روزنامه سپید | اخبار 2 | 28 مهر 1393 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d36190
سیاست‌گذاران حوزه بهداشت از تاکید صرف بر جنبه پزشکی فاصله بگیرند و سلامت روانی را به عنوان یک مولفه مهم مورد توجه قرار دهند. این جمله، شاه بیت تمام انتقادهایی بود که از ابتدای اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت متوجه این طرح بود مبنی بر اینکه در آن، سلامت روان مغفول مانده است.
اگرچه سوال اکثر منتقدان این بود که بالاخره متولی سلامت روان در کشور کیست اما هیچ‌کس به راحتی نمی‌پذیرفت که مسئولان نسبت به تاثیر روان بر سلامت جسم بی‌اهمیت بوده باشند. خاص آنکه شخص رئیس جمهور در آغاز به کار طرح تحول سلامت، یکی از ریشه‌‌های مشکلات مردم را موضوع بیماریهای روانی و عوامل تشدیدکننده آن دانست و توجه به آن را موجب بهبود سلامت و توسعه نشاط در جامعه. روحانی با بیان اینکه بخش بزرگی از بیماری‌هایی که امروز در در جامعه وجود دارد به نوع و شیوه زندگی مربوط می‌شود، گفت: «بسیاری از رفتار‌ها، بدبینی‌ها و بی‌اعتمادی‌ها در محیط زندگی، مشکلات و فشارهای عصبی را ایجاد می‌کند که خود زمینه‌ساز بروز و تشدید بیماریهای گوناگون جسمی خواهد بود و همه باید دست به دست هم بدهیم تا از فشارهای روانی که معضلات بسیاری در سلامت مردم به وجود می‌آورد، کاسته شود و آرامش را در جامعه ایجاد کنیم.» انتقاد‌ها ادامه داشت تا روزی که مدیر کل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت از اجرای بسته سلامت روان در طرح تحول نظام سلامت و بکارگیری کار‌شناسان روان‌شناسی در این طرح ملی در سراسر کشور خبر داد. احمد حاجبی در رابطه با بسته جدید سلامت روان در طرح تحول نظام سلامت، گفت: «در بسته بهداشتی که یکی از مهم‌ترین اتفاقات در ارائه خدمت در همین سیستم در حال اجراست کار‌شناس سلامت روان و سلامت اجتماعی در نظام ارائه خدمات و مراقبت‌های اولیه وارد می‌شود.» اما این پایان کار نبود،چرا که حالا اتفاق دیگری در زمینه سلامت روان به وقوع پیوسته است که حاجبی از آن به عنوان انقلاب دوم در سلامت روان ایرانی‌ها یاد می‌کند. مدیرکل دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت به دنبال تشریح جزییات طرح تحول بهداشت در حوزه سلامت «روان» و «اجتماعی» و اقدامات انجام شده برای پرداختن به بحث سلامت روان در قالب طرح تحول بهداشت، گفت: «یکی از ارکان تحول اساسی که در سطح بهداشت انجام خواهد شد، ورود دو کار‌شناس ارایه دهنده خدمات «سلامت روان» و «سلامت اجتماعی» به نظام مراقبت‌های اولیه بهداشتی است.» احمد حاجبی در این باره افزود: «بسته‌های خدمتی جهت ارایه از سوی این کار‌شناسان به بلوک‌های جمعیتی، آماده شده است. این بسته‌های خدمتی از غربالگری که عمدتا بر تشخیص زودرس تکیه دارد تا درمان و پیگیری را شامل می‌شود.» وی ادامه داد: «امیدواریم با این کار بتوانیم اصل «پیشگیری بهتر از درمان» را در حوزه سلامت روان و اجتماعی اجرایی کنیم، چرا که با این قدم به تشخیص و مداخلات زودرس دست خواهیم یافت و با تشخیص زودرس و مداخله به موقع می‌توان از عمق مشکلات و عوارض ناشی از آن کاست.» حاجبی ضمن طبیعی دانستن تمرکز بیشتر بر اختلالات شایع نظیر افسردگی و اضطراب در این برنامه خاطرنشان کرد: «این مهم از آن جهت طبیعی است که بر اساس آخرین پیمایش کشوری اختلالات روان، افسردگی از شیوع ۱۲/ ۷ درصدی و گروه اختلالات اضطرابی از شیوع ۱۵/ ۶ درصدی در سنین ۱۵ تا ۶۴ سال برخوردار است که مجموعا اعداد قابل توجهی را شامل می‌شوند. از طرفی شیوع این اختلالات در زنان بالا‌تر از مردان است.»
وی در عین حال افزود: «البته به آن دسته از اختلالاتی که شیوع کمتری دارند اما معمولا اختلالات شدید روانپزشکی را شامل می‌شوند نیز خواهیم پرداخت و برای آنها هم خدماتی را در نظر گرفته‌ایم. در مجموع سعی کرده‌ایم در حد توان، خدمات جامع و خوبی را در نظر بگیریم. امیدواریم در مرحله اجرا نیز آنچه که تصور می‌کنیم اجرایی شود.» حاجبی برنامه‌های در نظر گرفته شده برای سلامت روان در قالب طرح تحول بهداشت را «انقلاب دوم در سلامت روان کشور» خواند و گفت: «پس از ادغام خدمات سلامت روان در نظام مراقبت‌های اولیه بهداشتی در حدود سال ۶۶، نام اقدام اخیر برای این حوزه در قالب طرح تحول بهداشت را «دومین انقلاب در سلامت روان کشور» می‌گذارم البته به شرط آنکه به اهداف مورد نظر دست یابیم.» وی گفت: «این برنامه در قالب سیستم ارجاع و نظام سطح بندی ارایه خدمت خواهد بود، بنابراین در سطح اول از خدمات روان‌شناسان (در حد لیسانس) استفاده خواهیم کرد و در صورت لزوم بیمار به سطوح بالا‌تر ارجاع داده می‌شود.» حاجبی همچنین درباره لحاظ کار‌شناس سلامت اجتماعی جهت ارایه خدمت در مراکز و خانه‌های بهداشت در طرح تحول بهداشت، گفت: «نگاه اولیه وزارت بهداشت برای مداخله در زمینه سلامت اجتماعی، رویی از سکه است که به سلامت اجتماعی مربوط می‌شود نه آسیب اجتماعی، چراکه دستگاه‌های متعددی متولی آسیب اجتماعی هستند. با این وجود نمی‌گوییم به آسیب‌های اجتماعی با نگاه فنی و حرفه‌ای توجهی نخواهیم کرد اما در بحث وظایفی که برای کار‌شناس سلامت اجتماعی در نظر می‌گیریم، عمده نگاه ما آن است که به سمت خود سلامت اجتماعی حرکت کنیم.»
محسن طاهر میرزایی
