انحراف جانبی ستون مهره و دلایل ایجاد آن
اسکولیوز به معنای انحراف جانبی ستون مهره است. وقتی ستون فقرات را از جلو نگاه می‌کنیم به صورت یک خط صاف عمودی دیده می‌شود و وقتی این خط، قوسی شکل می‌شود به آن اسکولیوز می‌گویند. انواع مختلفی از اسکولیوز وجود دارد که عبارتند از :
اسکولیوز برگشت‌پذیر: در این نوع اسکولیوز ستون فقرات هنوز خاصیت انعطاف‌پذیری خود را حفظ کرده است. گرچه وقتی بیمار می‌ایستد دچار اسکولیوز می‌شود، وقتی به جلو خم می‌شود و یا دراز می‌کشد این انحراف جانبی برطرف می‌شود. این نوع اسکولیوز ممکن است به علل زیر ایجاد شود
بد ایستادن،
انقباض عضلات شکمی: در این حالات به علت درد شدیدی که در ستون مهره وجود دارد بیمار برای کاهش شدت درد تمایل دارد به یک طرف خم شود و یا اسپاسم عضلات اطراف ستون مهره موجب خم شدن آن به یک طرف می‌شود. گاهی حتی در بعضی بیماری‌هایی که ارتباطی به ستون مهره ندارند اسکولیوز ایجاد می‌شود. بطور مثال، آپاندیست می‌تواند به علت درد شدیدی که در یک طرف شکم ایجاد می‌کند موجب شود تا بیمار به یک طرف خم شود.
کوتاه بودن یکی از اندام‌های تحتانی: وقتی طول اندام‌های تحتانی تفاوت دارد بیمار برای اینکه بتواند کف هر دو پا را روی زمین بگذارد و روی هر دو پا بایسشتد و راه برود، لگن را در طرف کوتاه شده پایین‌تر می‌برد. این انحراف لگن موجب می‌شود تا ستون فقرات بالای آن نیز به یک طرف خم شده و دچار انحراف جانبی شود.
اسکولیوز برگشت‌ناپذیر: در این نوع اسکولیوز ستون فقرات خاصیت انعطاف‌پذیری خود را از دست داده و بیمار هر وضعیتی که به خود بگیرد انحراف جانبی ستون مهره از بین نمی‌رود. این نوع اسکولیوز ممکن است به علل زیر ایجاد شود:
اسکولیوزهایی که بر اثر مشکلات استخوانی و تغییر شکل مهره بوجود می‌آیند مانند اسکولیوز مادرزادی و اسکولیوز به‌دنبال شکستگی مهره یا تغییر شکل مهره به‌دنبال نرمی یا پوکی استخوان،
اسکولیوزهایی که به‌دنبال مشکلات عصبی بوجود می‌آیند مانند اسکولیوز بدنبال ابتلا به فلج اطفال یا فلج مغزی،
اسکولیوز به‌دنبال بیماری‌های عضلانی مانند دیستروفی‌های عضلانی،
اسکولیوز به‌دنبال بیماری‌های مادرزادی مانند اسپینا بیفیدا یا نوروفیبروماتوز،
اسکولیوزهایی که هیچ علت خاصی برای آنها پیدا نمی‌شود که به آنها اسکولیوز ایدیوپاتیک می‌گویند. شایع‌ترین نوع اسکولیوز همین نوع ایدیوپاتیک است.
مهرداد منصوری
متخصص اورتوپدی