18 اسفند روز جهانی گلوکوم؛
آب سیاه (گلوکوم) دومین عامل نابینایی در سراسر جهان است؛ در حالیکه اکثر بیماران از شرایط خود اطلاعی ندارند. معاینه دورهای در افرادی که در خانواده سابقه آب سیاه دارند یا به دیابت مبتلا هستند، مهمترین روش کنترل این عارضه است.
دومین عامل نابینایی در جهان، علل و درمان
20 اسفند 1395 ساعت: 15:12
20 اسفند 1395 ساعت: 15:12
آب سیاه (گلوکوم) دومین عامل نابینایی در سراسر جهان است؛ در حالیکه اکثر بیماران از شرایط خود اطلاعی ندارند. معاینه دورهای در افرادی که در خانواده سابقه آب سیاه دارند یا به دیابت مبتلا هستند، مهمترین روش کنترل این عارضه است.
به گزارش سپیدآنلاین به نقل از ایرنا ، به دلیل اهمیت این بیماری، شیوع بالا و احتمال نابینایی مبتلایان به آن، هشتم مارس مصادف با 18 اسفندماه از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان روز جهانی آب سیاه (گلوکوم) نامگذاری شده است تا به این طریق توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان کشورهای مختلف به اعمال روشهای پیشگیرانه در این خصوص معطوف شود.
اختلال آب سیاه به دلیل اختلال در جریان خون اعصاب بینایی بوجود میآید و با مرور زمان پیشرفت میکند. این عارضه معمولاً با افزایش فشار چشم مرتبط است. مطالعات نشان میدهد آب سیاه ریشه ژنتیکی دارد و ممکن است تا پایان عمر علامتی نداشته باشد. بر اثر افزایش فشار داخل چشم، اعصاب بینایی انتقال دهنده تصاویر به مغز آسیب میبینند و بینایی به مرور کاهش مییابد. این بیماری در صورت عدم درمان میتواند منجر به نابینایی شود. معمولاً بیماری درمراحل اولیه بدون علامت و درد است، بنابراین به افرادی که در خانواده سابقه این بیماری را دارند و افراد میانسال و مسن توصیه میشود به طور دورهای و حداقل سالی یکبار توسط چشمپزشک چکاپ شوند. علاوه بر سابقه خانوادگی، دیابت نیز یکی از مهمترین فاکتورهای خطر این عارضه است.
چه عواملی باعث بروز گلوکوم میشوند
آب سیاه زمانی اتفاق می افتد که فشار مایع داخل چشم افزایش یابد و این مایع آن طور که باید در چشم گردش ندارد. به طور طبیعی بین قرنیه و عدسی چشم مایعی به نام زلالیه وجود دارد که از مویرگها ترشح میشود و تامینکننده مواد غذایی و اکسیژن برای عدسی و قرنیه است و از طرفی مواد زاید را از طریق خون دفع میکند. زلالیه همراه با زجاجیه فشار درونی چشم را ثابت نگه میدارد و شکل کروی چشم را حفظ میکند. در صورتیکه در تصفیه زلالیه اختلالی بهوجود آید و مایع به همان سرعتی که ترشح میشود بازجذب نشود، فشار چشم افزایش مییابد و عارضه آبسیاه رخ میدهد. علاوه بر عوامل ارثی، عفونت شدید چشم، مواد شیمیایی، بیماریهای التهابی و انسداد عروق خونی داخل چشم نیز از عوامل غیر شایع آب سیاه هستند. بیماری آب سیاه معمولاً هر دو چشم را تحت تاثیر قرار میدهد؛ اما ممکن است در یک چشم شدیدتر باشد.
انواع گلوکوم
- گلوکوم زاویه باز
این حالت شایعترین نوع بیماریست. در این حالت مکانیسم بازجذب مایع زلالیه کاملاً طبیعی است؛ ولی گردش مایع در چشم طبیعی نیست.
- گلوکوم زاویه بسته
شیوع این حالت در آسیا بیشتر از غرب است. در این حالت بازجذب مایع چشم به دلیل باریک بودن بیش از اندازه زاویه عنبیه و قرنیه به درستی صورت نمیگیرد. این حالت علاوه بر آب سیاه، میتواند منجر به دوربینی و آب مروارید شود.
چه افرادی بیشتر در معرض آب سیاه قرار دارند
-افراد بالای 40 سال
-بیماران مبتلا به دیابت
افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به دیابت دارند
-استفاده از برخی داروهای استروئیدی مانند پردنیزولون
-ضربه ناگهانی به چشم
-افرادی با دید ضعیف
مهمترین علایم گلوکوم چیست
-کاهش یا از دست دادن بینایی
-دیدن هاله در اطراف نور متمرکز مانند چراغ
-قرمزی چشم
-چشم درد
-تهوع یا استفراغ
آمار قابل تامل در مورد آب سیاه
- بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، گلوکوم دومین علت اصلی نابینایی در جهان است.
