روزنامه سپید | اخبار 16 | 08 تیر 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d35109
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی امور فرهنگی و هنری در کشور، طبق قانون جمهوری اسلامی، تنها نهادی است که می‌تواند برای گروه‌های هنری مجوز صادر کند. اما این نهاد فرهنگی در دوره‌هایی هم نمی‌تواند از مجوزی که خود صادر کرده دفاع کند یا بهتر است بگوییم برخی نهادها و گروه‌ها اجازه چنین کاری را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نمی‌دهند. درنتیجه پس از لغو سریالی 20 کنسرت مجوزدار از سوی ارشاد در سال گذشته، در سومین ماه سال 94 شاهد لغو 6 کنسرت دیگر بودیم که می‌توان به کنسرت کیهان کلهر و پرواز همای اشاره کرد. لغوهایی که حاصلش تضییع حق مردم و هنرمندان و البته بازتاب‌های منفی از چهره ایران در مجامع بین‌المللی بود.
لغو یک کنسرت با حکم قضایی!
پیش از شروع ماه مبارک رمضان قرار بود که کنسرت «پرواز همای» در تالار وزارت کشور برگزار شود که پس از بلیت فروشی اعلام شد: «کنسرت پرواز همای لغو شده است.» علی مرادخانی معاون وزیر ارشاد در امور هنری، درباره لغو این کنسرت گفته بود: «مجوزهای لازم برای کنسرت همای در تهران صادر و هماهنگی‌ها انجام شده بود، اما دادگاه فرهنگ و رسانه نامه‌ای برای ما فرستاد که بر مبنای آن این اجرا لغو شد.» از طرفی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در صحبت‌های خود پس از لغو کنسرت‌ها، مشکلات به وجود آمده درباره لغو غیرقانونی کنسرت‌ها را حاصل نهادینه نشدن وظایف و مسئولیت‌های نهادهای مختلف عنوان کرد و لغو کنسرت کیهان کلهر را در حوزه اختیارات اداره اماکن نیروی انتظامی ندانست. حسین نوش‌آبادی بسیاری از مشکلات به وجود آمده در برگزاری کنسرت‌ها را نگاه‌های سلیقه‌ای دانست و اظهار داشت: «متاسفانه برخی حد و مرز مسئولیت و اجرا برایشان مشخص نیست، درنتیجه اقداماتی را انجام می‌دهند که موجب بدبینی مردم هم می‌شود. ارشاد امیدوار است که تمامی نهادهای ذی ربط به وظایف خود عمل کنند. مطمئن باشید که در برگزاری یک کنسرت و صدور مجوز آن، تمامی جوانب مورد بررسی قرار می‌گیرد و ما هیچگاه حاضر نیستیم که برای برگزاری یک کنسرت، امنیت کشور را به خطر بیندازیم.» او همچنین درباره لغو کنسرت همای توسط نهادهای نظارتی غیر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقاد کرد.
سخنگوی نیروی انتظامی نیز در واکنش به سخنان نوش‌آبادی، مبنی بر اینکه ناجا حق لغو هیچ کنسرتی را ندارد، گفت: «لغو کنسرت همای با حکم قضایی انجام و ناجا به وظیفه ذاتی خود عمل کرده و حتما برای انجام ماموریت‌های خود مصلحت اندیشی و سیاسی‌کاری نخواهد کرد.» سردار سعید منتظر المهدی ادامه داد: «در ماده20 آیین‌نامه مصوب هیئت وزیران صراحتا آمده است: «برگزاری هرگونه برنامه هنری و نمایشی مستلزم تحصیل اجازه مخصوص از نیروی انتظامی است.» البته این مهم خارج از دایره اطلاعات سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نبوده و نیست. زیرا هم ایشان در سخنانی گفته‌اند برای اداره اماکن وظایفی تعریف شده و ماموریت خاص خودش را برای بررسی شرایط فیزیکی و امنیتی دارد و در جای دیگر نیز با اشاره به ضابط قضایی بودن پلیس اضافه می‌کنند که من اعتقاد دارم، باید به دنبال تفاهم نامه‌ای با دستگاه قضایی باشیم تا این مسائل حل شود، زیرا وقتی یک رای قضایی توسط مقام قضایی صادر می‌شود، دیگر لازم الاجرا است و البته وزیر محترم ارشاد، بارها به این موضوع اشاره کرده‌اند.»
