سلامت

در مقابل این شیوه‌های ابراز حرمت و محبت قدیمی، مدتی است که مهمان ناخوانده و بد‌قدمی، سنت‌های ما را تحت تاثیر قرار داده است. در اعیاد و مناسب هایمان، نه تنها از دست دادن و دست بوسی بزرگترها خودداری می‌کنیم که برای حفظ سلامتی آنها مجبوریم حتی از بازدید‌های حضوری هم حذر کنیم. شادی و عزا که دلیلی برای همراهی افراد در حس و حال دوستان و نزدیکان بود اگر لغو نشود با کمترین تعداد و بیشترین فاصله و احتیاط انجام می‌شود.

کرونا باعث تغییرات رفتاری فردی و اجتماعی فراوانی شده است که تاثیرات آن در بعضی موارد آشکار و قابل پیش بینی است و البته احتمالا تاثیراتی هم دارد که به مرور زمان مشخص خواهد شد و در هر دو حالت لازم است که متخصصان و کارشناسان آنها را رصد کنند و با ارائه نظرات کارا به مردم و نهادهای تصمیم گیرنده، شرایط را برای بهترین و موثرترین همزیستی با تغییرات ایجاد شده فراهم کنند.

عمده این تاثیرات از لزوم مراقبت‌های بهداشتی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری، یا کاستن از شدت آن در صورت ابتلا ناشی می‌شود. مسری بودن و قدرت بالای شیوع آن، باعث می‌شود که نقش همه افراد در این مراقبت‌ها، پررنگ و تاثیرگذار باشد و تغییرات رفتاری حاصل از شرایط کرونایی به نوعی اجباری است. در واقع همه ارکان و تصمیمات زندگی فردی و جمعی ما، مترصد تازه‌ترین اخبار و نتایج علمی و اجرایی در زمینه مبارزه با کرونا شده است.

از آنجا که عامل این تغییرات، یک بیماری است و با جسم افراد و سیستم ایمنی آنها سر و کار دارد پس موارد بهداشتی و تغذیه‌ای و اصول حفظ سلامت، از موارد مهم در زندگی افراد برای مقابله یا همزیستی با این ویروس است.

شست‌و‌شوی دست بعد از مراجعت به منزل مطلبی است که از آموزش‌های اولیه به کودکان محسوب می‌شود اما با شرایط کرونایی، توجه ویژه‌ای به این مساله خصوصا برای شست‌و‌شوی صحیح و اصولی و همراه داشتن مواد ضدعفونی کننده در خارج از منزل به صورت یک رفتار هر روزه و لازم شده است. این عادت می‌تواند در زمینه دیگر آنفولانزاها و بیماری‌های واگیردار فصلی هم تاثیرات مثبتی داشته باشد. افزایش زمان شست‌و‌شو و تعداد آن در روز، توسط اکثریت افراد جامعه، احتمالا با پیامد مصرف بالای آب همراه خواهد بود و لازم است ضمن توجه به شیوه استفاده درست و بهینه از آب، با این روش همراه شویم. احتمالا در آینده نزدیک هم صاحبان صنایع بهداشتی با عرضه محصولات متنوع‌تر و کاراتر، در جهت هدر نرفتن آب برای نظافت دست، اقدام خواهند کرد.

تغذیه مناسب و مغذی یکی از راه‌های مبارزه با این بیماری است. با تغذیه درست و بالابردن ایمنی بدن، احتمال ابتلا به بیماری کمتر می‌شود و در صورت ابتلا هم به بدن کمک می‌کند تا در مقابل این ویروس و اثرات مخرب آن، مقاومت کند. این نیاز مقاوتی بدن، غالبا ما را به خوردن میوه و سبزیجات تازه، دم نوش‌های مفید و غذاهای مقوی مایل می‌کند. بسیاری از افراد هم، این شرایط را فرصتی برای کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب یافته‌اند. اما روی دیگر این سکه هم در خانه ماندن‌های طولانی و خسته کننده و کم شدن امکان خرید است که باعث می‌شود در نبود مواد غذایی تازه، افراد به خوردن مواد در دسترس که احتمالا شامل دسته بندی مواد ناسالم از لحاظ کربوهیدرات یا شیوه تولید هستند رو بیاورند.

یکی دیگر از امور روزمره زندگی که با کرونا تغییرات زیادی پیدا کرده، خرید است. با توجه به اینکه اغلب فضاهای فروشگاه‌ها، بسته است و تعداد زیادی از افراد روزانه در آن تردد می‌کنند، می‌تواند مکان خطرناکی از لحاظ شیوع و انتقال بیماری باشد. همین مساله به علاوه خسته کننده بودن خرید به صورت ماسک زده، با دستکش، حفظ فاصله از دیگر افراد و نگرانی دائم از آلوده شدن باعث شده است تا افراد بیشتری به خرید آنلاین رو بیاورند. با آنکه قبل از کرونا هم چنین خدماتی وجود داشت ولی شرایط قرنطینه و مراقبت‌های کرونایی باعث گستردگی ارائه خدمات آنلاین و اقبال عمومی به آن شد.

از آنجایی که تعطیلی مشاغل در زمان کرونا باعث بیکاری و قطع درآمد افراد زیادی خصوصا کارگران روزمزد شد به نظر می‌رسد توجه ویژه به ظرفیت‌های این گونه خدمات، می‌تواند باعث شود افراد زیادی جهت کار در انبار فروشگاه‌ها یا ارسال خرید برای مشتری‌ها به کار گرفته شوند.

