روزنامه سپید | اخبار 5 | 28 شهریور 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d43040
اتحادیه اروپا خواستار آن شد که ایران جزئیات تولید «لوله‌های روتور» سانتریفیوژ را در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دهد
با گذشت 15 ماه از تصویب برجام و حدود 9 ماه از اجرایی شدن توافق هستهای، برای اولین بار یکی از طرف‌های مذاکراتی ایران در مورد پایبندی ایران به تعهدات خود در قالب برجام ابراز تردید کرد. اتحادیه اروپا بیانیه‌ای صادر کرد و در آن، از ایران خواست تا جزئیات تولید قطعاتی را که می‌توانند در نهایت در تولید تسلیحات اتمی به کار روند به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اشتراک گذارد. پیش‌نویس بیانیه اتحادیه اروپا روز جمعه در اختیار خبرگزاری آسوشیتدپرس قرار گرفت و قرار است هفته آینده به نشست شورای حکام آژانس انرژی اتمی سازمان ملل متحد ارسال شود. این بیانیه تنها یک هفته پس از آن صادر شده که آژانس از تولید مجدد «لوله‌های روتور» سانتریفیوژ در ماه ژوئن در ایران خبر داد. آژانس در گزارش اخیر خود به‌رغم تاکید بر اینکه ایران به همه موارد قید شده در توافق هستهای پایبند بوده، نسبت به از سرگیری تولید لوله‌های روتور سانتریفیوژ ابراز نگرانی کرد، ازهمین‌رو، اتحادیه اروپا خواستار «همکاری کامل ایران» با آژانس بر سر این موضوع شده و همچنین از آژانس خواسته اطلاعات دریافتی را با اعضای خود در میان بگذارد. ایران هم‌اکنون5هزار و ۶۰ سانتریفیوژ با تکنولوژی سطح پایین دارد و بر اساس برجام، ایران اجازه دارد برای تعویض قطعات سانتریفیوژهای باقیمانده خود، از قطعات سانتریفیوژهای قدیمی خود استفاده کند. بر اساس توافق هستهای، آژانس باید بر تعداد لوله روتور سانتریفیوژ نظارت کند و اینکه این تعداد برای چه مدل از سانتریفیوژ تولید شده است. از این طریق آژانس می‌تواند اطمینان حاصل کند که تعداد آنها و مدل سانتریفیوژ مطابق توافق اتمی سال ۲۰۱۵ است یا خیر. اگر تعداد لوله روتور تولید شده بیش از حد مجاز باشد، می‌تواند نشانه فعالیت‌های پنهانی ایران برای ارتقای سانتریفیوژهای خود باشد که موضوعی جنجالی خواهد بود.
واکنش ایران
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، نسبت به گزارش منتشرشده آسوشتیدپرس واکنش نشان داد و گفت: «بحث مطرح شده از سوی آسوشتیدپرس قبلاً هم از سوی این رسانه تکرار شده بود و سابقه داشته است. ممکن است برخی از اعضای اتحادیه اروپایی چنین نظری داشته باشند، اما نمی‌توان آن را نظر اتحادیه اروپا دانست.» او با اشاره به بند ۵۴ ضمیمه یک برنامه جامع اقدام مشترک اظهار داشت: «براساس برجام باید مشخصات روتورها به آژانس اعلام می‌شد که این کار انجام شده است. همچنین براساس بند ۸۰.۱ همین ضمیمه باید میزان و موجودی روتورها را اعلام می‌کردیم که این کار هم انجام شده است.» معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه «گزارش‌های آقای آمانو نشان می‌دهد که ایران تعهدات خود را انجام داده و مشخصات و موجودی روتورها را در اختیار آژانس قرار داده است»، یادآور شد: «نظارت و کنترل پایدار در این رابطه از سوی آژانس صورت می‌گیرد.» کمالوندی با بیان اینکه «برخی از کشورها اطلاعات بیشتری را در رابطه با روتورها و الیاف کربن از ایران می‌خواهند»، تصریح کرد: «ما به آنها گفته‌ایم اگر شما مواد ساخت روتورها را به ما بدهید، خودبه‌خود به این اطلاعات هم دسترسی پیدا می‌کنید؛ چراکه براساس توافقی که در روز اجرا صورت گرفت اگر آنها به ما مواد لازم را بدهند، هم اطلاعات را می‌توانند در اختیار بگیرند و هم می‌توانند نمونه‌ای از آن داشته باشند. ولی اگر ما با مواد خودمان روتورها را بسازیم، براساس چارچوب مشخص‌شده در برجام عمل خواهیم کرد.» سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پایان خاطرنشان کرد: «آن زمان هم برخی از کشورها از ما اطلاعات بیشتری می‌خواستند که ما مخالفت کردیم.»
اعلام استراتژی هستهای ایران
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در نشست سالانه سازمان جهانی هستهای (WNA) گفت: «ایران برای برنامه‌های انرژی بلند مدت برای تولید برق به صرفه و پاک، اهمیت زیادی قائل است.» وی افزود: «فعالیت‌های صلح‌آمیز هستهای ایران شامل توسعه بیشتر چرخه کامل سوخت هستهای، از استخراج در معدن تا غنی‌سازی اورانیوم، تولید سوخت و نگهداری ایمن سوخت هستهای مصرف‌شده، مدیریت پسماندهای پرتوزا و ساخت نیروگاه‌های هستهای جدید است.» صالحی افزود: «مایل هستیم بار دیگر بر آمادگی ایران برای تبادل تجربیات ارزشمند و انباشته‌شده هسته‌ای‌مان با کشورهای خلیج‌فارس از طریق یک گروه ارتباطی تاکید کنیم.» معاون رئیس‌جمهور با بیان اینکه «از معاهده برجام می‌توان به‌عنوان الگویی در حل و فصل مشکلات پیچیده منطقه‌ای و جهانی استفاده کرد»، تاکید کرد: «حفظ تمامیت برجام بر عهده جامعه جهانی است و از همه طرف‌ها می‌خواهم تا به تعهدات خود پایبند باشند.» صالحی افزود: «استراتژی هستهای ایران تمرکز بر توسعه راکتورهای هستهای کوچک (SMR) خواهد بود و در این مسیر ایران پس از انجام بررسی‌های لازم از همکاری با کشورهای مختلف همکاری می‌کند.» ایران هم‌اکنون دارای یک راکتور هستهای 1000 مگاواتی در نیروگاه بوشهر است که با توجه به افزایش 6 درصدی تقاضای انرژی در هر سال قرار است چند راکتور دیگر نیز در این نیروگاه ساخته شود. ایران و روسیه در نوامبر 2014 قرارداد ساخت واحد دو و سه نیروگاه هستهای بوشهر را امضا کردند و هفته گذشته مراسم کلنگ‌زنی آغاز ساخت واحد دوم این نیروگاه برگزار شد. قرار است راکتور دو نیروگاه هستهای بوشهر در مدت 10 سال و با هزینه‌ای حدود 10 میلیارد دلار ساخته شود.
