مطالبات فعالان جامعه پزشکی در حوزه انتقال خون
13 تیر 1399 ساعت: 01:4
13 تیر 1399 ساعت: 01:4
بخش قابل توجهی از فعالان جامعه پزشکی در حوزه انتقال خون فعال هستند که با وجود نداشتن کارانه، کمبود نیرو و مشکلات معیشتی، جان خود را هم در دوران کرونا به خطر انداختهاند
جنس فعالیت کارکنان بخش انتقال خون همواره با مخاطرات متعددی همراه بوده که این مخاطرات در دوران کرونا، شدت گرفته است. در نظر بگیرید فردی که برای اهدای خون به مراکز درمانی مراجعه میکند، امکان دارد که به کرونا مبتلا باشد. در نتیجه فعالان جامعه پزشکی در حوزه انتقال خون نیز ممکن است در معرض کرونا قرار بگیرند. البته کارکنان مراکز مختلف انتقال خون، میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی را دوران کرونا به شدت افزایش دادهاند، اما به هر حال پزشکان و سایر کارکنان حوزه انتقال خون، ارتباط مستقیمی با مردم دارند و به همین دلیل، احتمال انتقال ویروس کووید 19 به کارکنان بخشهای مختلف انتقال خون وجود دارد.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که کارکنان فعال در بخشهای مختلف انتقال خون، کارانه ندارند و در بسیاری از مراکز انتقال خون نیز با کمبود جدی نیروی انسانی مواجه هستیم. میزان درآمد ماهانه آنها نیز در ردیف حقوقهای حداقلی در بین فعالان جامعه پزشکی قرار دارد. این گروه فعال از جامعه پزشکی با وجود مشکلات معیشتی متعدد، همچنان در صف ارائه خدمات مستقیم به مردم هستند و در دوران کرونا نیز میزان فعالیت و کیفیت خدمترسانی آنها کمرنگ نشده است.
گریزی بر مشکلات کمبود منابع در بخش انتقال خون
در اوایل شیوع کرونا، استقبال مردم برای اهدای خون کاهش پیدا کرد. عدهای از مردم واهمه داشتند که انتقال خون، آنها را به کرونا آلوده کند. فرهود زعفرانی، مدیرکل فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری سازمان انتقال خون کشور در گفتگو با سپید یادآور میشود: «با روشنگری و آموزشهایی که از سوی سازمان انتقال خون انجام شد، مردم متوجه شدند که با اهدای خون در دوران کرونا، مشکلی برای سلامت آنها ایجاد نمیشود. هماکنون نیز رفته رفته میزان اهدای خون به وضعیت سابق خود بازگشته است.»
این مقام مسئول در ادامه به مشکلات کمبود منابع در بخش انتقال خون میپردازد و میگوید: «خیلیها فکر میکنند سازمان انتقال خون با وجود تعرفههای انتقال خون، منتفع میشود، در صورتی که این تصور غلط است. بودجه سنواتی که در اختیار سازمان انتقال خون قرار میگیرد، فقط بخشی از هزینههای تامین تجهیزات، ملزومات و فرآیندهای انتقال خون را تامین میکند؛ طوری که هم اکنون سازمان انتقال خون با میلیاردها تومان، کسری بودجه مواجه است.»
او ادامه میدهد: «در سال 92 موافقت کردند حدود 140 میلیارد تومان تحت نظر شورای عالی بیمه و وزارت بهداشت به سازمان انتقال خون پرداخت شود. درواقع موافقت شد که برای جبران کسری بودجه این سازمان، برخی از خدمات انتقال خون نیز تعرفهگذاری شود، اما نه همان موقع و نه الان، هرگز قرار نبوده و نیست که این هزینهها از جیب مردم تامین شود. بیمهها متولی اصلی پرداخت هزینههای انتقال خون هستند. در نهایت با مصوبه هیات وزیران، 14 خدمت سازمان انتقال خون تحت پوشش بیمه قرار گرفت. بر این اساس، 94 درصد هزینههای فرآوری خون برای بیماران را بیمه پرداخت میکند و شش درصد هم سهم بیماران میشود. تعرفههایی نیز که هماکنون در بخش انتقال خون وجود دارد، به هیچ وجه نمیتواند کفاف هزینههای این بخش را بدهد. دولت سالانه در بخش انتقال خون حدود 500 میلیارد تومان پرداخت میکند، اما در نظر بگیرید که هزینه انتقال خون حدود 750 میلیارد تومان است. در این بین، فقط حدود 100 میلیارد تومان از این مابهالتفاوت از طریق همین تعرفهها تامین میشود.»
