روزنامه سپید | اخبار 11 | 13 شهریور 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d42165
همانگونه که در مطالب گذشته بیان شد، هدف از تریاژ ارائه بهترین خدمات برای تعداد بیشتری از بیماران است، خصوصا در مواردی که با عده زیادی مراجعه کننده و کمبود امکانات مواجه هستیم. به عبارت بهتر، از همان ابتدا که آقای «ژان لری» از این روش برای اولویت‌بندی بیماران استفاده کرد، از تریاژ به عنوان سنگ‌بنای ارائه خدمات در حوادث مختلف یاد می‌شود.
در 2 مبحث گذشته در خصوص تریاژ بیمارستانی و سیستم تریاژ ESI (emergency severity index) توضیح داده شد.
در این قسمت اجمالا به مبانی تریاژ بیماران در حوادث غیرمترقبه می‌پردازیم. به شرط توفیق در قسمت‌های آینده، تریاژ START و JUMP START که از روش‌های رایج تریاژ در صحنه هستند توضیح داده خواهد شد.
اولویت‌بندی بیماران در اولویت است
در حوادث غیرمترقبه، به خصوص در مواردی که با عده زیادی از افراد آسیب‌دیده مواجه هستیم، از جمله اولین اقدامات ضروری در صحنه حادثه، انجام تریاژ در حوادث غیرمترقبه (disaster triage) و اولویت‌بندی بیماران جهت انجام مراقبت‌های حافظ حیات و اعزام به مراکز درمانی، بدون ایجاد ازدحام در این مراکز است. حتی با انجام صحیح این امر در صحنه حادثه، ایجاد ازدحام در مراکز درمانی قابل پیش‌بینی است (پدیده همگرایی یا convergence) و این امر ضرورت استفاده را از روش‌های تعدیل اعزام بیمار یا انجام تریاژ مجدد از نوع تریاژ حوادث غیرمترقبه، قبل از ورود همه بیماران به بخش اورژانس و در فضایی خارج از فضای معمول و روزمره این بخش مطرح می‌نماید. البته برای بهبود تریاژ حوادث غیرمترقبه و کاهش ازدحام در مراکز درمانی، استفاده از پرسنل آشنا با امکانات و مراکز درمانی منطقه و همچنین به کارگیری سیستم ارتباطی مناسب و کاربردی بین صحنه حادثه و مراکز درمانی بسیار کمک کننده خواهد بود. با در نظر داشتن مساله فوق، به نظر می‌رسد که پرسنل اورژانس بیمارستان، علاوه بر آشنایی کامل و استفاده روزمره از روش‌های مختلف تریاژ بیمارستانی، باید بر روش‌های تریاژ حوادث غیرمترقبه نیز تسلط داشته باشند تا در شرایط بحران از این روش‌ها برای ساماندهی ورود بیماران به بخش اورژانس استفاده کنند.
علاوه بر تریاژ بیماران در صحنه حادثه، تریاژ مجدد باید حتی‌الامکان توسط فرد یا افراد آموزش‌دیده و در بدو ورود تک‌تک بیماران به بیمارستان انجام شود.
افراد تیم تریاژ باید با لباس مجزا و مشخص همراه با تجهیزات لازم (مانند تصویر) در محلی که برای تخلیه بیماران ورودی در نظر گرفته شده، حاضر شده و حتی بیمارانی را که در محل حادثه جهت آنها تریاژ اولیه انجام شده و با برچسب‌های رنگی مشخص به بیمارستان آورده می‌شوند، مورد ارزیابی مجدد قرار دهند تا در صورت نیاز، برچسب تریاژ و اولویت درمانی آنها تغییر داده شود.
طراحی فرم‌های ثبت اطلاعات، کارت‌های تشخیص هویت و کارت‌های تریاژ برای مستندسازی سابقه بالینی و درمان‌های دریافتی بیماران از جمله ضروری‌ترین اقدامات انجام شده است که باید ازپیش، برای حوادث غیرمترقبه برنامه‌ریزی شود.
