زمزمه‌های اصلاح تعرفه‌های پزشکی درسال 99
اعتراض دامنه‌دار جامعه پزشکی در چند هفته اخیر و نامه‌نگاری متعدد انجمن‌های پزشکی با مسئولان ارشد دولت، در نهایت موجب شد که معاون اول رئیس جمهوری با نمایندگان جامعه پزشکی به بحث و گفتگوی مستقیم بنشیند تا شاید بتوان راه چاره‌ای برای شرایط فعلی پیدا کرد.
برخی از نمایندگان جامعه پزشکی می‌گویند این اولین بار است که در بالاترین سطح دولت، توانسته‌اند نظرات خود را بدون واسطه به گوش مسئولان ارشد دولت برسانند. همچنین این گروه از نمایندگان جامعه پزشکی تاکید دارند که بر اساس برآیند این جلسات، احتمال اصلاح تعرفه‌های پزشکی در سال 99 نیز وجود دارد.
در جلسه اخیر با معاون اول رئیس جمهوری، دستور تشکیل کمیته جدید برای بررسی و تعیین تعرفه‌های جدید، صادر شده است. دولت هم اعلام کرده است که آمادگی دارد در یک لایحه جدید به موضوع واگذاری اختیار تعرفه‌گذاری به سازمان نظام پزشکی ورود کند.
اصلاح تعرفه‌ها در سال 99 و بازنگری شورای عالی بیمه در تصمیم قبلی خود می‌تواند بخشی از مشکلات تعرفه‌ای در بخش‌های مختلف بهداشت و درمان را حل کند. همین زمزمه‌های مثبت برای اصلاح تعرفه‌های پزشکی و اعلام اراده مدیران ارشد دولت برای اصلاح تعرفه‌های 99، شاید بتواند نوید دهنده روزهای بهتری برای پرسنل بخش‌های مختلف بهداشت و درمان کشور باشد.
دستور تشکیل کمیته جدید برای تعیین تعرفه واقعی
در جلسه نمایندگان جامعه پزشکی که در دفتر معاون اول رئیس جمهوری برگزار شده، اصلاح تعرفه‌های پزشکی سال 99 مورد بحث قرار گرفته است. آنطور که نمایندگان جامعه پزشکی می‌گویند، خروجی این جلسه نیز امیدوار کننده بوده است.
عباس آقازاده مسرور، رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی از جمله حاضران در این جلسه بوده است. او با اشاره به اراده بخشی از حاکمیت برای اصلاح تعرفه‌های سال 99 با صراحت اعلام می‌کند: «بخشی از حاکمیت به دنبال این است که تعرفه‌های سال ۹۹ اصلاح شود و روند کار بهداشت و سلامت کشور بهبود پیدا کند.»
او درباره خروجی این جلسه مهم نیز توضیح می‌دهد: «باید بگویم برخورد معاون اول رئیس جمهور و رئیس دفتر ایشان بسیار صمیمانه بود و افراد دیگری هم که در جلسه حضور داشتند برخورد گرمی با اعضای هیات سازمان نظام پزشکی داشتند. در جایی از جلسه به دکتر جهانگیری عرض کردم که بسیاری به ما گفتند ممکن است به نامه شما توجهی نشود. حتی وقتی رئیس‌جمهور در جواب نامه دستور دادند بررسی شود و شما دعوت به برگزاری جلسه کردید تا ابهامات برطرف شود، باز عده‌ای گفتند به جلسه بروید و هیچ نتیجه‌ای نگیرید تا برایتان درس شود، اما در این جلسه دیدیم نظرات مختلف به راحتی مطرح شد و راهکارهای متفاوتی هم بیان شد. دکتر جهانگیری هم در پاسخ گفتند که به دنبال دریافت نامه ارسالی از طرف رئیس مجمع به رئیس‌جمهوری، ایشان تاکید داشتند حتما جلسه‌ای با اعضای سازمان نظام پزشکی برای بررسی مسائلی که عنوان شده برگزار شود.»
به گفته آقازاده، «قرار بود دکتر نمکی در این جلسه حضور داشته باشد، اما بنا به دلایلی در لحظه آخر به جای ایشان معاون اول وزارت بهداشت، دکتر حریرچی به جلسه آمدند. حاضران در جلسه هرکدام نظرات خودشان را داشتند و ما هم انتظار تغییر نظری که در سازمان مربوطه به انسجام رسیده بود را در یک جلسه نداشتیم، اما همه نظرات به صراحت بیان شد و در نهایت به نقاط تفاهم رسیدیم و مشخص شد اشتراکاتی وجود دارد که بر مبنای آن می‌شود کار کرد.»