از چالشهای معیشتی تا کمبود نیرو
یکی از عمده مشکلات حوزه انتقال خون در ایران، کمبود نیروی انسانی است. به دلیل محدودیت منابع مالی و محدودیتهای استخدامی، برخی مراکز انتقال خون در کشور با کمبود جدی نیروی انسانی مواجه هستند.
بخش قابل توجهی از پزشکان، پیراپزشکان، پرستاران و سایر کادر اداری و درمانی در مراکز مختلف سازمان انتقال خون در حال ارائه خدمت هستند. برخی از آنها با مشکلات معیشتی روبرو هستند و به دلیل کمبود نیرو نیز گاهی مجبور هستند که بجای چند نیرو، فعالیت کنند. ماجرای این کمبود نیرو در بخش انتقال خون، فقط هم مختص چند نقطه از کشور نیست، بلکه در بسیاری از مراکز انتقال خون در استانهای مختلف با کمبود نیروی انسانی مواجه هستیم.
زعفرانی، مدیرکل فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری سازمان انتقال خون هم با اشاره به وضعیت درآمدی کارکنان بخش انتقال خون، یادآور میشود: «برخی از همکاران حوزه انتقال خون، درآمد ثابت دریافت میکنند. بخش زیادی از نیروهایمان نیز به شکل قراردادهای خدمت، قراردادهای کارگری و قراردادهای «ضریب کا» در حوزه انتقال خون فعالیت دارند. درآمد آنها متغیر است و حقوق ثابت ندارند. کلا همکاران ما در سازمان انتقال خون، بخصوص پزشکان و متخصصان اگر از سازمان انتقال خون خارج شوند و در طرحهای وزارت بهداشت مثل پزشک خانواده فعالیت کنند، درآمد بسیار بالاتری دریافت میکنند. نباید از خاطر برد که همکاران فعال در حوزه انتقال خون، کارانه هم ندارند، در حالی که اگر مثلا در یک درمانگاه کار میکردند، کارانه نیز به آنها تعلق میگرفت.»
او در ادامه به بخش دیگری از چالشهای کارکنان حوزه انتقال خون در مواجهه با کرونا اشاره میکند و میگوید: «در نظر بگیرید که همین الان، برخی از همکاران ما با بیماران بهبودیافته کرونا کار میکنند. در این شرایط اگر فردی که برای اهدای خون و پلاسما مراجعه میکند، ناقل کرونا باشد، سلامت کادر انتقال خون را هم تهدید خواهد کرد. حتی چند مورد هم از این اتفاقات تلخ نیز داشتهایم.همین بهبودیافتگان کرونا که از آنها پلاسما گرفته میشود، خانواده آنها نیز ممکن است به کرونا مبتلا شده باشند که این موضوع هم کار ما را سختتر میکند. از سوی دیگر، کارکنان بخش انتقال خون از برخی تسهیلات وزارت بهداشت که به بیمارستانها تعلق میگیرد نیز محروم هستند.»
