بی‌توجهی به خدمات داروسازان و هشدار درباره وضعیت مالی داروخانه‌ها
به گزارش خبرنگار سپید، سیدحمید خویی، رئیس انجمن داروسازان تهران در ابتدای این نشست گفت: «ابتدا می‌خواهم به موضوع ابطال تعرفه خدمات دارویی اشاره کنم چراکه این اقدام ازجمله اقداماتی بود که منجر به دلسردی و دل‌زدگی بسیار شدید به‌ویژه در بین داروسازان جوان شد.»
انتقاد از تعدد مراکز تصمیم گیر در حوزه دارو
وی افزود: «متاسفانه با تعدد مراکز تصمیم‌گیری در حوزه داروسازی و خدمات دارویی در کشور مواجه هستیم. بخصوص مداخلات نهادهایی که عمدتاً نقش نظارتی دارند، اما وارد مرحله سیاست‌گذاری شده‌اند و به‌نوعی وارد عرصه‌هایی شده‌اند که جزو اختیارات وزارت بهداشت است. لذا سیاست‌های اخیر که مهم‌ترین آن حذف تعرفه خدمات فنی داروسازان است از یک طرف و تغییر سیاست‌های توزیع داروخانه‌ها از طرف دیگر دو اتفاق مهم است که دلخوری داروسازان را فراهم کرده است.»
خویی اضافه کرد: «حذف فواصل و ضوابط تاسیس داروخانه‌ها منجر به تراکم داروخانه‌ها در مناطق بیشتر برخوردار و محرومیت مناطق کمتر برخوردار یا مناطق ضعیف‌تر اقتصادی از خدمات دارویی خواهد شد و این اتفاقاتی است که جامعه داروسازی را به‌شدت نگران کرده است.»
رئیس انجمن داروسازان تهران در ادامه به موضوع اقتصاد داروخانه‌ها هم اشاره کرد و گفت: «دارو تنها کالایی است که در سالیان گذشته قیمتش ثابت مانده و حتی به‌طور مصنوعی پایین نگه داشته شده است. وقتی قیمت دارو پایین می‌ماند به این معنا است که باید بخشی از هزینه پایین نگه داشته شدن قیمت از جیب داروسازان پرداخت شود و به همین نسبت اقتصاد داروخانه هم پایین نگه داشته می‌شود.»
خویی با اشاره به نگرانی جامعه داروسازی از نحوه مدیریت کالاهای سلامت‌محور مرتبط با کرونا در کشور، گفت: «از روز اول شیوع کرونا در کشور با نوسانات و تعدد مراکز سیاست‌گذاری در زمینه توزیع ماسک، دستکش، مواد ضدعفونی‌کننده و... روبه‌رو بودیم و هنوز هم هستیم.»
وی افزود: «متاسفانه عملکرد صداوسیما هم در زمینه تبیین نقش داروساز در نظام سلامت و مدیریت کرونا در ماه‌های گذشته بسیار دلسردکننده بود زیرا به‌کرات شاهد گزارش‌هایی بودیم که در آن داروخانه‌ها به گران‌فروشی و احتکار متهم شدند، اما همه این موارد در شرایطی بود که در تمام ماه‌های گذشته حتی یک عدد ماسک هم با قیمت مصوب اعلام شده دولتی به داروخانه‌ها ارائه نشد.»
خویی ادامه داد: «از یک طرف نهادی اعلام می‌کرد که هر ماسکی را با هر قیمتی اگر با فاکتور داشته باشید، قابل‌قبول است و یک نهاد دیگر می‌گفت قابل‌قبول نیست؛ لذا شاهد بودیم که سازمان تعزیرات، سازمان حمایت از مصرف‌کننده، وزارت صمت و .... در این جریان مداخله کردند و تصمیم سازی را از اختیار مرکز اصلی که سازمان غذا و دارو بود، گرفتند.»
رئیس انجمن داروسازان تهران اضافه کرد: «در همان روزهای نخست رسماً اعلام شد که قرار است که داروخانه‌ها ماسک عرضه نکنند و این بدترین تصمیمی بود که گرفته شد؛ زیرا محل طبیعی، ایمن و موثر کالاهای سلامت‌محور داروخانه است چراکه یک داروساز در آنجا حضور دارد و بر روی کیفیت کالا نظارت می‌کند.»