بر اساس آمار، بیش از 60 میلیون نفر در سراسر جهان مشکوک به این عارضه هستند.
مصرف سبزیجاتی که برگ پهن سبز رنگ دارند، احتمال ابتلا به آب سیاه را 30 درصد کاهش میدهد
این مطالعه که به همت محققان دانشکده پزشکی هاروارد صورت گرفته نشان میدهد رژیم غذایی حاوی سبزیجات برگ پهن مانند کاهو و اسفناج، احتمال ابتلا به آب سیاه را 30 درصد کاهش میدهد. سبزیجات برگ پهن حاوی مقادیر بالای اکسید نیتریک هستند. اکسید نیتریک یک عامل مهم در تنظیم جریان خون چشم است. از طرفی، این سبزیجات حاوی دو آنتی اکسیدان قوی به نامهای لوتئین و زیگزانتین هستند که احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن چشم از قبیل گلوکوم، آب مروارید و انحطاط ماکولا را کاهش میدهند.
محققان توصیه میکنند در صورتی که در خانواده سابقه بیماری آب سیاه وجود دارد، سبزیجاتی مانند اسفناج، کاهو، کرفس، کلم پیچ، کلم بروکلی، نخود فرنگی و جوانه کلم بروکسل، بیشتر مصرف شود. این مطالعه نشان میدهد نقش سبزیجات در بهبود بینایی، موثرتر از هویج است.
پیشرفتهای اخیر در درمان گلوکوم
** اختراع یک لنز تماسی برای کنترل آب سیاه
آب سیاه معمولاً با معاینات رایج چشم پزشکی تشخیص داده میشود. معمولاً این معاینات قادر به بررسی شرایط لحظهای چشم هستند؛ در صورتیکه در مورد بیماران مبتلا به آب سیاه، فشار چشم در شب افزایش مییابد که امکان بررسی آن وجود ندارد.
محققان مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک برای حل این مشکل، موفق به ساخت یک لنز تماسی هوشمند شدهاند که شامل چند حسگر است و فشار چشم را به طور 24 ساعته نظارت میکند. این لنز تماسی که Sensimed Triggerfish نام دارد، از سیلیکون ساخته شده و حسگرهای موجود در آن، هر گونه تغییر انحنا در سطح لنز را تشخیص میدهند. تغییر انحنای لنز یک شاخص مهم از فشار چشم است. زمانی که انحنای لنز تغییر میکند، سیگنالهای الکتریکی به یک آنتن بی سیم ارسال میشوند و سپس از طریق یک ضبط به پزشک بلوتوث میشوند و با استفاده از آن میتوان پیشرفت بیماری را پیش بینی کرد.
تشخیص آب سیاه در مراحل اولیه امکانپذیر است
محققان بیمارستان مونت سینای در نیویورک و دانشکده پزشکی دانشگاه راتگرز در نیوجرسی با استفاده از آنژیوگرافی به روش OCT موفق به تشخیص بیماری در مراحل اولیه شدند. آنژیوگرافی OCT یک سیستم تصویربرداری پیشرفته است که حرکت سلولهای قرمز خون در رگهای خونی را تشخیص می هد. این روش جدید برخلاف روشهای سنتی نیازی به تزریق نشانگرهای رنگی ندارد.
این مطالعه با بررسی 92 بیمار 50 سال به بالا نشان میدهد بیماران مبتلا به آب سیاه، جریان خون ضعیفی دارند. از طرفی این مطالعات نشان میدهد بسته به نوع بیماری، رگهای خونی این بیماران اختلال دارد.
تصاویر تهیه شده با استفاده از آنژیوگرافی OCT، به یک نرم افزار تخصصی ارسال میشود تا اطلاعات مربوط به وضعیت چشم و عروق خونی تجزیه و تحلیل شود.
همزمان با توسعه این روش جدید تصویربرداری، محققان دانشگاه استنفورد موفق به ساخت دارویی شدهاند که در چشم قرار میگیرد و فعالیت و رشد اعصاب بینایی را تحریک میکند.
محققان معتقدند ترکیب این دو روش، درمان آب سیاه را متحول خواهد کرد.
روشهای ترکیبی پروتئینی و ژن درمانی در درمان نابینایی موثر است
محققان با ترکیب چند پروتئین و داروهای سرکوب کننده ژن، یک داروی ترکیبی تولید کردهاند که به رشد مجدد سلولهای عصبی بینایی کمک میکند و قادر به درمان آب سیاه، ترمیم سلولهای بینایی آسیب دیده و انواع نابینایی است.
