روزنامه سپید | اخبار 4 | 24 تیر 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d38610
سپید: زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری را نصیب او می‌کند. کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف نیز در این مورد مصداق دارند. زمانی که این کیسه‌ها و ظروف، جایگزین اسلاف پارچه‌ای و کاغذی می‌شوند شاید کمتر کسی فکر می‌کرد در آینده‌ای نزدیک همین جایگزین‌ها، ممکن است چه مشکلاتی برای سلامت افراد نیز داشته باشد و چرا بسیاری از صاحب‌نظران حوزه سلامت در کنار مدافعان محیط زیست، تاکید بر استفاده نکردن از آنها دارند. درسال‌های اخیر همیشه هشدارهایی در مورد اثرات سوء‌استفاده از ظروف یک بارمصرف و پلاستیکی شنیده‌ایم؛ یعنی گذشته از بحث آسیب‌رسانی به محیط زیست، استفاده از این ظروف و نایلون‌ها برای سلامت انسان مضر است.
برخی منتقدان با توجه به اینکه کیسه‌های نایلونی و ظروف یک بارمصرف پلاستیکی، عمــدتا از پلی‌استایــرن و PVC که وابسته به مواد نفتــی و فسیلــی است، ساخته شده‌اند، معتقدند که این مواد در مواجهه با دمای بالای ۶۵ درجه سانتی‌گراد و در مجاورت با چربی‌ها و مواد اسیدی، آزاد می‌شوند که سرطان‌زایی آنها ثابت شده است؛ همچنین مواد پلاستیکی و پلیمری به علت ساخته شدن از منابع نفتی و دارا بودن مواد با پایه نفتی و خاصیت تجزیه ناپذیری، در خاک باقی می‌مانند و به این ترتیب مواد شیمیایی آنها به تدریج از طریق خاک وارد زنجیره غذایی انسان می‌شود؛ بنابراین علاوه بر اثرات کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی روی محیط زیست، آنچه حائز اهمیت است، سلامت انسان‌هاست، به خصوص اینکه امروزه مصرف بیش‌از‌حد و نابجا از این مواد، خطرات جبران ناپذیری را برای سلامت انسان به همراه دارد. کما اینکه سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حمایت از محیط زیست نیز معتقد است که حتی زمانی‌که فکر می‌کنیم کیسه‌های پلاستیکی تجزیه شده‌اند این کیسه‌ها به ذرات بسیار ریز تبدیل می‌شوند و امکان انتشار در طبیعت را دارند. او می‌گوید: «در حقیقت هرگز پلاستیک تجزیه و به مواد آلی و ... تبدیل نمی‌شود؛ بلکه تخریب شده، به ذرات کوچکتر تبدیل می‌شوند و در نهایت وارد چرخه غذایی شده و در بدن آبزیان تجمع می‌کنند و در بستر خاک منتشر می‌شوند.»
9 توصیه سازمان غذا و دارو برای «نه» گفتن به کیسه‌ها
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایرنا، درباره این مسئله توضیح می‌دهد: «از نفت و مشتقات نفتی تجدید پذیر، مواد پلاستیکی تجزیه‌ناپذیر مانند کیسه‌های پلاستیکی تولید می‌شود و ورود این مواد به چرخه ضایعات از جنبه‌های مختلف برای کره زمین مشکل‌ساز است.»
حسین رستگار یادآوری می‌کند: «هرچند بخش اعظم این زباله‌ها به‌ظاهر دفن می‌شوند اما مقصد نهایی بسیاری از این کیسه‌های پلاستیکی، اقیانوس‌ها هستند و این زباله‌ها حتی تا صدها سال بعد تجزیه نمی‌شوند و در محیط زیست باقی‌مانده که خود تهدیدی شدید در سلامت گیاهان و جانوران خواهد بود.»
او معتقد است با وجود اینکه توسعه و پیشرفت تکنولوژی در جوامع بشری به آسایش و راحتی زندگی منجر شده است اما متاسفانه با خود عامل تخریب محیط زیست را به همراه دارد.
با وجود این، رستگار علاوه‌بر اینکه از جنبه محیط زیست، کیسه‌های پلاستیکی را خطرناک می‌داند اما از سویی نمی‌تواند اثرات مخرب این مواد را در بهداشت و سلامت انسان نیز نادیده بگیرد و معتقد است که موضوع کیسه‌های پلاستیکی از دو جنبه بهداشتی بودن و مخرب محیط زیست بودن خطرناک هستند؛ از جنبه بهداشتی بودن درصورتی‌که در ساخت کیسه‌های پلاستیکی -که در تماس با ماده غذایی قرار می‌گیرند - از پلیمرها و مواد افزودنی غیربهداشتی استفاده شود، موجب به خطر افتادن سلامت مصرف‌کننده می‌شود.
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو ادامه می‌دهد: «از جنبه مخرب محیط زیست بودن نیز بازیافت کیسه‌های پلاستیکی به دلیل سبک بودن و آغشته بودن به مواد آلاینده، اقتصادی نبوده و بازیافت آنها مستلزم صرف هزینه و انرژی قابل‌توجهی هستند.»
او خاطرنشان کرد: «با اعمال ضوابط بهداشتی در تولید کیسه‌های پلاستیکی مورداستفاده در تماس با مواد غذایی، کنترل آنها قابل انجام است اما مشکل و معضل اصلی کیسه‌های پلاستیکی شامل عدم تخریب در مدت‌زمان مناسب یعنی بیشتر از 100 سال و عدم بازیافت آنها است.»
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در ادامه به منظور دستیابی به زمینی سالم و عاری از مخاطرات سلامت و زیست‌محیطی، 9 توصیه زیر را ارائه داد.
1) فرهنگ‌سازی و ارتقای سطح دانش جامعه در خصوص تعدیل استفاده از کیسه و ظروف پلاستیکی
2) ترغیب و تشویق جامعه در جهت عدم استفاده از کیسه‌های پلاستیکی و جایگزینی کیسه‌های پارچه‌ای و کنفی چند بار مصرف هنگام خرید
3) ترغیب تولیدکنندگان نسبت به استفاده از مواد اکسوزیست‌تخریب‌پذیر در تولید کیسه‌های پلاستیکی
4) تشویق تولیدکنندگان جهت تولید کیسه‌های زیست‌تخریب‌پذیر
5) اعمال قوانین محدودکننده نسبت به استفاده از کیسه و ظروف پلاستیکی مانند اخذ هزینه‌های بازیافت یا استحصال از تولیدکنندگان در قالب مالیات
6) عدم توزیع کیسه‌های پلاستیکی رایگان در فروشگاه‌ها و مراکز خرید
7) توزیع کیسه‌های پلاستیکی اکسوزیست تخریب‌‌پذیر و زیست‌تخریب‌پذیر و کاغذی در میدان‌ها میوه و تر‌بار و فروشگاه‌های زنجیره‌ای
8) ارتقای نظارت و کنترل بر تولید بهداشتی کارخانه‌ها تولیدکننده کیسه‌های پلاستیکی اکسوزیست تخریب پذیر و زیست‌تخریب‌پذیر و کاغذی
9) ارتقای پایش و کنترل مستمر کیسه‌های پلاستیکی اکسوزیست تخریب پذیر و زیست‌تخریب‌پذیر و کاغذی در سطح عرضه
گفتنی است طی روزهای اخیر کمپین‌های «نه به کیسه پلاستیکی» به مناسبت 21 تیر روز ملی بدون کیسه پلاستیکی آغاز به کار کردند.