خویی گفت: «امروز جامعه داروسازی این گلایه را دارد که در شرایطی که در هر مغازه و ایستگاه مترو و... ماسک و ضدعفونی‌کننده با هر قیمتی و بدون کیفیت عرضه می‌شود، چرا تمام نظارت‌ها بر روی داروخانه متمرکز شده است. درحالی‌که سازمان تعزیرات و .... اجازه دادند که ماسک بیرون از داروخانه عرضه شود، اما کنترل و نظارتی به فضاهای بیرون از داروخانه نمی‌شود».
وی تصریح کرد: «ما نسبت به عرضه کالاهای سلامت‌محور در خارج از داروخانه به‌شدت انتقاد داریم و هم نگران هستیم؛ زیرا اگر ماسک در شرایط استاندارد تهیه نشده باشد، می‌توانند عامل شیوع کرونا باشد.»
تعرض، تعدی و فحاشی به داروسازان
خویی ادامه داد: «بارها اعلام شد که میان نهادهای سیاست‌گذار توافق شده است که روزی دو میلیون ماسک در داروخانه‌ها عرضه شود، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. همچنین در دو هفته اخیر جلسات متعددی گذاشته و اعلام شد که از شش میلیون ماسکی که روزانه تولید می‌شود، دو میلیون ماسک با قیمت مصوب در اختیار داروخانه قرار خواهد گرفت، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. این در حالی است که از صداوسیما اعلام شد که مردم برای تهیه ملزومات بهداشتی خود به داروخانه‌ها بروند که این اقدام همکاران ما را در معرض تعرض، تعدی و فحاشی مراجعین قرار داد. ما مقصر این تعرض‌ها را نهادهایی می‌دانیم که اطلاعات غلط به مردم می‌دهند.»
خویی در ادامه با بیان اینکه اکثر اصناف در ماه‌های اسفند و فروردین و حتی اردیبهشت فعالیتشان را متوقف کردند، گفت: «حتی بسیاری از مطب‌های پزشکی، آزمایشگاهی و... تعطیل شدند، اما داروخانه‌ها 24 ساعت هم تعطیل نشد تا خدمات دارویی به مردم عرضه شود. حتی در نوروز که داروخانه‌های غیر شبانه‌روزی می‌توانند تعطیل باشند، تقریباً همه داروخانه‌ها باز بودند و خدماتشان را به مردم ارائه کردند، اما متاسفانه این خدمات در جایی دیده نشد. علاوه بر این استمرار خدمت‌رسانی در داروخانه‌ها منجر شد که برخی همکارانمان جانشان را از دست دهند. چراکه امروز در استان تهران چهار نفر در حوزه داروسازی به دلیل فعالیتشان در داروخانه‌ها و ابتلا به کرونا فوت کرده‌اند.»
وی بار دیگر به اعتراض داروسازان به حذف حق فنی اشاره کرد و گفت: «ما جلسات متعددی با دیوان عدالت اداری و سازمان غذا و دارو داشتیم. همچنین از زمانی که ترکیب جدید مجلس تشکیل شد، دو جلسه هم با نمایندگان داروساز مجلس در این زمینه برگزار کردیم. البته وزارت بهداشت هم از اعتراض داروسازان به‌خوبی حمایت کرد، اما متاسفانه دیوان عدالت اداری انعطافی در این زمینه نشان نمی‌دهد و هنوز مبنای مخالفت این نهاد با تعرفه برای ما قابل درک نیست.»
اماواگرهای نسخه‌پیچی الکترونیک
رئیس انجمن داروسازان تهران درباره وضعیت نسخه‌پیچی الکترونیک در داروخانه‌ها هم گفت: «ما به‌عنوان انجمن داروسازان تهران معتقدیم که این امکان باید به‌صورت مرحله‌به‌مرحله انجام شود. ضمن اینکه امیدواریم این طرح موفق باشد، اما هنوز درباره موفقیتش نگرانیم.»
خویی گفت: «پیشنهاد ما این بود که ابتدا این کار در حوزه داروهای خاص آغاز شود و سپس به سراغ سایر داروها تسری داده شود. علاوه بر این روش سازمان‌های بیمه‌گر و به‌طور مشخص سازمان بیمه سلامت هم در زمینه اجرای این کار حرفه‌ای نبود و بیشتر بر تهدید و گروکشی مبتنی بود. درعین‌حال جامعه داروسازی همکاری کرد و انعطاف خوبی نشان داد. البته این را هم نباید فراموش کنیم که الکترونیکی شدن نسخ برای داروسازان زمان‌بر است و هزینه‌های زیادی هم دارد که متاسفانه هنوز این هزینه‌ها دیده نشده است.»
