روزنامه سپید | اخبار 15 | 22 فروردین 1400 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d81119
با وجود ابتلای 80 هزار پرستار به کرونا، بیم تشدید فرسودگی و افزایش مبتلایان وجود دارد
امین جلالوند
با افزایش روزافزون آمار بیماران بستری در مراکز درمان کرونا، دوباره روزهای سخت و پراضطراب پرستاران آغاز شده است. بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که بخش عمده‌ای از آسیب‌های موج چهارم کرونا، متوجه جامعه پرستاری خواهد شد.
با افزایش آمار مبتلایان به کرونا، فشار کاری پرستاران هم چند برابر می‌شود. در نتیجه دور از انتظار نیست که آمار شهدای خدمت در جامعه پرستاری افزایش پیدا کند.
محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور هم با اشاره به در پیش بودن روزهای سخت برای پرستاران در موج چهارم کرونا، انتقاد کرد: «در این ایام تعطیلات نوروزی، 15 هزار بیمار مبتلا به کرونا که تشخیص قطعی داده شده بودند، به راحتی و آزادانه در سطح کشور راه افتادند و به سفر رفتند و بار کاری پرستاران و مدافعان سلامت را به شدت بالا بردند.»
او یادآور شد: «140 هزار پرستار در کشور مشغول خدمت به بیماران مبتلا به کرونا هستند. این جمعیت بزرگ بیش از 14 ماه است که شبانه روز برای نجات جان بیماران زحمت می‌کشند و از جانشان مایه گذاشته‌اند. اغلب دو هفته کامل از خانواده منفک می‌شوند. بیش از 80 هزار نفر از آنها به کرونا مبتلا شدند و 110 نفر آنها نیز در این راه شهید شدند و جانشان را فدا کردند. در چنین شرایطی آیا روا بود عده‌ای از مبتلایان قطعی به کرونا آزادانه به مسافرت بروند؟ آیا روا بود که با دامن زدن به چرخه گردش ویروس، موارد ابتلا و بستری را بالا ببرند و فشار کاری پرستارانی را که زیر بار مسئولیت فرسوده شده‌اند، بیشتر کنند؟»
میرزابیگی خاطرنشان کرد: «به عنوان نماینده جامعه پرستاری به خاطر این مسئله به وزیر بهداشت، وزیر ارتباطات، وزیر کشور و رئیس سازمان گردشگری معترض هستیم. آنان باید پاسخگوی پرستاران باشند که چرا با وجود اینکه سیستم‌های کنترلی از طریق تلفن‌های همراه و پیامک و اعلام اخطار امکان‌پذیر بود، در این خصوص کوتاهی شد. بی‌توجهی به گسترش کرونا در کشور با مسافرت‌ها در شرایطی رخ داد که در کشور به شدت با کمبود پرستار مواجه هستیم. براساس استانداردهای جهانی به ازای هر هزار نفر جمعیت حداقل به چهار پرستار نیاز است. این رقم در کشور ما زیر یک نفر و حدود 9 دهم است.»
رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور عنوان کرد: «در 14 ماه گذشته، بالغ بر هشت هزار پرستار نیز به دلایل مختلفی اعم از بستری، قرنطینه و مسائل مربوط به آن از خدمت منفک شده‌اند.»
همچنین او از روند توزیع واکسن کرونا در بین کادر درمان نیز انتقاد کرد و گفت: «واکسن کرونا در کشور کم است. ما هم این موضوع را قبول داریم، ولی همین میزان کم باید عادلانه توزیع شود. دلیل ندارد وزارت بهداشت 45 هزار واکسن را از حدود 100 هزار واکسن به سازمان نظام پزشکی بدهد، در حالی که پرستاران در بخش هوم‌کر (مراقبت در منزل) در حال فدا شدن هستند. سهمیه واکسن کرونا برای پرستارانی که در منزل از بیماران مراقبت می‌کنند، در نظر گرفته نشده است.»
رئیس کل سازمان نظام پرستاری در مورد مشکلات حقوقی پرستاران نیز یادآور شد: «در مورد سختی کار پرستاران، بیش از سه سال است که اقدام درستی صورت نمی‌گیرد. همچنین برای شرایط فوق‌العاده خاص آنها در زمینه کادر در مراکز درمان کرونا و مسائل مشابهی مانند کار در مراکز شیمی‌درمانی، بخش سوختگی، اعصاب و روان و… نیز هنوز کاری انجام نشده است. بدتر از همه اینها، رفتار تامین اجتماعی با مشاغل سخت و زیان‌آور است. امروزه پرستاری که می‌خواهد بازنشسته شود، اگر بخواهد مثلا ۲۰۰ میلیون تومان پاداش دریافت کند، باید ۲۵۰ میلیون بپردازد تا بتواند از مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور بهره‌مند شود. پرستاری که از عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور استفاده می‌کند، قاعدتا اگر خانم هست با ۲۰ سال و اگر آقا هست با ۲۵ سال باید بازنشسته شود، اما مسئولان در این مدت این قانون را رعایت نکردند. حق بیمه پرستاران را کم نکردند و حتی بیمه‌ها این عزیزان را جریمه می‌کنند.»
رئیس کل سازمان نظام پرستاری با انتقاد از حمایت نشدن از خانواده شهدای پرستار گفت: «از بین ۱۱۰ پرستار شهید، ۵۰ خانواده بلاتکلیف هستند که شهید حساب می‌شوند یا نه. همچنین تاکنون برای خانواده شهدای پرستار نیز هیچ اقدامی صورت نگرفته است و صرفا این گروه از پرستاران به اسم شهید ثبت شده‌اند. من می‌توانم آمار دقیقی را به بنیاد شهید ارایه بدهم که ۹۰درصد از خانواده‌های این شهدا دچار مشکل هستند و حقوق‌شان قطع شده است.»
او تصریح کرد: «هنوز هم در بیمارستان‌های دولتی این ماجرای قرارداد کاری ۸۹ روزه ادامه دارد. یعنی ۹۰ روز با پرستاران قرارداد نمی‌بندند تا آنها را بیمه نکنند. همچنین با وجود افزایش بیماران مبتلا به کرونا، این روزها کارانه پرستاران به‌شدت کاهش پیدا کرده است. به دلیل همین مشکلات نیز آمار مهاجرت پرستاران نسبت به سال‌های قبل روند صعودی داشته است. به صورت میانگین ماهانه ۱۰۰ پرستار مهاجرت می‌کند و کشور‌های دیگر نیز به‌شدت از پرستاران ایرانی استقبال می‌کنند.»
پای دغدغه پرستاران در روزهای تلخ کرونا
پرستاران فعال در مراکز درمان کرونا حدود 14 ماه است که تحت شدیدترین فشار کاری و فرسودگی شغلی قرار دارند. بیم آن می‌رود که با تشدید موج چهارم کرونا، فشار کاری آنها چند برابر شود و خستگی و فرسودگی پرستاران افزایش پیدا کند.
سیما شیرانی، پرستار فعال در بخش‌های درمان کرونا نیز در گفتگو با سپید به مشکلات پرستاران در این بخش‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «مدت‌هاست که گفته می‌شود نیروهای جدید به مراکز درمان کرونا جذب می‌شوند، اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است. چندین ماه است که با کمترین نیرو در حال خدمت به بیماران مبتلا به کرونا هستیم.»
او تاکید می‌کند: «کمبود پرستار بخصوص در شیفت‌های شب به شکل محسوس‌تری وجود دارد که باید برای رفع این مشکل، فکر عاجلی شود. همچنین خیلی از پرستاران به دلیل فشار کاری زیاد نمی‌توانند به مرخصی بروند و مجبور به انجام اضافه کاری‌های طولانی هستند. در صورت تشدید شیوع کرونا، مجموعه مشکلات پرستاران هم بیشتر خواهد شد و میزان خستگی و فرسودگی پرستاران، تشدید می‌شود.»
همچنین مهدیه صمدیاری، دیگر پرستار فعال در بخش درمان کرونا نیز به سپید می‌گوید: «کار در بخش‌های کرونایی، اصلا قابل قیاس با کار کردن در هیچ کدام از بخش‌های درمانی نیست. جدای از عوارض جسمی و خستگی شدید کادر پرستاری، وضعیت روحی و روانی اغلب پرستاران نیز چندان مطلوب نیست. خیلی از پرستاران، هر روز با صحنه‌های مرگ و میر مواجه می‌شوند. کار طاقت‌فرسا به مدت طولانی در بخش‌های مراقبت ویژه، مشکلات افسردگی و اضطراب در بین جامعه پرستاری را افزایش داده است.»
او خاطرنشان می‌کند: «نیاز داریم که حمایت روحی و روانی از کادر پرستاری صورت گیرد و خدمات سلامت روان در اختیار جامعه پرستاری باشد. مواجهه هر روزه با بیماران مبتلا به کرونا که خیلی از آنها در وضعیت حاد بیماری قرار دارند، وضعیت روحی پرستاران را بسیار شکننده‌تر کرده است. در این شرایط نباید حفظ سلامت روانی پرستاران، فراموش شود. باید نیروهای ویژه‌ای برای ارائه خدمات سلامت روان به کادر درمان وجود داشته باشد تا پزشکان، پرستاران و بهیاران بتوانند با توان روحی و روانی بیشتری به ادامه خدمت بپردازند.»
از سوی دیگر، راحله هوشمند، پرستار فعال در بخش درمان کرونا نیز در گفتگو با سپید به بخش دیگری از مشکلات جامعه پرستاری در دوران کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «شاید خیلی از مردم با خودشان فکر کنند که دریافتی پرستاران در دوران کرونا بیشتر شده است، اما در خیلی از مراکز درمانی اینطور نیست. در برخی مراکز درمانی به پرستاران اعلام می‌کنند که چون درآمد اختصاصی بیمارستان کاهش پیدا کرده است، مجبوریم کارانه شما را کاهش دهیم و یا دیرتر پرداخت کنیم. یعنی نه تنها درآمد برخی پرستاران بیشتر نشده است، بلکه برخی از پرستاران با کاهش درآمد هم مواجه شده‌اند.»
او یادآور می‌شود: «پرستاران در بخش دولتی با افزایش شدید حجم کاری مواجه شده‌اند و پرستاران در بخش خصوصی نیز با خطر تعدیل نیرو روبرو هستند. در برخی مراکز درمانی خصوصی با اعلام اینکه درآمد بیمارستان‌ها کمتر شده است، اول از همه سراغ تعدیل پرستاران می‌روند تا هزینه‌ها را کاهش دهند. نباید به پرستاران به دید سپر بلا نگاه شود. یعنی نباید به این شکل باشد که تا وقتی به آنها نیاز داریم، شفاهی از آنها تقدیر کنیم، اما وقتی پای عمل رسید، مزد فداکاری‌شان را پرداخت نکنیم. همچنین با توجه به اینکه در بخش‌های درمان کرونا، همراه بیمار نمی‌تواند حضور داشته باشد، همین مساله نیز به بار کاری پرستاران اضافه کرده است.»
ضرورت حمایت از پرستاران مبتلا به کرونا
با توجه به ابتلای حدود 80 هزار پرستار مبتلا به کرونا، خیلی از آنها همچنان با عوارض این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.
کمال رمضانی، رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری بابلسر با اشاره به ضرورت حمایت از پرستاران مبتلا به کرونا، تاکید کرد: «لازم است برای پرستارانی که دچار عارضه کرونا شده‌اند، با توجه به اینکه عوارض این بیماری برای این افراد همچنان باقی مانده است، مورد حمایت مالی و روحی قرار بگیرند. با شروع بحران کرونا کمبود نیروی پرستار بیشتر شد. بنابراین نیاز است جذب نیروی پرستار سریعتر انجام شود تا با شروع موج جدید دچار کمبود نیرو نباشیم. همچنین یکی از مهم‌ترین مطالبات پرستاران اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است. سال‌های گذشته این قانون در مجلس تصویب شده، ولی تاکنون اجرا نشده است. شایسته است پرستاران هزینه تعرفه خدماتی را که به مردم ارائه می‌دهند، خودشان دریافت کنند.»
همچنین رمضانی با اشاره به مشکلات خانواده شهدای پرستار نیز افزود: «مسئولان درباره خانواده‌های شهدای سلامت پیگیر باشند که پرونده پرستارانی که در راه مبارزه با ویروس کرونا شهید شده‌اند سریعتر انجام شود تا خانواده‌های این عزیزان از این موضوع آزرده نشوند. همچنین متاسفانه در ایام نوروز نیز خیلی از افراد مسافرت رفتند و به توصیه‌های بهداشتی توجه نکردند. امیدوارم مردم یک مقدار بیشتر وضعیت پرستاران و کادر درمان را رعایت کنند. کادر درمان واقعا خسته‌اند. حداقل درخواست داریم افرادی که تازه از سفر آمده‌اند به دورهمی و دید و بازدید نپردازند.»
از سوی دیگر، محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار هم با بیان اینکه مرگ پرستاران به دلیل ابتلا به کرونا در بیشتر نقاط جهان به صفر رسیده است، اما در ایران همچنان قربانی می‌گیرد، افزود: «در مورد فوت پرستاران به دلیل ابتلا به کرونا هیچ عذری از ناحیه هیچ مقامی پذیرفته نیست. تمام کسانی که در تزریق واکسن به آنها کوتاهی کرده‌اند، باید پاسخگوی تعلل خود باشند. حتی پس از عید نیز سه پرستار به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند. حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار پرستار در کشور وجود دارد که تعداد زیادی از آنها به کرونا مبتلا شده‌اند. اگر حداقل در این مدت کوتاه که واکسن وارد کشور شده است، واکسیناسیون پرستاران صورت می‌گرفت، امروز در موج جدید کرونا، نگرانی گسترده‌ای از به خطر افتادن جان آنها نداشتیم.»
او تاکید کرد: «حداقل آن میزان از کادر درمان که پادتن کرونا را در بدن‌شان ندارند باید واکسن دریافت کنند تا ایمنی لازم را داشته باشند. امروز حتی چند کشور در حال تکمیل واکسیناسیون سراسری هستند، اما ایران واکسیناسیون کادر درمان خود را هم تکمیل نکرده است.»
همچنین ضیاالحمید دامنی، رئیس هیات مدیره نظام پرستاری ایرانشهر هم با اشاره به کاهش کارانه پرستاران در ایام کرونا، افزود: «برخی بیمارستان‌ها به بهانه کاهش درآمد، کارانه پرستاران را کامل پرداخت نمی‌کنند. این مساله در کنار کمبود نیرو و کاهش میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی، پرستاران را بیشتر خسته می‌کند. این مساله نیز به نوبه خود باعث کاهش انگیزه در پرستاران می‌شود. نیاز است مسئولان در این راستا و برای حل این مشکلات اقدام کنند.»
دامنی درباره مشکل حل نشده کمبود نیروی پرستار نیز گفت: «کمبود نیروی پرستار به‌خصوص در استان‌های کم برخوردار مثل سیستان و بلوچستان و در دانشگاه‌های همجوار کاملا مشهود است. نسبت پرستار به تخت بیمارستانی حدود هشت دهم به ازای هر تخت بیمارستانی است که نسبت به استانداردها پایین‌تر است. کمبود نیروی پرستاری به حدی است که در برخی مراکز به پرستاران مرخصی داده نمی‌شود.»
باید در نظر داشت که موج تازه کرونا با شیوع کرونای جهش یافته انگلیسی همزمان شده است. این موضوع موجب نگرانی بسیاری از فعالان جامعه پرستاری شده است. آنها می‌گویند عوارض و تبعات این موج تازه، پرستاران را بیش از هر گروه دیگری درگیر خواهد کرد که باید برای پیشگیری از این سناریوی احتمالی، برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسی صورت بگیرد.
