روزنامه سپید | اخبار 2 | 06 دی 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d48162
شماری از اسناد توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که پیش از این در اختیار عموم قرار نگرفته بود، روی پایگاه اینترنتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داده شده‌اند. برخی رسانه‌های خارجی این اقدام را غیرمنتظره دانسته و گمانه‌زنی‌هایی درباره آن ارائه داده‌اند. اغلب خبرگزاری‌ها نزدیک شدن به زمان آغازبه‌کار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، را که در تبلیغات انتخاباتی خود حملات زیادی را به توافق هسته‌ای کرده‌بود؛ دلیل انتشار این اسناد دانسته‌اند. اسنادی که همکاری ایران و پایبندی آن به تعهدات خود را اثبات می‌کند. در ادامه نگاهی داریم به این واکنش‌ها:
حذف مواد غیرقابل بازیابی باقیمانده در لوله‌ها
شبکه خبری آلمانی دویچه‌وله ضمن انتشار این خبر گزارش داد: حجم اورانیوم با غنای پایین موجود در ایران نیز نباید بیش از ۳۰۰ کیلوگرم باشد. این اسناد بسیار فنی 45 صفحه‌ای مواردی را مشخص کرده‌اند که شامل ذخیره اورانیوم با غنای پایین ایران، ازجمله برخی مواد غیرقابل بازیابی باقیمانده در لوله‌ها نمی‌شود. در یکی از بخش‌های این اسناد آمده است: تمامی زباله‌های جامد سطح پایین کنونی آلوده به اورانیوم با غنای پایین که غیرقابل بازیابی تلقی می‌شوند، جزو ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران آن‌گونه که در برجام آمده نیست، به شرط آنکه ایران هیچ تاسیساتی یا بخشی از یک تاسیسات با قابلیت بازیابی اورانیوم با غنای پایین از زباله جامد تا 15 سال نداشته باشد. این اسناد در حالی منتشر شد که کمتر از یک ماه تا آغاز به کار رسمی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، زمان باقی مانده است. کسی که در رقابت‌های انتخاباتی‌اش وعده داده بود توافق هسته‌ای را پاره خواهد کرد.
انتشار اسناد ربطی به هشدار آژانس ندارد
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با اشاره به انتشار تعدادی سند مربوط به اجرای برنامه جامع اقدام مشترک آورده است: هنگامی که برجام امضا شد، ایران بیش از ۱۰۰ کیلوگرم زباله هسته‌ای مایع یا جامد داشت که حاوی اورانیوم با غنای پایین بود. بخشی از این مواد در ایران هستند و اسناد تازه منتشرشده نشان می‌دهند که اورانیوم با غنای پایین موجود در زباله‌ها «غیرقابل بازیابی» ارزیابی شده و به همین دلیل جزو محدودیت ۳۰۰ کیلوگرمی ایران محسوب نمی‌شوند. اما از نامه فدریکا موگرینی که به همراه اسناد روی سایت آژانس بین‌المللی قرار گرفته، برنمی‌آید که چرا این اسناد تازه حدود یک سال پس از آغاز اجرای برجام منتشر شده‌اند. خبرگزاری آسوشیتدپرس نزدیکی به آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا و اظهارات ماه‌های اخیر او علیه برجام را یکی از دلایلی دانسته که ممکن است انگیزه انتشار اسناد بوده باشد؛ اسنادی که نشان می‌دهند ایران تعهدات خود را نقض نکرده است. اسناد مذکور اندکی پس از آن منتشر شده‌اند که برخی رسانه‌ها مدعی شدند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران درباره حجم غنی‌سازی اورانیوم با غنای پایین هشدار داده و اعلام کرده است که اگر غنی‌سازی با همین روند ادامه یابد، حجم اورانیوم غنی‌شده به‌زودی از حجم مورد توافق – ۳۰۰ کیلوگرم – فراتر خواهد رفت. این دو مقام که آسوشیتدپرس گمانه‌زنی‌های آنها را ارائه داده است، معتقدند که انتشار اسناد و هشدار آژانس به ایران به احتمال زیاد ارتباطی به هم ندارند، چراکه جمهوری اسلامی هنوز از حد مورد توافق عبور نکرده است.
کاهش حجم تعیین‌شده ذخیره اورانیوم در برجام
خبرگزاری رویترز نیز با ارائه جزئیاتی درباره اسناد اخیر منتشرشده توسط ایران و آژانس گزارش داد: هرچند مشخص نیست که این شفاف‌سازی‌ها دقیقا چقدر تفاوت درباره حجم ذخیره اورانیوم ایران ایجاد می‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش‌های خود به کشورهای عضو تخمینی در این زمینه ارائه نمی‌دهد، موضوعی که مورد انتقاد برخی کشورها نیز قرار می‌گیرد. رویترز در ادامه آورده که این سندها همچنین در حالی در اختیار عموم قرار گرفته‌اند که هنوز مشخص نیست رئیس‌جمهور منتخب آمریکا به‌عنوان یکی از منتقدان توافق هسته‌ای قصد دارد چگونه با مشکلات بر سر راه اجرای برجام مواجه شود، مشکلاتی که با آغاز اجرای توافق سر برآورده‌اند.
