روزنامه سپید | اخبار 8 | 18 مهر 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d4388
پری‌ناز قاسمی
بهزاد هوشمند، رئیس انجمن پریودنتولوژی ایران پیشتر گفته بود: «بیش از 70 درصد از مردم ایران، از بیماریهای لثه رنج می‌برند.» هوشمند همچنین این بیماری را بعد از سرماخوردگی شایع‌ترین بیماری عفونی اعلام کرد. به همین مناسبت گردهمایی متخصصین ایمپلنت و جراحان لثه ضروری به نظر می‌آید. از سوی دیگر نیز عباس سیدشاکری، متخصص ایمپلنت و دبیر اجرایی کنگره پانزدهم در گفت‌و‌گویی با سپید اعلام کرده بود بسیاری از بیماریهای لثه ناشی از بیماریهای عفونی یا عمومی است که در بدن به وجود می‌آید و بنابراین همکاری با پزشکان و متخصصین حوزه‌های دیگر هم اقدامی لازم است. به همین خاطر، هفته گذشته در هتل المپیک تهران، پانزدهمین کنگره بین‌المللی پریودنتولوژی برگزار شد. در این کنگره به مباحث و مسائل مختلف در رابطه با بیماریهای لثه و انواع ایمپلنت‌های لازم پرداخته شد که مختصری از نمونه‌های آن را در ادامه می‌خوانید.
بیماریهای لثه هم روی بدن اثر می‌گذارند و هم از آن اثر می‌پذیرند
مسعود هوشمند، ریاست کنگره پانزدهم در گفت و گو با سپید در مورد بیماریهای لثه و خطرات نادیده گرفتن آن خبر داد: «زمانی که شیار لثه به وجود می‌آید، لثه زخم می‌شود و این زخم باز سطحی ایجاد می‌کند که محیط دهان را به داخل بدن وصل می‌کند. ما بیش از 600 گونه میکروب در دهان داریم. یعنی از نظر عددی بیش از 10 به توان 13 گونه میکروب در یک میلی‌متر مکعب از بزاق دهان وجود دارد. پس زمانی که شیار لثه ایجاد می‌شود، میکروب‌های بیشتری در دهان و بدن رشد می‌کنند که نیاز به اکسیژن ندارند. این میکروب‌ها که بی‌هوازی نام دارند، چون وارد سیستم جریان خون می‌شوند، عفونت را به کل بدن وارد می‌کنند. به عبارت دیگر باکتریمی ایجاد می‌شود. این باکتریمی می‌تواند برای بروز بیماریهای عفونی در بدن بسیار خطرناک باشد. برای مثال، مطالعات نشان داده زنان بارداری که عفونت‌های لثه دارند، احتمال تولد نوزاد نارس یا تولد نوزاد با وزن کم در آنها افزایش مییابد. افرادی هم که بیماریهای لثه دارند، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی در آنها افزایش مییابد. همچنین وجود عفونت لثه در مبتلایان به بیماریهای عمومی، می‌تواند به مراتب بیماری آنان را تشدید کند.» هوشمند در مورد تاثیر بیماریهای عمومی بر روی لثه و عکس آن توضیح داد: «بسیاری از بیماریهای عمومی هستند که خود می‌توانند باعث ایجاد بیماریهای لثه شوند. مثلاً از عوارض دیابت یا مرض قند، عفونت یا آبسه‌های لثه است. از طرف دیگر، عفونت لثه در فرد دیابتی، کنترل قند خون را مشکل می‌کند. به هر حال مهم‌ترین عامل حفظ و نگهداری دندان در دهان، لثه است و با بروز مشکلات در آن فرد دندان‌های خود را نیز از دست می‌دهد و نداشتن دندان، هزینه‌های اقتصادی فراوان و مشکلات اجتماعی و روانی زیادی به لحاظ زیبایی و تکلم و تغذیه برای بیمار نیز در پی خواهد داشت. در نتیجه بهترین جایگزین دندان برای سلامت لثه و آرامش بیمار، ایمپلنت‌ها هستند.» رئیس انجمن پریودنتولوژی در رابطه با درمان این بخش از بیماریهای لثه گفت: «در رابطه با درمان بیماریهای لثه، باید گفت نوع درمان بسته به این است که بیماری لثه در چه مرحله‌ای قرار دارد. بسیاری از این بیماری‌ها با رعایت بهداشت و کنترل مناسب قابل بازگشت و درمان هستند. اگر در فردی این بیماری درمان نشود، نسوج اطراف دندان‌ها درگیر می‌شود و استخوان را تخریب می‌کند و سطح ریشه را از بین می‌برد و بافت دندان جدا می‌شود و شیاری که اشاره شد به وجود می‌آید. بسته به اینکه عمق شیار لثه چقدر باشد و چه عوامل دیگری درخود داشته باشد، با دو روش جراحی و غیرجراحی باید درمان شود. در روش غیرجراحی، بهترین وسیله جرم‌گیری و استفاده از لیزر است. اما اگر بیماری لثه از سطحی گذشته باشد، نیاز به درمان جراحی دارد. این جراحی‌ها هم به دو بخش تقسیم می‌شود، یا جراحی حذف کیسه عفونی به وجود آمده در دهان انجام می‌شود و یا روش بازسازی بافت. در روش بازسازی این امکان وجود دارد که بتوانند با درمان‌های بازسازی از
جانشین شونده‌های استخوان و استفاده از غشاهای محافظ، به بازسازی بخش آسیب‌دیده بپردازند.»