زعفرانی خاطرنشان میکند: «کارکنان سازمان انتقال خون، چه در زمان جنگ تحمیلی و چه در زمان جنگ، همواره در صف اول ارائه خدمات بودهاند. آنها عاشقانه به مردم خدمت میکنند و همین عشق به خدمت است که آنها را در این سازمان نگه داشته است، وگرنه خیلی از آنها میتوانند خارج از سازمان انتقال خون، درآمد بهتری داشته باشند. همچنین در حالی که خیلی از سازمانها به راهاندازی استراحتگاهها و اقامتگاههای سواحل کشور برای کارکنان خود اقدام کردهاند، اما سازمان انتقال خون از اینگونه تسهیلات، سهمی ندارد. حتی هماکنون نیز خیلی از ساختمانهای انتقال خون هم اجارهای است. به همین دلایل است که معتقدم کارکنان بخش انتقال خون در سراسر کشور، عاشقانه و بدون در اولویت قرار دادن مسائل مالی و رفاهی در این بخش حساس و حیاتی، مشغول به کار هستند.»
درخواست سازمان انتقال خون از بهبودیافتگان کرونا
در ابتدای شیوع دوران کرونا با کاهش ذخایر خونی مواجه شدیم که به گفته مسئولان سازمان انتقال خون، هماکنون این مشکل تا حد زیادی حل شده است. همچنین این سازمان از بهبودیافتگان کرونا درخواست کرده است که به اهدای پلاسما اقدام کنند تا در فرآیند درمان بیماران مبتلا به کرونا، استفاده شود.
پیمان عشقی، مدیرعامل سازمان انتقال خون هم از بهبودیافتگان کرونا درخواست دارد که به شکرانه سلامتی خود اقدام به اهدای پلاسمای خون خود کنند. او تصریح میکند: «در بحران کرونا تمام جهان با مشکل کمبود خون مواجه شد، ولی ما مشکلی نداشتیم و این توفیق وابسته به همت مردم عزیز بود. ما در این شرایط تمام اقدامات را انجام دادیم که پایگاههای انتقال خون پس از خانههای مردم امن ترین نقطه باشد. در عین حال، فرایند اهدای پلاسما حتی از اهدای خون هم راحتتر است و با اهدای پلاسما میتوان به بازیابی سلامت هموطنان مبتلا به کرونا که بستری هستند کمک کرد.»
عشقی با تاکید بر اینکه برنامه جمعآوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونایی با قدرت ادامه دارد، اظهار میکند: «تمام ۱۶ مرکز جامع اصلی در استانهای اصلی پایگاههای ما فعال هستند. بدون آنکه ذرهای از خط قرمز خود برای دریافت خون و پلاسما را کاهش دهیم، بهبودیافتگان کرونا پس از ۲۸ روز بعد از بهبودی میتوانند اقدام به اهدای پلاسما کنند. پلاسما درمانی سابقه صد ساله دارد و در مورد بیماریهای مختلفی استفاده میشود. برای درمان بیماریهایی از آبله مرغان تا آنفلوآنزاهای مختلف و بیماریهای تنفسی و ... از این روش استفاده شده و نتیجههای خوبی کسب شده است.»
وی خاطرنشان می کند: «وقتی ویروس کرونای جدید آمد، ابتدا چین و سپس ایران از روش پلاسمادرمانی استفاده کردند. مطالعه در کشور ما در این زمینه تمام شده است و به زودی منتشر میشود. هرچه پلاسما زودتر به بیماران رسیده، نتیجه بهتری کسب شده و از مرگ و میر و ورود بیمار به ICU جلوگیری شده است. در جهان نیز هنوز کارآزمایی بالینی منتشر شده نداریم. البته گزارشهای موردی در این زمینه منتشر شده که امیدوارکننده بوده است. به دلیل همین نتایج خوب بوده است که کشورهای مختلفی از جمله آمریکا و کانادا وارد کارآزمایی بالینی پلاسما درمانی شدهاند.»
عشقی با تاکید بر اینکه پلاسما درمانی روشی بسیار ساده است، در خصوص عدم استقبال مورد انتظار برای اهدای پلاسما، اظهار میکند: «به نظر میرسد انتظار ما از میزان اهدای پلاسما هیجانی بوده است. اهدای خون فرآیند شناخته شدهای برای مردم است، مردم سالها بر این اساس نذر میکردند، اما اهدای پلاسما خبر جدیدی برای مردم بود. البته پلاسما در مراکز جمع آوری پلاسما که متعلق به بخش خصوصی است انجام میشود. سالانه ۵۰۰ هزار لیتر پلاسما در کشور تولید میشود که ۳۰۰ هزار لیتر را بخش خصوصی تولید میکند. سازمان انتقال خون از خون اهدا شده توسط مردم، ۲۰۰ هزار لیتر پلاسما تولید میکند.»
