روزنامه سپید | اخبار 8 | 03 شهریور 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d41526
امروزه در بین جوانان مصرف قلیان رایج شده و بسیاری از آنان تصور می‌کنند چون دود قلیان از آب می‌گذرد ضرر کمتری دارد. این در حالی است که مصرف دو تا سه نوبت قلیان برابر با این است که سه الی چهار پاکت سیگار مصرف شود. مضرات قلیان کمتر از سیگار نیست. در گذشته چون فراهم کردن قلیان زمانبر بود و سختی‌هایی داشت مردم کمتر به آن روی می‌آوردند. این در حالی است که امروزه می‌بینیم در بسیاری از رستوران‌ها و پارک‌ها قلیان عرضه می‌شود. من حتی تابلویی دیدم که نوشته بود قلیان با پیک. از آنجایی که نیکوتین عاملی اساسی در تنگ شدن رگ‌های قلبی بوده و شانس آنفارکتوس را بالا می‌برد، باید توجه کرد که قلیان مضرات جدی و خطرناکی را در پی دارد. سیگار چون سهل‌الوصول‌تر است بسیاری به سیگار روی می‌آورند اما سیگاری‌ها بیشتر از 20 نخ در روز نمی‌کشند درحالی‌که چهار یا پنج پک به قلیان برابر با یک پاکت سیگار است. دود سیگار و قلیان که حاوی نیکوتین است موجب اوفوری می‌شود، یعنی موجب شادی و حالت مانیا در فرد شده و ناراحتی و عصبانیت را از بین می‌برد. اما نیکوتین به کمک فعال شدن سیستم سمپاتیک و مهار پروستاگلاندین‌ها این حالت‌ها را در فرد ایجاد می‌کند. پروستاگلاندین‌ها یکی از مهم‌ترین واسطه‌های شیمیایی در داخل بدن هستند که با تاثیر بر روی گیرنده‌های مختلف سلولی تاثیرات متنوع زیادی در بدن دارند. مهار پروستاگلاندین‌ها موجب اگریشن و چسبندگی پلاکت‌ها می‌شود. می‌دانیم که آنفارکتوس و تنگی عروق کرونر ارتباط زیادی با این مسئله دارد که از قبل عروق دچار مشکل و آترواسکلروز شده باشد. آترواسکلروز عروق را تنگ کرده و به انتیما(درونی‌ترین لایه رگ‌های متوسط و بزرگ که مجرای درون رگ با ضخیم شدن لایه انتیما تنگ می‌شود.) فشار آورده و انتیمای شراین را پاره می‌کند. از سویی سیستم انعقادی تلاش می‌کند خونریزی را بند بیاورد در نتیجه بر حجم پلاک آترواسکلروز افزوده می‌شود. وقتی‌که رگ به 75 درصد تنگی رسید علائم عارضه قلبی ظاهر می‌شود. بنابراین سیگار از طریق پروستاگلاندین‌ها موجب اگریشن و چسبندگی پلاکتی شده و حجم پلاک آترواسکلروز را افزایش می‌دهد. فردی که به مدت ده سال ده نخ سیگار کشیده باشد سه برابر کسی که سیگار نکشیده است در خطر سکته قرار دارد. بیشتر بیماران من مصرف‌کننده سیگار بوده‌اند. شاید پنج الی شش سال باشد که جوانان نیز به قلیان روی آورده‌اند. در گذشته سیگار بیشتر مصرف می‌شد و نقش مهمی هم در بیماری‌های قلبی داشت.
منوچهر قارونی
متخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه تهران
