روزنامه سپید | اخبار 2 | 21 آبان 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d45771
سپید: قائم‌مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت می‌گوید تحقیقات نشان می‌دهد که ظرفیت پذیرش دانشجو باید تثبیت شود در غیر این صورت ممکن است با مازاد نیرو مواجه شویم. این در حالی است که معاون آموزشی وزارت بهداشت چندی پیش از فشار نهادهای بیرونی برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو خبر داده بود. در گفت‌وگویی صمیمانه از حمید اکبری در مورد ماهیت این نهادها، اهداف و سیاست‌گذاری‌های وزارت بهداشت برای تربیت نیرو و به‌کارگیری آن پرسیدیم.
سپید: کمبود نیرو به دلیل نبود ظرفیت برای پذیرش جدید است یا واقعاً مشکل، کمبود نیروهای تربیت‌شده است؟ چون اغلب فعالان صنفی و حتی خود دکتر لاریجانی هم می‌گفتند که می‌خواهند ظرفیت را ثابت کنند. این نگرانی از مازاد نیروست؟
با روندی که طی‌شده، ظرفیت‌ها افزایش پیداکرده است. مثلاً چند سال قبل بین 3 هزار تا 3500 دانشجوی پزشکی داشتیم، اما امسال 7 هزار نفر در مجموعه دانشگاه قبول کردیم. در حال حاضر نکته مهم این است که تامین و تربیت نیروی انسانی با نیازهایمان برابر باشد. نمی‌توان گفت تربیت می‌کنیم، حالا اگر شغل بود، بهتر و اگر نبود هم مهم نیست. با مطالعاتی که چند تیم تحقیقاتی انجام دادند مشخص شد اگر همین روند را حفظ کنیم، کمبود نیرو نخواهیم داشت.
سپید: کمبود نخواهیم داشت؛ اما آیا مازاد نیرو ندارید؟
این مطالعات ثابت کرده باید همین روند را ادامه بدهیم. با توزیع مناسب نیروی انسانی و به‌کارگیری همین تعداد، کمبود نخواهیم داشت. البته در بعضی رشته‌ها مثل مامایی دیگر نیازی به تربیت نیرو نداریم اما در برخی رشته‌های دیگر نظیر پرستاری، کمبود نیرو داریم. پس باید ظرفیت پرستاری را بالا ببریم. در توسعه رشته‌ها باید بر اساس نیاز جامعه تصمیم بگیریم. برای مثال در سال جاری رشته‌هایی معرفی کردیم به اسم ایمنی ترافیک و سلامت که در دانشگاه تبریز شروع شد. این رشته را می‌خواهیم اما قرار نیست به همه دانشگاه‌ها بدهیم. کارکرد این رشته محدود است و فقط یکی دو دانشگاه در سال پذیرش دارند. ما می‌خواهیم در آموزش‌عالی سلامت به سمتی برویم که بر اساس نیاز نیرو بگیریم و زمانی که نیازمان برطرف شد، پذیرش را متوقف کنیم.
سپید: معاون آموزشی وزارت بهداشت در نشست معاونین آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی گفت «نهادهای بیرونی برای افزایش ظرفیت به ما فشار می‌آورند.» این‌ها کدام نهادها هستند که می‌توانند بر معاونت آموزشی فشار وارد کنند؟ افرادی در جامعه پزشکی هستند که زندگی‌شان با این موضوع پیوند خورده، نظیر دانشجویان دستیاری. آنان فکر می‌کنند موضوع سهمیه در این زمینه خیلی تاثیرگذار است.
چیزی که من در حوزه آموزش می‌بینم، درخواست برخی نهادها و چهره‌های سیاسی است. برای مثال نمایندگان مجلس و استانداران مناطق محروم بارها می‌گویند در این منطقه ما 10 هزار نفر جمعیت داریم و دندان‌پزشک یا داروساز نداریم و درخواست پذیرش دانشجو در رشته‌های مورد نیاز را می‌دهند.
سپید: چرا نیروی مورد نیاز خود را از میان فارغ‌التحصیلان تامین نمی‌کنید؟
این‌یک بحث دیگر است. همه دنبال در دسترس‌ترین و سریع‌ترین راه هستند.
سپید: اما تربیت نیروی جدید برای تامین نیاز کمبود پزشک در بیمارستان‌ها در دسترس‌ترین راه نیست.
ارزان‌ترین راه که هست. عده‌ای فکر می‌کنند اگر ما ظرفیت را بالا ببریم و نیروی تحصیل‌کرده بیشتری داشته باشیم، نیروی انسانی اشباع می‌شود. یک سیاست ساده و عامیانه این است که این‌قدر نیرو تربیت کنیم تا برخی از مناطق از نیروی انسانی اشباع و متراکم شود. اما ما بر اساس استاندارهای خود عمل می‌کنیم. یکی از استاندارها این است که به ازای هر هزار نفر یک پزشک داشته باشیم.
سپید: امروز به ازای هر 5 هزار نفر یک پزشک داریم؟
نه، فکر کنم وضعیت بهتر باشد. اگر شماره‌های نظام پزشکی را بررسی کنیم، تعداد پزشکان از 80 هزار نفر هم گذشته و می‌توانیم بگوییم به ازای هر هزار نفر یک پزشک داریم اما تعداد کمتری از این‌ها در سیستم به کار گرفته شده‌اند. یک نگاه ساده‌انگارانه دیگر هم این است که بگوییم حالا که 80 هزار پزشک وجود دارد، دیگر نباید پزشک تربیت کنیم. درحالی‌که این نگاه هم ساده‌انگارانه است. کاری که در حوزه معاونت آموزشی می‌شود تصمیم‌گیری بر اساس مجموعه واقعیت‌های موجود است. مطالعات ما در مورد توان سیستم درمان در جذب نیرو نشان می‌دهد که روند پذیرش دانشجو خوب است اما از این زمان به بعد دیگر به توسعه کمی نیاز نداریم و باید به توسعه کیفی بپردازیم. در این راستا به دانشکده پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی جدید دیگر مجوز نداده‌ایم و اگر دانشگاهی افتتاح‌شده مربوط به دولت قبل است.
اکرم احمدی
