روزنامه سپید | اخبار 14 | 25 مهر 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d5625
ترجمه: ملیکا بهزادی
فیل‌ها بسیار کمتر از انسان‌ها به سرطان دچار می‌شوند، درحالی‌که بدن عظیم‌الجثه آنها سلول‌های بسیار بیشتری از انسان‌ها دارد و این تناقضی است که ظاهرا دانشمندان پاسخی برای آن یافته‌اند. پاسخی که روزی می‌تواند منجر به یافتن راهی برای محافظت از افراد در برابر سرطان شود. نتایج تحقیقات دو گروه از دانشمندان نشان داده، سلول‌های بدن فیل‌ها 20 کپی از ژن‌های سرکوب‌کننده سرطان دارد و این تعداد، 20 برابر ژن‌های سرکوب‌کننده سرطان در انسان است. این ژن‌ها به سلول‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند تا خود را ترمیم کنند و درصورتی‌که در معرض عوامل سرطان‌زا قرار گرفتند تخریب شوند. البته هنوز روشن نیست که ژن‌های 53p اضافی که در بدن فیل‌ها موجود است، آنها را در مقابل سرطان مقاوم می‌کند یا خیر، اما اگر تحقیقات بعدی این موضوع را ثابت کنند، دانشمندان بر اساس آن می‌توانند برای انسان‌ها داروهایی بسازند که همین تاثیر را ایجاد کند.
دکتر جاشوا شیفمن که متخصص سرطان کودکان در دانشگاه یوتا است و یکی از این گروه‌ها را سرپرستی می‌کند، تحقیق خود را چند سال قبل پس از شنیدن یک سخنرانی در مورد پارادوکس پتو (Peto’s Paradox) شروع کرد. پارادوکس پتو که ریچارد پتو برای نخستین بار به آن اشاره کرد مربوط به این مشاهده است که ظاهرا میزان بروز سرطان با شمار سلول‌ها در بدن یک ارگانیسم همبستگی ندارد. شیفمن در سخنرانی‌اش گفت که عموما گونه‌های بزرگ‌تر بیشتری نسبت به گونه‌های کوچک‌تر، کمتر سرطان میگیرند و این در حالی است که سرطان یعنی رشد سلول‌ها بدون کنترل.
سخنران این نکته را متذکر شد که به نظر می‌رسد فیل‌ها کپیهای اضافی ژن‌های p53 داشته باشند. بیماران شیفمن هم شامل کودکانی دارای ژن‌های ناکامل p35 بودند به علت دچار بودن به عارضه‌ای به نام نشانگان‌لی فرامنی بودند و این وضعیت خطر ابتلا به سرطان را در آنها به نحو فزاینده‌ای افزایش می‌داد، بنابراین این پزشک به دنبال سرنخ‌هایی در خون 8 فیل گشت که آنها را در سیرک و باغ‌وحش یافته بود. گروه تحقیقاتی او و نیز گروه دومی از دانشمندان، دریافتند که فیل‌ها 20 کپی از ژن‌های سرکوب‌کننده سرطان دارند و گروه دوم نیز دریافتند گونه‌های کوچک‌تر مانند انسان‌ها تنها 1 کپی از این ژن‌ها دارند. شیفمن و همکارانش واکنش سلول‌های فیل‌ها و سایر حیوانات را در مقایسه با 10 انسان سالم و 10 بیمار مبتلابه سندروم لی فرامنی نسبت به پرتوتابی باهم مقایسه کردند. براساس مشاهدات آنها، سلول‌های فیل‌ها دو برابر انسان‌های سالم و 5 برابر سلول‌های بیماران مبتلا به این نشانگان خاصیت خود تخریبی داشت. سلول‌هایی که خاصیت ترمیم یا تخریب خود را ندارند، زمانی که در برابر عوامل سرطان‌زا قرار میگیرند، می‌توانند سرطان را توسعه دهند. این کار گروهی در نشریه انجمن پزشکی آمریکا (JAMA) منتشر شده است. دکتر جودی گاربر، مدیر بخش ژنتیک و پیشگیری از سرطان انستیتوی سرطان دانا فارمر در بوستون، می‌گوید این تحقیق اگرچه جذاب است، اما مقدماتی است. دکتر تد گنسلر که عضو انجمن سرطان آمریکا است می‌گوید: «اگرچه این تحقیق در این مرحله برای انسان‌ها دستاوردی ندارد، اما پیشرفت مبارزه با سرطان می‌تواند از نتایج غیرقابل‌پیش‌بینی آن باشد.» او یادآوری می‌کند: «مطالعاتی که روی رشد پلک و دندان‌های موش‌ها صورت گرفته است، منجر به تولید داروهایی شده است که می‌توان با آن سرطان روده بزرگ، حنجره و بسیاری از سرطان‌های دیگر را درمان کرد.»
گروه شیفمن همچنین اطلاعات میکروسکوپی را تحلیل کردند و دریافتند فیل‌ها گاهی به‌اندازه انسان‌ها عمر می‌کنند، اما از هر 20 فیل یک نفر از آنها از سرطان می‌میرد و این در حالی است که از هر 4 انسان یک نفر در اثر سرطان جان می‌دهد. گروه دوم محققان روی نمونه‌های منجمد شده موجود در باغ‌وحش کارکردند. آنان بیش از 60 نمونه را بررسی کردند و دریافتند تنها فیل‌ها و ماموت‌های پشمالو، از بستگان منقرض‌شده فیل‌ها، دارای کپیهای بیشتری از ژن‌های سرکوب‌کننده سرطان هستند.
این گروه ژن p53 را به سلول‌های موش‌ها وارد کردند و دریافتند که پس از این کار این سلول‌ها مانند سلول‌های فیل‌ها عمل می‌کنند و زمانی که در معرض داروهای آسیب‌زننده به DNA قرار می‌گرفتند می‌توانستند خودشان را تخریب کنند. گروه شیفمن در پی یافتن منابع مالی است تا به تحقیق درباره درمان‌هایی برای سرطان بر اساس مطالعاتی که روی فیل‌ها انجام داده است، بپردازد.
با وجود اینکه شروع تحقیقات روی انسان‌ها چند سالی طول می‌کشد، شیفمن گفت: «به نظر ما یقینا این تحقیقات به کشف مواردی بسیار جذب انجامیده است.» منبع: AP
