روزنامه سپید | اخبار 4 | 27 مرداد 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d41036
سپید: یکی از معضلاتی که حوزه غذا و دارو و نیز فراورده‌های آرایشی-بهداشتی، دیر زمانی است با آن دست به گریبان است وجود محصولات تقلبی و قاچاق در بازار است. این موضوع انتخاب برای مردم را نیز مشکل کرده است. چندی پیش سازمان غذا و دارو برای پایان دادن به داستان کهنه تشخیص کالاهای تقلبی از محصولات اصل، سامانه‌ای را به نام سامانه کنترل اصالت راه‌اندازی کرد.
معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در خصوص سامانه شناسه‌گذاری و کنترل اصالت به سپید گفته بود که شیوه مصرف کالاهای قاچاق که عمدتا تقلبی هستند به‌گونه‌ای است که وارد چرخه مصرف قانونی می‌شود. در واقع ما یک زنجیره تامین کالای قانونی و مسیر درست داریم که کالاهای قاچاق می‌آیند و خود را وارد این مسیر و زنجیره تامین واقعی کالا می‌کنند و مردم هم نمی‌توانند قاچاق یا واقعی بودن کالا را تشخیص دهند. طرح شناسه‌گذاری کالاها و کنترل اصالت سامانه‌ای است که مردم را به ابزاری مجهز می‌کند که در سطح عرضه، اصالت کالایی را که از یک عرضه‌کننده، چه فروشگاه یا جای دیگر تهیه می‌کنند، کنترل کنند. این کار تجربه اجرایی در همه دنیا را دارد.حتی کالاهای الکترونیک را هم می‌بینید که خود سازنده شناسه‌هایی را گذاشته که به مردم این اختیار را می‌دهد که کالا را بررسی و اصالت کالا را مشاهده کنند. بنابراین کشورهای دیگر هم آمدند از این روش استفاده کردند. در نهایت می‌توان گفت که یک تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد که نیاز است یک سامانه متمرکز برای سامانه سلامت درست شود. سامانه متمرکزی که مورد اطمینان مردم باشد و بتوان اصالت کالا را از آن استعلام کرد.
رسول دیناروند در توضیح بیشتر اضافه کرده بود: «کاری که ما می‌کنیم این است که هم کنترل اصالت و هم ردیابی و رهگیری را در این سامانه در نظر گرفته‌ایم. یعنی استفاده‌های دیگری را به جز کنترل اصالت از این سامانه کرده‌ایم و آن بحث کنترل مسیر زنجیره تامین است. یعنی ما با این سامانه می‌توانیم بفهمیم که در هر لحظه موجودی کالا چقدر و کجاست. به خصوص در دارو و تجهیزات پزشکی این موضوع برای ما مهم است. همچنین می‌توانیم کمبودها را پیش‌بینی کنیم و در مواقعی که در یک استان خاص نیازها بالاتر می‌رود استان را شناسایی کرده و توزیع را هدفمند کنیم. طرح ردیابی و رهگیری با این سامانه اجرایی می‌شود.»
این همان طرحی است که هم اینک مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو در خصوص آن عنوان می‌کند: «دنیا طرح کنترل اصالت دارو را با نام ایران می‌شناسد.»
مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما که با موضوع شناسه اصالت فراورده‌های سلامت روی آنتن رفت، ضمن تاکید بر اینکه طرح کنترل اصالت دارو در دنیا به نام ایران ثبت شده است گفت: «صد در صد داروهای وارداتی شناسه‌گذاری شده‌اند.»
اکبر عبدالهی‌اصل گفت: «در این طرح، هویت شناسه و عملیاتی که در فرایند بررسی صحت و سقم فراورده سلامت انجام می‌شود ارزشمند است نه برچسب و بارکد آن. وجود یا عدم وجود برچسب تقلبی تاثیری در بازار ندارد.»
وی در ادامه با اشاره به اینکه صد در صد داروهای وارداتی، داروهای تولید داخل با قیمت بالای 50 هزار تومان و مکمل‌های وارداتی شناسه‌گذاری شده است، افزود: «60-70 درصد تجهیزات وارداتی کشور نیز شناسه‌گذاری شده کما اینکه شناسه‌گذاری برخی برندها در همان کشور مبدا انجام می‌شود.»
همچنین درباره شناسه‌گذاری فراورده‌های غذایی افزود: «به دلیل گستردگی تعداد این محصولات تصمیم بر آن شد که اولویت را به فراورده‌هایی بدهیم که گرچه از لحاظ تعداد کمتر است اما از ارزش بیشتری برخوردارند.»
عبدالهی‌اصل در بخش دیگری از سخنانش به سبقه طرح مذکور نیز گریزی زد و با انتقاد از اشکالات موجود در طرح شبنم تصریح کرد: «در سال 88 و با روی کار آمدن دولت دهم این طرح آغاز شد و از آنجا که اشکالات عمده‌ای در آن وجود داشت موجبات بدبینی و بی‌تفاوتی مردم را نسبت به اصل طرح فراهم آورد و همین مسئله وقفه چهار ساله‌ای را در اجرای طرح رقم زد.»
این مقام مسئول در سازمان غذا و دارو اضافه کرد: «در سیستم جدید که البته حدود شش ماهی زمان برد تا به سیستم جدید تغییر روش دهد دیگر شرکت برچسب‌زن وجود نداشت بلکه خود همان شرکت شناسنامه‌دار و صاحب کالا متولی شناسه‌دار کردن کالای خود در قالب مورد نظر سازمان غذا و دارو برای ورود به بازار است.»
وی خاطرنشان کرد: «در وزارت بهداشت سامانه متمرکزی وجود دارد که تمام شناسه‌ها در آن وارد می‌شوند که مباحث فنی آن نیز توسط شرکتی پیگیری می‌شود.»
مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با بیان اینکه برای نخستین بار طرح کنترل اصالت دارو در سال 88 در ایران ثبت شد و در سازمان جهانی بهداشت و سازمان‌های مربوطه دیگر مطرح گردید، گفت: «کشورهای دیگر بحث رهگیری دارو را همانند ما انجام می‌دهند با این تفاوت که در آنجا دیگر بحث اصالت مطرح نیست. ضمن آنکه در آنجا هنوز فعالیتی در خصوص فراورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی صورت نپذیرفته است، چراکه در ابتدا باید مانند ما تمامی زنجیره را شناسنامه‌دار کنند.»
عبدالهی‌اصل در بخش دیگری از سخنانش به مسئولیت حقوقی صاحب کالا نسبت به این شناسه‌ها نیز اشاره کرد و گفت: «وقتی وزارت بهداشت کشوری فراورده‌ای را ثبت می‌کند، مسئولیت حقوقی را متوجه صاحب کالا می‌نماید. لذا صاحب کالا این اجازه را خواهد داشت که بسته‌بندی محصولات را باز کند و این از نظر ما خالی از اشکال است.»
عبدالهی‌اصل ادامه داد: «واردکنندگان حوزه مکمل و دارو طرح شناسه اصالت را پذیرفته‌اند اما مشکل عمده ما در این حوزه تولیدکنندگان هستند، البته واردکنندگان فراورده‌های غذایی هم به هزینه‌دار بودن طرح ایراداتی می‌گیرند.»
وی دلیل عدم فرهنگ‌سازی لازم برای استفاده از شناسه‌های اصالت در ابتدای کار را رویت تصویر آنها توسط مردم و معرفه شدن آن برای عموم برشمرد و یادآور شد: «ارزان‌ترین روش برای تهیه فراورده‌های سلامت، خرید از مراکز شناسنامه‌دار و مورد اطمینان است.»