وی یادآور میشود: «نگرانیهایی در جامعه وجود دارد که فکر میکنند اگر برای اهدای خون مراجعه کنند، بدن آنها ضعیف میشود. در نیویورک آمریکا در چند روز اول، هزار اهدای پلاسما انجام شده است و در ایران در عرض دو هفته حدود ۲۵۰ واحد اهدا اتفاق افتاد. امیدوارم مردم با هویت مبارزه جویی و خیرخواهی که دارند اقدام به اهدای پلاسما به شکل موثر کنند.»
عشقی با بیان اینکه اهدای خون باید داوطلبانه باشد، تاکید میکند: «با این حال، سازمان انتقال خون به عنوان اهرمی تشویقی، هزینه رفت و برگشت و زمان صرف شده اهداکنندگان پلاسما را به این افراد پرداخت میکند. اقدام تشویقی دیگر هم این بوده است که در بیمارستانهای معین کرونا، تراکتهای تبلیغاتی برای خود بیماران فرستادیم تا یک ماه پس از بهبود، پلاسما اهدا کنند.»
وی درباره آمادگی سازمان انتقال خون برای ماههای سرد سال که احتمال وجود کرونا همزمان با آنفلوآنزاهای فصلی وجود دارد، اضافه میکند: «امیدواریم حدود سه تا پنج هزار لیتر پلاسمای بهبود یافتگان را برای این فصول در اختیار داشته باشیم تا در موج بعدی در اختیار بیماران قرار دهیم. همه این موارد منوط به این است که کارآزماییهای بالینی موثر باشد. اهدای پلاسما نیز با دستگاه صورت میگیرد و فقط از زردابه خون گرفته میشود، اما اهدای خون به صورت مستقیم وارد کیسه خون میشود. اهدای پلاسما در بهبودیافتگان از افرادی صورت میگیرد که یک ماه از بهبودی آنها گذشته باشد و این افراد میتوانند بعد از آن نیز ماهی یکبار و به مدت سه ماه این اهدای پلاسما را داشته باشند. هم اکنون نیز ۱۸ مرکز سازمان انتقال خون آمادگی دریافت پلاسمای بهبودیافتگان از کرونا را دارد.»
عشقی با بیان اینکه فرآیند اهدای پلاسما تخصصی است و سازمان انتقال خون کشور توانایی انجام آن را دارد، میگوید: «وضعیت ذخایر خونی کشور قابل قبول است، اما از مردم میخواهیم اهدای خون را فراموش نکنند، چرا که پایگاههای اهدای خون استاندارد و کاملا تحت نظارت و کنترل است و جای هیچ نگرانی برای اهدای خون وجود ندارد. بهبودیافتگان از کرونا باید اهدای پلاسما را مورد توجه قرار دهند. با توجه به اینکه پادزهر ضد کرونا در این افراد روز به روز کمتر میشود، این افراد باید این فرصت را از دست ندهند.»
او خاطرنشان میکند: «میانگین سنی اهداکنندگان پلاسمای بهبود یافته از کرونا از ۳۵ تا ۴۵ سال بوده است. از طرفی مراجعه بانوان برای اهدای پلاسما بیشتر از مراجعه برای اهدای خون بوده است. البته از پلاسمای خانمهایی که سابقه زایمان دارند نمیتوانیم به طور مستقیم و خام برای درمان کووید۱۹ استفاده کنیم. پلاسمای اهدا شده توسط خانمهایی که سابقه بارداری دارند نگهداری میشود و اگر تهیه دارو از پلاسما مقدور شد، از آن پلاسما برای تهیه داروی کرونا استفاده میشود که تمام این نکات پیش از پلاسماگیری برایشان تشریح میشود.»
