روزنامه سپید | اخبار 8 | 25 مرداد 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d40865
مطالعه‌های تطبیقی سیاست‌های مرتبط با سالمندی در برخی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه که سال گذشته روی کشورهای انگلیس، آلمان، ژاپن و فرانسه و همچنین کشورهای ایران، مصر و کره انجام شده، نشان می‌دهد افزایش جمعیت سالمندی در سالهای آینده ما را مجبور می‌کند به فکر سیاست‌های مناسب باشیم. ایران در سالهای 55 تا 65 سیاست جمعیتی افزایش موالید را داشت که نتایج آن در آینده پیش‌بینی نشده بود. به همین خاطر ما در دهه 80 با خیل عظیم جوانان و نیازهای آنان روبه‌رو شدیم و در سالهای آینده هم به‌هم‌ریختگی هرم سنی جمعیت سالمندان را خواهیم داشت.
کشور هم اکنون وارد مرحله نخست سالمندی یعنی جمعیت بین هفت تا 14 درصد سالمند شده است و پیش‌بینی می‌شود که تا 30 سال آینده وارد مرحله فوق سالمندی یعنی جمعیت بیش از 21 درصد سالمند شود. کشورهای توسعه یافته جهان این مرحله را پیش از ما تجربه کرده‌اند و اکنون ما باید با بررسی سیاست‌ها و دستاوردهای آنان در این زمینه، راهکارهای درست برای اتخاذ سیاست‌های جمعیت سالمندی را به دست بیاوریم.
در رابطه با نسبت کنونی جمعیت سالمند در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه باید گفت شاخص سالمندی یعنی نسبت افراد بالای 60 سال به جمعیت زیر 15 سال در کشورهای اروپایی 186 به 100 است در حالی که کشورهای در حال توسعه دارای رقم 41 به 100 هستند که این نشان می‌دهد کشورهای در حال توسعه در سالهای آینده با پدیده سالمندی مواجه خواهند شد.
پیش‌بینی ما این است که ایران در سالهای آینده با پدیده زنانه شدن سالمندی نیز روبه‌رو شود. طبق مطالعات در سال 1430 سهم زنان سالمند نسبت به مردان در جمعیت برای زنان 5/34 درصد و برای مردان 31 درصد خواهد بود. به این معنی که در سال 1430 به ازای هر 100 زن سالمند کشور 88 مرد سالمند خواهیم داشت. اصلی‌ترین دلیل زنانه شدن سالمندی توسعه یافتگی است. چرا که در کشورهای توسعه یافته امید زنان به زندگی، بیش از مردان است و با این که نسبت مردان به زنان از بدو تولد بیشتر است اما این نسبت با گذشت سن به سمت زنان تغییر می‌کند.
ارقام نشان می‌دهد که ما وارد مرحله نخست سالمندی شده‌ایم و ناگزیر مراحل مختلف آن را طی خواهیم کرد. اما آنچه مهم است این است که زمان عبور ما از این مراحل و مهلت ما برای آماده‌سازی خود برای مواجهه با آن بسیار کمتر از زمان کشورهای دیگر است. این موضوع سیاست‌گذاران را در اتخاذ تصمیم‌های ملی در تنگنا قرار می‌دهد. بررسی قانون‌های 5 ساله توسعه کشور نشان می‌دهد که آنچنان که شایسته است به موضوع سالمندان در کشور توجه نشده و با آن که شورای ملی سالمندان در ایران تشکیل شده فعالیت خاصی را انجام نداده است.
محمود مشفق
عضو هیئت علمی موسسه مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه
