ناکامی بخش خصوصی در واردات واکسن کرونا تا کنون
به گزارش سپید، کیانوش جهانپور در گفت‌وگو با ایسنا گفت: «به هر حال با توجه به وضعیت بازار واکسن در ماه‌های اولیه آن، موضوع به نوعی قابل پیش‌بینی بود و اینکه حتی بسیاری از شرکت‌ها موضوع را به مذاکرات بین دولت‌ها ارجاع می‌دادند و در سایر کشورها هم عموما همین اتفاق افتاده است.»
وی افزود: «متاسفانه بعضا فضاسازی‌های می‌شد که گویا میلیون‌ها دوز پشت مرزهای کشور مانده و دولت و وزارت بهداشت نمی‌خواهند آن‌ها را وارد کنند. به هر حال این فرصت حداقل سه بار به بخش خصوصی داده شد تا اگر می‌تواند با ظرفیت‌های موازی که ادعا می‌شد در این زمینه وجود دارد، استفاده کند. اگر چه برخی حرف‌ها مانند ۱۰ میلیون و ۲۰ میلیون دوز اسپوتنیک و... مشخصا غیرواقعی بود. اگر دقت کرده باشید، با توجه به کندی روند تولید و محدودیت‌هایی که وجود دارد، اسپوتنیک هیچ‌جا نتوانسته حتی یک محموله سه میلیون دوزی را به کشوری تحویل دهد. به هر حال وقتی اعداد و ارقام جمع زده می‌شد، انگار بخش خصوصی ما می‌توانست ده‌ها میلیون دوز واکسن را وارد کند. در حالی که ظاهراً بخش خصوصی کشورهای دیگر در این زمینه این توانایی را نداشتند.»
جهانپور ادامه داد: «به هر حال این فرصت برای بخش خصوصی کشور فراهم شد تا در حوزه واردات واکسن کرونا ورود کند. به طوری که بیش از ۳۵ مورد مجوز اولیه صادر شد و مشخصا تا امروز وارداتی از سوی بخش خصوصی در زمینه واکسن کرونا نداشتیم. یعنی مواردی که حتی داعیه واردات ۱۰ میلیون و ۲۰ میلیون دوز واکسن را داشتند، حتی در هفته‌ها و ماه‌های گذشته نتوانستند ۱۰۰ هزار دوز هم وارد کنند. به هر حال ما همچنان هم امیدواریم با روند رو به رشد تولید واکسن در دنیا در ماه‌ها و هفته‌های آتی، باز هم بخش خصوصی بتواند حتی محدود وارداتی داشته باشد، اما آنچه که در هفته‌های گذشته مشخصا مشاهده شد، که البته قبل از آن هم قابل پیش‌بینی بود، اما بعضا دوستان نمی‌پذیرفتند، در نهایت به لحاظ عملی مشخص شد که چنین ادعاهایی عملی نیست و بیشتر ادعاهایی است که روی کاغذ انجام می‌شود.»
وی تاکید کرد: «هنوز هم واکسن کرونا بین دولت‌ها مذاکره می‌شود و بین دولت‌ها و با نظارت دولت‌ها جابجا می‌شود. وزارت بهداشت هم با همکاری وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و با تلاش‌هایی که انجام شده، تا امروز علی‌رغم اینکه پیش‌بینی خرید، پیش خرید، توافق و تولید داخلی بیش از ۲۷۰ میلیون دوز واکسن است، اما آنچه تا امروز در دسترس قرار گرفته، پنج میلیون و چند صد هزار دوز واکسن است که از این مقدار نزدیک به ۴ میلیون دوز تزریق شده و بقیه هم ظرف روزهای آتی انجام می‌شود.»
جهانپور گفت: «در حوزه واردات هم امیدواریم در صورت تحقق حداقل ۵۰ درصدی وعده‌ها، بتوانیم فاز دوم را با وارداتی که در هفته‌های آینده در خرداد ماه داریم، به پایان برسانیم و عملا از تابستان وارد فاز سوم واکسیناسیون شویم. به هر حال حتی اگر ۵۰ درصد وعده‌های خارجی تحقق یابد، به نظر می‌آید که واردات واکسن به صورت هفتگی ادامه داشته باشد.»
آخرین خبرها از تولید مشترک واکسن‌های استرالیایی و روسی در ایران
وی با بیان اینکه واکسن‌های تولید داخلی‌مان هم در انتظار صدور مجوز مصرف اضطراری یا زودهنگام هستند، گفت: «واکسن کرونای انستیتو پاستور ایران از فاز سوم عملا از مرحله میانی عبور کرده و در واکسن برکت هم فاز سوم به نقطه میانی خودش نزدیک می‌شود. به هر حال این‌ها در آستانه صدور مجوز مصرف هستند و اگر مجوز مصرف اضطراری آن‌ها صادر شود، طبیعتا آمادگی تولید را دارند. در عین حال تا امروز یک میلیون دوز از واکسن کوویران برکت تولید شده است. واکسن کووپارس رازی و واکسن فخرا هم که به نظر می‌آید تولیدشان محدودتر باشد، در فاز دوم مطالعات بالینی هستند و طبیعتا حداقل تا اواخر تابستان و اوایل پاییز انتظار نداریم که به مرحله تولید انبوه برسند.»
