روزنامه سپید | اخبار 7 | 27 مهر 1393 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d36492
عمده‌ترین پرتو گیری‌های انسان از پرتوهای پزشکی است که بیماران، بیشترین آسیب را از پرتو درمانی می‌گیرند و این موضوع به عدم آگاهی، سهل‌انگاری و یا عدم کنترل کیفی دستگاه‌های عکسبرداری در پزشکی است.
در این میان ۸۰ درصد پرتوها طبیعی و ۲۰ درصد مصنوعی هستند. ۵۰ درصد پرتوگیری‌های مصنوعی، پرتوهای پزشکی هستند که از راه پرتو تشخیصی و پرتودرمانی وارد بدن افراد می‌شوند. رادیوگرافی دندان، رادیوگرافی فک و صورت، رادیوتراپی و پزشکی هسته‌ای و... در زمره پرتوهای تشخیصی و درمانی پزشکی هستند که در صورت عدم رعایت برخی نکات به بدن انسان آسیب می‌رسانند. پرتوهای پزشکی از پرتوهای یون‌سازی هستند که ویژگی یون‌سازی آنها پرانرژی بودن است و در هریک از این یون‌ها اشعه‌های ایکس، آلفا، گاما و نوترون وجود دارند.
پرتوکاران به دلیل اینکه آگاهی بالایی نسبت به برخورد با پرتوهای پزشکی دارند، آسیب کمتری از پرتوهای پزشکی می‌بینند، ولی بیماران و همراهانشان بیشترین آسیب را از پرتوهای پزشکی می‌گیرند، چرا که کمترین آگاهی را نسبت به مواجهه با پرتوهای پزشکی دارند.
اشعه‌ها از 2 طریق مستقیم و ثانویه به بدن افراد منتقل می‌شوند که در ثانویه، اشعه در زمانی که جایی از بدن ما هدف نیست، ولی با بدن برخورد دارد می‌تواند آسیب‌رسانی کند و تیروئید، چشم و گناد انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
پوشش حفاظتی از کارهایی است که می‌توان با استفاده از آن، از برخورد اشعه‌های اضافی به بدن بیمار جلوگیری کرد. این پوشش از سرب ساخته شده و در برابر پرتوهای پزشکی مقاوم است. آسیب بیماران از اشعه برای درمان یا تشخیص بیماری پزشکی نیست، در واقع اشعه‌ای است که به علت سهل‌انگاری به صورت اجباری و اضافی به بدن افراد برخورد می‌کند، مضر است و می‌تواند عواقب بدی داشته باشد.
یکی از مشکلات کشور در بحث پرتو پزشکی، پرتوهای اضافی است که به دلایل و شرایطی به بدن بیمار برخورد می‌کند که این موضوع به کنترل کیفی دستگاه‌های عکسبرداری، خطاهای انسانی و یا تمام شدن عمر مفید دستگاه‌ها برمی‌گردد. برخی دستگاه‌های عکسبرداری از عمر مفیدشان گذشته است و علاوه براینکه این دستگاه‌ها باید سالی یک‌بار تحت کنترل قرار گیرند، بعد از گذراندن عمر مفیدشان باید از رده خارج شوند که معاونت‌های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بر این موضوع نظارت می‌کنند.
یکی از برنامه‌های گسترده وزارت بهداشت اعمال نظارت بر مرکزی است که از دستگاه‌های عکسبرداری استفاده می‌کنند. نظارت‌ها هم از سوی وزارت بهداشت و هم امور حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی است. در این خصوص مردم در صورت تخلف هر یک از مراکز درمانی که از پرتو درمانی استفاده می‌کنند، می‌توانند با سامانه ۱۴۹۰ تماس گرفته و شکایت خود را در صورت عدم رعایت نکات ایمنی در این مراکز به وزارت بهداشت اعلام کنند.
علی گورانی
رئیس اداره پرتوهای ایران
