زخم کهنه دوباره سر باز کرد
به گزارش سپید، «هشتگ انسولین نیست»؛ واکنشی است که به‌تازگی در شبکه‌های اجتماعی داغ شده و روایت نایاب شدن انسولین قلمی در داروخانه‌هاست. بعضی از خشم و استیصال خود می‌نویسند وقتی داروخانه‌ها را به دنبال انسولین زیر پا گذاشته‌اند و برخی آدرس داروخانه‌هایی را که به تعداد محدود انسولین در اختیار مراجعان قرار می‌دهند، به بیماران دیگر می‌دهند.
مسئولان وزارت بهداشت اصرار می‌کنند که بیماران به سمت مصرف انسولین‌های تولید داخل یا همان انسولین ویال بروند و تغییر ذائقه دهند، اما بیماران و پزشکان بنا به دلایلی از این تغییر رویه استقبال نمی‌کنند. البته تلاش‌هایی از سوی سازمان غذا و دارو برای تامین نیاز بیماران در حال انجام است، ولی مشکلات ناشی از تحریم و کندی روند نقل‌وانتقال ارز، تامین انسولین را با مشکل مواجه کرده است.
به داروخانه‌های منتخب مراجعه کنید
محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و داروی کشور با اشاره این مشکلات گفت: «کمبودهای مقطعی تنها در مورد انسولین قلمی است و دلیل آن هم مشکلات ناشی از تامین ارز و انتقال آن به شرکت‌های خارجی طرف قرارداد به دلیل تحریم‌ها است.» وی با بیان اینکه انسولین قلمی یکی از ارزبرترین داروهای وارداتی کشور است، افزود: «به‌تازگی دو محموله انسولین قلمی از گمرک ترخیص شده و طی هفته جاری به نسبت آمار بیماران سراسر کشور بین داروخانه‌های منتخب توزیع خواهد شد. همچنین محموله‌های دیگری هم طی فواصل زمانی وارد کشور خواهد شد.»
شانه‌ساز دلیل با اشاره به عرضه انسولین قلمی به‌صورت سهمیه‌ای، گفت: «دلیل این تصمیم مدیریت بهینه توزیع دارو است تا بیماران بتوانند با مراجعه به داروخانه‌های منتخب، انسولین مورد نیاز خود را تهیه کنند.»
معاون وزیر بهداشت افزود: «تحریم، واردات برخی از داروها و تجهیزات پزشکی را با مشکلات عدیده مواجه کرده و در مقاطعی واردات انسولین با وقفه صورت می‌گیرد. ازاین‌رو به بیماران توصیه می‌کنیم با مشورت پزشک خود بجای قلم از ویال انسولین رگولار و NPH که هیچ تفاوتی با انسولین قلمی ندارد و به‌وفور در بازار یافت می‌شود، استفاده کنند.»
وی تصریح کرد: «با توجه به تفاوت فاحش قیمت این دارو در داخل نسبت به سایر کشورهای منطقه، در آینده نزدیک این دارو بر اساس کد ملی بیماران توزیع خواهد شد تا دیگر نگرانی از بابت تهیه آن نداشته باشیم.» به گفته شانه‌ساز، انواع قلم‌های این دارو نیز تا پایان سال آینده در داخل تولید و نیاز کشور برطرف خواهد شد.
وفور انسولین‌های ویال در بازار
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم با تاکید بر وفور انسولین‌های ویال در بازار دارویی کشور، گفت: «انسولین ویال به مقدار کافی و به وفور در داروخانه‌ها و مراکز درمانی سراسر کشور موجود است و با توجه به اینکه انسولین ویال تولید داخل است، در حال حاضر حتی فراتر از نیاز داخلی در شبکه توزیع دارویی وجود دارد.»
