمام جهان را درگیر می‌کند و تا ۱۰ سال ادامه پیدا می‌کند.»

رئیس اسبق مرکز مشارکت‌های زنان ریاست جمهوری با بیان اینکه زنان هم مانند سایر اعضای جامعه هم در معرض اثرات منفی کووید_۱۹ و هم در معرض اثرات مثبت آن قرار دارند، تصریح کرد: «تنها به صرف جنسیت نمی‌توان گفت که زنان در برابر کرونا مقاوم‌تر هستند یا مردان؟ هرچند در برخی تحقیقات تایید نشده مقاومت بانوان در برابر کرونا بیشتر از مردان عنوان شده است. زنان می‌توانند مدیریت زنانه را بهتر انجام دهند اما این بدین معنا نیست تنها زنان قادر به انجام این کار هستند چراکه مدیریت زنانه به عنوان یک سبک در دنیا به ثبت رسیده است.»

وی با اشاره به گزارش‌های شکاف جنسیتی اظهار کرد: «در این گزارش‌ها آمده است، زنان باید بیش از ۲۵۰ سال صبر کنند تا دستمزدی برابر مردان داشته باشند، اما چرا چنین تصوری از رهبری زنان در جهان موجود است؟ زیرا عده‌ای معتقدند عوامل بیولوژیک و عدم توانایی زنان در مدیریت، مانع از رهبری آنها می‌شود. عده‌ای دیگر بر این باورند که میل خود زنان این‌گونه است که در حوزه مدیریت شرکت نمی‌کنند و اما عده‌ای دیگر بر این باور هستند که موانع فرهنگی و اجتماعی و فرهنگ مردسالارانه، برخی سیاست‌های حاکمیت و... این وضعیت را ایجاد کرده است.»

وی ادامه داد: «بر اساس تحقیقات انجام شده اطلاعاتی به دست آمده است مبنی بر این‌که کشورهایی که در دوران کرونا دارای رهبری زنان بوده‌اند موفق‌تر عمل کرده‌اند به‌گونه‌ای که آمار مبتلایان در آنها ۱۹ درصد و در کشورهایی که دارای رهبر مردانه هستند ۲۶ درصد است.»

شجاعی بیان کرد: «رهبران زن با به‌کارگیری سیاست‌های متنوع و متفاوت، اتخاذ تصمیم‌های دشوار و شجاعانه مانند بستن مرزها و قرنطینه، همراه کردن افکار عمومی با سخنان شفاف، عمومی کردن تست کرونا و... در مدیریت موفق بوده‌اند.»

وی افزود: «البته عوامل دیگری مانند اقتصاد پیشرفته، بالا بودن شاخص توسعه اجتماعی، بالا بودن اعتماد مردم به حکومت در کشورهای دارای رهبران زن یکسان بوده است.»

شجاعی یادآور شد: «مطابق با پیش‌بینی سیاستمداران، مدیریت آینده جهان پس از کرونا متفاوت‌تر از گذشته خواهد بود به‌گونه‌ای که شاهد خرد شدن سازمان‌های بزرگ، تمرکززدایی و از بین رفتن سیستم‌های سلسله مراتبی و... خواهد شد. بنابراین رهبران آینده جهان باید دارای ویژگی‌های نظیر خلاقیت، انعطاف‌پذیری، همکاری، مدیریت زمان و متقاعدسازی باشند که به نظر می‌رسد تمامی این ویژگی‌ها را می‌توان در زنان مشاهده کرد.»

نقش نگاه توحیدی و احساس مسئولیت در برابر کرونا

منصوره شایسته، دبیر کارگروه تعمیق باورهای دینی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه علل افسردگی بانوان در دوران کرونا با توجه به مشکلات‌شان متفاوت است، گفت: «از جمله راهکارهای عمومی که می‌توان ارائه داد، این است که زنان سطح معنویت را با خودآگاهی افزایش دهند و متوجه استعدادهای خود باشند.»

شایسته، اظهار کرد: «هستی‌آگاهی و خدا آگاهی و پی بردن به عظمت موجودات باعث می‌شود که خود و مشکلات خود را کوچک ببینیم و از استرس دور شویم. اگر این استرس ایجادشده در دوران کرونا ناشی از ترس از مرگ باشد باید بدانیم که مرگ غفلت ما را از حقیقت هستی جدا می‌کند و اگر بتوانیم مراقبه و درحال زیستن را گسترش دهیم حیات قوی را تجربه خواهیم کرد.»