او یادآور می‌شود: «در چند ماه اخیر، کلیه ارکان سازمان نظام پزشکی، چه شورای عالی، چه شخص رئیس کل و هیات رئیسه مجمع عمومی و نیز اعضای انجمن‌های تخصصی و افرادی از اعضای شورای عالی و مجمع عمومی، مصاحبه‌ها و مکاتبات فراوانی در خصوص تعرفه‌ها داشتند که پیام اصلی همه آنها هشدارهایی درباب تعرفه‌گذاری خدمات سلامت بود. مضمون هم این نبود که درآمد پزشکان باید بالا برود. البته در سایه اصلاح تعرفه‌ها درآمدها باید بالاتر برود، اما حرف ما این است که تعرفه‌ها طوری تصویب شده‌اند که به نقطه صفر و سر به سر خودمان هم نمی‌توانیم برسیم و فاصله ما از قیمت واقعی خدمات ما بیشتر می‌شود. پیام اصلی ما این بود که این وضعیت به کاهش کیفیت خدمات سلامت و در در نهایت دست کردن در جیب مردم می‌انجامد که ما با این مخالفیم. در رساندن این پیام هم موفق بودیم. هدف استاد معین، دکتر ظفرقندی و بنده این بود که هرکدام از زاویه‌ای به این کل بپردازیم و در رساندن این پیام که دغدغه ما سلامتی جامعه و حفظ توان ادامه فعالیت همکارانمان است، موفق بودیم.»
او با اشاره به دستاوردهای این جلسه، توضیح می‌دهد: «نکته مهمی که در این جلسه بر آن تاکید شد و خوشبختانه در ادبیات سلامت در جامعه ما جاری شده، درکی است که از مبانی تعیین تعرفه عمومیت پیدا کرده است. این اتفاق حاصل زحمات و مرارت‌هایی است که طی بیست سال همکاران ما در نظام پزشکی آن را دنبال کرده‌اند. هم‌اکنون در ذهن مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت و شورای عالی بیمه، اهمیت تفکیک جزء حرفهای و جزء فنی در تعرفه‌های سلامت پذیرفته شده است و چرایی مخالفت نظام پزشکی با اعدادی که در سال 99 مطرح شد، یعنی نداشتن انطباق جزء فنی و جزء حرفهای، با مقاومتی مواجه نشد که این پیشرفت فرهنگی مهمی است.»
آقازاده تاکید می‌کند: «به اعتقاد من خروجی این جلسه بسیار مثبت است. ما در یک مبارزه صنفی و در یک اقدام مدنی به مصوباتی از دولت که بر نظام کاری ما حاکم است اعتراض کردیم و این اعتراض را به بالاترین مقامات تصمیم گیرنده هم رساندیم. آنها هم متقابلا از ما دعوت کردند تا در جلسه‌ای با سایر افراد موثر در این حوزه حاضر شویم تا آنها صحبت‌های ما را بشنوند. تا اینجای کار یک اقدام مثبت و نتیجه خوب برای سازمان و جامعه پزشکی بوده است. به یاد ندارم قبلا تا این سطح از موضع اعتراضی با تاکتیک مذاکراتی جلو رفته باشیم. مشابه این اتفاق در دهه هشتاد در زمان وزارت دکتر پزشکیان روی داد که پس از تصویب تعرفه‌ها و اعتراضات، کمیته‌ای تشکیل شد تا اعتراضات را بررسی و تعرفه را بازنگری کند.
از آن به بعد همیشه اعتراضات بوده، اما بی نتیجه بوده است. این بار به شکل سازمان یافته و متشکل اعتراض شد و در نهایت به صدور دستورات حاکمیتی نیز منجر شد.»