باز پس گیری اختیارات از دست رفته
کمی عقب باز می‌گردیم. پس از انتقادهای فراوان به ارشاد، این وزارتخانه به تب و تاب آن افتاده که اختیارات از دست رفته‌اش را پس بگیرد، اما گروه‌های دخالت‌کننده آنقدر زیاد هستند و در بیشتر اوقات آن اندازه خودسر شده‌اند که تاکنون تلاش‌های ارشاد هم راه به جایی نبرده است. اداره اماکن به عنوان اصلی‌ترین عامل لغو برخی کنسرت‌ها شناخته می‌شوند. در شهرستان‌ها نیز شاهد دخالت استاندار، فرماندار و حتی امامان جمعه برخی شهرها بوده‌ایم. به این مقام‌های رسمی باید شماری از نیروهای فشار را نیز اضافه کرد. اردیبهشت امسال با لغو کنسرت مسعود شعاری نوازنده پیشکسوت تار و حسین علیشاپور خواننده موسیقی سنتی، اولین ممنوعیت‌های غیرقانونی سال رقم خورد. این کنسرت با تجمع نیروهای فشار لغو شد و مسعود شعاری که علاوه بر کنسرت تصمیم داشت کارگاه آموزشی در ماهشهر برگزار کند، مجبور شد به تهران برگردد. در این میان حجت الاسلام غبیشاوی امام جمعه ماهشهر در گفت‌وگویی با سایت «ماهشهر امروز» با بیان اینکه مجوز ارشاد وحی منزل نیست، گفت: «هرگونه تبعاتی را که در اجرای این برنامه‌ها رخ دهد خود مسئولان باید پاسخگو باشند. در اینجا برخی دوستان می‌نشینند و توجیه می‌کنند که ما جو را کنترل می‌کنیم و قطعا بعد از مدتی هم شاهد این خواهیم بود که به همین قانع نمی‌شوند و می‌گویند زنان باید برای ما خوانندگی کنند، بعد از مدتی می‌گویند نه باید با رقص باشد و در آینده نزدیک باید شاهد برنامه‌های آن‌طوری باشیم.»
چنین برخوردهایی به تدریج تبدیل به امری بدیهی برای کنسرت‌گذاران شده و البته مسئله، گاه فراتر از لغو کنسرت رفته و منجر به ضرب و شتم نوازندگان نیز شده است. مثلا در کنسرت سیروان خسروی در شهر سیرجان، عده‌ای کفن‌پوش روبه‌روی سالن کنسرت سینه‌زنان می‌گفتند مانع برگزاری کنسرت می‌شوند و به نوعی پیام می‌دادند که امشب یا کشته می‌شویم یا می‌کشیم! از این دست مسائل آنقدر دیده شده که در نهایت برخی موارد حتی منجر به حضور نیروهای ویژه پلیس هم شده است. در کنسرتی که سال قبل گروه لیان تصمیم داشت در شهر خود روی صحنه ببرد، یگان ویژه در صحنه حاضر شد تا گروه‌های فشار به چیزی آسیب نرسانند. نکته‌ای که در این میان قابل توجه است، حضور گسترده مقام‌های نظامی است. شهرستان‌ها معمولا در برگزاری یک کنسرت، علاوه بر پلیس امینت، میزبان فرمانداران شهرها، رئیس پلیس امنیت کل استان و ائمه جمعه هم هستند و رسم بر این است که نمایندگان تمام این نهادها درباره مجوزی از پیش صادر شده، اظهارنظر می‌کنند که البته در بسیاری از موارد منجر به لغو هم می‌شود.
امنیت به حوزه موسیقی برمی‌گردد؟
چندی پیش بود که حسن روحانی در نشست خبری خود که در آستانه دومین سالگرد انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری برگزار شد، به صراحت درباره لغو کنسرت‌ها سخن گفت: «از نظر ما مرجع، قانون است و وقتی یک دستگاهی به‌عنوان مرجع قانونی برای دادن مجوز تعیین شده است، دخالت دیگران در این امور شایسته نیست و ما باید بگذاریم قانون اجرایی و عملیاتی شود. این که تصور می‌شود این کار خوب است یا بد و آثار آن مثبت است یا منفی همان اشکالی است که من یک بار گفتم که ما همه باید به قانون عمل کنیم و به دنبال اجتهاد شخصی نباشیم.» روحانی در بخش دیگری از حرف‌هایش درباره ورود قوه قضائیه به ماجرای لغو کنسرت‌ها هم سخن گفته بود: «لغو کنسرت‌ها آنطور که شما می‌گویید خیلی نیست. ولی از نظر ما مجوز قانونی زمانی که صادر می‌شود، لغو آن مجوز از طرف دستگاه‌هایی که قانونا حق این کار را ندارند، کاملا نادرست است و اگر هم در موردی قوه قضائیه می‌خواهد وارد عمل شود، باید مواردی باشد که کاملا توجیه قانونی برای ورود قوه قضائیه داشته باشد.» ماجرای لغو کنسرت‌ها همچنان حاشیه‌ساز به حیات خود در بستر فرهنگی کشور ادامه می‌دهد. اتفاقی که تبعات جبران‌ناپذیر بسیاری داشته است. از نارضایتی مردم و علاقمندان موسیقی گرفته تا سرخوردگی هنرمندان. آیا غرش دلواپسان همچنان ادامه خواهد داشت یا امنیت به حوزه موسیقی و زندگی حرفه‌ای و کاری هنرمندان این عرصه بازخواهد گشت؟ پاسخ این پرسش را هنوز کسی نمی‌داند.
محسن دلیلی
