روزنامه سپید | اخبار 2 | 12 مهر 1397 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d62902
جلسه دیوان بین‌المللی دادگستری برای بررسی درخواست ایران برای صدور قرار موقت برای آمریکا در اعتراض به تصمیم واشنگتن برای بازگرداندن تحریم‌های یکجانبه علیه تهران برگزاری شد.
به گزارش سپید به نقل از ایسنا، بر اساس مباحث مطرح شده در این دادگاه اقدامات رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند حق‌وحقوق ایران را بر اساس تجارت بگیرد. رادیواکتیوی که ایران تولید می‌کند می‌تواند بر بندهای «ب» و «د» قرارداد مودت که در خصوص امنیت آمریکا هست تاثیر بگذارد. ایران می‌تواند از کمک‌های انسان دوستانه بهره‌مند شود. ایران می‌تواند به موارد انسان‌دوستانه مثل واردات دارو، مواد کشاورزی، مواد غذایی که بر رفاه مردم خود تاثیرگذار است و حتی وارنتی آنها بهره‌مند باشد. همچنین بر اساس این حکم که «دستور اقدامات تامینی موقت» نام داد، آمریکا بر اساس تعهداتش ذیل پیمان مودت، باید به نحوی مقتضی هر مانع برآمده از دستور ۸ می ۲۰۱۸ بر صادرات آزاد دارو و تجهیزات پزشکی، محصولات کشاورزی و قطعات و تجهیزات یدکی هواپیماهای مسافرتی ازجمله تعمیرات و گارانتی و بازرسی لازم برای ایمنی هوانوردی را رفع کند. در صدور مجوز مبادلات مالی و انتقال پول مرتبط با اقلام فوق‌الذکر نباید هیچ مانعی ایجاد شود. طرفین باید از هر اقدامی که مناقشه را تشدید کرده و یا دامنه آن را گسترش داده و حل مناقشه را دشوارتر کنند، خودداری کنند. تدابیر فوق‌الذکر موقت هستند و تا زمان حصول رای نهایی دیوان، برای طرفین الزام‌آور خواهند بود.
در این دادگاه؛ دیوان بین‌المللی دادگستری با تاکید بر اینکه این دادگاه نیاز به احراز کامل صلاحیت خود برای صدور قرار موقت به‌منظور لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران ندارد اعلام کرد: ایران حق دارد از پیغام مودت برای شکایت علیه این تحریم‌های واشنگتن استفاده کند.
دیوان بین‌المللی دادگستری که اعلام نظر خود را در خصوص بررسی شکایت ایران علیه تصمیم مه 2018 آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه تهران را انجام داد، تایید کرد که تحریم‌های واشنگتن علیه تهران خسارات جبران‌ناپذیری را برای مردم ایران ایجاد می‌کند و واشنگتن باید هرچه سریع‌تر این تصمیم خود را به گونه‌ای مورد بازبینی قرار دهد که محدودیت‌های اعمال شده بر ایران موجب بروز خسارات جبران‌ناپذیر برای مردم این کشور در حوزه تامین دارو، کشاورزی و حمل‌ونقل هوایی نشود.
دادگاه لاهه تایید کرد که در این مرحله این دیوان نیازی به احراز کامل صلاحیت خود برای صدور قرار موقت لغو تحریم‌های واشنگتن علیه تهران ندارد اما ایران حق دارد در اینجا از پیمان مودت برای شکایت علیه این تحریم‌های واشنگتن استفاده کند. دادگاه همچنین اعلام کرد که حق‌وحقوق آمریکا در این میان تضییع نشده و دیوان بر مبنای قوانین این دادگاه باید بر اساس تصمیم نهایی خود رایی را اعلام کند که حق‌وحقوق ایران را در نظر بگیرد.
