آرتروز یا ساییدگی مچ دست

روزنامه سپید   |   اخبار 13   |   15 آبان 1395   |   لینک خبر:   sepidonline.ir/d45374

       آرتروز یا استئوآرتریت همان ساییدگی سطوح مفصلی است. این بدان معنا است که غضروفی که روی استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل را پوشانیده، به تدریج خراب و ساییده می‌شود. این بیماری می‌تواند در بسیاری از مفاصل بدن ایجاد شود که یکی از آنها مچ دست است.

       مچ دست یکی از پیچیده‌ترین مفاصل بدن بوده و مجموعه‌ای است از مفاصل متعدد که در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. کنار هم قرار گرفتن استخوان‌های متعدد و تشکیل مفاصل بین آنها موجب می‌شود تا ما بتوانیم دست خود را در بسیاری جهات حرکت داده و بتوانیم اجسام را به راحتی در دست بگیریم.

       مچ دست از کنار هم قرار گرفتن هشت استخوان کوچک تشکیل شده که به آنها استخوان‌ها یا استخوانچه‌های کارپ می‌گویند. این هشت استخوانچه بین استخوان‌های ساعد و استخوان‌های کف دست قرار گرفته‌اند. هر استخوانچه مچ دست با دیگر استخوانچه‌های اطراف خود مفصل می‌شود. پس قسمت زیادی از سطح این استخوانچه‌ها از غضروف مفصلی پوشیده شده است.

       این غضروف مفصلی موجب می‌شود تا استخوانچه‌ها بهتر در کنار هم حرکت کنند و همچنین نقش جذب کننده ضربات شدیدی را که به مچ دست وارد می‌شود، ایفا می‌کند. استخوانچه‌های مچ دست به وسیله رباط‌هایی به یکدیگر و به استخوان‌های ساعد و کف دست متصل می‌شوند.

علت آرتروز مچ دست چیست؟
       شایع‌ترین علت آرتروز و ساییدگی مفصل مچ است ضرباتی است که به آن وارد می‌شود.

       آسیب‌های وارده به مچ دست به‌دنبال ضربه ممکن است به‌صورت شکستگی باشد. گرچه اکثر این شکستگی‌ها بدون مشکل خاصی جوش می‌خورند، اما گاهی اوقات این جوش‌خوردگی با مشکلاتی همراه می‌شود. شکستگی ممکن است به‌صورت کامل جوش نخورد یا کج جوش بخورد. هرکدام از این عوامل موجب ناهمواری در سطح مفصل می‌شوند و این ناهمواری به مرور زمان موجب ساییده شدن سطوح ناهموار مفصلی به هم و خراشیده شدن و ساییده شدن غضروف مفصلی می‌شود.

       گاهی اوقات به‌دنبال ضربات وارده به مچ دست رباط‌های آن دچاره پارگی می‌شوند. اگر این پارگی‌ها به درستی ترمیم نشوند مفصل دچار ناپایداری شده و در یک مفصل ناپایدار توزیع نیروها متعادل نخواهد بود. نتیجه این است که به قسمت‌های خاصی از مفصل نیروهای بیشتری وارد می‌شود که موجب آسیب غضروف و ساییدگی مفصلی می‌شود.

       گاهی اوقات به‌دنبال ضربات وارده به مفصل غضروف دچار آسیب می‌شود. سطح آن خراشیده شده یا ریش‌ریش می‌شود. گاهی هم لهیده شده یا حتی تکه‌ای از آن کنده شده و به درون فضای مفصلی می‌افتد. این آسیب‌ها در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند در درازمدت موجب خراب شدن بیشتر غضروف و بروز ساییدگی مفصلی شوند.

علائم آرتروز و ساییدگی مفصل مچ دست چیست؟
       مهم‌ترین علامت ساییدگی مفصل مچ دست درد آن است. این در در ابتدا فقط در موقع انجام فعالیت‌های سنگین بدنی مانند بلند کردن اشیاء سنگین ایجاد می‌شود. با شدت یافتن بیماری، درد حتی در حین انجام فعالیت‌های سبک هم ایجاد می‌شود. این درد معمولا در شروع انجام فعالیت بدنی است و بعد از گذشت چند دقیقه کاهش یافته یا کاملا از بین می‌رود. با اتمام فعالیت بدنی و سرد شدن بدن درد دوباره شروع می‌شود. در حالات شدیدتر بیماری درد حتی در حالت استراحت هم احساس می‌شود.

       از دیگر علائم ساییدگی مفصل مچ دست تورم آن است. خشک شدن و محدودیت حرکتی در مچ دست و صدا دادن آن در حین حرکت هم در موارد شدیدتر شدن بیماری ایجاد می‌شود.

       آرتروز یا استئوآرتریت مچ دست بیماری است که در آن غضروفی که روی استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل را پوشانیده به تدریج خراب و ساییده می‌شود. این تخریب معمولا به دنبال آسیب‌هایی که به‌دنبال ضربه به مچ دست ایجاد می‌شود شروع می‌شود.

       در شماره آینده، در مورد تشخیص و درمان این وضعیت صحبت خواهد شد.

مهرداد منصوری
متخصص ارتوپدی