مشاور و دانشجوی دکترای روانشناسی- با توجه به برچسب طلاق و اثرات آن روی افراد خانواده مانند اضطراب، افسردگی، رفتارهای پرخاشگرانه، ناتوانی در تحمل مشکلات، انحرافات اجتماعی، شکست در زندگی، احساس پوچی، عزت نفس پایین و.... به نظر میرسد، مهمترین راهکار، پیشگیری از طلاق عاطفی است که زمینهساز طلاق قانونی خواهد بود.
آثار و پیامدها
طلاق عاطفی آثار و پیامدهای متفاوتی روی زنان و مردان میگذارد و اگر پای فرزند هم در میان باشد، آثاری هم برای آنها در پی خواهد داشت. از آثار و عوارض منفی برای زنان در پروسه طلاق و بعد از آن باید به موارد چون افسردگی، سرخوردگی، خودکشی، ناامیدی، عدم عزت نفس و در مورد مردان باید به اعتیاد به مواد، الکل، طردشدن و اختلالات رفتاری اشاره کرد. جدا از این موارد عوارض این نوع طلاق برای فرزندان بسیار زیاد است. اکثر فرزندان این دست از خانوادهها، دچار اختلات رفتاری در زندگی فردی و اجتماعی میشوند، افسردگی و اضطراب را تجربه میکنند. پرخاشگری، سوءظن، بیخوابی، مشکلات تغذیه، درونیسازی عقدههای منفی، ضداجتماعی شدن، خودآزاری و دیگرآزاری در کمین آنهاست و بزهکاری از مهمترین آثار برجای مانده برای این دسته از فرزندان است. اگر در کل پیامدها و عوارض طلاقهای روانی و عاطفی را برشماریم باید به مواردی چون افزایش جرائم اجتماعی، فروپاشی خانواده، خودکشی، بیماریها و اختلالات روانی اشاره کرد. پس به نظر میرسد پیشگیری و درمان قبل از این نوع طلاق بسیار مهم و ضروری است.
راهکارها
راهکارهای مناسی برای پیشگیری از طلاق عاطفی را میتوان به صورت زیر طبقهبندی کرد:
1) راهکارفردی: در حیطه فردی قبل از ازدواج نیاز است هر فرد مهارتهای زندگی مانند مدیریت خشم، شیوه گفتوگو کردن مناسب، کنترل استرس، مدیریت هدفمندی، حل مسئله، خودآگاهی و همدلی را به خوبی بیاموزد. تمامی مهارتهای قبل از ازدواج زمینه را برای انتخاب مناسب فراهم میکند. اگر افراد این مهارتها را نیاموخته باشند برای درمان طلاق عاطفی میتوانند همراه یکدیگر در کلاسهای آموزشی شرکت کنند.
2) راهکارهای خانوادگی: رفع اختلافات در گذشتهها توسط اعضای خانواده صورت میگرفت اما به نظر میرسد با تخصصیتر شدن جامعه نیاز است قبل از ازدواج یا در حین ازدواج و پیش از بروز طلاق عاطفی حتما با مشاور خانوادگی مشورت شود. اطرافیان نیز باید بدانند نباید بدون اجازه زن و مرد وارد حریم خصوصی آنها شد.
3) راهکارهای اجتماعی: شرکت در دروههای آموزش قبل از ازدواج، آموزش حقوق زوجین، یادگیری رفتارهای متناسب با فرهنگ خانوادهها
4) راهکارهای فرهنگی: ترویج فرهنگ همسان گزینی، پرهیز از دخالت خانوادهها، تقویت بنیان خانواده.
متاسفانه در اکثر اوقات زوجها این آموزشها را یاد نگرفتهاند. وقتی اوضاع بین آنها رو به وخامت میرود و به مرز طلاق میرسد، آن هنگام است که به دنبال مشاوره میروند. یعنی آنجایی که طلاق عاطفی رخ داده و در نهایت زوجها تمایل به ترک کامل ارتباط دارند. در این مرحله هم نیز میتوان با کمک مشاور از طلاق جلوگیری کرد. برای این دسته از زوجها که در طلاق عاطفی به سر میبرند، خلاصه راهکارهای درمانی به این صورت است که ابتدا از آنها میخواهیم برای جدایی سریع تصمیم نگیرند. خودشان را مورد ارزیابی قرار دهند. یاد بگیرند گاهی خود را به جای همسرشان بگذارند و از مهارت همدلی استفاده کنند. تفاوتهای جنسیتی را جدی تلقی کنند. با آموزش، حسها و افکار خود را بهطور مناسب بیان کنند. اهداف مشترکی را در زندگی با توجه به راههای رسیدن به آن آموزش ببینند و انتخاب کنند. مرزگذاری بین کار و خانواده را یاد بگیرند. کنترل خشم و استرس را بیاموزند. یادگیری مهارتهای مناسب میتواند هم از خود شناخت پیدا کنند و هم از همسرشان و در نهایت با تلاش یکدیگر به تفاهم برسند. در روند درمانی، زوجها آموزش میبینند که نقش خود را در مشکلات ایجاد شده، بشناسند و برای رفع مشکلات روانی خود و همسرشان مهارتهای لازم را بیاموزند. با توجه به افزایش رو به رشد طلاق عاطفی و نبود آمار رسمی برای این معضل باید نهادهای تاثیرگذار سعی کنند قبل از شدت گرفتن جدایی که نتیجهاش طلاق قانونی میشود زوجها را به سمت مشاوره درمانی و روانشناس زناشویی سوق دهند تا سلامت خانوادهها در جامعه تضمین شود.