سلامت

کوچه‌های شهر را که رد می‌کنی هر گوشه رخت و تخت عزا می‌بینی، هر جا نگاه می‌کنی جای کسی خالی است، و طعم تلخ بی‌تفاوتی، خستگی، تنهایی، درد، خشم، حسرت و بی‌چارگی کام مردم را تلخ کرده، هیچکس دیگر تاب تحمل اینهمه درد را ندارد. آدم‌ها هر یک به نوعی درگیر شده‌اند، آن که عزیزی را از دست داده، آن که شاهد مرگ کسی بوده و آن که هر روز می‌میرد تا کمی بیشتر زنده بماند. در میانه‌ی این جنگ عجیب، کادر درمان حال و روز عجیب‌تری دارند. لباس رزم سفید پوشیده و با دیوی درافتاده‌اند که این بار پای در بند ندارد بلکه نامرئی و بی‌رحم نفس قربانیانش را می‌بُرد!

درد کشیدن بیماران و جان دادنشان خیلی عذاب آور است
یکی از اعضای کادر درمان شاغل در بیمارستان‌های سطح استان بوشهر می‌گوید:«ضریب اشغال تخت‌ها خیلی بالا است، گاهی پیش می‌آید که اصلا تخت خالی نداریم، ظرفیت اورژانس تنفسی هم پر شده و بیماران مبتلا به کرونا را به اورژانس بزرگسال می‌بریم. ‌بخش جراحی زنان و مردان به بیماران کرونا اختصاص داده‌ شده و باز هم پاسخگوی حجم بیمار نیست، و تقریبا در تمام ساعات روز پر است. زمانی که بیماری مرخص شود هم به سرعت بیمار بعدی جایگزین او می‌شود، در مواقعی هم مجبور به ادغام ‌بخش‌ها هستیم تا تخت‌های خالی بیشتری برای بیماران مبتلا به کووید۱۹ فراهم شود. متاسفانه روزانه شاهد بدحال شدن و فوت بیماران کرونایی هستیم. اعلام کد احیا، درد کشیدن بیماران و در آخر جان دادنشان خیلی تلخ و عذاب آور است.»

وی با اشاره به اینکه بسیاری از نیروهای اورژانس بخاطر کرونا خانه‌نشین شده‌اند، ادامه می‌دهد: «این مدت فشار کاری و استرس ما خیلی بیش‌تر شده، البته طبیعی است که با توجه به افزایش بیمار و همینطور مرگ‌ومیرها و شرایط بد جامعه ما نیز تحت تاثیر قرار بگیریم خصوصا اینکه ما مستقیما با بیماران و یا خانواده‌های آنان در ارتباط هستیم.»

کادر درمان نیاز به استراحت دارد می‌گوید و می‌گوید. از فشار کار، از اجبار شیفت دادن تا صبح، از مثبت‌شدن یک به یک همکاران و پرسنل، از قرنطینه دو هفته‌ای و برگشتن سر کار با وجود مثبت بودن، از آلودگی ‌بخش‌ها، از بار مسئولیت، از کمبود نیرو و از دوام آوردن... نمی‌داند تا کی دوام می‌آورد، و نمی‌داند تا کی قرار است این وضع ادامه داشته باشد. تنها چیزی را که خوب می‌داند این است که کادر درمان خسته است و نیاز به یک استراحت طولانی دارد.

روزانه مراجعه خیلی زیادی به بیمارستان داریم که درصد بالایی درگیر کرونا هستند. به دلیل حجم بالای مراجعات، گاهی اوقات ظرفیت اورژانس تکمیل می‌شود و ناگزیر به پذیرش بیمار بدون تخت می‌شویم! علاوه بر این کمبود پرستار مشکل بزرگی است، چون پرسنل از آخر سال ۹۸ تا امروز بیش از ۵ ماه است که شدیداً مشغول کار هستند، با این فشار کاری و خستگی، و  افزایش موارد مثبت کرونا در میان پرسنل از لحاظ روحی نیز شرایط مناسبی نداریم. اینها را یکی از پرستاران بیمارستان سنترال کرونا در استان بوشهر عنوان می‌کند. او همچنین از لغو مرخصی‌ها و آشفتگی بیمارستان به دلیل شرایط روحی و روانی بیماران و همراهان آنها می‌گوید.

این پرستار با اشاره به کم شدن کیت‌ها و پایین آوردن آزمایشات گفت: «روزانه از تعداد محدودی تست کرونا گرفته می‌شود. در خیلی از‌بخش‌ها، بیمارانی بستری هستند که از آن‌ها تست گرفته نشده و با توجه به علائم اولویت‌بندی و نوبت‌دهی می‌شوند. حتی برای پرسنل نیز، در صورت نداشتن علائم تست گرفته نمی‌شود. البته در ‌بخش‌های مختلف و در هر شیفت کاری به تعداد پرسنل لباس و تجهیزات حفاظتی تحویل داده می‌شود اما در تجهیزاتی مثل ونتیلاتور محدودیت داریم.»