بر اساس آمارهایی که سازمان انتقال خون منتشر کرده است، شاخص کل اهدای خون در کشور ۲۷ در هر هزار نفر است و شاخص اهدای خون مستمر نیز حدود ۶۰ درصد است. در عین حال میزان آلودگی به عفونتهای منتقل شده از خون نیز در حد آمار کشورهای توسعهیافته است. با وجود چنین دستاودهای درخشان در حوزه انتقال خون، انتظار میرود که حمایت بیشتری از فعالان جامعه پزشکی در حوزه انتقال خون انجام شود تا با دغدغه های کمتری به ارائه خدمات بپردازند.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که کارکنان فعال در بخشهای مختلف انتقال خون، کارانه ندارند و در بسیاری از مراکز انتقال خون نیز با کمبود جدی نیروی انسانی مواجه هستیم. میزان درآمد ماهانه آنها نیز در ردیف حقوقهای حداقلی در بین فعالان جامعه پزشکی قرار دارد. این گروه فعال از جامعه پزشکی با وجود مشکلات معیشتی متعدد، همچنان در صف ارائه خدمات مستقیم به مردم هستند و در دوران کرونا نیز میزان فعالیت و کیفیت خدمترسانی آنها کمرنگ نشده است.
گریزی بر مشکلات کمبود منابع در بخش انتقال خون
در اوایل شیوع کرونا، استقبال مردم برای اهدای خون کاهش پیدا کرد. عدهای از مردم واهمه داشتند که انتقال خون، آنها را به کرونا آلوده کند. فرهود زعفرانی، مدیرکل فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری سازمان انتقال خون کشور در گفتگو با سپید یادآور میشود: «با روشنگری و آموزشهایی که از سوی سازمان انتقال خون انجام شد، مردم متوجه شدند که با اهدای خون در دوران کرونا، مشکلی برای سلامت آنها ایجاد نمیشود. هماکنون نیز رفته رفته میزان اهدای خون به وضعیت سابق خود بازگشته است.»
این مقام مسئول در ادامه به مشکلات کمبود منابع در بخش انتقال خون میپردازد و میگوید: «خیلیها فکر میکنند سازمان انتقال خون با وجود تعرفههای انتقال خون، منتفع میشود، در صورتی که این تصور غلط است. بودجه سنواتی که در اختیار سازمان انتقال خون قرار میگیرد، فقط بخشی از هزینههای تامین تجهیزات، ملزومات و فرآیندهای انتقال خون را تامین میکند؛ طوری که هم اکنون سازمان انتقال خون با میلیاردها تومان، کسری بودجه مواجه است.»
او ادامه میدهد: «در سال 92 موافقت کردند حدود 140 میلیارد تومان تحت نظر شورای عالی بیمه و وزارت بهداشت به سازمان انتقال خون پرداخت شود. درواقع موافقت شد که برای جبران کسری بودجه این سازمان، برخی از خدمات انتقال خون نیز تعرفهگذاری شود، اما نه همان موقع و نه الان، هرگز قرار نبوده و نیست که این هزینهها از جیب مردم تامین شود. بیمهها متولی اصلی پرداخت هزینههای انتقال خون هستند. در نهایت با مصوبه هیات وزیران، 14 خدمت سازمان انتقال خون تحت پوشش بیمه قرار گرفت. بر این اساس، 94 درصد هزینههای فرآوری خون برای بیماران را بیمه پرداخت میکند و شش درصد هم سهم بیماران میشود. تعرفههایی نیز که هماکنون در بخش انتقال خون وجود دارد، به هیچ وجه نمیتواند کفاف هزینههای این بخش را بدهد. دولت سالانه در بخش انتقال خون حدود 500 میلیارد تومان پرداخت میکند، اما در نظر بگیرید که هزینه انتقال خون حدود 750 میلیارد تومان است. در این بین، فقط حدود 100 میلیارد تومان از این مابهالتفاوت از طریق همین تعرفهها تامین میشود.»
