روزنامه سپید | اخبار 7 | 17 آذر 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d5155
بحث استراتژی پیشگیری از عفونت‌های بیمارستانی نوزادان بحثی مهم در راستای کنترل عفونت‌های بیمارستانی و پیرو آن جلوگیری از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌هاست. بحثی که عبدالرضا استقامتی، فوق تخصص عفونی اطفال بر آن تاکید ویژه داشته و درنتیجه برنامه و کار ویژه‌ای را نیز می‌طلبد.
به گفته استقامتی جایگاه دستور‌العمل‌های همچنان در کشور باقی است. وی افزود: «منظور دستور‌العمل‌های اجرایی است. ما نیازمند مراحل اجرایی در بیمارستان‌ها هستیم. گه‌گاهی بیمارستان‌ها با عفونت‌هایی مواجه می‌شوند که نیازمند است استراتژی‌های خاصی در این خصوص صورت بگیرد.»
استقامتی شایع‌ترین جایی را که به‌خاطر حساسیت‌پذیری بالا، بیماری‌های عفونی در آن دیده می‌شود بخش‌های مراقبتی نوزادان دانست و افزود: «این بخش‌ها نیازمند نظارت بیشتر در کنترل عفونت هستند.»
عفونت‌های بیمارستانی، نتیجه بستری طولانی مدت
وی عفونت‌های بیمارستانی را نتیجه بستری طولانی مدت بیمار در بیمارستان دانست و خاطرنشان کرد: «این موضوع طبعا هزینه‌های بیشتری به بیمار و خانواده بیمار تحمیل می‌کند. به‌خصوص در دوران نوزادی به علت اینکه سیستم دفاعی ضعیف‌تر است و بدلیل آسیب‌پذیری بیشتر پوست که محل ورود بسیاری از عفونت‌ها می‌شود، گاهی کارهایی که برای حفاظت کودکان انجام می‌گیرد باعث بروز عفونت‌هایی در نوزادان می‌شود.»
این فوق تخصص بیماری‌های اطفال مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها را عاملی برای ورود عفونت‌ها و باقی ماندن عفونت‌ها به صورت عفونت‌های بیمارستانی دانست و از دستکاری‌های بیمارستانی به عنوان عاملی مهم در بروز عفونت‌های بیمارستانی یاد کرد.
استقامتی اولین و مهم‌ترین قدم در کنترل عفونت‌های بیمارستانی را شست‌وشوی دست دانست و گفت: «حتی اگر اندازه تعیین شده برای شست‌وشو در دفعه اول و دفعات بعدی رعایت نشود، باز همان مقدار اندک نیز می‌تواند کاهش عفونت‌های بیمارستانی را به‌همراه داشته باشد.» وی استراتژی بعدی را در دسترس بودن ژل‌های شست‌وشو دانست و لزوم وجود دستگاه‌های شست‌وشوی دست و ژل‌های شست‌وشو بالای سر هر بیمار را الزامی دانست و همچنین متذکر شد: «اگر بالای سر هر بیمار یا در جیب هر پزشکی یک ژل شست‌وشو وجود داشته باشد، می‌توان در کنترل عفونت‌ها موثرتر اقدام کرد.»
استفاده از ناخن مصنوعی و حلقه ممنوع
استقامتی ناخن مصنوعی و استفاده از حلقه را از دیگر مواردی دانست که می‌تواند در افزایش عفونت‌های بیمارستانی موثر باشد و توضیح داد: «ناخن مصنوعی و حلقه در بسیاری از موارد می‌تواند باعث بروز عفونت‌ها و اپیدمی عفونت‌های قارچی شود. در بسیاری از بیمارستان‌ها و بخش‌ها استفاده از ناخن مصنوعی و بروز این عفونت‌ها گزارش شده است. بارها سعی شده که همکاران را راضی کنیم که حلقه را قبل از ورود به بخش از دست خود خارج کنند یا حداقل اگر تمایل به حمل حلقه با خود دارند با گردنبندهای خیلی کوتاه به گردن خود آویزان کنند زیرا حلقه در انگلستان جایگاهی است تا میکروب‌ها در زیر آن لانه‌گزینی کنند و در نهایت باعث بروز عفونت‌های بیمارستانی و انتقال آن به بیماران شود.» این فوق تخصص بیماری‌های اطفال، بحث بعدی در کنترل عفونت را استفاده از کاتیتر(catheter) دانست که به شکل‌های مختلف در INCUها استفاده می‌شود و در توضیح بیشتر گفت: «کاتیتر شایع‌ترین روش انتقال عفونت به داخل خون در دوره نوزادی است که در برخی از موارد ناشی از تکنیک ضعیف ما است. رعایت بهداشت دست، قبل از اقدام به رگ‌گیری می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. گاهی غیر‌استریل کار کردن ما می‌تواند باعث بروز عفونت شود.»
شرایط سازمان‌های بیمه‌گر جای تامل دارد
استقامتی از شرایطی که بیمه تامین اجتماعی یا بیمه‌های دیگر برای درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها ایجاد کرده‌اند گلایه کرد و گفت: «قانونی که بیمه‌ها گذاشته‌اند این است که در INCU برای هر بیمار سه آنژیوکت در نظر گرفته می‌شود. بدلیل ضعیف بودن رگ در نوزادان ممکن است تعداد بیشتری آنژیوکت مورد استفاده قرار بگیرد و از آنجا که بیمه‌ها تعداد بیشتری را تحت پوشش قرار نمی‌دهند، ممکن است برخی از گروه‌های پرستاری از آنژیوکت‌های استفاده شده که چندین بار از پوست بیمار خارج شده است استفاده کنند و این باعث ورود باکتری به جریان خون می‌شود. بنابراین اینها عامل اصلی عفونت‌های بیمارستانی است.»
وی در موردی دیگر به بستری‌های طولانی مدت نوزادان در INCUها اشاره کرد و گفت: «9 تا 12 درصد نوزادان زیر 1500 گرم و 9 درصد نوزادان زیر 1000 گرم آمادگی ابتلا به بیماری‌های قارچی را در بستری‌های طولانی مدت دارند و این درحالی است که در 73 درصد موارد، این بیماری‌ها در نوزادان منجر به مرگ و اختلالات نادر خواهد شد.»
استفاده از گان در INCU ضروری نیست
استقامتی همچنین خاطرنشان کرد: «مطالعات زیادی نشان داده که استفاده از گان در INCU ضروری نیست و در واقع تاثیر قابل توجهی در جلوگیری از انتقال عفونت‌ها ندارد و در بیشتر INCUها نیز استفاده نمی‌شود. هر چند در زمان بیست تا سی سال پیش استفاده از گان اجباری بود اما اکنون دیگر اجباری در کار نیست و حذف شده است. البته هنوز در مواردی که با یک میکروب مقاوم و یا مهاجم روبرو باشیم، استفاده از گان و تمام موارد و احتیاط‌های استاندارد برای کنترل عفونت نیاز است که انجام شود.»
وی در پایان از مالیدن روغن‌های گیاهی بر روی بدن نوزادانی که پوست شکننده و آسیب‌رسان دارند به عنوان عاملی برای پیشگیری از عفونت یاد کرد و توضیح داد: «طبق آزمایشی در بنگلادش در بستری‌های طولانی مدت، در 41 درصد از نوزادانی که زیر 33 هفته بودند، روغن آفتابگردان مالیده شده به بدن آنها توانست مانع از انتقال میکروب و عفونت به پوست نوزادان شود.»
پدیده مظفری