او درباره کمبود نیرو و درگیری شدید کادر درمان با کرونا عنوان می‌کند: «به دلیل کمبود پرستار و حجم زیاد بیماران مجبور هستیم با همین تعداد نیروی کم تمام‌ بخش‌ها و بیماران را پوشش دهیم که این ممکن است سبب پایین آمدن کیفیت کار و خدمات ارائه شده شود و البته تقصیر هیچکس نیست، این میان نه ما گناهی داریم و نه بیمار. شرایط اینگونه است. اوضاعِ شهر و بیمارستان‌ها وخیم است. وقتی می‌بینیم میزان رعایت در سطح جامعه چقدر کم است، و جلسات و مهمانی‌ها و اجتماعات مختلف اداری و شخصی از عروسی تا عزا به راه است، واقعا نا امید می‌شویم چون ما باید تاوان این بی‌مبالاتی‌ها را پرداخت کنیم. البته جامعه نیز تاوان پس می‌دهد.»

به گزارش سپید، به تبع افزایش صعودی ابتلا به کرونا در سطح جامعه، شیوع این بیماری در میان پرسنل بیمارستان‌ها و کادر درمان و بهداشت نیز بسیار زیاد است تا جایی که مسئولان علوم پزشکی بوشهر بیش از ۶۰۰ مورد مثبت شناسایی شده را تایید کرده‌اند. فوکال پوینت علمی کرونا در استان بوشهر در مورد درگیری پرسنل و کادر درمان با بیماری کرونا به ایسنا می‌گوید: «پرسنل از دو جهت در معرض بیماری هستند، یکی مانند مردم عادی که به واسطه زندگی شخصی خود به فروشگاه و بیرون می‌روند و ممکن است به خانواده سر بزنند و مثل بقیه افراد جامعه در معرض بیماری قرار می‌گیرند. از سوی دیگر به واسطه ماهیت شغلی خود و کار در بیمارستان یا آزمایشگاه یا رادیولوژی در معرض ارتباط با بیماران کرونایی قرار می‌گیرند و به رغم پوشش حفاظتی مناسب نیز ممکن است مبتلا شوند. بنابراین افرادی که در حیطه پزشکی و کادر بهداشت و درمان فعالیت می‌کنند از دو جهت در خطر بوده و از هر دو منظر نیز ممکن است به بیماری مبتلا شوند.»

فرهاد عباسی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است کادر درمان به واسطه عدم رعایت پروتکل‌ها درگیر شوند، عنوان می‌کند: «بله امکان دارد، ممکن است بعضی از همکاران ما دقت کافی را در پوشش حفاظتی خود نداشته باشند. به هر حال محیط بسیار آلوده است و اگر یک لحظه هم ماسک برداشته شود و یا در محیطی که مملو از ویروس است پوشش به درستی استفاده نشود ممکن است افراد درگیر شوند و اینکه قطعا عده‌ای از همکاران ما خارج از بیمارستان مبتلا می‌شوند و ممکن است در ارتباط با مسئله شغلی آنان نباشد و مانند بقیه افراد عادی مبتلا شوند. اینکه ما تاکید داریم افراد در هر جایی خارج از منزل از ماسک استفاده نمایند فلسفه‌اش همین است. تا افرادی که خارج از محیط کار نیز با ویروس مواجه می‌شوند به واسطه پوشش مناسب و استفاده از دستکش و ماسک و رعایت بهداشت مصون بمانند. »

وی در خصوص روند افزایشی تعداد بیماران، روحیه کادر درمان و وضعیت بیمارستان‌ها اظهار کرد: «عده‌ای از همکاران ما در کادر درمان مبتلا شده‌اند و به واسطه بیماری ناگزیر به ترک محیط کار هستند و این موضوع موجب فشار بیشتر بر روی نیروهای کار باقیمانده می‌شود. کادر درمان شدیدا تحت فشار هستند، همکاران کادر درمان ساعت‌های طولانی مشغول فعالیت هستند و کار کردن در این شرایط واقعا طاقت‌فرسا است. این است که من صمیمانه از مردم تقاضا می‌کنم که بیشتر مراعات کنند چرا که اگر کادر درمان از پا دربیاید بیماران نمی‌توانند به خوبی مورد درمان، مراقبت و حمایت قرار بگیرند و میزان مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند. »

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تاکید کرد: «مردم در وهله اول در خانه‌های خود بمانند، دوم اگر مجبور شدند برای انجام موارد کاری به بیرون از منزل بیایند پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و حتما از درون منزل ماسک پوشیده و تا برگشت به منزل ماسک خود را برندارند، یعنی حتی یک لحظه هم بدون ماسک در محیط بیرون به خصوص فضاهای بسته حضور نداشته باشند. دستکش، مواد شوینده، شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و حتما دقت شود.»