وی در پاسخ به سوالی درباره علت متفاوت بودن قیمت ماسک در داروخانه‌ها، گفت: «داروخانه اجازه هیچ نوع دخل و تصرف در قیمت ندارد. ضمن اینکه هر کالایی یک قیمت سه‌گانه دارد. نخست قیمت فروش به پخش، دوم قیمت فروش به داروخانه و سوم قیمت فروش به مصرف‌کننده و داروخانه دراین‌بین اجازه تعیین قیمت ندارد بلکه بر اساس قیمت مصرف‌کننده و فاکتوری که دارد کالا را به دست مصرف‌کننده می‌رساند.»
دلایل کاهش گردش مالی داروخانه‌ها
شهاب‌الدین جنیدی، عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان تهران هم در این نشست گفت: «معتقدم خط اول مبارزه با کرونا داروخانه‌ها بودند؛ زیرا مردم به دلیل نگرانی از ابتلا در درمانگاه‌ها یا اورژانس، داروخانه‌ها را مقداری امن‌تر می‌دانند و در ابتدا به داروخانه مراجعه می‌کنند، حال بسیاری از این افراد می‌توانند ناقلین کرونا باشند.»
وی افزود: «سرویس‌دهی به بیماران سرپایی که در داروخانه‌ها انجام می‌شد، خدمتی بود که مورد توجه قرار نگرفت. همچنین یکی دیگر از مواردی که باید به‌عنوان دغدغه نظام دارویی کشور به آن توجه شود عدم ثبات در قوانین و ضوابط امور داروخانه‌هاست که طی 20 ساله گذشته به‌صورت سلیقه‌ای تغییر یافته و عملاً امکان پیش‌بینی چشم‌انداز را از بخش خصوصی موسس داروخانه سلب کرده است.»
جنیدی تاکید کرد: «همچنین به‌تبع این نوع سیاست‌گذاری‌ها شاهد بزرگ‌تر شدن بخش دولتی هم بودیم و شرایط به نحوی شده که امروز نگران هستیم که درصد داروخانه‌هایی که از نظر اقتصادی از سربه‌سر می‌افتند و امکان متضرر شدنشان وجود دارد، افزایش یابد.»
وی در ادامه با اشاره به اینکه خدمات دارویی در کشور در طی 42 سال گذشته تغییرات رو به جلویی داشته است، گفت: «در حال حاضر متولی امر بهداشت، درمان و دارو در کشور وزارت بهداشت است منتها به نظر می‌رسد در امر داروخانه‌ها سایر وزارتخانه‌ها هم ورود می‌کنند و نظراتی را می‌دهند.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان تهران در تشریح دغدغه‌ها و مشکلات اصلی داروسازان و داروخانه‌ها گفت: «یکی از دغدغه‌های داروسازان در داروخانه‌ها این است که با افزایش هزینه‌های داروخانه به دلیل تورم و کرونا، گردش مالی آنها کاهش یافته است. برای این اتفاق سه دلیل عمده می‌توان برشمرد؛ یکی عدم افزایش قیمت دارو به نسبت تورم، دیگری مراجعین به داروخانه‌ها و سومی تعطیلی مطب‌ها و کاهش ورود بیمار به داروخانه‌ها بود که این سه دلیل منجر به کاهش گردش مالی در داروخانه‌ها شد.»
جنیدی افزود: «همچنین یکی دیگر از مواردی که در سال 99 باید موردتوجه قرار گیرد کاهش ضریب مالیاتی داروخانه‌ها است. علاوه بر این امیدوارم با تخصیص به‌موقع ارز برای تامین دارو و ترخیص به‌موقع از گمرک و عدم کمبود دارویی و نگرانی در بین مردم بتوانیم شش‌ماهه دوم سال را به بهترین نحو بگذرانیم.»انتقاد از نگاه کالامحور به دارو
آرش محبوبی، عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان تهران نیز در این نشست گفت: «هر سال در روز پنجم شهریور از زحمات داروسازان تشکر می‌کنیم، اما امسال باید به شرایط ویژه‌ای که وجود دارد و اتفاقاتی که رخ داده فکر کنیم. علاوه بر باید به زحمت‌کشان عرصه دارو و درمان خسته نباشید بگوییم.»
وی در ادامه افزود: «در حوزه دارو و داروسازی با چند نگاه متفاوت مواجه هستیم که غالب شدن نگاه کالامحور به بحث دارو از همه آسیب‌رسان‌تر است. برای مثال در اوایل بحران کرونا به‌عنوان یک بحران سلامت، نگاه کالامحور به ماسک، دستکش و... باعث شد که این اقلام از دسترس خارج شود درنتیجه ممنوعیت عرضه این اقلام در داروخانه‌ها بحرانی بود که در جامعه ایجاد شد. البته بعد از برداشتن محدودیت‌ها مشکلات در حوزه کمبود ضدعفونی‌کننده‌ها حل شد و این مواد در دسترس هستند و این نبود مگر با همت داروسازان کشور. ولی هنوز در حوزه ماسک مشکل داریم چراکه هم تولید آن کم است و هم توزیع آن از حیطه وزارت بهداشت خارج شده است.»
محبوبی ادامه داد: «در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ما در صنعت دارو کاملاً به خارج وابسته بودیم، اما اکنون به معنی واقعی کلمه صنعت ملی داروسازی داریم و علی‌رغم تمام تحریم‌هایی که وجود داشته، یکی از حوزه‌هایی که کمترین آسیب را مردم از آن حس کرده‌اند، دارو بوده است. البته داروهای وارداتی ممکن است کم و زیاد شده باشد، اما کسی به دلیل نبود دارو دچار مشکل عمده نشده است.»
وی گفت: «یکی دیگر از نگرانی‌های ما در این حوزه نگاه کالامحور به واردات مواد اولیه هم هست که در بانک مرکزی و وزارت صمت وجود دارد و می‌تواند در حوزه تخصیص ارز برای صنایع دارویی مشکل ایجاد کند. ازاین‌رو خواهش ما این است که نگاه کالایی از حوزه دارو برداشته شود زیرا دارو نیازی استراتژیک است و با جان مردم ارتباط دارد.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان تهران با انتقاد از دیده نشدن خدمات داروسازان در چند ماه اخیر، گفت: «تاکنون ندیدم از داروسازان تقدیر شود، اما به‌وفور در گزارش‌ها برخوردهای بدی را با داروسازان داشته‌اند. درحالی‌که حداقل توقع این بود که خدمات جامعه داروسازی هم در کنار خطاهایی که ممکن است وجود داشته باشد، دیده شود.»
مخالف تاسیس داروخانه‌های زنجیره‌ای هستیم
محمدرضا دری، دبیر انجمن داروسازان تهران هم در این نشست گفت: «وقتی از توزیع روزانه دو میلیون ماسک در داروخانه‌ها صحبت می‌شود به ظاهر عدد بزرگی است، اما باید توجه کرد که در کشور حدود 13 هزار داروخانه وجود دارد و این عدد را اگر تقسیم کنید به هر داروخانه 150 عدد ماسک می‌رسد که اگر داروخانه‌ای بخواهد پرسنل خود را جوابگو باشد نمی‌تواند؛ علاوه بر این ماسک طول عمر دارد و بین هشت تا 10 ساعت می‌توان از آن استفاده کرد و بعد باید به‌طور بهداشتی دور ریخته شود.»
وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت ارائه تسهیلات کرونایی به داروخانه‌ها و مراکز درمانی که به دلیل شیوع کرونا دچار مشکلات اقتصادی شده‌اند، گفت: «به‌واسطه اینکه بسیاری از همکارانمان آسیب‌دیده بودند موضوع را پیگیری کردیم، اما تا این لحظه متاسفانه صنف داروسازی را از سیستمی که باید این تسهیلات را ارائه دهد، جدا کرده‌اند؛ بنابراین علی‌رغم تمام آسیب‌هایی که داروخانه‌ها دیده‌اند هیچ تسهیلاتی و حمایتی از آنها نشده است.»
دری در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه آیا شهدای حوزه داروسازی هم شهید خدمت تلقی می‌شوند، گفت: «شهدای داروسازی در تهران چهار نفر هستند، اما در کل ایران تعداد شهدای داروسازی بسیار بیشتر است. ضمن اینکه هنوز این اتفاق نیفتاده و این افراد شهید خدمت تلقی نمی‌شوند، اما انجمن داروسازان وظیفه خودش می‌داند که این موضوع را از طریق سازمان غذا و دارو و ارگان‌های مختلف پیگیری می‌کنیم.» وی در پاسخ به سوالی درباره تاسیس داروخانه‌های زنجیره‌ای هم گفت: «ما با احداث داروخانه‌های زنجیره‌ای به‌شدت مخالفیم و معتقدیم که این موضوع می‌تواند هم آسیب‌زا باشد و هم ایجاد رانت کند.»
گفتنی است در پایان این مراسم اعضای هیئت مدیره و جمعی از داروسازان با مراجعه به یکی از مرکز انتقال خون شهر تهران، با اهدای خون یاد همکاران شهید خدمت خود را گرامی داشتند.