جهانپور گفت: «واکسن دیگری هم در فاز دوم مطالعات بالینی قرار می‌گیرد که واکسن بخش خصوصی و شرکت سیناژن است که این شرکت با انتقال فناوری از استرالیا اقدام می‌کند. در حالی که واکسن مورد نظر مرحله اول کارآزمایی بالینی‌اش را در استرالیا طی کرده، فاز دوم و سوم را در ایران طی می‌کند و به نظر می‌آید در صورت موفقیت این واکسن هم می‌تواند تا پاییز وارد فاز تولید شود. به نظر می‌آید در صورت موفقیت نتایج کارآزمایی بالینی و دریافت مجوز مصرف، تولید مناسبی داشته باشد. سلول واکسن اسپوتنیک‌وی هم حداقل در یکی از شرکت‌های داخلی به نام شرکت اکتوور وارد شده است که البته با مشکلاتی در کشت سلولی مواجه بوده و اگر بتواند کشت سلولی را با موفقیت انجام دهد، می‌تواند تا پایان خرداد ماه و اوایل تابستان به بازار برسد، به شرطی که بتواند مراحل تولید را با موفقیت طی کند.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه به نظر می‌آید که ابتدا واکسن کرونای پاستور و بعد از آن کوویران برکت زودتر در دسترس قرار گیرند، گفت: «با توجه به اینکه پاستور در کوبا عملا فاز سوم را دارد به پایان می‌رساند و در ایران هم مرحله میانی خود را طی کرده است، به نظر می‌آید که پاستور زودتر مجوز مصرف اضطراری را دریافت کند. البته باید همچنان منتظر ماند.»
جهانپور درباره میزان واردات در خرداد ماه گفت: «با توجه به وعده طرف‌های خارجی به ما اعم از کوواکس و خرید مستقیم از کشورهای دیگر، انتظار داریم که حداقل تا پایان خرداد ماه حدود هفت میلیون دوز واکسن از منابع مختلف دریافت کنیم. البته این موضوع به توان تولید و توزیع طرف‌های خارجی بستگی دارد و اگر وعده‌ها محقق شود تا پایان خرداد ماه می‌توانیم بیش از هفت میلیون دوز واکسن دریافت کنیم، اما این موضوع کاملا تابعی از روند تولید در آن کشورها و سیاست‌های شرکت‌های تولیدکننده خارجی است.»
قرارداد ۶۰ میلیون دوزی واردات اسپوتنیک به کجا رسید؟
وی درباره سرنوشت قرارداد ۶۰ میلیون دوزی با اسپوتنیک روسیه گفت: «آن قرارداد منعقد شده، اما هیچ کدام از قراردادهای قبلی چه با اسپوتنیک و چه با کشورهای دیگر، تا امروز ضریب تحقق ۱۰۰ درصد یا حتی ۵۰ درصد نداشته، همه در ارسال واکسن به نوعی تاخیر دارند. اسپوتنیک هم توافق کرده که طی شش ماه از اواخر بهار تا پایان پاییز، به ما ۶۰ میلیون دوز واکسن دهد، اما هنوز طبق بررسی‌های ما روند تولید واکسن اسپوتنیک در روسیه و خارج از روسیه کند است، اما امیدواریم که محقق شود.»
جهانپور تاکید کرد: «برنامه‌ریزی که انجام شده، حتی با ضریب تحقق ۵۰ درصد برنامه‌ریزی شده است، بر این اساس در صورت تحقق ۵۰ درصد واکسن‌ها چه از محل تولید داخل و چه از خرید خارجی، باعث می‌شود که ما از برنامه واکسیناسیون‌مان جلوتر باشیم. این ۵۰ درصد حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون دوز واکسن می‌شود.»
وی درباره زمان ورود به فاز واکسیناسیون عمومی گفت: «طبیعتا با توجه به اینکه سرعت واکسیناسیون‌مان به نسبت قابل قبول است، به شرطی که سرعت تامین واکسن هم حفظ شود و بالاتر رود، اگر بتوانیم فاز دوم را تا اوایل تابستان و فاز سوم را در تابستان پیش بریم، طبیعتاً فاز چهارم که واکسیناسیون عمومی است، در پاییز انجام خواهد شد.»