از چالشهای معیشتی تا کمبود نیرو
یکی از عمده مشکلات حوزه انتقال خون در ایران، کمبود نیروی انسانی است. به دلیل محدودیت منابع مالی و محدودیتهای استخدامی، برخی مراکز انتقال خون در کشور با کمبود جدی نیروی انسانی مواجه هستند.
بخش قابل توجهی از پزشکان، پیراپزشکان، پرستاران و سایر کادر اداری و درمانی در مراکز مختلف سازمان انتقال خون در حال ارائه خدمت هستند. برخی از آنها با مشکلات معیشتی روبرو هستند و به دلیل کمبود نیرو نیز گاهی مجبور هستند که بجای چند نیرو، فعالیت کنند. ماجرای این کمبود نیرو در بخش انتقال خون، فقط هم مختص چند نقطه از کشور نیست، بلکه در بسیاری از مراکز انتقال خون در استانهای مختلف با کمبود نیروی انسانی مواجه هستیم.
زعفرانی، مدیرکل فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری سازمان انتقال خون هم با اشاره به وضعیت درآمدی کارکنان بخش انتقال خون، یادآور میشود: «برخی از همکاران حوزه انتقال خون، درآمد ثابت دریافت میکنند. بخش زیادی از نیروهایمان نیز به شکل قراردادهای خدمت، قراردادهای کارگری و قراردادهای «ضریب کا» در حوزه انتقال خون فعالیت دارند. درآمد آنها متغیر است و حقوق ثابت ندارند. کلا همکاران ما در سازمان انتقال خون، بخصوص پزشکان و متخصصان اگر از سازمان انتقال خون خارج شوند و در طرحهای وزارت بهداشت مثل پزشک خانواده فعالیت کنند، درآمد بسیار بالاتری دریافت میکنند. نباید از خاطر برد که همکاران فعال در حوزه انتقال خون، کارانه هم ندارند، در حالی که اگر مثلا در یک درمانگاه کار میکردند، کارانه نیز به آنها تعلق میگرفت.»
او در ادامه به بخش دیگری از چالشهای کارکنان حوزه انتقال خون در مواجهه با کرونا اشاره میکند و میگوید: «در نظر بگیرید که همین الان، برخی از همکاران ما با بیماران بهبودیافته کرونا کار میکنند. در این شرایط اگر فردی که برای اهدای خون و پلاسما مراجعه میکند، ناقل کرونا باشد، سلامت کادر انتقال خون را هم تهدید خواهد کرد. حتی چند مورد هم از این اتفاقات تلخ نیز داشتهایم.همین بهبودیافتگان کرونا که از آنها پلاسما گرفته میشود، خانواده آنها نیز ممکن است به کرونا مبتلا شده باشند که این موضوع هم کار ما را سختتر میکند. از سوی دیگر، کارکنان بخش انتقال خون از برخی تسهیلات وزارت بهداشت که به بیمارستانها تعلق میگیرد نیز محروم هستند.»
زعفرانی خاطرنشان میکند: «کارکنان سازمان انتقال خون، چه در زمان جنگ تحمیلی و چه در زمان جنگ، همواره در صف اول ارائه خدمات بودهاند. آنها عاشقانه به مردم خدمت میکنند و همین عشق به خدمت است که آنها را در این سازمان نگه داشته است، وگرنه خیلی از آنها میتوانند خارج از سازمان انتقال خون، درآمد بهتری داشته باشند. همچنین در حالی که خیلی از سازمانها به راهاندازی استراحتگاهها و اقامتگاههای سواحل کشور برای کارکنان خود اقدام کردهاند، اما سازمان انتقال خون از اینگونه تسهیلات، سهمی ندارد. حتی هماکنون نیز خیلی از ساختمانهای انتقال خون هم اجارهای است. به همین دلایل است که معتقدم کارکنان بخش انتقال خون در سراسر کشور، عاشقانه و بدون در اولویت قرار دادن مسائل مالی و رفاهی در این بخش حساس و حیاتی، مشغول به کار هستند.»