غذا خوردن در بیرون از خانه، جدا از مسائل بهداشتی آن، یک تفریح برای اکثر افراد به حساب می‌آید و از نظر اقتصادی هم چرخ زندگی افراد بسیار زیادی که در این عرصه خدمات‌رسانی داشتند به گردش در می‌آورد. کرونا نه تنها باعث کم‌شدن یا در مواقعی، حذف رفت‌و‌آمد در اجتماع شد که به علت تاثیرات تغذیه بر سلامت بدن و امکان ابتلا از طریق حضور در مکان بسته رستوران یا لمس مشترک وسایل ارائه سرویس و امکان آلوده بودن آنها، فرهنگ غذا خوردن بیرون از خانه را نیز دستخوش تغییرات اساسی کرد.

اکنون افراد جدا از اینکه به دنبال مکانی برای دریافت غذا و خوراکی‌های سالم هستند نظافت و رعایت اصول مراقبتی در زمینه کرونا از طرف گرداندگان آن محل هم به فاکتورهای انتخابی آنها اضافه شده است. این توجه ویژه به مواد غذایی، محل و شیوه سرو آنها، می‌تواند در طولانی مدت، تاثیرات خوبی در بالا بردن کیفیت بهداشتی خدمات مربوط به رستوران، کافه و دیگر مکان‌های ارائه مواد غذایی باشد.

افراد با کاستن از رفت و آمدهای غیر ضروری سعی در مراقبت از سلامتی خود در مقابل ویروس دارند. این کاهش می‌تواند به معنی کاهش ترافیک و احتمالا کاهش آلودگی هوا شود و هوای پاک یکی از عوامل موثر در سلامت جسمی افراد خواهد بود. اگر چه در روزهای قرنطینه کامل خیلی از شهرهای آلوده جهان، شاهد آسمان آبی شدند ولی نظر نهایی در این زمینه بیش از حدس و گمان نیازمند گذر زمان و اثبات در واقعیت زندگی است. از سویی این کاهش رفت و آمدها می‌تواند نشانه کاهش تعامل‌هایی باشد که نتیجه آن تعطیلی همیشگی بعضی مشاغل و رکود اقتصادی برای مشاغل دیگر است.

در کنار تغییرات پیدا، ویروس کرونا، باعث تغییرات پنهان روانی در افراد هم شده است. کم شدن حضور در اجتماع، عدم مشارکت در شادی و غم‌های دوستان و نزدیکان، حذف بسیاری از تفریحات خارج از خانه و لزوم فاصله گرفتن افراد از یکدیگر، کم کم می‌تواند باعث ایجاد حس انزوا در بسیاری از افراد شود و سلامت روانی را در جامعه به خطر اندازد. کمرنگ شدن حضور در اجتماع احتمالا به کاسته شدن از نقش افراد در فعالیت‌های جمعی اعم از کاری، تفریحی و عام‌المنفعه منجر خواهد شد که باید از الان به فکر انجام کم خطر این اقدامات یا جایگزینی مناسب برای آنها بود.

از سویی دیگر کم کردن از حضور در اجتماع باعث گذراندن زمان بیشتری با اعضای خانواده می‌شود و کارکرد خانه که برای خیلی‌ها به خاطر مشغولیت‌های کاری یا تحصیلی، محلی صرفا برای استراحت بود، به محلی برای کار، تفریح و تعامل تغییر کند. این سبک جدید زندگی، باعث افزایش ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شده است. نیک و بد این تغییرات را هم باید در آینده و بر اساس نتایج آن ارزیابی کرد.

لزوم در خانه ماندن‌های طولانی می‌تواند زمینه‌ساز زمان مناسبی برای بالا بردن سرانه مطالعه یا وقت گذراندن مفید با دیدن فیلم و سریال و موسیقی یا انجام کارهای هنری به صورت شخصی یا خانوادگی باشد. رو آوردن به نرمش و فعالیت‌های بدنی منظم و مستمر در خانه می‌تواند علاوه بر سلامت بدنی به بهتر شدن روحیه افراد هم کمک کند.

همه آنچه در تغییرات اعم از مثبت و منفی اشاره شد بیشتر به زندگی افرادی از جامعه اشاره دارد که در سطح متوسط به بالا هستند. افراد و خانواده‌های درگیر در فقر، اندک درآمدشان را هم بر اثر شرایط کرونایی یا از دست داده‌اند یا هراس قطع شدن آن را دارند. در خانه ماندن برای این افراد فرصتی برای اقدامات آموزشی، علمی و فرهنگی نیست. اندک معاشی اگر باشد برای حداقل‌های خورد و خوراک صرف خواهد شد و خبری از تغذیه سالم و آموزش آنلاین و مراقبت‌های کرونایی نیست. غذای بیرون برای آنها رویایی است که دور بود و الان دورتر شده است نه به علت ملاحظات مراقبت‌های کرونایی که به علت فقر و نداری که بر اثر کرونا بیش از قبل آنها را در تنگنا قرار داده است. آنچه لازم است در کنار تغییرها به آن توجه شود، فرهنگ حسنه کمک رسانی به هم‌نوع و دستگیری از مستمندان است که به لطف اصول مذهبی و فرهنگی حاکم بر جامعه ما همیشه بوده است و اکنون باید بیش از پیش به آن پرداخته شود. آنچه برای سلامت فقرا در این شرایط هزینه شود لطفی در حق آنان نیست بلکه تلاشی برای سلامت همه جامعه است.