در بیمارستان، باید فضاهای بستری و درمان بیماران براساس اولویت درمانی آنها تعیین شود.
معمولا بیمارانی که در صحنه تریاژ شده‌اند با برچسب‌های رنگی به چند دسته تقسیم می‌شوند. مفهوم برچسب‌های رنگی در سیستم تریاژ START و JUMP START (که در قسمت‌های آینده به تفصیل بحث خواهند شد) به صورت زیر است:
قرمز: نیازمند توجه فوری،
زرد: یعنی آنهایی که آسیب جدی دارند ولی به توجه فوری نیاز ندارند،
سبز: بیماران سرپا
سیاه: به معنای آنهایی است که در حال مرگ هستند یا مرگ‌شان مسجل شده.
آبی: در صورت بروز حوادث میکروبی، شیمیایی و هسته‌ای از رنگ آبی برای تریاژ بیمار آلوده که نیاز به پاک‌سازی دارند، استفاده می‌شود.
طبیعی است در برنامه آمادگی بحران مراکز درمانی باید فضا و امکانات لازم برای پاک‌سازی بیماران آلوده در نظر گرفته شود، به طوری که این فضا در نزدیکترین مکان به ورودی بیمارستان و خارج از بخش اورژانس باشد و علاوه بر وجود امکان شست‌وشو و پاک‌سازی، مسیر تخلیه فاضلاب مجزا و ایزوله داشته باشد. تجهیزات فردی لازم جهت محافظت از کارکنان نیز باید از پیش فراهم شده باشد.
مشخصات کیف تریاژ صحنه
کیف تریاژ صحنه باید با ویژگی‌های زیر باشد:
از نظر ابعاد باید به راحتی قابل حمل باشد
حداقل حاوی 35 کارت تریاژ باشد
حاوی حداقل 35 نخ نایلونی برای نصب نوار رنگی یا نوار چسب رنگی (در 4 رنگ مورد نظر) باشد
حاوی AIR WAY حداقل 6 عدد در سایزهای مختلف باشد
3 عدد خودکار داشته باشد
یک قیچی برای بریدن کارت تریاژ، نخ و لباس بیمار داشته باشد
وسایل ساده پانسمان داشته باشد.
اعضای تیم تریاژ حوادث غیرمترقبه
هر تیم تریاژ متشکل از حداقل یک نفر کادر درمانی آموزش‌دیده در انجام تریاژ و یک نفر منشی به منظور ثبت و ضبط اطلاعات و کمک در انجام تریاژ است.
بر اساس پیش‌بینی تعداد مصدومان، ممکن است تعداد تیم‌های تریاژ اعزامی افزایش یابد.
این تیم باید بر بالین تک‌تک بیماران حاضر و بر اساس شرایط بالینی بیماران و اصول تریاژ حوادث غیرمترقبه – که در مباحث آینده بیان خواهد شد- اقدام به دسته‌بندی بیماران کنند.
ناگفته پیداست که تیم تریاژ در حین انجام اولویت‌بندی بیماران نباید زمان را صرف انجام اقدامات درمانی کند تا بدینوسیله با بررسی تعداد بیشتری از بیماران، شانس امدادرسانی را به عده بیشتری از مصدومان فراهم کند. توجه داشته باشید که تریاژ فقط برای دسته‌بندی و اولویت‌گذاری بیماران است، نه تشخیص و درمان آنان. طبعا تیم‌های درمانی مجزا خصوصا در تعدد مجروحان، ممکن است حتا در محل collectio- point، اقدامات درمانی را جهت بیماران بدحال، مثلا بیماران با برچسب قرمز، آغاز کنند.
این مطلب ادامه دارد...
سیدحسین سیدحسینی داورانی
متخصص طب اورژانس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
رئیس بخش اورژانس مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره)
دبیر کمیته کشوری تریاژ