فرهاد عباسی درباره کمبود تجهیزات و دستگاه‌هایی مانند ونتیلاتور بیان کرد: «فعلا مشکلی نداریم اما با روند فزاینده‌ای که دارد اتفاق می‌افتد ممکن است در آینده با مشکل مواجه شویم. الان تعداد زیادی بیمار بستری در بخش‌ها، و بیمار بستریِ بدحال در ICU داریم و اگر این روند فزاینده ادامه داشته باشد ممکن است در خدمت رساندن به بیماران دچار مشکل شویم. این یک مسئله ساده ریاضی است؛ تعداد زیادی از مردم مبتلا می‌شوند، درصدی از این افراد کارشان به بیمارستان کشیده می‌شود، درصدی از آنها بدحال شده و کارشان به آی‌سی‌یو کشیده می‌شود، و درصدی از بیماران ICU به دلیل شدت بیماری جان خود را از دست می‌دهند.»

وی در خصوص نرخ مراجعه بیماران گفت: «این بسیار متفاوت است، ما به طور متوسط هر شب بین ۱۵ تا ۲۵ بیمار بستری نیز ممکن است داشته باشیم که این مقدار ممکن است بیشتر یا کمتر شود. و اینکه به هر حال عده بیشتری هم مراجعه می‌کنند و شرایط بستری ندارند و تحت درمان سرپایی قرار می‌گیرند. تعداد زیادی از بیماران در مطب‌ها و اورژانس بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفته و تحت درمان سرپایی قرار گرفته و مرخص می‌شوند که این تعداد بسیار بیشتر از رقم بیماران بستری است.»

فرهاد عباسی درباره تهدید بیماران بدون علامت و یا با علائم خفیف که سرپایی درمان شده و مرخص می‌شوند برای جامعه پیرامونی، توضیح داد: «تعداد افرادی که به شکل سرپایی به کادر درمانی مراجعه می‌کنند خیلی زیاد است و ما فقط می‌توانیم هشدار بدهیم و فرهنگ‌سازی نماییم و درباره اینکه خطر این افراد که ناقل هستند، روشنگری کنیم. ما برای این افراد ۱۴ روز مرخصی از محل کار در نظر گرفته و اطلاعات و آموزش‌های لازم را به بیمار و خانواده او ارائه می‌کنیم. دستگاه‌های اجرایی نیز مکلف به همکاری هستند.»

فوکال پوینت علمی کرونا در استان بوشهر در خصوص آمار ابتلا به کرونا در میان کادر درمان گفت: «از مجموعه کادر درمان در همه رده‌ها، پزشک، پرستار، آزمایشگاه، رادیولوژی هم در‌بخش دولتی و هم در‌بخش خصوصی حدود ۶۰۰ نفر در کل استان بوشهر درگیر شده‌اند.»

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با اشاره به تقسیم شیفت کادر درمانی بر اثر ابتلای افرادی به ویروس و ارجاع آنان به منزل گفت: «در سطح دانشگاه مذاکراتی جهت استخدام پرسنل جدید و ورود آنها به سیستم درمان انجام شده است تا این نیروها کمک حال کادر درمان شوند. همچنین مدیریت نیروهای باقیمانده توسط مدیریت بیمارستان و دفتر پرستاری انجام می‌شود تا سیستم کماکان بتواند سر پا باشد و خدمت رسانی کند. به هر حال اینجا هم مانند بقیه جاها ممکن است افرادی مبتلا شوند و به مدت دو هفته در سیستم نباشند اما قرار نیست این اتفاق و نبود این افراد سیستم را از خدمت دهی باز دارد و به گونه‌ای مدیریت می‌شود تا با همان قدرت و قوت خدمت رسانی ادامه پیدا کند.»

کادر درمان، پیروز یا مغلوب؟
دیدن شرایط جامعه و نحوه مدیریت و برخورد با بیماری کووید ۱۹ و همچنین نشستن پای درددل کادر درمان و خواندن آمار و ارقام و کنار هم قرار دادن همه اینها از وخامت روزهای آینده خبر می‌دهد. متاسفانه گسترش ویروس در همه سطوح باعث شده هیچ نقطه‌ای امن نباشد و حتی خانه‌ها نیز آلوده شده و دیگر امن نیستند. اما هنوز رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک و دستکش و ضدعفونی سطوح می‌تواند ما را تا حد زیادی از حمله و نفوذ ویروس ایمن نگه دارد.

کادر درمان نیز مظلومانه و با توان مضاعف، بیش از آنچه قانون و عرف و فیزیولوژی برایشان تعریف کرده در یک جنگ مدام با کرونا به سر می‌برند، اما با این وضع و آنچه از رفتار در مواجهه با اپیدمی و ویروس مرگبار کرونا می‌بینیم پایان این جنگ چه خواهد بود؟ پیروزی کادر درمان یا غلبه کرونا، آن هم در شرایطی که هر یک به گونه‌ای مغلوب این دشمن قدرتمند و یاغی شده‌اند...