او خاطرنشان می‌کند: «دستاورد جلسه، قبول حرفهای ما از سوی دستگاه‌ها نبود، بلکه تشکیل کمیته‌ای برای بررسی قیمت واقعی تمام شده و به دنبال آن پیشنهاد اصلاح تعرفه‌های سلامت از سوی دولت بود. درواقع دکتر جهانگیری از پیشنهادات سازمان نظام پزشکی استقبال کرده و دستور تشکیل کمیته را صادر کرد. طرح اولیه تشکیلات به این صورت اتفاق خواهد افتاد که دبیرخانه در سازمان مدیریت و برنامه باشد و از وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و شورای عالی بیمه کارشناسانی باشند که موارد را بررسی کنند. دکتر جهانگیری دستور داد این کارگروه تشخیص دهد آیا نظام پزشکی باید تعرفه‌ها را تعیین کند یا خیر؟ که در این صورت دولت هم لایحه را آماده کند و اقدامات بازگشت بند ک ماده 3 قانون اتفاق بیفتد. به نظر من تشکیل این کارگروه با این ترکیب در تاریخ سازمان نظام پزشکی اهمیت دارد. در پایان جلسه هم بنا به درخواست سازمان نظام پزشکی، دکتر جهانگیری به دکتر پوراصغری دستور داد در این کار تعجیل بکنند. در هنگام خروج از جلسه هم هماهنگی‌ها با دکتر پوراصغری انجام گرفت و مکاتبه‌ای آماده شده که برایشان ارسال می‌شود.»
آقازاده یادآور می شود: «دکتر جهانگیری در این جلسه گفت ما در هیات دولت، بحث تعیین تعرفه‌ها را کارشناسی نمی‌کنیم و کارشناسی این کار به عهده شورای عالی بیمه است. شورای عالی بیمه بررسی کرد و عددی را آورد و ما هم امضا کردیم. این کمیته جدید باید بررسی کند که اگر به کارشناسی شورای عالی بیمه ایراد وارد است ما تصمیم جدیدی بگیریم. در پاسخ به این صحبت دکتر جهانگیری، عرض کردم برای حاکمیت و دولت، توجه به خواسته مردم و تغییر در یک مصوبه بنابر اعتراض مردم یک اعتبار است و دولت نباید ترسی داشته باشد که حرف خود را پس گرفته، بلکه این اصلاح و تکامل است.»
او با اشاره به احتمال اصلاح تعرفه‌ها در سال 99 خاطرنشان می‌کند: «کیفیت خدمات سلامت در بخش دولتی به علت نزدیک نبودن تعرفه و قیمت تمام شده عقب مانده است و این خطرناک است. آیا ضربه‌ای که در ماه‌های اخیر از باب درآمد به بخش خصوصی و دولتی وارد آمده با تعرفه های موجود قابل جبران است؟ طبیعتا بخشی از حکومت مدافع پیشنهاد ما است. بخش دیگر که تامین منابع را به عهده دارد ممکن است مدعی شود منابع برای اصلاح و بالا رفتن تعرفه‌ها کافی نیست. بخش دیگر هم ممکن است ازموج نارضایتی پزشکان و تحصیل‌کردگان و نخبگان جامعه از تعرفه‌ها بهره‌برداری سیاسی خاص خود را بکند. الان ما دنبال نیت‌یابی طرف‌های مقابل نیستیم. ما درخواست تشکیل کارگروه و بررسی مجدد کردیم و این اتفاق افتاد. در ادامه هم با پیگیری فشار خواهیم آورد تا جلسات تشکیل بشود. جزئیات جلسات را هم مانند گزارش تفصیلی به اطلاع جامعه پزشکی خواهیم رساند. اگر بتوانیم قیمت واقعی تمام شده را از زبان دستگاه حاکمیتی برای همه مردم یک بار و برای همیشه اعلام کنیم و این موضوع در جامعه تثبیت شود، حتی اگر به سرانجام هم نرسد برای آیندگان هم دستاورد مهمی است.»
رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی تاکید می‌کند: «با توجه به صحبت‌های دکتر جهانگیری در انتهای جلسه و انعطاف بعضی اعضای جلسه، ما به ادامه این پیگیری امیدوار هستیم. گام به گام جلو می‌رویم و نظرات خودمان را مطرح می‌کنیم و ترسی از بیان نظرمان نداریم. همانطور که از ابتدا سازمان به صراحت اعلام کرد با تعرفه‌های دولت موافق نیست. بنابراین هر جناحی از دولت که بخواهد بهره خودش را بردارد، در ما اثری ندارد، چون اهداف ما روشن است. سازمان باید به انجمن‌ها نزدیک‌تر شود و با استفاده از نظرات همه گروه‌ها در یک روند همگرایی تلاش کنیم در آن جلسات با قدرت و منطق علمی، حرف و خواسته‌مان را مطرح کنیم.»