دادگاه لاهه همچنین اعلام کرد بر مبنای ماده 75 قوانین دادگاه به‌طور مشخص در پرونده پیش رو با توجه به درخواست ایران بر مبنای شرایط پرونده، متوجه این است که آمریکا بر مبنای قرارداد مودت باید از برخی از تصمیمات خود در ماه مه صرف‌نظر کند که بر نیازهای بشردوستانه ایران شامل تامین دارو و درمان، تجهیزات کشاورزی، حمل‌ونقل هوایی شامل تامین قطعات صرف‌نظر کند.
دادگاه در ادامه با تاکید بر اینکه هیچ پرسشی درباره صلاحیت دیوان برای بررسی پرونده موجود وجود ندارد، اعلام کرد: آمریکا باید تضمین بدهد برخی مجوزهایی که به این موضوعات مربوط می‌شود را محدود نکند. دادگاه می‌داند که ایران درخواست بررسی برخی دیگر از این تصمیمات آمریکا را دارد. دیوان بین‌المللی دادگستری همچنین تصویب کرد آمریکا باید متعهد به قرارداد مودت باشد و هر محدودیتی که بر مبنای تصمیم مه 2018 متوجه تامین دارو، کشاورزی و قطعات و خدمات لازم مربوط به صنایع هوایی ایران می‌شود را برطرف کند. قضات دادگاه معتقدند که آمریکا باید مجوزهای لازم و راهکارهای مالی را برای تامین کالاهای ذکر شده ارائه دهد.
همچنین بر اساس رای کامل قضات دادگاه هر دو طرف باید از اعمال و اقداماتی که اختلافات را بیشتر و حل‌وفصل موضوع را سخت‌تر می‌کند پرهیز کنند.علاوه بر این هنوز بیشترین تلاش‌ها برای حل‌وفصل این مسئله میان دو طرف انجام نشده است.
دادگاه لاهه علاوه بر این از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواست تا این مسائل شامل دارو، تجهیزات درمانی و حمل‌ونقل هوایی ایران را که منجر به خسارات غیرقابل‌جبران و خطراتی برای شهروندان ایرانی می‌شود در نظر بگیرد؛ چراکه تصمیمات ایالات‌متحده خطری را متوجه شهروندان ایران می‌کند که غیرقابل‌جبران خواهد بود. همچنین در پی موافقت دیوان بین‌المللی لاهه با درخواست ایران برای صدور قرار موقت علیه تحریم‌های یکجانبه آمریکا بر ضد ایران به دنبال خروج یک‌طرفه این کشور از برجام، وزارت امور خارجه دراین‌ارتباط فکت شیتی منتشر کرد که می‌توانید اینجا بخوانید.
استقبال ایران از حکم دادگاه لاهه
وزارت امور خارجه در واکنش به صدور قرار موقت از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه در پرونده شکایت دولت جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات‌متحده بیانیه‌ای را منتشر کرد.
در این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران با استقبال از تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری به‌عنوان رکن اصلی قضایی سازمان ملل متحد و صدور قرار موقت این محکمه علیه اقدام غیرقانونی دولت آمریکا در بازگرداندن تحریم‌های یکجانبه که با خروج این کشور از برجام صورت گرفت، تصمیم دیوان را که با اتفاق آراء اتخاذ شده است، نشانه بارز دیگری در تایید حقانیت جمهوری اسلامی ایران و غیرمشروع و ظالمانه بودن تحریم‌های آمریکا علیه مردم و شهروندان کشورمان می‌داند.
این محکمه جهانی با تصریح بر اینکه قراری که صادر کرده، الزام‌آور و لازم الاتباع بوده و موجد تعهدات بین‌المللی است، اعلام کرد که دولت ایالات‌متحده ملزم است طبق تعهدات بین‌المللی خود موانع ناشی از اقداماتش به‌موجب تصمیم‌های غیرقانونی که با خروج از برجام اتخاذ کرده، ازجمله موانعی که در مسیر روابط تجاری ایران در حوزه‌های مشخصی برقرار کرده، برطرف نماید.