هوشمند در ادامه از مشکلات بخش پرودنتولوژی و به طور کل، فاصله بین بخش پایه و بالینی گفت و توضیح داد: «ما در کشور به لحاظ جایگاه علمی هم در سطح منطقه و هم در سطح جهانی از جایگاه بسیار مطلوبی برخوردار هستیم. اما بزرگ‌ترین مشکل ما عدم ارتباط بین‌المللی است. امیدوار هستیم در شرایطی که اتفاق افتاده و پیش رو داریم، بتوانیم از این اتفاق در راستای تبادلات علمی بیشتری استفاده کنیم. در حال حاضر در بخش پایه ضعیف هستیم. در این بخش، نیاز داریم که ارتباط و حلقه مفقوده اتصال بین علوم پایه و علوم بالینی را دوباره برقرار کنیم. افراد بسیار قوی در بخش علوم پایه و علوم بالینی حضور دارند، اما هر دو بخش جدا از هم فعالیت می‌کنند. مثل سیستم مدیریتی در کشور ما، که متاسفانه در تمام بخش‌ها به صورت جزیره‌ای عمل می‌کند. البته رویدادهایی مانند این کنگره می‌تواند افراد را گرد هم بیاورد و دست واحدی را که لازم داریم، فراهم کند.»
مشکلات ابتدایی بیماران با ایمپلنت
حل‌شدنی است
امین جلال جلالی، جراح لثه و دبیر روابط عمومی انجمن پریودنتولوژی در گفت‌و‌گو با خبرنگار سپید از زمان ظهور ایمپلنت‌ها گفت: «تا چندین سال پیش ایمپلنت فقط به عنوان یک موفقیت درمانی برای فرد بدون دندان استفاده می‌شد. در موارد عادی پروتزهایی که به آن به اصطلاح دست دندان می‌گویند، کاربرد داشت. این پروتزها باعث لق شدن خود پروتز در اثر چاق یا لاغر شدن بیمار می‌شد و عوارضی مثل خشکی دهان داشت. در چنین شرایطی بود که ایمپلنت وارد بازار دندانپزشکی شد و عملکرد را به محیط دهان بازگرداند. در حال حاضر هم به حدی دانش پیشرفت کرده که در استفاده از ایمپلنت شکی نیست و بیمار حتما ایمپلنت را دریافت خواهد کرد.» جلال جلالی در رابطه با مشکلات استفاده‌کنندگان ایمپلنت گفت: «برخی از بیماران شکایت دارند که چرا ایمپلنت زیبا نیست و چرا برای ما مشکل صحبت و یا جویدن را ایجاد کرده است. به این بیماران باید گفت دانش ایمپنت در همین راستا راهکاری انتخاب کرده است که در آن روی تغییرات ساختاری و میکروسکوپیک سطح ایمپلنت اعمال شود که بتوان اولاً زیبایی را ایجاد کرد و دوماً بتوان بر اساس شواهد علمی خیلی زودتر روکش گذاشته شود. البته این کار تنها بر اساس شواهد علمی باید صورت بگیرد و بیماران و دندانپزشکان نباید درگیر مسائل تجاری و برندهای ایمپلنت شوند. گاهی فردی در تلویزیون یا در مطب‌ها پیشنهاد می‌دهد من یک روزه روکش ایمپلنت خواهم داد. به لحاظ علمی، اجازه چنین کاری وجود ندارد. روکش به لحاظ موقت می‌تواند زیبایی را به بیمار بدهد ولی چون ایمپلنت در محیطی گذاشته شده که در حال حاضر استخوان وجود ندارد و تنها یک فرآیند ترمیمی است، بیمار باید حداقل سه هفته صبر کند تا ایمپلنت تبدیل به یک استخوان جوان شود. بنابراین بیماران بهتر است تا پایان زمان مراحل ایمپلنت صبر داشته باشند.»