وی افزود: «آنچه مشاهده می‌شود و ممکن است کمبود آن گزارش شود مربوط به برخی اقلام انسولین قلمی است که عموما وارداتی است و با توجه به تحریم‌ها و مشکلات و تاخیرهایی که در تامین ارز و نقل‌وانتقال پول و تبادلات بانکی عارض شده، ممکن است با تاخیر در ورود و کمبود مقطعی مواجه شده باشد؛ اما آنچه مشخص است، آن است که با توجه به وجود انسولین ویال، هیچ بیماری بدون انسولین نخواهد ماند تا زمانی که محموله‌های فوریتی به کشور وارد شوند.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو از کاهش قیمت برخی اقلام انسولین‌های قلمی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: «از مسیرهای متعددی که پیشبینی شده، بهزودی شاهد تامین نیاز بازار و حتی کاهش قیمت در مورد انواع انسولین خواهیم بود.»
وی درباره عرضه انسولین‌های قلمی در داروخانه‌های منتخب نیز گفت: «در حال حاضر با توجه به گزارش موارد کمبود اقلام قلمی، موارد موجود در زنجیره توزیع در اختیار داروخانه‌های منتخب در سراسر کشور قرار گرفته است و اطلاعات و نشانی این داروخانه‌ها در پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان غذا و دارو بارگذاری شده است؛ بنابراین بیماران و خانواده مبتلایان مصرف‌کننده می‌توانند با مراجعه به این داروخانه‌ها نیاز فوریتی خود را برطرف کنند تا ورود محموله‌های انسولین ظرف روزهای آتی صورت گیرد.»
جهانپور درباره عرضه انسولین با کارت ملی نیز اظهار داشت: «به‌هرحال از ماه‌های گذشته برای اطمینان از اینکه انسولین در دسترس مصرف‌کننده واقعی قرار گیرد، سامانه‌ای در سازمان‌های بیمه‌گر، سهمیه‌های مورد نیاز هر بیمار را ثبت می‌کرد و هر فرد می‌توانست ماهانه از داروخانه سهمیه خود را تهیه کند تا به‌این‌ترتیب امکان دریافت مضاعف به نام افراد مختلف وجود نداشته باشد.»
رویه اشتباه در پوشش بیمه‌ای انسولین
سیدحیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو هم درباره علت برخی کمبودها، گفت: «در حال حاضر انسولین رگولار و NPH را در بازار داریم و میزان موجودی آن کافی است منتها انسولین‌ها با توجه به بحث تحریم‌ها و مشکل نقل‌وانتقال ارز دچار کمبود شده‌اند، اما ازآنجاکه جایگزین آنها در بازار وجود دارد مشکلی پیش نمی‌آید و مردم می‌توانند انسولین‌های رگولار، NPH و ایزوفان را تهیه کنند.»
وی افزود: «برای کسانی هم که فقط تمایل به استفاده از انسولین قلمی دارند، نمونه تولید داخلی این نوع انسولین‌ها وارد بازار شده و در کشور وجود دارد و روزبه‌روز بر تعداد آن افزوده می‌شود. از طرف دیگر واردات این نوع انسولین‌ها را هم در یک ماه گذشته افزایش داده‌ایم.»
محمدی ادامه داد: «معمولاً از هر یک از انواع و برندهای مختلف انسولین قلمی ماهیانه حدود ۷۰۰ هزار عدد در کشور مصرف داریم، ولی به‌تازگی مصرف آنها به دلیل اینکه نمونه خارجی آن وارد پوشش بیمه‌ای شده، بسیار زیاد شده است و متاسفانه مصرف نمونه‌های انسولین ویالی تولید داخل کاهش یافته است.»
مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه پوشش بیمه‌ای انسولین قلمی خارجی و وارداتی سیاست اشتباهی بود، گفت: «باید تفاوتی میان پوشش بیمه‌ای انسولین‌های وارداتی با نمونه‌های انسولین تولید داخل وجود داشته باشد. به‌هرحال کاری بود که انجام شد و به‌تبع آن مردم هم به سمت مصرف انسولین قلمی خارجی رفتند. البته ما به تولیدکنندگان انسولین قلمی در کشور اعلام کرده‌ایم که تولید انسولین قلمی را افزایش دهند و مبلغ آن را هم پایین‌تر آوردیم تا به سازمان‌های بیمه‌گر فشاری وارد نشود، اما در حال حاضر با مقدار انسولین قلمی که واردات کرده‌ایم و تولید هم در حال افزایش است، مشکل کمبود رفع می‌شود.»
محمدی با بیان اینکه ظرفیت تولید کشور در حوزه انسولین قلمی در ابتدا کم بود، گفت: «در حال حاضر و به مرور زمان میزان آن به ماهیانه حدود ۲۰۰ هزار عدد می‌رسد که مقدار آن افزایش خواهد یافت.»
وی درباره احتمال بازنگری در سیاست پوشش بیمه‌ای انسولین قلمی خارجی هم گفت: «به نظر باید این اتفاق بیفتد به شرط اینکه تمام سیستم‌های موثر در این حوزه موافق باشند و بایستی شورای عالی بیمه در این خصوص تصمیم‌گیری کند به شرط اینکه تولیدکنندگان داخلی بتوانند میزان مورد نیاز برای مصرف کشور را در این حوزه تامین کنند. البته ویال اکنون موجود است و انسولین قلمی هم در میان داروخانه‌های منتخب توزیع خواهد شد.»
انسولین داخلی جایگزین واردات شود
اسدالله رجب، رئیس انجمن دیایت ایران هم در این خصوص گفت: «با توجه به کمبود انسولین وارداتی در کشور، بهتر است انسولین‌های تولید داخل جایگزین انسولین‌های خارجی شود.»
وی افزود: «هفت ماه است که کمبود انسولین وارداتی در کشور داریم و بهتر است برخی بیماران مبتلا به دیابت که از این نوع انسولین استفاده می‌کنند، آموزش‌های لازم را در انجمن دیابت ایران برای جایگزینی انسولین تولید داخل و تزریق آن بگذرانند تا دیگر دغدغه و نگرانی نداشته باشند.»
رجب اظهار داشت: «خوشبختانه مشکلی در تولید انسولین‌های انسانی نداریم و عملکرد آن در کنترل دیابت به‌ویژه نوع یک خوب بوده و قابل‌رقابت با انسولین‌های مشابه خارجی است.» وی ادامه داد: «انسولین‌ها انواع قلمی، تزریقی و پمپی هستند و بر اساس باور غلط بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت تصورشان آن است که باید نوع قلمی را استفاده کنند درحالی‌که عملکرد قلمی، تزریقی و پمپی برابر بوده و مهم وارد شدن ماده انسولین به بدن این بیماران است.»
رئیس انجمن دیایت ایران از انسولین به‌عنوان ماده حیاتی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک نام برد و گفت: «دیابت در اثر کاهش تولید انسولین در بدن یا کم شدن اثر انسولین در سوخت‌وساز مواد قندی حاصل می‌شود و اکنون حدود هشت میلیون نفر دیابت دارند.»
واردات ۱.۵ برابری انسولین صحت ندارد
محمود نجفیعرب، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران هم در این خصوص گفت: «خبر منتشر شده درباره واردات ۱.۵ برابر انسولین به نقل از من صحت ندارد و حتی واردات این محصول در سال جاری کاهش هم یافته است.»
وی افزود: «متاسفانه در خبر اخیری که نقل‌قول شده بود یک اشتباه مهم وجود داشت من اعلام کردم که با توجه به مشکلات مختلف در ارز ۴۲۰۰ تومانی و قاچاق معکوس دارو ما حتی اگر یک و نیم برابر نیاز کشور انسولین وارد کنیم نیز باز هم احتمالاً در بازار مشکلات وجود خواهد داشت. این به‌هیچ‌عنوان به معنی واردات این محصول بیش از نیاز به کشور نبوده است.»