برای آزمایش اولیه، محققان از این داروی مسدود کننده کانال اعصاب در موشها استفاده کردند تا سیگنالهای فرستاده شده از چشم به مغز تحریک شود. سپس مجموعهای از ژنهای موش که سبب برقراری ارتباط بین مغز و اعصاب بینایی میشد را حذف کردند. این فرآیند سبب تولید مجدد رشتههای عصبی در موشهای نابینا شد؛ به علاوه پوشش میلین اطراف سلولها دست نخورده باقی مانده است.
مهمترین علت نابینایی، آسیب اعصابی است که به شبکیه متصل میشوند. محققان بر این باورند که با استفاده از روشهای درمانی ترکیبی پروتئینی با ژن درمانی میتوان اختلالات بینایی و به ویژه گلوکوم را درمان کرد.
اختلال آب سیاه به دلیل اختلال در جریان خون اعصاب بینایی بوجود میآید و با مرور زمان پیشرفت میکند. این عارضه معمولاً با افزایش فشار چشم مرتبط است. مطالعات نشان میدهد آب سیاه ریشه ژنتیکی دارد و ممکن است تا پایان عمر علامتی نداشته باشد. بر اثر افزایش فشار داخل چشم، اعصاب بینایی انتقال دهنده تصاویر به مغز آسیب میبینند و بینایی به مرور کاهش مییابد. این بیماری در صورت عدم درمان میتواند منجر به نابینایی شود. معمولاً بیماری درمراحل اولیه بدون علامت و درد است، بنابراین به افرادی که در خانواده سابقه این بیماری را دارند و افراد میانسال و مسن توصیه میشود به طور دورهای و حداقل سالی یکبار توسط چشمپزشک چکاپ شوند. علاوه بر سابقه خانوادگی، دیابت نیز یکی از مهمترین فاکتورهای خطر این عارضه است.
چه عواملی باعث بروز گلوکوم میشوند
آب سیاه زمانی اتفاق می افتد که فشار مایع داخل چشم افزایش یابد و این مایع آن طور که باید در چشم گردش ندارد. به طور طبیعی بین قرنیه و عدسی چشم مایعی به نام زلالیه وجود دارد که از مویرگها ترشح میشود و تامینکننده مواد غذایی و اکسیژن برای عدسی و قرنیه است و از طرفی مواد زاید را از طریق خون دفع میکند. زلالیه همراه با زجاجیه فشار درونی چشم را ثابت نگه میدارد و شکل کروی چشم را حفظ میکند. در صورتیکه در تصفیه زلالیه اختلالی بهوجود آید و مایع به همان سرعتی که ترشح میشود بازجذب نشود، فشار چشم افزایش مییابد و عارضه آبسیاه رخ میدهد. علاوه بر عوامل ارثی، عفونت شدید چشم، مواد شیمیایی، بیماریهای التهابی و انسداد عروق خونی داخل چشم نیز از عوامل غیر شایع آب سیاه هستند. بیماری آب سیاه معمولاً هر دو چشم را تحت تاثیر قرار میدهد؛ اما ممکن است در یک چشم شدیدتر باشد.
انواع گلوکوم
- گلوکوم زاویه باز
این حالت شایعترین نوع بیماریست. در این حالت مکانیسم بازجذب مایع زلالیه کاملاً طبیعی است؛ ولی گردش مایع در چشم طبیعی نیست.
- گلوکوم زاویه بسته
شیوع این حالت در آسیا بیشتر از غرب است. در این حالت بازجذب مایع چشم به دلیل باریک بودن بیش از اندازه زاویه عنبیه و قرنیه به درستی صورت نمیگیرد. این حالت علاوه بر آب سیاه، میتواند منجر به دوربینی و آب مروارید شود.
چه افرادی بیشتر در معرض آب سیاه قرار دارند
-افراد بالای 40 سال
-بیماران مبتلا به دیابت
افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به دیابت دارند
-استفاده از برخی داروهای استروئیدی مانند پردنیزولون
-ضربه ناگهانی به چشم
-افرادی با دید ضعیف
مهمترین علایم گلوکوم چیست
-کاهش یا از دست دادن بینایی
-دیدن هاله در اطراف نور متمرکز مانند چراغ
-قرمزی چشم
-چشم درد
-تهوع یا استفراغ
آمار قابل تامل در مورد آب سیاه
- بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، گلوکوم دومین علت اصلی نابینایی در جهان است.
بر اساس آمار، بیش از 60 میلیون نفر در سراسر جهان مشکوک به این عارضه هستند.
