روزنامه سپید | اخبار 5 | 10 تیر 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d35352
اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) خمیدگی بدون درد ستون فقرات است که گاهی حالت پیشرونده داشته و باعث تغییر شکل قفسه سینه و پشت می‌شود. این عارضه می‌تواند مهره‌های قفسه سینه‌ای (میانی) یا مهره‌های کمری (پایینی) ستون فقرات را درگیر سازد. این عارضه بیشترین شیوع را در نوجوانان داشته و در دختران شایعتر از پسران است. در مراحل اولیه علایم واضحی وجود ندارد و اسکولیوز توسط پزشک یا مسوول بهداشت مدرسه و طی معاینات معمول کشف می‌شود.
در این بیماری یک شانه می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از شانه دیگر قرار گیرد، همچنین ممکن است استخوان کتف به سمت عقب برآمده شود. لگن از حالت موازی خارج شده و یک سمت بالاتر از سمت دیگر قرار می‌گیرد. بدن نیز اصولا به یک سمت تمایل دارد.
بیماران مبتلا به این بیماری ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. جراحی اسکولیوز عملی پیچیده است و موفقیت آن تا حد زیادی بسته به مهارت جراح و ارتباط مناسب بین پزشک و بیمار و همکاری بیمار با دستورات پزشک دارد.
در عمل جراحی اسکولیوز، بیمار بعد از 6 هفته، سه ماه، 6 ماه و یک سال و بعد از آن هر 5 سال یک بار به پزشک معالج خود مراجعه می‌کند. در این مراجعات بیمار به توسط پزشک معاینه شده و ممکن است از ستون مهره وی رادیوگرافی به عمل آید.
اصول مراقبت‌های بعد از جراحی از نظر حرکات
در حین عمل جراحی اسکولیوز، پزشک جراح قوس جانبی ستون مهره را تا حد امکان اصلاح کرده و سپس یک یا دو میله فلزی را در کنار ستون مهره گذاشته و آن را به بسیاری از مهره‌ها متصل می‌کند تا بدین وسیله مهره‌ها در وضعیت جدید ثابت بمانند.
البته این میله نمی‌تواند به‌طور کامل جلوی حرکات میلی‌متری مهره‌ها را بگیرد. این حرکات مکرر ولی خفیف می‌توانند در نهایت موجب خستگی فلز میله شده و آن را بشکنند. به همین علت پزشک جراح برای نگه داشتن مهره‌ها در وضعیت تصحیح شده فقط به میله اتکا نکرده بلکه مهره‌ها را با استفاده از پیوند استخوان به هم جوش می‌دهد.
حدود سه ماه طول می‌کشد تا این مهره‌ها به هم سفت شده و جوش بخورند ولی تا 12-9 ماه این اتصال قوی نیست. با جوش خوردن مهره‌ها، دیگر فشاری به میله فلزی وارد نمی‌شود. تا وقتی مهره‌ها به‌طور کامل به هم جوش نخورده‌اند بیمار باید در وارد کردن فشار زیاد به ستون مهره (بخصوص چرخیدن و خم شدن) احتیاط کند چون این فشارها ممکن است موجب حرکت زیاد مهره‌ها و در نتیجه شکسته شدن میله شوند.
اینکه بیمار بعد از جراحی تا چه حد می‌تواند حرکت کند و فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد، بطوریکه به مهره‌ها و میله فشار بیش از حدی وارد نشود، متفاوت بوده و تا حد زیادی بسته به وضعیت بیمار، تعداد مهره‌های گرفتار و نوع عمل جراحی و بسیاری عوامل دیگر دارد. پزشک معالج با در نظر گرفتن این عوامل توصیه‌های لازم را به بیمار می‌کند.
بیمار باید با پزشک خود صحبت کرده و اطلاعات دقیق‌تر را از وی بگیرد.
مهرداد منصوری
متخصص ارتوپدی