درخواست سازمان انتقال خون از بهبودیافتگان کرونا
در ابتدای شیوع دوران کرونا با کاهش ذخایر خونی مواجه شدیم که به گفته مسئولان سازمان انتقال خون، هماکنون این مشکل تا حد زیادی حل شده است. همچنین این سازمان از بهبودیافتگان کرونا درخواست کرده است که به اهدای پلاسما اقدام کنند تا در فرآیند درمان بیماران مبتلا به کرونا، استفاده شود.
پیمان عشقی، مدیرعامل سازمان انتقال خون هم از بهبودیافتگان کرونا درخواست دارد که به شکرانه سلامتی خود اقدام به اهدای پلاسمای خون خود کنند. او تصریح میکند: «در بحران کرونا تمام جهان با مشکل کمبود خون مواجه شد، ولی ما مشکلی نداشتیم و این توفیق وابسته به همت مردم عزیز بود. ما در این شرایط تمام اقدامات را انجام دادیم که پایگاههای انتقال خون پس از خانههای مردم امن ترین نقطه باشد. در عین حال، فرایند اهدای پلاسما حتی از اهدای خون هم راحتتر است و با اهدای پلاسما میتوان به بازیابی سلامت هموطنان مبتلا به کرونا که بستری هستند کمک کرد.»
عشقی با تاکید بر اینکه برنامه جمعآوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونایی با قدرت ادامه دارد، اظهار میکند: «تمام ۱۶ مرکز جامع اصلی در استانهای اصلی پایگاههای ما فعال هستند. بدون آنکه ذرهای از خط قرمز خود برای دریافت خون و پلاسما را کاهش دهیم، بهبودیافتگان کرونا پس از ۲۸ روز بعد از بهبودی میتوانند اقدام به اهدای پلاسما کنند. پلاسما درمانی سابقه صد ساله دارد و در مورد بیماریهای مختلفی استفاده میشود. برای درمان بیماریهایی از آبله مرغان تا آنفلوآنزاهای مختلف و بیماریهای تنفسی و ... از این روش استفاده شده و نتیجههای خوبی کسب شده است.»
وی خاطرنشان می کند: «وقتی ویروس کرونای جدید آمد، ابتدا چین و سپس ایران از روش پلاسمادرمانی استفاده کردند. مطالعه در کشور ما در این زمینه تمام شده است و به زودی منتشر میشود. هرچه پلاسما زودتر به بیماران رسیده، نتیجه بهتری کسب شده و از مرگ و میر و ورود بیمار به ICU جلوگیری شده است. در جهان نیز هنوز کارآزمایی بالینی منتشر شده نداریم. البته گزارشهای موردی در این زمینه منتشر شده که امیدوارکننده بوده است. به دلیل همین نتایج خوب بوده است که کشورهای مختلفی از جمله آمریکا و کانادا وارد کارآزمایی بالینی پلاسما درمانی شدهاند.»
عشقی با تاکید بر اینکه پلاسما درمانی روشی بسیار ساده است، در خصوص عدم استقبال مورد انتظار برای اهدای پلاسما، اظهار میکند: «به نظر میرسد انتظار ما از میزان اهدای پلاسما هیجانی بوده است. اهدای خون فرآیند شناخته شدهای برای مردم است، مردم سالها بر این اساس نذر میکردند، اما اهدای پلاسما خبر جدیدی برای مردم بود. البته پلاسما در مراکز جمع آوری پلاسما که متعلق به بخش خصوصی است انجام میشود. سالانه ۵۰۰ هزار لیتر پلاسما در کشور تولید میشود که ۳۰۰ هزار لیتر را بخش خصوصی تولید میکند. سازمان انتقال خون از خون اهدا شده توسط مردم، ۲۰۰ هزار لیتر پلاسما تولید میکند.»
وی یادآور میشود: «نگرانیهایی در جامعه وجود دارد که فکر میکنند اگر برای اهدای خون مراجعه کنند، بدن آنها ضعیف میشود. در نیویورک آمریکا در چند روز اول، هزار اهدای پلاسما انجام شده است و در ایران در عرض دو هفته حدود ۲۵۰ واحد اهدا اتفاق افتاد. امیدوارم مردم با هویت مبارزه جویی و خیرخواهی که دارند اقدام به اهدای پلاسما به شکل موثر کنند.»