این متخصص لثه در ادامه هم درباره بیماریهای لثه‌ای که در کودکان وجود دارد و امکان استفاده از ایمپلنت در آنها گفت: «اکثر بیماریهای لثه در کودکان زمینه وراثتی دارد. بیماری‌هایی را که در نوزادی و یا سال‌های اولیه زندگی در کودکان شروع می‌شود سندروم می‌گویند. اینها بیماری‌هایی هستند که با علائم دیگری همراه می‌شوند و فقط به دهان مربوط نیست. به طور مثال اکتودرمادیسپلیژیا، بیماری است که یک قسمت را درگیر می‌کند. معمولاً در این مواقع یک کار گروهی باید بین دندانپزشک و پزشک وجود داشته باشد تا بیماری را تشخیص بدهند و بعد درمان کنند. پیش‌آگهی این نوع بیماری‌ها خیلی بد است، چرا که نوزادان و کودکان یا دندان ندارند و یا اگر هم دارند، آن را زود از دست می‌دهند. در این شرایط به اجبار، علم ایمپلنت می تواند کمک کوچکی به این بیماران بکند. استفاده از ایمپلنت در این بیماران که دچار سندروم‌های خاص مثل آنادنشیا یا بی‌دندانی هستند، کارساز است. این کودکان مانند افراد کهنسالی هستند که خیلی پیر شده‌اند و استخوانی ندارند. ما تلاش می‌کنیم از به اصطلاح دست‌دندان استفاده کنیم که موقت است. چرا که فک کودک در حال رشد است و ایمپلنت مانع رشد استخوان می‌شود. استفاده از ایمپلنت برای سنین 18 سال به بالاست ولی در برخی موراد ما مجبوریم از آن برای کودکان با این مشکل هم استفاده کنیم.» جلال جلالی در رابطه با باقی بیماریهای دهان و دندانی کودک ادامه داد: «بیماریهای دیگری هم وجود دارد که از سن نوزادی شروع نمی‌شود و ما اولین علائم آن را در سن 12 سالگی می‌بینیم. در چنین مواردی علت آن می‌تواند نه بیماریهای سندرومیک بلکه سیستمیک مثل دیابت باشد. همچنین می‌تواند یک نوع بیماری لثه باشد که در واقع نوع تهاجمی بیماری است که ما اغلب در 17 یا 18 سالگی در بیماران می‌بینیم. این بیماری باعث از بین رفتن دندان‌های دائمی، لقی دندان‌ها و حرکت دندان‌های جلو می‌شود. مهم‌ترین چیز در این وضعیت، تشخیص به موقع بیماری است که می‌تواند توسط دندانپزشک اطفال صورت بگیرد و سپس درمان به موقع است. نکته اصلی این است که چون این بیماری حالت ژنتیکی دارد، اگر کودکی در خانواده‌ای مبتلا به این بیماری شده، بهتر است باقی اعضای خانواده مانند خواهر و برادرانش هم مورد معاینه قرار بگیرند تا اگر مشکلی بود، به موقع برطرف شود.»
دبیر روابط عمومی انجمن پریودنتولوژی، در پاسخ به اینکه در بیماریهای لثه‌ای شدید چگونه می‌توان از ایمپلنت استفاده کرد، به «سپید» گفت: «ما چیزی به نام عدم تجویز مطلق برای ایمپلنت نداریم. یعنی بیماری نیست که نتواند از ایمپلنت استفاده کند. عدم تجویز نسبی هم به خیلی از اتفاقات بستگی مثل بیماری‌ها یا عفونت‌های لثه‌ای دارد. در این موارد ابتدا باید بیماری عفونی و لثه‌ای را درمان کرد و بعد ایمپلنت را روی لثه بیمار کار گذاشت. البته باید در نظر داشت، کسی که اواخر عمر خود را به سر می‌برد یا مشکلات خونی خاصی دارد و یا به سرطان‌های وخیم دچار است و به طور کل، زمان طولانی برای زندگی وی در نظر گرفته نمی‌شود، از جمله افرادی هستند که ما خیلی به سراغ گزینه ایمپلنت روی آنها نمی‌رویم.»
در کل این کنگره با برگزرای نمایشگاه‌های ابزار پزشکی و گردهم‌آوردن بسیاری از دندانپزشکان و متخصصین و جراحان از سرتاسر کشور و دنیا توانست تا حد زیادی انتظارات بسیاری از متخصصین داخل کشور را برآورده کند.