به گفته وی، آمارها نشان می‌دهد که در سال گذشته تعداد انسولین‌های قلمی وارد شده به کشور چیزی بین ۱۵ تا ۱۷ میلیون عدد بوده است و بر اساس آخرین بررسی‌ها قطعاً این آمار در سال جاری پایین‌تر بوده است که بخش عمده‌ای از آن به موضوع تحریم‌ها و دشواری در تامین ارز و جابجایی آن بازمی‌گردد.
رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با انتقاد از تداوم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی بیان کرد: «متاسفانه با وجود تمام هشدارهای که بخش خصوصی در این زمینه داد دولت همچنان بر تخصیص این نوع ارز تاکید دارد. یکی از اصلی‌ترین اشکالات به وجود آمده در این مسیر این است که داروهای ساخت داخل تنها برای مواد اولیه ارز دولتی می‌گیرند اما برخی داروهای وارداتی به‌طور کامل این ارز را دریافت می‌کنند.»
نجفیعرب ادامه داد: «در چنین شرایطی واردات دارو برای برخی سودجویان به‌صرفه می‌شود و آنها از طریق قاچاق معکوس این داروهای وارداتی را بعضاً از کشور خارج می‌کند. ازاین‌رو موضوع قاچاق دارو امری قطعی است و یکی از اصلی‌ترین عوامل آن ارز ۴۲۰۰ تومانی است.»
به گفته وی بخش خصوصی بارها پیشنهاد داده که دولت به‌جای تخصیص این ارز حمایت‌های خود را از بیمه‌ها و افراد بیمار انجام دهد تا ضمن انجام یک حمایت مستقیم امکان قاچاق معکوس دارو نیز از بین برود.
رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با تاکید بر این موضوع که چه در رابطه با انسولین و چه در رابطه با سایر کالاها حتی در صورت واردات بیش از نیاز احتمال قاچاق وجود دارد بیان کرد: «در شرایطی که ما با توجه به تحریم‌ها با محدودیت‌های جدی مواجه هستیم و واردات دارو نیز دشواری‌های خاص خود را دارد قطعاً باید با مدیریت فضای داخلی امکان دسترسی بیماران به داروهای مورد نیازشان را فراهم کنیم.»
نجفیعرب در پاسخ به این سوال که آیا در داخل ایران امکان ساخت انسولین قلمی وجود دارد؟ گفت: «در سال‌های گذشته بحث‌های در رابطه با تولید مشارکتی این محصول در داخل ایران با حضور یک شرکت خارجی مطرح بود و حتی مقدمات آن نیز طی شد اما هنوز کار به نتیجه قطعی نرسیده است؛ اما ما در کشور توان ساخت ویال انسولین را داریم و شرکت‌های مختلفی در این زمینه فعالیت می‌کنند.»
وی ادامه داد: «هرچند انسولین‌های قلمی برای دیابتی‌ها کار را بسیار ساده‌تر کرده اما باید توجه داشت که در داخل کشور نیز ظرفیت تولید این دارو وجود دارد و باید از شرکت‌های فعال در این حوزه حمایت کرد.»
نجفیعرب درباره زمان احتمالی بازگشت بازار انسولین به شرایط عادی نیز گفت: «با توجه به اینکه این دارو برای بیماران دیابتی اهمیت بسیار بالای دارد به محض آغاز کوچکترین التهاب موج شدیدی برای خرید این دارو و ذخیره آن به وجود می‌آید. البته با توجه به اهمیت آن، امری طبیعی است. ازاین‌رو تا زمانی که این دارو بیش از نیاز کشور تامین نشده و در تمام داروخانه‌ها توزیع نشود تا نگرانی مردم به‌طور کامل برطرف شود ما شاهد برخی التهابات خواهیم بود که امیدواریم با توزیع مناسب منابع این زمان در کوتاه‌ترین حالت ممکن طی شود.»