عشقی با بیان اینکه اهدای خون باید داوطلبانه باشد، تاکید میکند: «با این حال، سازمان انتقال خون به عنوان اهرمی تشویقی، هزینه رفت و برگشت و زمان صرف شده اهداکنندگان پلاسما را به این افراد پرداخت میکند. اقدام تشویقی دیگر هم این بوده است که در بیمارستانهای معین کرونا، تراکتهای تبلیغاتی برای خود بیماران فرستادیم تا یک ماه پس از بهبود، پلاسما اهدا کنند.»
وی درباره آمادگی سازمان انتقال خون برای ماههای سرد سال که احتمال وجود کرونا همزمان با آنفلوآنزاهای فصلی وجود دارد، اضافه میکند: «امیدواریم حدود سه تا پنج هزار لیتر پلاسمای بهبود یافتگان را برای این فصول در اختیار داشته باشیم تا در موج بعدی در اختیار بیماران قرار دهیم. همه این موارد منوط به این است که کارآزماییهای بالینی موثر باشد. اهدای پلاسما نیز با دستگاه صورت میگیرد و فقط از زردابه خون گرفته میشود، اما اهدای خون به صورت مستقیم وارد کیسه خون میشود. اهدای پلاسما در بهبودیافتگان از افرادی صورت میگیرد که یک ماه از بهبودی آنها گذشته باشد و این افراد میتوانند بعد از آن نیز ماهی یکبار و به مدت سه ماه این اهدای پلاسما را داشته باشند. هم اکنون نیز ۱۸ مرکز سازمان انتقال خون آمادگی دریافت پلاسمای بهبودیافتگان از کرونا را دارد.»
عشقی با بیان اینکه فرآیند اهدای پلاسما تخصصی است و سازمان انتقال خون کشور توانایی انجام آن را دارد، میگوید: «وضعیت ذخایر خونی کشور قابل قبول است، اما از مردم میخواهیم اهدای خون را فراموش نکنند، چرا که پایگاههای اهدای خون استاندارد و کاملا تحت نظارت و کنترل است و جای هیچ نگرانی برای اهدای خون وجود ندارد. بهبودیافتگان از کرونا باید اهدای پلاسما را مورد توجه قرار دهند. با توجه به اینکه پادزهر ضد کرونا در این افراد روز به روز کمتر میشود، این افراد باید این فرصت را از دست ندهند.»
او خاطرنشان میکند: «میانگین سنی اهداکنندگان پلاسمای بهبود یافته از کرونا از ۳۵ تا ۴۵ سال بوده است. از طرفی مراجعه بانوان برای اهدای پلاسما بیشتر از مراجعه برای اهدای خون بوده است. البته از پلاسمای خانمهایی که سابقه زایمان دارند نمیتوانیم به طور مستقیم و خام برای درمان کووید۱۹ استفاده کنیم. پلاسمای اهدا شده توسط خانمهایی که سابقه بارداری دارند نگهداری میشود و اگر تهیه دارو از پلاسما مقدور شد، از آن پلاسما برای تهیه داروی کرونا استفاده میشود که تمام این نکات پیش از پلاسماگیری برایشان تشریح میشود.»
بر اساس آمارهایی که سازمان انتقال خون منتشر کرده است، شاخص کل اهدای خون در کشور ۲۷ در هر هزار نفر است و شاخص اهدای خون مستمر نیز حدود ۶۰ درصد است. در عین حال میزان آلودگی به عفونتهای منتقل شده از خون نیز در حد آمار کشورهای توسعهیافته است. با وجود چنین دستاودهای درخشان در حوزه انتقال خون، انتظار میرود که حمایت بیشتری از فعالان جامعه پزشکی در حوزه انتقال خون انجام شود تا با دغدغه های کمتری به ارائه خدمات بپردازند.
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد