روزنامه سپید | اخبار 4 | 10 بهمن 1397 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d64440
رئیس انجمن گیاهان دارویی گفت: «فناوری، فرآوری و تجارت گیاهان دارویی باید مورد توجه قرار گیرد و اکنون در این بخش نامی از ایران نیست و گیاهان دارویی کشور به نام دیگر کشورها عرضه می‌شود.»
به گزارش سپید به نقل از ایسنا، محمدباقر رضایی با اشاره به اینکه ارزش‌افزوده گیاهان دارویی در کشور مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اظهار کرد: «شناخت و معرفی گیاهان دارویی مسئله‌ای مهم است زیرا یک نوع گیاهان دارویی دارای میلیون‌ها تومان ارزش ریالی است.»
ایران به‌تنهایی از کل اروپا تنوع گیاهی بیشتری دارد
رئیس انجمن گیاهان دارویی با بیان اینکه اراضی کشور بیشتر برای ساخت ویلا و ساخت‌وساز مورد مصرف قرار گرفته است، گفت: «باید برای توسعه گیاهان دارویی برنامه‌ریزی جدی و مدونی صورت گیرد.» پیش‌ازاین و در خردادماه نیز ابوالفضل یاوری، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه گیاهان دارویی یکی از مواردی است که می‌توانیم در راستای کشت محصولات کم آب طلب آن را توسعه دهیم و ارزش اقتصادی آن توان رقابت با محصولات زراعی را دارد گفته بود: «در حال حاضر سالانه ۸۳ هزار تن گیاه دارویی به ارزش ۱۲۴ میلیارد تومان در کشور مصرف می‌شود.»
وی با اشاره به اینکه گیاه دارویی به گیاهی گفته می‌شود که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از اجزای آن در مسائل مربوط به درمان یا بهداشت و خوراکی استفاده می‌شود، اظهار کرد: «تاکنون حدود ۳۰ هزار گونه گیاهی در جهان شناخته شده است که سهم ایران از این تعداد حدود ۸۰۰۰ گونه است. البته کشور ما به‌تنهایی از کل اروپا تنوع گیاهی بیشتری دارد.»
یاوری با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ گونه گیاه دارویی در کشور شناسایی شده است، تصریح کرد: «گیاهان دارویی یک‌سوم داروهای مورد استفاده در جوامع انسانی را به خود اختصاص داده‌اند و سهم تجارت جهانی از محصولات گیاهی دارویی حدود ۱۲۴ میلیارد دلار و سهم کشور ما از این میزان ۴۴۰ میلیون دلار است که می‌توان گفت ۰.۴ درصد از کل سهم تجارت جهانی در حوزه گیاهان دارویی مربوط به کشور ما است.» مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با تاکید بر اینکه با توجه به تنوع گیاهان در کشور ما باید دقت و توجه بیشتری به حوزه گیاهان دارویی و توسعه آن داشته باشیم، گفت: «در برنامه ششم توسعه، اصلاح و احیای ۹.۶ میلیون هکتار از رویشگاه‌های گیاهان مرتعی و دارویی و ۱۰۰ هزار هکتار کشت گیاهان دارویی پیش‌بینی شده است.»
سالانه ۸۳ هزار تن گیاه دارویی
به ارزش ۱۲۴ میلیارد تومان مصرف می‌شود
یاوری ادامه داد: «سرانه مصرف گیاهان دارویی در ایران حدود یک کیلوگرم گیاه خشک است یعنی در سال ۸۳ هزار تن گیاه دارویی به ارزش ۱۲۴ میلیارد تومان در کشور مصرف می‌شود، درحالی‌که در اروپا این میزان تنها ۹۰۰ گرم و در آمریکا ۲۵۰۰ گرم است. در سبد تولید دارو در کشورهای اروپایی سهم گیاهان دارویی حدود ۷۱ درصد است. در کشور ما نیز بسیاری از گیاهان دارویی تولیدی به‌صورت خام صادر می‌شود و تکنولوژی فرآوری آنها در داخل کشور محدود هستند.»
وی با تاکید بر اینکه گیاهان دارویی نیازمند نگرش ویژه‌ای برای برنامه‌ریزی هستند، تصریح کرد: «باید هم‌راستا با توسعه کشت گیاهان دارویی، صنایع فراوری و دارویی این صنعت را حمایت کنیم و این وظیفه وزارت صنعت، معدن و تجارت و صنایع کوچک وزارت جهاد کشاورزی است.»
مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه سه گونه گیاه دارویی ممنوعه، مشروط و گونه‌های زراعی وجود دارد، اظهار کرد: «گیاهان دارویی ممنوعه گیاهانی هستند که حساسیت خاصی دارند و رویشگاه‌های آنها ممکن است در صورت کشت از بین برود. ازاین‌رو برداشت این گیاهان را ممنوع کرده‌ایم. گونه‌های مشروط نیز به گونه‌هایی گفته می‌شود که برداشت آنها مشروط به دریافت مجوز است. دسته سوم شامل گونه‌های زراعی می‌شود.» یاوری در ادامه توضیح داد: «اگر گونه زراعی دووجهی باشد یعنی هم در حوزه منابع طبیعی وجود داشته باشد و هم در عرصه زراعی برای برداشت آن باید به اداره کل منابع طبیعی اطلاع داده شود تا اداره پس از بازدید و بررسی‌های میدانی مجوز برداشت را صادر کند.» وی با بیان اینکه در حال حاضر سطح زیر کشت گیاهان دارویی ۱۷۹ هزار هکتار با تولید حدود ۱۲۴ هزار تن گیاه به ارزش سالانه ۱۸۶ میلیارد تومان است، گفت: «پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ گردش مالی تجارت جهانی گیاهان دارویی ۵ تریلیون دلار در جهان باشد.»
۵۰ درصد داروهای مورد استفاده منشا گیاهی دارد
به گفته مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری حدود ۵۰ درصد دارویی‌هایی که در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد منشا گیاهی دارد که ۲۵ درصد آن مستقیم از گیاه و ۷۵ درصد دیگر در فرایندهای داروسازی به دست می‌آید.
یاوری افزود: «بخشی از گیاهان دارویی به‌صورت خام در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد یا به‌صورت دم‌نوش از آن استفاده می‌شود. جدای این بخش مابقی گیاهان دارویی باید در کارخانه‌های وابسته از محصول خام به محصول ثانویه تبدیل شود بنابراین ضمن نیازسنجی و برنامه‌ریزی، صنایع وابسته گیاهان دارویی باید توسعه پیدا کند و تولیدات دارویی حمایت شود.»
وی با تاکید بر سرمایه‌گذاری بر زنجیره تولید گیاهان دارویی گفت: «وزارت جهاد کشاورزی نباید به‌تنهایی این وظیفه را برعهده گیرد. در حال حاضر باوجود ۲۵۰۰ گونه گیاه دارویی تنها روی ۱۷۰ نوع داروی گیاهی سرمایه‌گذاری شده است و در بقیه آنها یا گیاه اهلی نشده است و یا اینکه هنوز وارد فرایند توسعه وسیع نشده است.»
یاوری با اشاره به ارزش اقتصادی بالای گیاهان دارویی تصریح کرد: «عمده محصولات گیاهان دارویی در کشور ما عبارت از اشنان، آنغوزه، آویشن، میوه بادام‌کوهی، زیره، سقز، گل‌گاوزبان، فندق، کتیرا، گل نرگس، میوه بلوط و… هستند. البته لازم به تاکید است که هرگونه بهره‌برداری از گیاهان دارویی بدون مجوز از ادارات کل منابع طبیعی پیگیرد قانونی دارد.»
مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در پایان اظهار کرد: «با توجه به تغییرات اقلیمی که در سطح جهانی و کشور ما رخ داده و با در نظر گرفتن خشک‌سالی‌های اخیر، لازم است که نگرش ما نسبت به گیاهان دارویی تغییر پیدا کند چراکه کشت گیاهان دارویی یکی از مواردی که می‌توانیم در راستای محصولات کم آب طلب توسعه دهیم. خیلی از گیاهان دارویی به‌راحتی قابل‌رقابت با محصولات زراعی هستند و اگر درست کشت و بهره‌برداری شوند و حمایت بازار را داشته باشند ارزش اقتصادی بالاتری نسبت به محصولات زراعی پیدا می‌کنند.»
