روزنامه سپید | اخبار 10 | 12 آبان 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d964
8 ماه از شروع سال 94 میگذرد. بهروزهای سرد زمستانی که نزدیک میشویم ناخودآگاه دنبال موزیکی برای گوش کردن میگردیم تا با ریختن دانههای برف روی زمین، خاطرات را مرور کرده و به سرزمین خیال برویم. روزهایی که جان میدهد برای پیادهروی در برف و گوش کردن به موسیقی. از ابتدای سال تاکنون، آلبومهای زیادی منتشرشده است که بعضیها از آنها بیخبرند. البته در این میان، طرفداران موسیقی سنتی بیشتر به دنبال این هستند که بدانند چه آلبومهایی منتشرشده چون خبر این آلبومها کمتر منتشر میشود. برای آنها، راه رفتن در برف با موسیقی سنتی معنا میشود. برای همین در این گزارش سعی شده کاتالوگی ارائه شود از بهترین آلبومهای سنتی عرضهشده در این مدت. آلبومهایی که هرکدام بهتنهایی شوری است از سازوآواز. بازار موسیقی سنتی طی ماههای گذشته از سال جاری شاهد چندین اتفاق موسیقیایی و انتشار آلبومهای مختلف بوده است که در ادامه مروری بر آنها میکنیم.
طرفداران عود و تمبک
«دایرهها» عنوان جدیدتری آلبوم موسیقی سنتی است که این روزها وارد بازار شده؛ این آلبوم که حاصل دو نوازی عود و تمبک شهرام غلامی و پژمان حدادی است در آخرین روز مهرماه توسط آواسازان ققنوس منتشر و راهی بازار موسیقی کشور شد. نکته جالب درباره این آلبوم این است که قطعاتش بهصورت بداههنوازی است بهجز یکی از آهنگها که با آهنگسازی ساخته شهرام غلامی ساختهشده است. در این آلبوم، فرمی از بداههنوازی مبتنی بر تمهای از پیش تعیینشده در قالب ریتمهایی با ادوار نسبتاً طولانیتر از ریتمهای رایج، ولی با اصول حسابشده همراه با ملودیهای استوار بر آنها ارائهشده است. اصلاً اسم «دایرهها» هم بر اساس همین ادوار ریتمیک برای آلبوم انتخابشده است. شاید اسم این دو هنرمند برایتان آشنا نباشد اما بد نیست بدانید از شهرام غلامی آلبومهای «سه عود (سرمستی)» و «طلوع کویر» منتشرشده است. پژمان حدادی هم عضو گروه دستان است و با هنرمندانی چون حسین علیزاده، شهرام ناظری، کیهان کلهر، حسین بهروزینیا، همایون شجریان و سالار عقیلی همکاری داشته است. برای کسانی که از صدای بم عود در کنار ضربهای پیدرپی تمبک لذت میبرند، این آلبوم میتواند گزینه خوبی برای رسیدن به شبهای سرد زمستانی باشد.
وحید تاج و نیما یوشیج
چند سالی است که خواندن شعر سپید روی موسیقی سنتی، در میان خوانندگان باب شده است. از ماندگارترین آثار در این زمینه میتوان به «داروگ»(نیما یوشیج) با صدای محمدرضا شجریان اشاره کرد. بعدازآن بسیاری از خوانندهها به این سمت رفتند که شعر سپید را با موسیقی سنتی بخوانند. در تازهترین اثری که در این زمینه منتشرشده، وحید تاج اشعار نیما یوشیج را با آهنگسازی مهدی حاجی قاسمی خوانده و در آلبومی با نام «اجاق سرد» راهی بازار کرده. این اشعار در آواز بیات ترک با همراهی «همنوازان سیوار» منتشرشده است. به گفته حاجی قاسمی «اجاق سرد» شامل هشت قطعه است که با «هنگام» در فرم آواز – تصنیف شروع میشود. این قطعه یادوارهای است برای مرشد مرادی و به ایشان تقدیم شده است
نای نی
خیلیها معتقدند بعد از فوت حسن کسایی دیگر هیچ نیای نمیتواند زیبایی اثر او را خلق کند. گرچه این حرف کاملاً درست است اما نمیتواند از آثار فاخری که توسط هنرمندان جوان تولید میشود، بهآسانی گذشت. یکی از همینها آلبوم جدید مهدی تیموری با نام «روایت» است که تیرماه امسال به بازار موسیقی سنتی عرضه شد. آلبومی بیکلام با محوریت ساز نی که بهطورکلی اساس آن برخاسته از تمها، گوشهها و مُدهای موسیقی کلاسیک و نواحی است و سازبندی نی در خطوطی یگانه تا پنجگانه – سُلو، دوئت، تِریو، کوارتِت و کوینتت- اتفاق افتاده است. تیموری نوازنده نی، آهنگساز و کارشناس ارشد آهنگسازی از دانشگاه هنر است. او با افرادی چون محمد معتمدی همکاری داشته است. خود نوازنده درباره اثرش میگوید: «یکی از ویژگیهای این اثر که ازنظر بنده میتوان بهعنوان شاخصه بارزی، آن را موردتوجه قرارداد این است که ساز نی علاوه بر اجرای تمها و ملودیها، نقشی افکتیو، ریتمیک و کاراکتریستیک داشته و لازم است اشارهکنم که فضای مجموعه در عین آنکه بیکلام است اما در برخی قطعات از آواهای سوپرانو و آلتو نیز استفادهشده است. بهطور مثال در قطعه پنجم -قطعه بازگشت- آوای سوپرانوی مژگان چاهیان شنیده میشود و در چند قطعه دیگر آوای آلتوی فریدون محمد بیگی به گوش میرسد.»
مجید درخشانی و «حریر شبنم»
مجید درخشانی باوجود همه مشکلات و حاشیههایی که در این چند وقت گذشته داشت، اما دست از فعالیت برنداشته و جدیدترین آلبومش را بهتازگی روانه بازار کرده. جدیدترین آلبوم او با نام «حریر شبنم» با صدای رحیم عدنانی همین امسال منتشر شد. گرچه این آلبوم در سال ۹۲ ضبطشده. یکی از خصوصیات مجید درخشانی این است که به خوانندههای جوان اعتماد میکند و بهاصطلاح وارد بازیشان میکند تا آنها هم سری شوند در میان سرهای دیگر! این آلبوم دارای ۶ تصنیف و ۴ قطعه آوازی است. قسمت اول آن در دستگاه سهگاه و قسمت دوم آن در آواز ابوعطاست. در این آلبوم از اشعار حضرت حافظ، سعدی، عطار نیشابوری، شفیعی کدکنی، فایز دشستانی و دکتر شهرام اقوامی استفادهشده است. اگر اسم خواننده چندان برایتان آشنا نیست اما نام مجید درخشانی باید دلتان را قرص کند که با آلبومی خوب طرف هستید.
کامکار و نوربخش در کنار هم
آلبوم «کوچ بنفشهها» به آهنگسازی هوشنگ کامکار و با صدای حمیدرضا نوربخش هم در مردادماه امسال منتشر شد. این آلبوم 10 قطعه به نامهای «کوچ بنفشهها»، «چه بگویم»، «دریا»، «قصد رحیل»، «حلاج»، «آرایش خورشید»، «پردگیان»، «پاسخ»، «رباعی ۱ و ۲» و «سوگنامه» دارد. هوشنگ کامکار در نشست رونمایی این آلبوم گفت: «این آلبوم را بهپاس احترامی که به شفیعی کدکنی قائل بودم، ساختم. من با ایشان از سالیان گذشته آشنا بودم و در دوره جوانی، وقتیکه در سنندج زندگی میکردم با کتاب «در کوچه و باغ نیشابور»، آشنا شدم. وقتی هم که به دانشگاه آمدم اشعار ایشان را در دانشگاه میخواندیم. جناب کدکنی وقتیکه خوانش شعر مرا دید، بسیار خوششان آمد و خیلی استقبال کردند، شاید بسیاری از کسانی که این آلبوم را بشنوند، صدای دکلمه من را دوست نداشته باشند، اما خوشبختانه جناب کدکنی ایرادی ازنظر خواندن شعر نگرفتند و من از این بابت بسیار خوشحال هستم.» پشت این آلبوم دو نام بزرگ است، هوشنگ کامکار و حمیدرضا نوربخش، دیگر خودتان باید حساب کار دستتان بیاید.
سالار عقیلی وارد میشود
«میخانه خاموش» به خوانندگی سالار عقیلی، اوایل فروردینماه عرضه شد. این آلبوم با ساز سعید فرج پوری، آهنگساز و نوازنده کمانچه ساختهشده است. سعید فرج پوری درجایی گفته بود: «آلبوم میخانه خاموش با صدای سالار عقیلی و نوازندگی گروه موسیقی دستان شامل ۴ تصنیف و چند قطعه بیکلام است که روی سرودههایی از شاعران بزرگ ایرانزمین مهدی اخوان ثالث، سیاوش کسرایی، هوشنگ ابتهاج و مولانا و در دستگاه موسیقی ماهور و مایه اصفهان ساختهوپرداخته شده است.» تار این اثر را حمید متبسم مینوازد که از نوازندگان صاحبنام این ساز است.
«ایران جوان» با صدای شهرام ناظری
آلبومی که برای شنیدن آن اهالی موسیقی 10 سال صبر کردند. آلبوم «ایران جوان» اثر تازه پیمان سلطانی با آواز شهرام ناظری است. این اثر بهعنوان اولین آلبوم از مجموعه نَشیدها و تصنیفهای ملی- میهنی در شهریورماه وارد بازار موسیقی شد. این آلبوم مشتمل بر دو لوح فشرده صوتی و تصویری ست که لوح اول آن را ۱۲ قطعه تشکیل میدهد و فیالواقع این 12 قطعه بر اساس چهار قطعه بنیادین و در وجوه و قالبهای مختلفی از «پیانوی سُلو»، «ارکستر سمفونیک و ساز سُلو»، «ارکستر، کُرال و خواننده» «پیانو و کُرال» به اجرا درآمده است.