دیوان همچنین در قرار خود ایالات‌متحده آمریکا را ملزم کرده است تا تضمین نماید مجوزهای لازم برای موارد مشخص شده در قرار را صادر کرده و پرداخت‌ها و معاملات مربوط به آنها را انجام دهد. دیوان بین‌المللی دادگستری همچنین در این قرار بر قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برجام را تایید کرده، صحه گذاشته است.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با دیوان بین‌المللی دادگستری در قرار موقت صادره هم عقیده است که برای رسیدگی به شکایت ایران علیه ایالات‌متحده صلاحیت اولیه خود را محرز دانسته و بدین ترتیب تلاش‌های دولت آمریکا و وکلای آن در رد صلاحیت دیوان و فرار از مسئولیت حقوقی را خنثی کرده است. دیوان در قرار خود همچنین با رد ادعاها و نظرات حقوقی دولت آمریکا، به صراحت ذکر کرده است که موارد مورد درخواست ایران منحصراً به نقض‌های احتمالی عهدنامه مورد استناد جمهوری اسلامی ایران مربوط است و اینکه حقوق خاص و مشخصی که جمهوری اسلامی ایران به‌موجب عهدنامه به آنها استناد کرده است، می‌تواند آثار غیرقابل‌جبرانی به دنبال داشته باشد.
در نتیجه و در پرتو تایید مجدد دیوان بین‌المللی دادگستری بر حقانیت جمهوری اسلامی ایران و صحه گذاشتن بر رویکرد غیرمشروع و غیرقانونی دولت آمریکا، امروز افکار عمومی جهانی و تمامی کشورهای مستقل با اطمینان خاطر بیشتری مصمم است اراده خود مبنی بر احترام به توافقات بین‌المللی، احترام به حقوق بین‌الملل و احترام به مسئولیت دولت‌ها را در قالب حفظ و اجرای برجام بیش‌ازپیش به نمایش بگذارد.
قرار صادره از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری همچنین بار دیگر نشان داد که این دولت آمریکاست که با سیاست‌های غلط و افراطی خود و در نتیجه زیاده‌خواهی‌های خود در قبال دیگر کشورها، روزبه‌روز منزوی‌تر می‌شود و بایستی از عادت غلط و اعتیاد ناپسند خود در اعمال تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی علیه مردم و شهروندان دست کشیده و به عضوی مسئولیت‌پذیر و کشوری عادی در جامعه بین‌المللی تبدیل شود. در این مسیر جامعه بین‌المللی و کشورهای مستقل مسئولیت مضاعفی به عهده دارند تا این کشور را که سابقه‌ای طولانی از نقض عهد و عدم تمکین به تعهدات و الزامات بین‌المللی خود دارد، در تلاش‌های غیرقانونی‌اش ناکام گذارند.
حکم دادگاه شکستی برای آمریکای معتاد به تحریم
همچنین محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در توییتر خود نوشت: «دادگاه عالی سازمان ملل حکم داد که آمریکا باید به تعهداتی که با وضع مجدد تحریم‌ها علیه مردم ایران هنگام خروج از برجام نقض کرده است، پایبند باشد. شکستی دیگر برای آمریکای معتاد به تحریم و یک پیروزی برای قانون. لازم است که جامعه بین‌الملل به‌طور متحد با یک‌جانبه‌گرایی مخرب آمریکا مقابله کند.»
تصمیمات دادگاه لاهه لازم‌الاجراست
معاون حقوقی رئیس‌جمهور گفت: «تصمیمات دادگاه لاهه برای کشورها لازم‌الاجرا است. لعیا جنیدی در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره تصمیمات دادگاه لاهه اظهار کرد: تا دقایقی دیگر به‌صورت رسمی نتیجه دادگاه اعلام خواهد شد. با توجه به اینکه دادگاه لاهه زیرمجموعه سازمان ملل است، تصمیماتش توسط سایر کشورها باید اجرا شود.» وی در مورد اثرات تصمیمات دادگاه لاهه، خاطرنشان کرد: «رای به نفع کشورمان موجب تثبیت حقوقی ایران، تایید مشروعیت 1+4 شده و جسارت بیشتری به شرکت‌ها برای همکاری با ایران می‌دهد و نگرانی‌های آنها را کم می‌کند.»
