روزنامه سپید | اخبار 12 | 11 آذر 1393 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d32526
دکتر دنام هارمن، دانشمند صاحب نظریه برجسته‌ای درباره پیری که امروزه از آن برای مطالعه سرطان، آلزایمر و سایر بیماری‌ها به کار گرفته می‌شود در ۹۸ سالگی در نبراسکای آمریکا درگذشت. هارمن که تا میانه دهه ۹۰ در بیمارستانی در اوماها کار می‌کرد، به گفته سخنگوی این مرکز پزشکی پس از بیماری مختصری فوت کرد.
هارمن «تئوری رادیکال‌های آزاد پیری» را در سال ۱۹۵۴ مطرح کرد. هرچند سال‌های زیادی طول کشید تا اهمیت آن ثابت شود. براساس این تئوری یکی از محصولات جانبی مصرف اکسیژن واکنش‌های شیمیایی نابجا در سلول‌هاست، که موجب پیری و نهایتا مرگ می‌شود.
هارمن در فاصله اخذ درجه دکترایش در بیوشیمی در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی در سال ۱۹۴۳ و دکترای پزشکی‌اش از دانشگاه استانفورد در ۱۹۵۴ در ثبت ۳۵ اختراع شرکت داشت. تئوری مطرح شده توسط هارمن در ابتدا توسط جامعه پزشکی به تمسخر گرفته شد، اما تا دهه ۱۹۸۰، رادیکال‌های آزاد بخشی از تحقیقات سرطان، بیماری‌های قلبی-عروقی و سکته‌های مغزی شده بودند. رادیکال‌های آزاد با بیماری آلزایمر نیز در ارتباط هستند. به گفته دیوید سینکلر استاد دانشکده پزشکی هاروارد، پژوهش‌های هارمن الهام‌بخش هزاران پژوهشگر جوان از جمله خود او در تحقیق روی پیری بود.
هارمن معتقد بود که می‌توان فرایند پیری را با کاهش تولید رادیکال‌های آزاد با استفاده از رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و دریافت برخی ویتامین‌‌ها را کند کرد. او همچنین سیگار نکشیدن و عدم مصرف الکل را توصیه می‌کرد.
هرچند او رسما در سال ۱۹۸۶ بازنشسته شد، اما بیش از یک دهه دیگر تحقیقات خود را در مرکز پزشکی دانشکده پزشکی نبراسکا که تاهنگام بازنشستگی دوباره‌اش در سال ۲۰۱۰ در مجموع۵۲ سال در آنجا کار کرد، ادامه داد.
به گفته دکتر ریچارد هودس، مدیر انستیتوی ملی سالمندی آمریکا، هارمن پیشگام تحقیقات روی پیری بود. هودس گفت: «از زمان مقاله شاخص هارمن، تئوری رادیکال‌های آزاد به عنصری محوری در این حوزه بدل شد. فراتر از کارهای او و دستاوردهایش در زمینه تئوری رادیکال‌های آزاد، تاثیرات دکتر هارمان در علم به شکل‌گیری بسیاری از نظریه‌های مهم مرتبط مانند فرضیه میتوکندری و آسیب‌های DNA، کمک کرد.» هارمان تئوری خود در زمینه رادیکال‌های آزاد را در طول کار به عنوان محقق دانشگاه کالیفرنیا در برکلی که در آنجا مدرک لیسانس خود در شیمی را گرفته بود، مطرح کرد.
او در طول کار برای مرکز تحقیقات شرکت نفت شل در شمال کالیفرنیا، در ثبت 35 اختراع دخیل بود. او همچنین به تشکیل گروه تجاری انجمن سالمندی آمریکا در سال 1970، به منظور ترویج تحقیقات علمی روی پیری، کمک کرد.
به گفته استیون استد، مدیر دپارتمان زیست‌شناسی در دانشگاه آلاباما-بیرمنگام و محقق سالمندی نظریه هارمن با وجود اینکه پژوهش‌های بعدی عوال دخیل دیگری را در سالمندی مشخص کرده‌اند، همچنان تاثیرگذار می‌ماند. استد گفت: «این ایده بزرگ او بود موجب برانگیختن 60 سال تحقیقات شد.»
منبع: AP
ترجمه: مهسا شیرانی