این فعال حوزه زنان درباره نقش معنویت در مهار کرونا، گفت: «معنویت در واقع یک زیست در جهان‌بینی توحیدی و زندگی با نگاه به حقیقت هستی است که مجموعه هستی به تدبیر خداوند اداره می‌شود و رابطه این مدیر با موجودات علاوه‌بر خالقیت، رابطه‌ ربوبیت است.»

وی با بیان این‌که ربوبیت به معنای توجه دائم به مربوب و رفع نیاز خود از او است، اظهار کرد: «زندگی در عالم طبیعت برای انسان تنها یک مرحله‌ای از زندگی اوست و انسان موجود مختاری است که در هر لحظه با کلام و باور خود صورت جدیدی به خود می‌گیرد که برآیند این صورت‌ها یا به سوی کمال و یا به سوی پست شدن است.»

شایسته ادامه داد: «دو ثمره‌ مهم این جهان‌بینی، زیبابینی و احساس مسئولیت شدید است که فرد نسبت به هر گام اختیاری احساس مسئولیت دارد. ثمره‌ زیبابینی، خیر دیدن سختی‌ها و شرور است و مسئله‌ای مثل کرونا که مشقتی برای همگان داشته است، با نگاه حسی موجود است. اما با نگاه توحیدی به دلیل این‌که شر از امور نسبی است، هر حادثه‌ای در این عالم می‌تواند به دنبال خود خیرات کثیری داشته باشد.»

شایسته ادامه داد: «بنابراین نگاه توحیدی نگاه نازنین‌بینی است که با توجه به آن اضطراب تبدیل به آرامش می‌شود و هر سختی می‌تواند شکل ابتلا یا امتحان الهی به خود بگیرد که منجر به بروز استعداد انسانی چه در حیطه شقاوت و چه در حیطه سعادت می‌شود.»

وی افزود: «بنابراین زمانی که حادثه‌ای باعث بروز کمال وجودی انسان شود، عین خیر است و زمینه‌ بهترین موضع‌گیری در این حوادث برای رسیدن به رضایت حق برایمان فراهم می‌شود.»

شایسته تاکید کرد: «پناه به رب یعنی توجه به هستی رب و مدیریت و ربوبیت او و در نهایت توجه به ظرفیت خود انسان و توانایی‌های او برای بازخوانی قوانین هستی در جهت یافتن راه حل مشکلات است، بدین معنا که به جای دمیدن در موضوع، باید در هنگام مشکلات و بلایا به رب خود پناه برد.»

این فعال حوزه زنان ادامه داد: «در حقیقت رضا، حتی اگر بی‌تدبیری انسان حادثه‌ای را ایجاد کند، رب به گونه‌ای خیریت حادثه را می‌چیند که مخلوق با کمالات خود از آن حادثه خارج شود و از جنبه‌های خیر این حادثه برای کاهش بار شر استفاده می‌شود چراکه هیچ شری در عالم نیست که خیرات زیادی نداشته باشد.»

وی گفت: «خیرات بیماری کرونا شامل بهره‌گیری از فضای مجازی جهت عدالت آموزشی، ترویج بهداشت، کاهش مصرف‌های اضافه و... شده است. بنابراین حقیقت رضا این فرصت را به ما می‌دهد که سختی حادثه کم شود. حقیقت شکر به ما این امکان را می‌دهد که انسان‌ خود را به زیر نگاه رب ببیند و با این نگاه حتی شکایت و سوءظن نیز نداشته باشیم که چرا بیماری به ما رسیده است. چراکه هرچقدر ارتباط با خدا قوی‌تر باشد، ادب قوی‌تر و لذت این نگاه بالاتر است.»

وی افزود: «آسیب دیگر کرونا برای انسان‌ها اضطراب از مرگ است که علتش عدم نگاه توحیدی انسان‌ها به مرگ است، علت ترس ما از مرگ از عدم نگاه صحیح به زندگی برمی‌خیزد. درک عظمت هستی چنان سرمستی می‌آورد که تمام سعی انسان در ایجاد ارتباطی عمیق با خداوند و خلق است.»

وی با تاکید بر اهمیت احساس مسئولیت در مهار کرونا گفت: «جلوه این احساس در رعایت بهداشت و به مخاطره نینداختن جان خود و دیگران و مشارکت اجتماعی است. زیرا در نگاه توحیدی کمک به دیگران بزرگترین عامل شکوفایی خود و دیگران است که در قرآن هم به عنوان زکات و هم به عنوان انفاق از آن یاد شده است، همچنین از نظر نظام و سیستم علت و معلولی، علت و معلول‌های غیرمادی می‌توانند علل مادی مانند بیماری کرونا را به عنوان یک بلا محدود کنند.»