احتمال اصلاح تعرفه‌های پزشکی سال 99 وجود دارد
اگرچه برخی از اعضای جامعه پزشکی معتقدند که دیگر کار از کار گذشته است و نمی‌توان به اصلاح تعرفه‌های سال 99 امید داشت، اما برخی از نمایندگان جامعه پزشکی می‌گویند که هنوز احتمال اصلاح تعرفه‌های 99 وجود دارد و نباید به این زودی‌ها ناامید شد.
علیرضا اسپید، نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی کشور در گفتگو با سپید به دستاوردهای جلسه اخیر نمایندگان جامعه پزشکی با معاون اول رئیس جمهوری می‌پردازد و می‌گوید: «برای اولین بار مسئولان ارشد نظام و دولت به طور مستقیم و بدون واسطه به حرفهای جامعه پزشکی گوش دادند. این به خودی خود، ارزشمند و یک دستاورد است. جالب است که وقتی خروجی جلسه را نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که عقاید و دغدغه‌های بسیاری از مسئولان ارشد نظام با عقاید نمایندگان جامعه پزشکی، یکسان است. متاسفانه وقتی ما یک بحث کارشناسی و فنی می‌کنیم، تا وقتی به مسئول تصمیم گیرنده می‌رسد، هزار پیچ و تاب می‌خورد و در نهایت، مفهوم اصلی منتقل نمی‌شود. اینکه به‌طور مستقیم و بدون واسطه، دغدغه‌های جامعه پزشکی را با مقامات ارشد نظام در میان می‌گذاریم، این موضوع برای اولین بار است که اتفاق افتاده و فارغ از نتیجه جلسات، به خودی خود ارزشمند است.»
اسپید یادآور می‌شود: «فکر می‌کنم تغییر تعرفه‌های پزشکی در سال 99، شدنی است. احتمال اصلاح تعرفه‌ها در سال جاری وجود دارد. به دلیل اینکه اگر تغییر تعرفه‌ها اعمال نشود، بخش زیادی از مردم را از خدمات بهداشتی و درمانی، محروم نگه داشته‌ایم. در بحث ضرورت واقعی دیدن تعرفه‌های پزشکی، اصلا بحث سودآوری مطرح نیست. الان بحث این است که آیا می‌توان یک خدمت تشخیصی و درمانی را با وجود تعرفه‌های فعلی انجام داد یا خیر؟ همچنین سوال بعدی این است که با وجود این تعرفه‌ها آیا می‌توان این خدمات را باکیفیت استاندارد انجام داد یا خیر؟»
او با اشاره به تاثیر بلندمدت اینگونه جلسات نیز خاطرنشان می‌کند: «این جلسات می‌تواند این نگاه کارشناسی را نهادینه کند که اگر هزینه‌های یک بخش مهم از ارائه خدمات به مردم دیده نشود، پس نباید انتظار داشت که از خدمات آن بخش بهره‌مند شد. این موضوع بسیار مهمی است که در بلندمدت به یک سیاست کلی تبدیل می‌شود. حتی شاید تغییر تعرفه‌های امسال، تغییر بسیار چشمگیری هم برجای نگذارد، اما مجموع این جلسات در نهایت به یک نتیجه بلندمدت منجر خواهد شد. قواعدی که در این وضعیت تثبیت می‌شود و همچنین شنیدن حرفهای کارشناسی نمایندگان جامعه پزشکی، اثرات درازمدت دارد. من این موضوع را خیلی به فال نیک می‌گیرم.»
اسپید به اهمیت در اختیار داشتن تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی، اشاره و اظهار می‌کند: «متاسفانه در معاملات سیاسی، حق تعرفه‌گذاری از نظام پزشکی گرفته شد. متاسفانه این اتفاق بر اساس کار کارشناسی و فنی هم نبود. با شعارهای عامه پسند، این حق را از جامعه پزشکی و البته بیشتر از مردم، سلب کردند، زیرا جامعه از یک مجموعه تصمیمات کارشناسی، محروم شد. حال در این شرایط، بازگشت اختیار تعرفه‌گذاری به نظام پزشکی، یک فرآیند طولانی مدت است که تلاش برای تحقق آن باید تداوم یابد. در این مسیر نباید ناامید شد و باید تلاش کرد که صدای جامعه پزشکی به گوش تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان کشور، رسانده شود.»
با توجه به اعلام آمادگی دولت برای اصلاح تعرفه‌های پزشکی، جامعه پزشکی امیدوار است که با عملی شدن وعده‌های دولت و اصلاح تعرفه‌های 99 بتواند با انگیزه و امید بیشتری در دوران بحران کرونا به مردم خدمت کند.