مصرف سبزیجاتی که برگ پهن سبز رنگ دارند، احتمال ابتلا به آب سیاه را 30 درصد کاهش میدهد
این مطالعه که به همت محققان دانشکده پزشکی هاروارد صورت گرفته نشان میدهد رژیم غذایی حاوی سبزیجات برگ پهن مانند کاهو و اسفناج، احتمال ابتلا به آب سیاه را 30 درصد کاهش میدهد. سبزیجات برگ پهن حاوی مقادیر بالای اکسید نیتریک هستند. اکسید نیتریک یک عامل مهم در تنظیم جریان خون چشم است. از طرفی، این سبزیجات حاوی دو آنتی اکسیدان قوی به نامهای لوتئین و زیگزانتین هستند که احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن چشم از قبیل گلوکوم، آب مروارید و انحطاط ماکولا را کاهش میدهند.
محققان توصیه میکنند در صورتی که در خانواده سابقه بیماری آب سیاه وجود دارد، سبزیجاتی مانند اسفناج، کاهو، کرفس، کلم پیچ، کلم بروکلی، نخود فرنگی و جوانه کلم بروکسل، بیشتر مصرف شود. این مطالعه نشان میدهد نقش سبزیجات در بهبود بینایی، موثرتر از هویج است.
پیشرفتهای اخیر در درمان گلوکوم
** اختراع یک لنز تماسی برای کنترل آب سیاه
آب سیاه معمولاً با معاینات رایج چشم پزشکی تشخیص داده میشود. معمولاً این معاینات قادر به بررسی شرایط لحظهای چشم هستند؛ در صورتیکه در مورد بیماران مبتلا به آب سیاه، فشار چشم در شب افزایش مییابد که امکان بررسی آن وجود ندارد.
محققان مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک برای حل این مشکل، موفق به ساخت یک لنز تماسی هوشمند شدهاند که شامل چند حسگر است و فشار چشم را به طور 24 ساعته نظارت میکند. این لنز تماسی که Sensimed Triggerfish نام دارد، از سیلیکون ساخته شده و حسگرهای موجود در آن، هر گونه تغییر انحنا در سطح لنز را تشخیص میدهند. تغییر انحنای لنز یک شاخص مهم از فشار چشم است. زمانی که انحنای لنز تغییر میکند، سیگنالهای الکتریکی به یک آنتن بی سیم ارسال میشوند و سپس از طریق یک ضبط به پزشک بلوتوث میشوند و با استفاده از آن میتوان پیشرفت بیماری را پیش بینی کرد.
تشخیص آب سیاه در مراحل اولیه امکانپذیر است
محققان بیمارستان مونت سینای در نیویورک و دانشکده پزشکی دانشگاه راتگرز در نیوجرسی با استفاده از آنژیوگرافی به روش OCT موفق به تشخیص بیماری در مراحل اولیه شدند. آنژیوگرافی OCT یک سیستم تصویربرداری پیشرفته است که حرکت سلولهای قرمز خون در رگهای خونی را تشخیص می هد. این روش جدید برخلاف روشهای سنتی نیازی به تزریق نشانگرهای رنگی ندارد.
این مطالعه با بررسی 92 بیمار 50 سال به بالا نشان میدهد بیماران مبتلا به آب سیاه، جریان خون ضعیفی دارند. از طرفی این مطالعات نشان میدهد بسته به نوع بیماری، رگهای خونی این بیماران اختلال دارد.
تصاویر تهیه شده با استفاده از آنژیوگرافی OCT، به یک نرم افزار تخصصی ارسال میشود تا اطلاعات مربوط به وضعیت چشم و عروق خونی تجزیه و تحلیل شود.
همزمان با توسعه این روش جدید تصویربرداری، محققان دانشگاه استنفورد موفق به ساخت دارویی شدهاند که در چشم قرار میگیرد و فعالیت و رشد اعصاب بینایی را تحریک میکند.
محققان معتقدند ترکیب این دو روش، درمان آب سیاه را متحول خواهد کرد.
روشهای ترکیبی پروتئینی و ژن درمانی در درمان نابینایی موثر است
محققان با ترکیب چند پروتئین و داروهای سرکوب کننده ژن، یک داروی ترکیبی تولید کردهاند که به رشد مجدد سلولهای عصبی بینایی کمک میکند و قادر به درمان آب سیاه، ترمیم سلولهای بینایی آسیب دیده و انواع نابینایی است.
برای آزمایش اولیه، محققان از این داروی مسدود کننده کانال اعصاب در موشها استفاده کردند تا سیگنالهای فرستاده شده از چشم به مغز تحریک شود. سپس مجموعهای از ژنهای موش که سبب برقراری ارتباط بین مغز و اعصاب بینایی میشد را حذف کردند. این فرآیند سبب تولید مجدد رشتههای عصبی در موشهای نابینا شد؛ به علاوه پوشش میلین اطراف سلولها دست نخورده باقی مانده است.
مهمترین علت نابینایی، آسیب اعصابی است که به شبکیه متصل میشوند. محققان بر این باورند که با استفاده از روشهای درمانی ترکیبی پروتئینی با ژن درمانی میتوان اختلالات بینایی و به ویژه گلوکوم را درمان کرد.
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد