تبعات ماسک نزدن مردم برسلامت جامعه پزشکی
اگر رعایت پروتکل‌های بهداشتی نادیده گرفته شود، در آن صورت هرچقدر هم نیروهای درمانی از خودگذشتگی کنند و با فداکاری به دل خطر بزنند، باز هم قادر نخواهند بود که بیماری کرونا را کنترل کنند. جدی نگرفتن پروتکل‌های بهداشتی، آمار بیماران بستری را افزایش می‌دهد و فشار کاری جامعه پزشکی در مراکز درمان کرونا را تشدید خواهد کرد. این اتفاق در نهایت باعث می‌شود که نیروهای درمانی به فرسودگی مزمن دچار شوند و آمار مرگ و میرهای کرونایی نیز به شدت افزایش یابد.
آنطور که نظرسنجی‌های رسمی اعلام کرده‌اند، نیمی از مردم از ماسک زدن خسته شده‌اند. این یک زنگ خطر مهم است که اگر جدی گرفته نشود، هم سلامت کادر درمان بیش از گذشته به خطر خواهد افتاد و هم کنترل موج سوم کرونا نیز بسیار سخت‌تر خواهد شد. بر اساس نظرسنجی که پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام داده است، ۵۲.۵ درصد افراد از ماسک زدن خسته شده‌اند.
مطابق داده‌های این نظرسنجی، ۱۶ درصد پاسخگویان نیز به رعایت پروتکل‌های بهداشتی نسبت به روزهای اول اهتمام کمتری می‌ورزند. ۹ درصد پاسخگویان هم از دستورالعمل‌های بهداشتی خسته شده‌اند. ۴ درصد افراد پاسخگو نیز اعلام کرده‌اند که کلا از همان روزهای اول شیوع کرونا در ایران تاکنون، توجهی به این پروتکل‌ها نداشتند.
بر اساس این نظرسنجی، ۴۰.۵ درصد پاسخگویان نیز اعلام کرده‌اند که به گزارش‌های کرونایی از ایران و جهان که از سوی صدا و سیما پخش می‌شود، اعتماد ندارند. همچنین ۷۲ درصد افراد هم براین باورند که در خصوص خطرات کرونا، کمی اغراق شده است.
نباید خستگی، منجر به رعایت نشدن پروتکل‌ها شود
بسیاری از کارشناسان نظام سلامت بارها اعلام کرده‌اند که در حال حاضر، بهترین واکسن برای جلوگیری از ابتلا به کرونا، ماسک زدن است. خسته شدن از این اقدام مهم می‌تواند تبعات سنگینی داشته باشد. حسین شوشتریان، متخصص داخلی در گفتگو با سپید به خستگی مردم از رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تبعات آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «اینکه بعد از گذشت 9 ماه از شیوع کرونا، بخش قابل توجهی از مردم نسبت به ماسک زدن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی خسته شده باشند، اتفاق چندان دور از انتظاری نیست. مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که این خسته شدن به رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی منجر شود. در همه کشورها نیز بحث خستگی از پروتکل‌های بهداشتی مطرح است، اما کشورهای موفق در حوزه کنترل کرونا با اعمال برخی سیاست‌ها مانع از آن شده‌اند که این خستگی به رعایت نشدن پروتکل‌ها ختم شود.»
او خاطرنشان می‌کند: «دو اقدام شامل اعمال جریمه برای افرادی که پروتکل‌ها را دور می‌زنند و همچنین فرهنگ سازی از طریق رسانه‌ها می‌تواند مانع از آن شود که خستگی و بی‌حوصلگی به دور زدن پروتکل‌ها منجر شود. یعنی در وهله اول باید از طریق آموزش و فرهنگ‌سازی، شرایطی پیش بیاید که مردم حتی در صورت خستگی از پروتکل‌ها نیز به ماسک زدن ادامه دهند. باید برای مردم به طور شفاف توضیح داده شود که ماسک نزدن چه تبعات سنگینی می‌تواند داشته باشد. از تکرار این توضیحات هم نباید نگران بود. در این مورد، تکرار آموزش‌های بهداشتی بسیار موثر است. همچنین در وهله دوم، مسئولان نیز باید با اعمال جریمه و محدودیت مانع از آن شوند که خستگی و کلافگی به بهانه‌ای برای دور زدن پروتکل‌های بهداشتی منجر شود.»
اوضاع را برای کادر درمان، سخت‌تر نکنیم
ماسک زدن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند بار مراجعه بیماران به مراکز درمان کرونا را کمتر کند و فرصت احیای توان از دست رفته را به کادر درمان ببخشد.
افشین علیزاده، متخصص عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در گفتگو با سپید به تبعات ماسک نزدن بر سلامت کادر درمان می‌پردازد و می‌گوید: «کادر درمان در شرایط سخت ارائه خدمت هستند. اگر پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشود، شرایط نفسگیری برای کادر درمان ایجاد می‌شود. رعایت نکردن پروتکل‌ها، در نهایت به افزایش خستگی و فرسودگی کادر درمان منتهی می‌شود. مردم می‌توانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به یاری کادر درمان بشتابند. واقعا ماسک زدن مداوم و لباس مخصوص پوشیدن در فصل گرما، کادر درمان را بیش از گذشته، خسته و فرسوده کرده است. داشتن لباس و تجهیزات محافتی در برابر کرونا، شرایط کادر درمان را برای کار طولانی مدت بسیار سخت کرده است. از مردم می‌خواهیم که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، اجازه تنفس به کادر درمان بدهند تا از این شرایط خطرناک عبور کنیم.»
همچنین یدالله سهرابی، عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور نیز در گفتگو با سپید با اشاره به تبعات خستگی برخی مردم از رعایت پروتکل‌های بهداشتی، یادآور می‌شود: «کادر درمانی واقعا خسته شده است و دیگر اوضاع مثل گذشته نیست. حتی فقط همین لباس پوشیدن کادر درمان به همراه تجهیزات حفاظتی برای خیلی از مردم قابل تحمل نیست، چه برسد به اینکه بخواهید با همین پوشش سخت، ساعت‌های طولانی هم تحت فشار به بیماران مبتلا به کرونا خدمت کنید. به نظر می‌رسد که انگار برخی مردم از رعایت پروتکل‌های بهداشتی خسته شده‌اند و عده‌ای هم احساس می‌کنند که همه وظایف بر دوش کادر درمان است که آنها را نجات دهد. در صورتی که این تصور، غلط است و بدون همکاری مردم، کادر درمان و نظام سلامت، نمی‌توان بحران کرونا را از بین برد.»
بسیاری از کارشناسان نظام سلامت هشدار می‌دهند که اگر عامل خستگی و بی‌میلی، منجر به دور زدن پروتکل‌های بهداشتی شود، در آن صورت هم مردم و هم کادر درمان، قربانی این سهل‌انگاری خواهند شد. به همین دلیل، همکاری مردم و دولت در این زمینه می‌تواند توان کشور را برای مقابله با بیماری کرونا تقویت کند.
